Deniz kirliliği, deniz kirliliği nasıl önlenir, deniz kirliliğinin sebepleri, deniz kirliliğinin etkileri, deniz kirliliğinin hayvanlar üzerindeki etkisi
Deniz kirliliğine sebep olan diğer faktörler
•Deniz kıyılarında bulunan şehir merkezleri ve sanayi tesislerinden çıkan ve arıtılmadan denize boşaltılan atıklar
•Tarımsal alanlarda erozyon sonucu akarsularla denize karışan toprak ve öteki kirleticiler (Tarım alanlarından her yıl kayda değer miktarlarda toprak, erozyon yoluyla denizlere taşınmaktadır Denizlere yalnızca toprak yok, tarımsal faaliyetler sonucu akarsulara karışan pestisit ve gübre gibi kimyasal atıklar da taşınmaktadır)
•Denizlerde belirlenmiş yer alan platform ve boru hatlarından oluşan sızıntılar
•Gemiler ve diğer deniz araçlarından oluşan kirlilik (petrol, yağ atıkları, zehirli sıvılar, kirli sular , çöpler vb)
Deniz kazaları neticesinde kayda değer miktarlarda petrol döküntüsü suda birikmekte ve canlı ortamını tehdit etmektedir Özellikle büyük petrol tankerlerinin kazaları sonucunda binlerce ton çiğ petrol denize dökülmektedir Ham petrol taşımacılığı, petrokimya sanayii ve organik kimya sanayiindeki gelişmeler kara, hava ve denizlerdeki kirlilik miktarını artırmıştır Plastik maddelerin karadan ve gemilerden denize bırakılması, plajlara ve denizin doğal yaşamına önemli zararlar vermektedir
Karadeniz'de Kirliliğin Sebepleri:
Karadeniz'in bir takım bölgelerinde yapılan çalışmalar sonucunda; koliform bakteri sayısı, organik madde miktarı, bulanıklık gibi kirlilik unsurlarının normal değerlerin üstünde olduğu tespit edilmiştir Trabzon'da yapılan bir araştırmaya kadar; deniz kirliliğinin sebepleri siklet sırasına göre şöyledir;
1Kanalizasyon,
2Çöp ve atıklar,
3Erozyon,
4Doğu Karadeniz Bölgesinde kara yolu ulaşımının deniz kıyılarından gerçekleştirilmesi,
5Sanayi kuruluşlarının olumsuz etkisi
Marmara Denizi'nde Kirliliğin Sebepleri:
Marmara Denizi; özellikle Haliç ve izmit Körfezi başta edinmek üzere, somut ve kimyasal kirleticilerin etkisinde kalmıştır
Artan Bir Şekilde artan şehirsel ve endüstriyel etkinlikler sonucu, bazı kirleticiler sınır değerlerin üzerine çıkmıştır Bunlara ilaveten Haliç'te nehir ve yamaçlardan gelen erozyon kalıntıları kirliliği artırmaktadır
Ege Denizi'nde Kirliliğin Sebepleri:
Ege Denizi'nde ortaya meydana çıkan en manâlı kirletici kaynaklar; B Menderes, Meriç ve Gediz Nehirleri ile Çanakkale Boğazı ve izmir şehrinden ileri gelen şehirsel ve endüstriyel atıklardır, izmir Körfezi'nde petrol rafinerilerinden birisinin bulunması ve yoğun deniz trafiği de, petrol ve diğer petrol ürünleriyle körfezin kirlenmesine yol açmaktadır
Akdeniz'de Kirliliğin Sebepleri:
Deniz yolu taşımacılığı, Mersin'deki petrol rafinerisi ve iskenderun Körfezindeki iki adet petrol boru hattı terminali kayda değer kirletici unsurlardır bununla birlikte Akdeniz'de kirlilik oranı, Marmara ve Ege Deniz'ine göre daha düşüktür
Su kirliliğinin en manâlı etkenlerinden olan evsel ve endüstriyel atık suların arıtılması ile ilgili ülkemizdeki şart şöyledir;
•Endüstriyel işletmelerde temizleme tesisine sahip işletmeler yalnızca %9'dur
•Temizleme tesisi bulunmayan kuruluşlardan; özel sektörün oranı %16 iken, halk sektörünün oranı ise %84'tür
•Ülkemizde faaliyette bulunan organize sanayi bölgelerinden yalnızca %14'ünde temizleme tesisi bulunmaktadır
•Ülkemizdeki turistik tesislerin %81'inde arıtma tesisi bulunmamaktadır
•3215 belediyenin bulunduğu ülkemizde 141 belediyede kanalizasyon sistemi vardır, bunun da yalnızca 43 tanesinde temizleme tesisi bulunmaktadır Bir başka ifade ile kanalizasyon sularının %9867'si hiç arıtılmadan ırmaklara, göllere ve denizlere bırakılmaktadır
•Ülkemizdeki endüstri kuruluşlarının %98'inde temizleme tesisi bulunmamakta, olanların bir kısmı ise yetersiz veya çalışamaz durumdadır
•Endüstrinin ürettiği zehirli ve ağır metaller ihtiva eden atık sulara gelince; yılda 930 milyon metreküp endüstriyel atık suyun sadece %22'si arıtılmakta, %78'i ise arıtılmaksızın aracısız olarak göl, dere ve denizlere verilmektedir
Kirli su; içerisinde insan sağlığına zararlı, patojen mikroorganizmalar bulundurmaktadır Benekli suyun farklı alanlara yönlendirilmiş yollarla içme ve yararlanma sularına karışması ve sulamada kullanılması sonucunda tifo, kanlı basur, sarılık, kolera vb bulaşıcı hastalıklara yol açmaktadır Bu sebeple içme ve kullanım sularının ilgili kurum ve kuruluşlarca sürekli denetleme edilmesi, kirlenme sebeplerinin ortadan kaldırılması ve dezenfekte edilmesi sağlanmalıdır *
Deniz kirliliğine sebep olan diğer faktörler
•Deniz kıyılarında bulunan şehir merkezleri ve sanayi tesislerinden çıkan ve arıtılmadan denize boşaltılan atıklar
•Tarımsal alanlarda erozyon sonucu akarsularla denize karışan toprak ve öteki kirleticiler (Tarım alanlarından her yıl kayda değer miktarlarda toprak, erozyon yoluyla denizlere taşınmaktadır Denizlere yalnızca toprak yok, tarımsal faaliyetler sonucu akarsulara karışan pestisit ve gübre gibi kimyasal atıklar da taşınmaktadır)
•Denizlerde belirlenmiş yer alan platform ve boru hatlarından oluşan sızıntılar
•Gemiler ve diğer deniz araçlarından oluşan kirlilik (petrol, yağ atıkları, zehirli sıvılar, kirli sular , çöpler vb)
Deniz kazaları neticesinde kayda değer miktarlarda petrol döküntüsü suda birikmekte ve canlı ortamını tehdit etmektedir Özellikle büyük petrol tankerlerinin kazaları sonucunda binlerce ton çiğ petrol denize dökülmektedir Ham petrol taşımacılığı, petrokimya sanayii ve organik kimya sanayiindeki gelişmeler kara, hava ve denizlerdeki kirlilik miktarını artırmıştır Plastik maddelerin karadan ve gemilerden denize bırakılması, plajlara ve denizin doğal yaşamına önemli zararlar vermektedir
Karadeniz'de Kirliliğin Sebepleri:
Karadeniz'in bir takım bölgelerinde yapılan çalışmalar sonucunda; koliform bakteri sayısı, organik madde miktarı, bulanıklık gibi kirlilik unsurlarının normal değerlerin üstünde olduğu tespit edilmiştir Trabzon'da yapılan bir araştırmaya kadar; deniz kirliliğinin sebepleri siklet sırasına göre şöyledir;
1Kanalizasyon,
2Çöp ve atıklar,
3Erozyon,
4Doğu Karadeniz Bölgesinde kara yolu ulaşımının deniz kıyılarından gerçekleştirilmesi,
5Sanayi kuruluşlarının olumsuz etkisi
Marmara Denizi'nde Kirliliğin Sebepleri:
Marmara Denizi; özellikle Haliç ve izmit Körfezi başta edinmek üzere, somut ve kimyasal kirleticilerin etkisinde kalmıştır
Artan Bir Şekilde artan şehirsel ve endüstriyel etkinlikler sonucu, bazı kirleticiler sınır değerlerin üzerine çıkmıştır Bunlara ilaveten Haliç'te nehir ve yamaçlardan gelen erozyon kalıntıları kirliliği artırmaktadır
Ege Denizi'nde Kirliliğin Sebepleri:
Ege Denizi'nde ortaya meydana çıkan en manâlı kirletici kaynaklar; B Menderes, Meriç ve Gediz Nehirleri ile Çanakkale Boğazı ve izmir şehrinden ileri gelen şehirsel ve endüstriyel atıklardır, izmir Körfezi'nde petrol rafinerilerinden birisinin bulunması ve yoğun deniz trafiği de, petrol ve diğer petrol ürünleriyle körfezin kirlenmesine yol açmaktadır
Akdeniz'de Kirliliğin Sebepleri:
Deniz yolu taşımacılığı, Mersin'deki petrol rafinerisi ve iskenderun Körfezindeki iki adet petrol boru hattı terminali kayda değer kirletici unsurlardır bununla birlikte Akdeniz'de kirlilik oranı, Marmara ve Ege Deniz'ine göre daha düşüktür
Su kirliliğinin en manâlı etkenlerinden olan evsel ve endüstriyel atık suların arıtılması ile ilgili ülkemizdeki şart şöyledir;
•Endüstriyel işletmelerde temizleme tesisine sahip işletmeler yalnızca %9'dur
•Temizleme tesisi bulunmayan kuruluşlardan; özel sektörün oranı %16 iken, halk sektörünün oranı ise %84'tür
•Ülkemizde faaliyette bulunan organize sanayi bölgelerinden yalnızca %14'ünde temizleme tesisi bulunmaktadır
•Ülkemizdeki turistik tesislerin %81'inde arıtma tesisi bulunmamaktadır
•3215 belediyenin bulunduğu ülkemizde 141 belediyede kanalizasyon sistemi vardır, bunun da yalnızca 43 tanesinde temizleme tesisi bulunmaktadır Bir başka ifade ile kanalizasyon sularının %9867'si hiç arıtılmadan ırmaklara, göllere ve denizlere bırakılmaktadır
•Ülkemizdeki endüstri kuruluşlarının %98'inde temizleme tesisi bulunmamakta, olanların bir kısmı ise yetersiz veya çalışamaz durumdadır
•Endüstrinin ürettiği zehirli ve ağır metaller ihtiva eden atık sulara gelince; yılda 930 milyon metreküp endüstriyel atık suyun sadece %22'si arıtılmakta, %78'i ise arıtılmaksızın aracısız olarak göl, dere ve denizlere verilmektedir
Kirli su; içerisinde insan sağlığına zararlı, patojen mikroorganizmalar bulundurmaktadır Benekli suyun farklı alanlara yönlendirilmiş yollarla içme ve yararlanma sularına karışması ve sulamada kullanılması sonucunda tifo, kanlı basur, sarılık, kolera vb bulaşıcı hastalıklara yol açmaktadır Bu sebeple içme ve kullanım sularının ilgili kurum ve kuruluşlarca sürekli denetleme edilmesi, kirlenme sebeplerinin ortadan kaldırılması ve dezenfekte edilmesi sağlanmalıdır *