Son Konu

Diş beyazlatma nedir? Nasıl yapılır?

makaleci

Yeni Üye
Katılım
14 Ocak 2020
Mesajlar
351,088
Tepkime
0
Puanları
36
Yaş
35
Credits
0
Geri Bildirim : 0 / 0 / 0
Çoğumuzun şikayeti birebirdir: Dişlerimizi sık fırçalamamıza karşın, renkleri istediğimiz kadar beyaz değildir.

Dişlerdeki renklenmeyi gidermek ismine uygulanan tedaviler arasında kompozit ve porselen laminateler, porselen kronlar, kompozit rezin restorasyonlar, mekanik abrazyon ve beyazlatma tatbikleri sayılabilir.

Renklenmiş dişlere kimyasal ajan pratiği ile mine ve dentin dokusunun derinliklerindeki organik pigmentlerin okside edilerek diş renginin açılmasına ‘’beyazlatma’’ ismi verilmektedir.

Çay ve kahve üzere kromojenik yiyecek ve içeceklerle oluşan renklenmeye, sigaraya bağlı nikotin renklenmesine, tetrasiklin üzere ilaç renklenmesi olan dişlere, travmaya bağlı oluşan renklenmeye, eski kanal tedavisi üzere iyatrojenik nedenlere bağlı renklenmelere, florozise bağlı renklenmelere beyazlatma yapılabilir. Tetrasiklin renklenmeleri beyazlatma tedavisine en güç karşılık veren olgulardır. Bu tıp renklenme dişlerin oluşumu esnasında genç yaşlarda ilaç alımına bağlı olarak görülür. Tetrasiklin renklenmelerinde; hasta en az 2 aylık, gerektiğinde 12 aya kadar uzayabilecek bir tedaviye başlamaya istekli olmalıdır.

Bu nedenlerin dışında hastaların doğal diş renginin koyu olmasına bağlı olarak da beyazlatma tedavisi uygulanabilir.

Beyazlatmanın kontrendikasyonları (yapılmadığı durumlar) çoklukla hastanın mevcut durumu ile ilgilidir.

· Sistemik marazlar.

· TME rahatsızlıkları.

· Kullanılan ağartma materyallerine karşı alerji.

· Gebeler ve süt veren analar.

· On yaşın altındaki evlatlar.

· Çeşitli nedenlerden ötürü minede aşınma meydana gelip dentinin açığa çıktığı durumlar.

· Çeşitli periodontal illetler (dişeti hastalıkları)

· Dişeti çekilmesi nedeniyle sementin (diş kökünün) açığa çıktığı durumlar

· Okronozis

· Thalasemia (Akdeniz Anemisi)

· Eritroblastozis fetalis, kontrendikasyonları arasında sayılabilir.

Başkaca porselen kronlar ve kompozit dolgular beyazlatma ile renk değişikliği göstermezler. Beyazlatma doğal dişleri tesirler ve bu süreçten mevcut restorasyonlar (porselen, kompozit gibi) etkilenmediğinden, beyazlatma tedavisi sonrası renk ahengi için bu restorasyonların değiştirilmesi hastaya ekstra maliyete neden olabilir.

Dişlerin koyu renkli olmasının çeşitli nedenleri vardır:

Diş renklenmeleri iç kaynaklı yahut dış kaynaklı olabilir. Dış kaynaklı renklenmeler umumide, profilaktik temizleme sürecinin ehliyetli yapılmamasına bağlıdır. Bunun zıddı olarak da iç kaynaklı renklenmeler diş matriksi ile ilgilidir ve beyazlatma ile giderilebilir. İç kaynaklı renklenmeler yalnızca dentini, yalnızca mineyi yahut her iki dokuyu birlikte ilgilendirirken, dış kaynaklı renklenmeler minede meydana gelir.

İçsel Renklenmeler:


1. Sistemik etkenlere bağlı içsel renklenmeler:

· Fenilketonüri; bir metabolizma bozukluğu, bu tıp vakalarda dentin dokusunun rengi kahverengidir.

· Porfiria; dişlerde kırmızı-kahverengi renklenmeler oluşur. Bu cins dişler ağartma tedavisine yanıt vermezler.

· Hemolitik anemiler, eritroblastozis fotalis

· Amelogenezis imperfecta

· Dentinogenezis imperfecta

· Florozis

· Tetrasiklin tasarrufuna bağlı renklenme

· Thalasemia; akdeniz anemisi

· Okronozis

· Diş gelişimi sırasında geçirilen ateşli evlat illetleri.

2. Lokal faktörlere bağlı içsel renklenmeler:

· Travma; burada esas neden pulpa içi kanamalardır.

· Pulpa nekrozu

· Süt dişi periapikal iltihapları

· Dental materyallerden kaynaklı renklenmeler; eski protez, eski kron kaplanmış dişler, eski dolgu ve kanal tedavisi yapılmış dişler, kanal tedavisi sırasında pulpa odasında kanal dolgu materyallerinin uygun temizlenememesi üzere nedenler

· Çürük
Bunların dışında yaşlanmayla birlikte diş rengi de yoğunlaşır. Bu fizyolojik renklenmenin nedeni aşınmaya bağlı olarak minenin incelmesi, dentin kanallarından vakitle renkli hususun sızması ve sklerotik dentinin artmasıdır.

Dışsal Renklenmeler:

1. Sigara, puro, pipo ve tütün renklenmeleri

2. Kola, kahve, çay ve şarap renklenmeleri

3. Al biber, safran üzere baharatlar ve vişne, karadut üzere meyvelere bağlı renklenmeler

4. Ağız hijyeninin düzgün olmamasına bağlı ağız florasındaki kromojen bakterilerine bağlı renklenmeler

Bu biçim dışsal renklenmeler çoğunlukla dişin yalnızca mine yüzeyini meblağ.


Beyazlatma Süreci Nasıl Yapılır?

Beyazlatma, umumide hidrojen peroksit yahut karbamit peroksitle hem hanede hem de muayenehanede uygulanabilir.


Vital (canlı) Dişlerde Ağartma:

1. Office Bleaching (muayenehanede uygulanan beyazlatma)

2. Home Bleaching (evde uygulanan beyazlatma)

3. Aşındırma prosedürleri ile ağartma


Office Bleaching:

Bu sistemde karbamit peroksit ısı yahut ışık ile aktive edilir ve binaenaleyh oksijen açığa çıkar. Oksijen mine ve dentindeki renklendiricilerin oksidasyonunu sağlar. Günümüzde kullanılan muayenehane uygulamalı ağartma eserlerinin etkin hususları %25-%40’lık hidrojen peroksit yahut karbamit peroksittir. Tetrasiklin üzere diffüz renklenmeler için kullanılır. Çabuk sonuç alınır, lakin pahalıdır.


· Dişler pomza ile temizlenip, ağızdaki doğal dişlerin hangi renk olduğu saptanır.

· Dudak ve dişetine pratik esnasında zarar görmemesi için vazelin sürülür yada esirgeyici pat uygulanır.

· Ağartıcı pat 1-2 mm kalınlığında dişler üzerine sürülür.

· Ağartma sürecini hızlandırmak yahut etkiyi kuvvetlendirmek gayesi ile ışık, kişisel lamba yahut lazer uygulanabilir.

· Tedavi seansı bitince dişler yıkanıp temizlenir ve tekrar diş renklerinin denetimi yapılır. Şayet arzulanan beyazlık elde edilemediyse gayrı randevular verilip süreç 2-3 seans daha birebir formda tekrarlanabilir. Seans vadesi ortalama 30-45 dk. dır.


Seans sonralarında dişlerde hassasiyetler meydana gelebilir. Bunu önlemek için potasyum nitrat ya da florür jelleri uygulanabilir. Başkaca hastanın 1-2 hafta renklendirici yiyecek ve içeceklerden ve de sigaradan uzak durması gerekir. Aksi takdirde dişlerin geçirgenliği artmış olduğundan daha da çabuk ve ziyade renklenebilir.


Home Bleaching:

Beyazlatma, daha düşük yüzdeli karbamit peroksit içeren beyazlatma ajanları kullanılarak gerçekleştirilir. %10-%35’lik karbamit peroksit ile uygulanır.


· Dişler pomza ile temizlenip, ağızdaki doğal dişlerin hangi renk olduğu saptanır.

· Hastadan ölçü alınıp model elde edilir.

· Şeffaf bir plak ısı ve vakum altında hastadan alınan modele adapte edilir.

· Hazırlanan plak ve beyazlatıcı ajan içeren tüpler hastaya verilerek süreci nasıl gerçekleştireceği açıklanır.

· Hasta ağartma ajanı ile plağın 2/3’ünü doldurduktan sonra plağı ağız içerisine yerleştirir.

· Tüm gece yahut 6 saat plak takılmalıdır. (max. 12 saat)

· Dişetinde hassasiyet-irritasyon olursa takma vadesi kısaltılır yahut duruma nazaran tedaviye ara verilir.

· Tedavi sürecinde ve sonrasında 1-2 hafta renklendirici yiyecek ve içeceklerden uzak durulmalıdır.

· Birinci dikkat cazip sonuçlar 2-5 günde, final sonuç ise 2-6 haftada alınır.

· Tedavi bitiminde dişlerdeki hassasiyeti azaltmak için florür yahut potasyum nitrat uygulanabilir.


Aşındırma Sistemleri ile Ağartma:


Bu usullerde mine yüzeyi aşındırılarak renklenmiş doku uzaklaştırılır. Başkaca daha sonra uygulanacak ağartma ajanları için daha derin bir penetrasyon sağlanır. Fizikî olarak unsur kaldırıldığından, ziyade derin olmayan defektlerde ve mine renklenmelerinin tedavisinde kullanılan usullerdir.


Devital (travmaya uğramış ya da kanal tedavili dişler) Dişlerde Ağartma:


Devital dişlerdeki renklenmeler vesair dişlerden kolaylıkla ayırt edilebildiği için münhasıran ön dişlerde estetik sıkıntılara yol açmaktadır. Kanal tedavisinde kullanılan endodontik materyaller (özellikle gümüş içerikli patlar), rastgele bir darbe ya da travma sonucu dişte meydana gelen nekrotik değişiklikler renklenmeye neden olmaktadır. Tedavisinde; termokatalitik yol, walking bleaching tekniği, home bleaching, Office bleaching ve ya kombine teknikler uygulanabilir.


Çok büyük restorasyonlu dişler, dişte çatlak ve lezyon varlığında, minenin çok incelip, dentin desteğini yitirdiği durumlarda ve metal tuzlarına bağlı devital renklenmelerde beyazlatma tedavisi uygulanmamaktadır.


Devital ağartma tedavilerinde karşılaşılan en değerli sorun kök rezorbsiyonlarıdır. Bunun nedeni hidrojen peroksitin dentin kanalları ve yan kanallar yolu ile periodontal membrana ulaşarak iltihabi reaksiyon başlatmasıdır.


Beyazlatmanın Başarısı:


Mahsusen çay, kahve, sigara üzere dışsal renklenmeler ve yaşa bağlı renklenmelerde muvaffakiyet orantısı ve hastanın memnuniyeti çok daha ziyade. Lakin; tetrasiklin yahut ölçüsüz flor alımına bağlı renklenmelerde çok yeterli sonuçlar elde edilemeyebiliyor.


Dişlerin ana renkleri de başarıda değerli bir tesire sahip. Umumi olarak bakıldığında sarı-kahverengi lekelenmeler ağartma tedavilerine daha olumlu karşılık verirken, gri-siyah renklenmeler daha yavaş karşılık veriyor, mavimsi-gri renklenmeler ise neredeyse hiç cevap vermiyorlar ağartma tedavisine.


Beyazlatma Tedavilerinde Karşılaşılabilecek Yan Tesirler:


Diş hassasiyeti (sıcak-soğuk hassasiyeti) karbamit peroksit ile yapılan beyazlatma tedavilerinin en sık görülen yan tesiridir. Bu diş hassasiyetleri akif yahut pasif olarak tedavi edilebilir.


· Pasif formül: * Seans vadesini azaltmak

* Seans sıklığını azaltmak

* Kimi durumlarda tedaviye 1-2 gün ara vermek hassasiyetin önlenmesinde tesirli olmakta.

· Etkin Formül: * Florür pratiği; flor dentin kanallarını tıkar ve hassasiyete neden olacak likit akışını yavaşlatır.

* Potasyum nitrat, hassasiyeti önleyici diş macunları.


Diş hassasiyetleri beyazlatma tedavisi bittikten 1-2 hafta sonra külliyen geçmektedir.


Beyazlatma tedavilerinde karşılaşılan bir gayrı yan tesir de dişetinde meydana gelen irritasyonlar ve renk değişikliğidir. Beyazlatma tedavilerinde kullanılan taşıyıcı üzere materyallerin neden olduğu mekanik irritasyonun yanı sıra beyazlatma ajanları yumuşak dokularda da kimyasal irritasyonlara yol açıp yanma üzere muvakkat şikayetlere neden olabilir.


Karbamit peroksit ile diş tabibinin gözetiminde hanede yapılan beyazlatma süreci kansorejen risk taşımamaktadır ve mine de geri dönüşümü olmayan bir tesire neden olmamaktadır. Gelgelelim meskende uygulanan tedavi sırasında hastanın beyazlatıcı jeli önerilen müddetten çokça pratiği, diş minelerinde aşınmaya neden olabilmektedir.


Beyazlatmanın Ömrü:


Umumi olarak bakıldığında fizyolojik renklenmelerde tedavinin ömrü 3 yıl kabul edilirken, patolojik renklenmelerde geri dönüşe rastlanmamaktadır. Şahıstan bireye değişen faktörlere bağlı olarak tedavinin ömrü de değişebilmektedir. Kazanılan beyazlığın daha uzun vadeli olması açısından 6 ayda ya da yıl 1 sefer olmak üzere tek seans halinde beyazlatma süreci uygulanabilir.


En inançlı beyazlatma; mümkün olan en düşük konsantrasyonlu beyazlatma ajanı ile en uzun vadede gerçekleşen tedavi formudur. Bir beyazlatma tedavisinde ne kadar düşük konsantrasyonda beyazlatıcı kullanılır ve ne kadar uzun vadede, ne kadar yavaş beyazlatma sağlanırsa rengin arkaya dönme riski o kadar azaltılmış olur.


Beyazlatma sonrasında yapılacak olan kaplama ve kompozit restorasyonlar, diş renginin sabitlendiği 1 hafta- 15 gün sonra yapılmalıdır. Böylelikle hem renk koordinasyonu daha yeterli olur hem de kompozit dişe daha güçlü bağlanabilir.

Sonuç olarak; diş beyazlatma tedavilerinde hastayı şad edecek halde bir estetik muvaffakiyet amaçlanmaktadır. Bu muvaffakiyet için de hastanın işbirliği hayli kıymetlidir.


Beyeazlatma pratiği katiyetle doktor denetiminde ve kurallara müsait halde yapılmalıdır. Dişlerin doğal rengi tesbit edilerek, hastanın beklentisi de göz önünde bulundurularak münâsib tedavi doktor tarafından belirlenmelidir. Vital beyazlatma eserleri ilaç kategorisindedir ve dişhekimi onayı ve teftişi olmadan katiyetle kullanılmamalıdır.

 
Üst Alt