Denizli Bölgesel Yemekleri
Denizli bölgesel lezzetler
Denizlinin yöresel yemek tarifleri
Denizli İli Yöresel Yemekleri
Denizli'de geleneksel yemek türleri ve besin alışkanlıkları sürmektedir Kedi börülcesi çorbası, Mercimek çorbası, Domates çorbası, kuru börülce çorbası, Tarhana çorbası, ovmaç çorbası gibi yöreye özgü çorba türleridir Et yemeklerinin başlıcaları tas kapaması, kumbar dolması, sirkeli et, nohutlu et, Tandır, kol dolması, ciğer sarma, saçta işkembedir
Denizli mutfağının temelini sebzeli yemekler oluşturur Özellikle patlıcan yemek yemek çeşitleri çoktur Kuru patlıcan dolması, patlıcan gözlemesi gibi vb Taratorlu börülce salatası, ebe gümeci salatası, filiz salatası Yöreye benzersiz salata türleridir
Börek ve tatlı türlerinde Ege Bölgesi özellikleri görülür Yufka, şipit, bazdırma evlerde yapılan ekmekledir Kışın mısır, kavurga, ceviz, kestane; yazın türlü meyveler, salatalık, kavun, karpuz yenir
— Kaba Şaka Aşı :
Toplanan taze bono yapraklarından yapılır, yapraklar ufak parçalar halinde doğranır Üzerine yağ ek edilerek haşlanır Daha Sonra pirinç ve etle birlikte pişirilir Üzerine yoğurt dökülerek yenir
— Alabora :
Haşlanmış kuru fasulyenin üzerine tereyağı ve bulgur ilave edilir, tuz,biber ve su konulduktan sonradan suyu çekilinceye değin pişirilir
—Un Çorbası :
Salça, yağla kızartılır Un, kızartılmış yağla kavrulur Yeterince su, tuz, biber ek edilirek kaynatılır Sıcak içilir
—Darı Ekmeği :
Mısır unu yeteri kadar tuzlu, su ilave edilerek yoğrulur Daha Sonra sac üzerinde pişirilir Sıcak iken üstüne tereyağı sürülüp, üstüne peynir konulup yenir Soğuk sütün içine soğuk darı ekmeği doğranarak da yenir
—Ayran Ufaklaması (Doğrameç) :
Yoğurda tuz konarak ayran haline getirilir İçine darı ekmeği doğranır ve kaşıkla yenir Acı biber ve domates salatası ile de nefis olur
Tirit :
Buğday, darı, bakla, nohut ve kuru fasulye haşlanır İçine toz kırmızı biber, karabiber, tuzlu konur ve kaynatılır Eksik sulu piştikten daha sonra indirilir Servis yapılır Üzerine badem içi, ceviz içi fındık kırması konularak kaşıkla yenir Özel günler ve misafirler için bir misafir etme ve toplanma vesilesidirAcıpayam yöresinde çocukların birincil dişinin görüldüğümde pişirilip dağıtılır Hem hayır için pişirilip çocuklara dağıtılır
—Tarhana Çorbası :
Yazın hazırlanıp kurutulan tarhana bir arz suda eritilir Bir tencerede kızartılan salça, yağ, kıyma ve sarımsağın üzerine ilave edilerek yeterince su eklendikten sonradan kaynayıncaya değin karıştırılır, En Ince Ayrıntısına Kadar kaynadıktan daha sonra sıcak sıcak yenir
—Karın (Mumbar) Dolması :
Pirinç, kıyma, karabiber, kimyon ve tuz dolma içi hazırlandığı gibi karıştırılır Karışım bol su ek edilir Karışım bir huni ya da lamba şişesi yardımıyla mumbarın ağzından doldurulur bir kapta su ilavesiyle pişinceye değin kaynatılır Sıcak olarak servis yapılır Soğuyan dolma dilimlenip tereyağında kızartılarak da yenir
—Denizli Turşusu :
Biber, taze fasulye, salatalık, gök domates bir teneke ya da küp içine yerleştirilir Üzerine tuzlu sirke veya limon tuzu ek edilir Sarımsak soyularak içine atılırKabın ağzı sıkıca kapatılırBir müddet sonradan turşu hazırdır
—Patlıcan Kebap :
Bir tencerede kuşbaşı et tereyağı ile birlikte kavrulur, salça ek edilip pişirilir Bambaşka bir yerde taze patlıcan soyulduktan sonra dilimlenerek doğranıp, yağda kızartılır Kızaran patlıcanlar tepsiye döşenir Pişen etler patlıcanın üzerine konur Üzeri domates ve yeşilbiberle süslenir Tuz ve karabiber konur Fırında pişirilir
—Kaçamak :
Yarım litre tuzlu su kaynatılır Su kaynamaya başlayınca, içine serpilerek üzere yeteri kadar un katılır Bu operasyon yapılırken, diğer taraftan tahta bir kaşıkla tez unlu su karıştırılarak, karışım birbirlerine ayrıntılarıyla yedirilir Karışım koyu bir muhallebi kıvamına gelinceye dek sürekli karıştırılır Bir tavada kızdırılmış yağa bir tedarik kırmızı biber eklenir Kırmızıbiberli yağ tenceredeki unlu karışıma eklenerek servis yapılır
—Kuzu Çevirme :
Bütün kuzu eti tamamen temizlenerek tuzlanıp biberlenir Hafifçe sulandırılmış salça içine ve dışına sürülerek edep edilir İçine leziz olması için kekik konur Hazırlanmış olan kuzu eti yakılan odun közü üzerine dikilen çatal kazıkların üstüne bir kazığa geçirilerek oturtulur Et tamamen pişinceye değin bazen çevrilerek pişirilir Pişirme işlemi bir çukur kazılıp et içine sallanarak da yapılabilir
—Sıyırma :
Ayşe kadın fasulyenin tazeleri toplanıp, yıkanır, temizlenir ve toprak tencereye konur Üstüne azıcık patates eklenerek yeterince su konur Taze birkaç kabak yaprağı örtülerek, üzerine yük yapması için bir taş konur Pişirinceye dek ateşte tutulur Pişince ateşten alınır ve suyu süzülür Bir tepsi üstüne zıt çevrilerek dökülür Patatesler üzerinden alınıp, tuzu ekilir Soğan ve közlenmiş biberle birlikte yenir
—Arap aşı :
Bilhassa yüksek bölgelerimizde kış mevsimlerinde pişirilir Av hayvanlarının etinden ya da tavuk eti ile yapılır Tavuk ve av hayvanlarının etleri tamamen pişirilir Acılı ekşili et suyuyla hamur yoğrulur ve pişirilir Büyük bir siniye dökülerek soğutulur Hamurun ortası açılır, et sulu çorba buraya konulur Kaşıkla hamur alınıp çorbadan kaşıklanarak yenilir
—Et Çevirmesi :
Babadağ ve Sarayköy yöresinde daha yaygındır Koyun sırtlarından yağ kesilir Bu yağlar baharatla ovularak bir şişe dizilerek serin bir yerde bir vakit bekletilir Kuru soğan kıyılarak salça ile ovulur Köz halinde olan kömür üzerine, şişlere dizilen yağlar pişmeye bırakılır Yağlar pişerek akmaya başlayınca yufkalara sıra ile basılarak emdirilir Yağlar tamamen küçülünce ye kadar bu işleme devam edilir sonradan adamakıllı emdirilen yufkalar salçalı soğanla siniler üzerinde servis yapılır
—Yoğurtlu Patlıcan Gömmesi :
Közde pişirilen patlıcanların kabukları soyulur Yağ içinde bitmiş pişirilir Bambaşka bir tabakta koyun yoğurdu ezilir, içine sarımsak eklenir Yağda pişirilen patlıcanın üzerine yoğurt dökülerek karıştırılır Üstüne eritilmiş tereyağı gezdirilir Sıcak olarak taze soğan, tere, maydanoz, nane, biber kızartması, taze biberle birlikte yenir
—Et Kapaması :
Çoğunlukla Babadağ yöresinde pişiririlen bir yemek yemek çeşididir Koyun, oğlak veya kuzu eti ufak parçalar halinde doğranır, salça ile ovulur Sarımsak, soğan ve patates doğranır, Tümü bir tencerenin içine doldurulur Üzeri bir tava ile kapatılır ve tencere ters vaziyette kömür ateşinin üzerine konur ve pişmeye bırakılır İstenirse tavanın manâsız kenarlarına pirinç ek edilebilir ya da suyu ile de keza pilav pişirilebilir Et kapaması sıcak olarak, yanına salata ile servis yapılır
—Sura :
Koyun ya da keçi etinin kaburga kısmının etinden yapılır Etli kaburganın et kısmı kemiğinden ayrılarak açılır Kemik ile et arasına pirinç, karabiber, kırmızıbiber ve baharat çeşitleri konup et kapatılarak dikilir Sonradan bir tencere içine oturtarak eksik su ve tuzlu ilavesiyle pişmeye bırakılır Piştikten sonra olduğu gibi sofraya konur, sıcak olarak yenir Bu yemek genellikle Kale ilçemiz ve köylerinde yapılmaktadır
—Keşkek :
Orta Asya'dan bu yandan ulusal yemeklerimizden biridir keşkek Keşkek en çok Babadağ'da usulüne uygun şekilde yapılır Keşkeğin asıl maddesi yağlı keçi veya koç eti ile dövülmüş buğdaydır Genelde düğünlerde yapıldığı için, bu tarifimiz 750 kişiliktir 40–45 kg kadar yağlı keçi veya koç eti, 30 kg dövülmüş beyaz buğday, 2 kg tereyağıdır Büyükçe bir kazan içinde buğday, başka bir kazanda et alışılagelmiş ateşte pişirilmeye başlanır Buğday piştikçe ağır ağır nadiren karıştırılır ve pişen etin suyundan eklenir Et ayrıntılarıyla piştikten sonra çıkarılır ve kemiğinden ayrılır ve tamamen ezilir ve en ince ayrıntısına kadar pişen buğdayın içine eklenir ve karıştırarak bir zaman daha pişirilir sonra tereyağı bir tavada kızartılır Üstüne kırmızıbiber ek edilir Keşkeğin üstüne tabaklara konduktan sonradan gezdirilir Yanında turşu veya salata ile birlikte yenir
—Gındıra Çorbası :
Ayıklanan ve temizlenen gındıra önce sıcak suda haşlanır Haşlandıktan daha sonra kabuğundan ayrılır Haşlama suyuna yağda kavrulmuş soğan ilave edilir Keza erik, ekşi ve tuzlu katılır Sonradan on dakika değin daha kaynatılarak yenir Gındıra çorbası, genelde Çameli yöremizde yapılmakta olup nefis ve bol C vitaminlidir Gındıra hem bulgur ve pirinç pilavlarına da karıştırılarak yapılabilir *
Denizli bölgesel lezzetler
Denizlinin yöresel yemek tarifleri
Denizli İli Yöresel Yemekleri
Denizli'de geleneksel yemek türleri ve besin alışkanlıkları sürmektedir Kedi börülcesi çorbası, Mercimek çorbası, Domates çorbası, kuru börülce çorbası, Tarhana çorbası, ovmaç çorbası gibi yöreye özgü çorba türleridir Et yemeklerinin başlıcaları tas kapaması, kumbar dolması, sirkeli et, nohutlu et, Tandır, kol dolması, ciğer sarma, saçta işkembedir
Denizli mutfağının temelini sebzeli yemekler oluşturur Özellikle patlıcan yemek yemek çeşitleri çoktur Kuru patlıcan dolması, patlıcan gözlemesi gibi vb Taratorlu börülce salatası, ebe gümeci salatası, filiz salatası Yöreye benzersiz salata türleridir
Börek ve tatlı türlerinde Ege Bölgesi özellikleri görülür Yufka, şipit, bazdırma evlerde yapılan ekmekledir Kışın mısır, kavurga, ceviz, kestane; yazın türlü meyveler, salatalık, kavun, karpuz yenir
— Kaba Şaka Aşı :
Toplanan taze bono yapraklarından yapılır, yapraklar ufak parçalar halinde doğranır Üzerine yağ ek edilerek haşlanır Daha Sonra pirinç ve etle birlikte pişirilir Üzerine yoğurt dökülerek yenir
— Alabora :
Haşlanmış kuru fasulyenin üzerine tereyağı ve bulgur ilave edilir, tuz,biber ve su konulduktan sonradan suyu çekilinceye değin pişirilir
—Un Çorbası :
Salça, yağla kızartılır Un, kızartılmış yağla kavrulur Yeterince su, tuz, biber ek edilirek kaynatılır Sıcak içilir
—Darı Ekmeği :
Mısır unu yeteri kadar tuzlu, su ilave edilerek yoğrulur Daha Sonra sac üzerinde pişirilir Sıcak iken üstüne tereyağı sürülüp, üstüne peynir konulup yenir Soğuk sütün içine soğuk darı ekmeği doğranarak da yenir
—Ayran Ufaklaması (Doğrameç) :
Yoğurda tuz konarak ayran haline getirilir İçine darı ekmeği doğranır ve kaşıkla yenir Acı biber ve domates salatası ile de nefis olur
Tirit :
Buğday, darı, bakla, nohut ve kuru fasulye haşlanır İçine toz kırmızı biber, karabiber, tuzlu konur ve kaynatılır Eksik sulu piştikten daha sonra indirilir Servis yapılır Üzerine badem içi, ceviz içi fındık kırması konularak kaşıkla yenir Özel günler ve misafirler için bir misafir etme ve toplanma vesilesidirAcıpayam yöresinde çocukların birincil dişinin görüldüğümde pişirilip dağıtılır Hem hayır için pişirilip çocuklara dağıtılır
—Tarhana Çorbası :
Yazın hazırlanıp kurutulan tarhana bir arz suda eritilir Bir tencerede kızartılan salça, yağ, kıyma ve sarımsağın üzerine ilave edilerek yeterince su eklendikten sonradan kaynayıncaya değin karıştırılır, En Ince Ayrıntısına Kadar kaynadıktan daha sonra sıcak sıcak yenir
—Karın (Mumbar) Dolması :
Pirinç, kıyma, karabiber, kimyon ve tuz dolma içi hazırlandığı gibi karıştırılır Karışım bol su ek edilir Karışım bir huni ya da lamba şişesi yardımıyla mumbarın ağzından doldurulur bir kapta su ilavesiyle pişinceye değin kaynatılır Sıcak olarak servis yapılır Soğuyan dolma dilimlenip tereyağında kızartılarak da yenir
—Denizli Turşusu :
Biber, taze fasulye, salatalık, gök domates bir teneke ya da küp içine yerleştirilir Üzerine tuzlu sirke veya limon tuzu ek edilir Sarımsak soyularak içine atılırKabın ağzı sıkıca kapatılırBir müddet sonradan turşu hazırdır
—Patlıcan Kebap :
Bir tencerede kuşbaşı et tereyağı ile birlikte kavrulur, salça ek edilip pişirilir Bambaşka bir yerde taze patlıcan soyulduktan sonra dilimlenerek doğranıp, yağda kızartılır Kızaran patlıcanlar tepsiye döşenir Pişen etler patlıcanın üzerine konur Üzeri domates ve yeşilbiberle süslenir Tuz ve karabiber konur Fırında pişirilir
—Kaçamak :
Yarım litre tuzlu su kaynatılır Su kaynamaya başlayınca, içine serpilerek üzere yeteri kadar un katılır Bu operasyon yapılırken, diğer taraftan tahta bir kaşıkla tez unlu su karıştırılarak, karışım birbirlerine ayrıntılarıyla yedirilir Karışım koyu bir muhallebi kıvamına gelinceye dek sürekli karıştırılır Bir tavada kızdırılmış yağa bir tedarik kırmızı biber eklenir Kırmızıbiberli yağ tenceredeki unlu karışıma eklenerek servis yapılır
—Kuzu Çevirme :
Bütün kuzu eti tamamen temizlenerek tuzlanıp biberlenir Hafifçe sulandırılmış salça içine ve dışına sürülerek edep edilir İçine leziz olması için kekik konur Hazırlanmış olan kuzu eti yakılan odun közü üzerine dikilen çatal kazıkların üstüne bir kazığa geçirilerek oturtulur Et tamamen pişinceye değin bazen çevrilerek pişirilir Pişirme işlemi bir çukur kazılıp et içine sallanarak da yapılabilir
—Sıyırma :
Ayşe kadın fasulyenin tazeleri toplanıp, yıkanır, temizlenir ve toprak tencereye konur Üstüne azıcık patates eklenerek yeterince su konur Taze birkaç kabak yaprağı örtülerek, üzerine yük yapması için bir taş konur Pişirinceye dek ateşte tutulur Pişince ateşten alınır ve suyu süzülür Bir tepsi üstüne zıt çevrilerek dökülür Patatesler üzerinden alınıp, tuzu ekilir Soğan ve közlenmiş biberle birlikte yenir
—Arap aşı :
Bilhassa yüksek bölgelerimizde kış mevsimlerinde pişirilir Av hayvanlarının etinden ya da tavuk eti ile yapılır Tavuk ve av hayvanlarının etleri tamamen pişirilir Acılı ekşili et suyuyla hamur yoğrulur ve pişirilir Büyük bir siniye dökülerek soğutulur Hamurun ortası açılır, et sulu çorba buraya konulur Kaşıkla hamur alınıp çorbadan kaşıklanarak yenilir
—Et Çevirmesi :
Babadağ ve Sarayköy yöresinde daha yaygındır Koyun sırtlarından yağ kesilir Bu yağlar baharatla ovularak bir şişe dizilerek serin bir yerde bir vakit bekletilir Kuru soğan kıyılarak salça ile ovulur Köz halinde olan kömür üzerine, şişlere dizilen yağlar pişmeye bırakılır Yağlar pişerek akmaya başlayınca yufkalara sıra ile basılarak emdirilir Yağlar tamamen küçülünce ye kadar bu işleme devam edilir sonradan adamakıllı emdirilen yufkalar salçalı soğanla siniler üzerinde servis yapılır
—Yoğurtlu Patlıcan Gömmesi :
Közde pişirilen patlıcanların kabukları soyulur Yağ içinde bitmiş pişirilir Bambaşka bir tabakta koyun yoğurdu ezilir, içine sarımsak eklenir Yağda pişirilen patlıcanın üzerine yoğurt dökülerek karıştırılır Üstüne eritilmiş tereyağı gezdirilir Sıcak olarak taze soğan, tere, maydanoz, nane, biber kızartması, taze biberle birlikte yenir
—Et Kapaması :
Çoğunlukla Babadağ yöresinde pişiririlen bir yemek yemek çeşididir Koyun, oğlak veya kuzu eti ufak parçalar halinde doğranır, salça ile ovulur Sarımsak, soğan ve patates doğranır, Tümü bir tencerenin içine doldurulur Üzeri bir tava ile kapatılır ve tencere ters vaziyette kömür ateşinin üzerine konur ve pişmeye bırakılır İstenirse tavanın manâsız kenarlarına pirinç ek edilebilir ya da suyu ile de keza pilav pişirilebilir Et kapaması sıcak olarak, yanına salata ile servis yapılır
—Sura :
Koyun ya da keçi etinin kaburga kısmının etinden yapılır Etli kaburganın et kısmı kemiğinden ayrılarak açılır Kemik ile et arasına pirinç, karabiber, kırmızıbiber ve baharat çeşitleri konup et kapatılarak dikilir Sonradan bir tencere içine oturtarak eksik su ve tuzlu ilavesiyle pişmeye bırakılır Piştikten sonra olduğu gibi sofraya konur, sıcak olarak yenir Bu yemek genellikle Kale ilçemiz ve köylerinde yapılmaktadır
—Keşkek :
Orta Asya'dan bu yandan ulusal yemeklerimizden biridir keşkek Keşkek en çok Babadağ'da usulüne uygun şekilde yapılır Keşkeğin asıl maddesi yağlı keçi veya koç eti ile dövülmüş buğdaydır Genelde düğünlerde yapıldığı için, bu tarifimiz 750 kişiliktir 40–45 kg kadar yağlı keçi veya koç eti, 30 kg dövülmüş beyaz buğday, 2 kg tereyağıdır Büyükçe bir kazan içinde buğday, başka bir kazanda et alışılagelmiş ateşte pişirilmeye başlanır Buğday piştikçe ağır ağır nadiren karıştırılır ve pişen etin suyundan eklenir Et ayrıntılarıyla piştikten sonra çıkarılır ve kemiğinden ayrılır ve tamamen ezilir ve en ince ayrıntısına kadar pişen buğdayın içine eklenir ve karıştırarak bir zaman daha pişirilir sonra tereyağı bir tavada kızartılır Üstüne kırmızıbiber ek edilir Keşkeğin üstüne tabaklara konduktan sonradan gezdirilir Yanında turşu veya salata ile birlikte yenir
—Gındıra Çorbası :
Ayıklanan ve temizlenen gındıra önce sıcak suda haşlanır Haşlandıktan daha sonra kabuğundan ayrılır Haşlama suyuna yağda kavrulmuş soğan ilave edilir Keza erik, ekşi ve tuzlu katılır Sonradan on dakika değin daha kaynatılarak yenir Gındıra çorbası, genelde Çameli yöremizde yapılmakta olup nefis ve bol C vitaminlidir Gındıra hem bulgur ve pirinç pilavlarına da karıştırılarak yapılabilir *