Son Konu

Diş eti büyümesi nedir?

makaleci

Yeni Üye
Katılım
14 Ocak 2020
Mesajlar
351,088
Tepkime
0
Puanları
36
Yaş
35
Credits
0
Geri Bildirim : 0 / 0 / 0
Periodontoloji
Diş eti büyümesi nedir?

1. KRONİK İLTİHAP SONUCU DİŞETİ BÜYÜMELERİ

Birtakım vakalarda, kronik iltihaplı dişeti büyümeleri saplı yahut yaygın bir stilde tümöre emsal gelişmeler gösterebilirler.

Bu büyümeler dişeti papilinden olduğu üzere dişeti kenarı yahut yapışık dişetinden köken de alabilirler. Bu lezyonlar çok yavaş olarak büyürler ve ağrısızdırlar.

Bazen resen küçülürler ve tekrar ortaya çıkıp büyümeye başlarlar. Kitlenin dişetine bağlandığı yanda ülserlere rastlanabilir. Bunlar ağrılıdırlar

Etyolojisi (Hastalık etkenleri):

Kronik iltihap sonucu oluşan dişeti büyümelerine neden, uzun süren mahallî irritasyon (tahriş) lardır.

İrritasyonlar şu etyolojik etkenler sonucu meydana gelirler :

Komşu aksi dişlerin birbirleriyle olan anormal ilgileri,
Üzücü ağız hijyeni
Kole kaviteleri (çürük nedeniyle oluşan boşluk),
Dişetine taşkın yapılmiş diş dolguları,
Food impaction (besin gömülmesi),
Ağızdan nefes alma,
Burun yolları darlığı,
Ortodontik tedavi ile dişlerin taraf değiştirmesi,
Bir alışkanlık sonucu lisan ile dişeti üzerine basınç yapılması,
Hareketli parsiyel protezlerin kroşe yahut semer kısımlarının dişetine anormal basınçları,
Sabit köprülerde dişetine anormal presler
Mikroskopik yapıdaki değişiklik, dişetinin yapı, kıvam ve renk durumlarını tayin eder. Şayet lezyonda (dokularda oluşan zedelenme, doku hasarı ) iltihaplı hücre ve likit ölçüsü ziyade olursa, dejeneratif bozukluklar mevcutsa dişeti rengi koyu al yahut mavimtrak al bir görünüşte olur ve yüzey parlak, kıvam ise yumuşaktır. Bu türlü bir dişeti basitçe kanar.

Mikroskopik olarak, dokuda fibroblastlar ve kollagen fibriller ziyade ve lezyonda fibrotik bir aktivite varsa doku klinik olarak sıkı, dirençlidir renk te pembedir.

* * *
2. GELİŞİM İLE İLGİLİ DİŞETİ BÜYÜMELERİ

Dişlerin sürmeleri esnasında dişetlerinin etraflarında ve bilhassa dudak yüzlerinde dişeti kabarmalarına rastlanabilir. Umumî olarak kuronun yarısı ağız içerisine sürdüğü hengam ortaya çıkarlar. Bu büyümeler bizatihi diş sürmesi tamamlanınca kaybolurlar. Epitelyal ataşmanın mine üzerinden mlne-sement birleşimine yerleşmesiyle büyümelerin de ortadan kalktığı bildirilmiştir

Gelişim ile İlgili dişeti büyümeleri fizyolojik bir büyüme olarak kabul edilebilirler. Bunlar, rastgele bir mesele de ortaya çıkarmazlar. Bununla bir arada, bu büyümeler dişeti kenarındaki iltihap ile birleşince geniş bir kütle haline dönüşebilirler. Bu durumda, tedavide dokuyu kesip çıkarma mahalline dişeti iltihabını giderme metotları tercih edilmelidir.

* * *
3. İLTİHAPSIZ HİPERPLASTİK DİŞETİ BÜYÜMELERİ

Dişeti hiperplazisine (dokunun çok büyümesi) iltihapla bir arada olabildiği üzere iltihap olmadan da rastlanabilir. Hiperplazide, doku yahut organın hücre komponentlerinin sayısında bir artma ile o doku yahut organda hacim bakımından bir fazlalık, büyüme olur.

İltihapsız dişeti hlperplazisinde lokal etkenlerin rolü yoktur ve sistemik faktörlerle meydana gelirler. Çok sık rastlanılmaz ve dilantin tedavisi altındaki bireylerde çok görülür. Sodium diphenyl hydantoinate (dilantin sodium yahut epanutin) kullanan epileptik hastalarda ve münhasıran gençlerde % 3-62 nispetinde dişeti hiperplazisine rastlandığı bildirilmiştir. Dişeti büyümesinde, ilacın dozu ve kullanma vadesinin bir rolü olduğu muhakkak gösterilememiştir.

Lezyon birinci olarak ağrısız dişetinin vestibül (yanak tarafı) ve lingual (dil tarafı) kısımlarındaki kenarlarda ve dişeti papillerinde (iki diş arası dişeti) kabarmalar halinde ortaya çıkar ve daha sonraları bütün dişlerin lingual ve vestibül yüzlerini örtebilir velev okluzyona (kapanış) beis olabilir, iltihap lezyona karışmamış ise bu kitleler kanamaz, uçuk pembe, sıkı bir kıvamda ve mor dut formundadır.

Dişeti hiperplazisi, dişeti kenarının hep okluzal cihette (iki çene dişlerinin arasındaki düzleme oklüzal düzlem denir) büyümesiyle oluşur yani yapışık dişetinin büyüyen kitlelerden hat formunda bir oluk ile ayrılışı karakteristik bir özelliktir.

Lezyonlar, dişlerin çekildiği konumlarda görülmez ve diş çekilmesiyle ortadan kaybolurlar. Cerrahi olarak çıkarıldıklarında nüksederler, ilacın bırakılmasi ile aşağı yukarı bir iki ay içinde bizatihi ortadan kaybolurlar.

Dilantin ile oluşan bu dişeti büyümeleri, plak, diştaşı, materia alba, dişeti üzerine taşkın dolgular ve keskin kavite kenarları üzere irkiltici etkenlerle iltihaplı bir hal alabilirler. Bu durumda renk mavimsi al olur, dişeti temasla kolay kanar, lobüllü yüzey özelliği de kaybolabilir.

* * *
4. AİLEVİ, KALITSAL YAHUT İDİOPATİK DİŞETİ BÜYÜMELERİ

Gingivomatosis elephantiasis, diffuse fibroma, ailevi elefantiasis, idiopatik fibromatosis, kalıtsal yahut idiopatik hiperplazi, kalıtsal dişeti fibromatosisi, konjenital ailevi fibromatosis üzere isimler verilen dişeti büyümelerine epeyce nadir rastlanır ve etyolojisi de pek tayin edilemez.

Dilantin ile oluşan dişeti hiperplazisinde büyümeler daha fazla dişeti papili ve kenarında olurken bu lezyonda yapışık dişetinde de büyüme vardır.

Her iki çenede de oluşabilen bu lezyonda dişeti büyümesi pembe, sıkı kıvamda ekseriya deri kıvamında, pürtüklü bir yüzeye sahip görünüştedir, ileri vakalarda dişler yeterlice büyümelerle örtülür. Bu büyümelerden ötürü dişler bazen nokta değiştirebilirler ve kimi vakalarda da dişeti kenarlarında iltihaba rastlanır. Etyolojisi (etken sebepler) kesin olarak bilinmemektedir. Gelgelelim kalıtım ile ilgisi olduğu zannedilmektedir. Lezyonlar ekseriya süt ve daima diş sürmeleriyle birlikte ortaya çıkarlar.


* * *
5. HORMONAL DİŞETİ BÜYÜMELERİ

a. Gebelikte Dişeti Büyümeleri : Gebelik esnasında dişetinde görülen büyümeler, ya dişeti kenarlarında, papillerde olmak suretiyle lokalize yahut çok sayıda tümör kitleleri halinde umumî büyümeler halinde görülürler. Gebelikte dişeti kenarındaki büyümeler daha evvel iltihaplı olan meydanlardan başlamaktadır. Yani büsbütün sıhhatli olan dlşetlerinde gebelik esnasında dişeti büyümelerine rastlanmamıştır. O halde gebelik bu büyümeleri başlatan bir faktör değildir. Gebelikte doku metabolizmasındaki değişiklik mahallî irritanlara karşı dokunun reaksiyonunu artırmaktadır.

Klinik olarak bu büyümeler daha fazla diş aralarında başlar. Büyümeler parlak al, yumuşak bir görünüştedir. Hafif bir uyarma ile yahut tabiatıyla kanama olabilir. Gebelik tümörü ismi da verilen bu lezyonlar bir neoplazma olarak kabul edilmemelidir. Çoklukla, gebeliğin birinci üç aylık periyodundan sonra görülen bu lezyonlar mahallî irritasyona olan iltihapsal bir karşılıktır. Mantarımsı görünüşte de olabilen tümörümsü bu büyümeler saplı yahut yaygın bir kuralla de dişetine bağlı olabilir. Lakin, okluzyona beis olduğu devir ağrılı ve üzeri ülserlidir. Üzerlerinde toplu iğne başı üzere al lekeler de görülebilir.

Tedavi : Tedavi olarak gebelik periyodunda bu büyümelerin çıkarılması için ivedi etmemek gereklidir. Çünkü, gebelik ahir bunların resen küçüldükleri görülebilir. Lakin, gebelik devrinde bütün lokal irkiltici etkenler ortadan kaldırılmalı ve ağız hijyenine çok kıymet verilmelidir. Gebelikten sonra geçmeyen büyümeler ise kesilip çıkarılabilir.

b. Puberte (ergenlik) Devrinde Görülen Dişeti Büyümeleri : Puberte çağında dişeti büyümelerine sık olarak rastlanabilir. Bu büyümeler her İki cinste de görülür ve mahallî irritasyonun olduğu diş kesimlerinde daha çok dikkati çeker

Klinik olarak dişeti kenarı ve mahsusen dişeti papillerlnde lobüllü haddinden fazla büyümeler olur. Umumiyetle, yalnız vestibül taraftaki dişetleri büyür. Lisan tarafındaki dişetlerinde nisbeten daha az bir değişiklik vardır. Kronik marginal glngivitis'in bütün özellikleri bu tip dişeti büyümelerinde de vardır. Puberte çağının sona ermesiyle dişeti büyümeleri bizatihi ortadan kaybolabllirse de mahallî irkiltici etkenlerin mevcudiyeti büyümelerin kalıcı olmasına neden olabilir.

Tedavi : Puberte çağında ağız hijyenine çok dikkat edilmeli. En az altı ayda bir diştaşları ve bakteri plakları dişhekimi tarafından kaldırılmalıdır. Puberte periyodundan sonra geçmeyen büyümeler gingivektomi yahut ginglvoplasti operasyonları ile düzeltilmelidir.

* * *
6. C VİTAMİNİ EKSİKLİĞİNDE GÖRÜLEN DİŞETİ BÜYÜMELERİ

C vitamininin akut eksikliği dişeti iltihabına neden olmaz; lakin dişeti kanamasına, dişeti bağ dokusunun dejenerasyonu ve ödemine neden olur. Dişeti etrafında bulunan lokal etkenler de işe karışırsa dişeti iltihabı meydana gelir. C vitamininin eksikliği ve lokal irkiltici etkenlerin tesiriyle dişetlerinde büyümeler olur.

Klinik olarak bu büyümeler daha fazla dişeti kenarlarında mavimtrak al, yumuşak, kolaylıkla zedelenebilecek kıvamda ve parlak yüzeyli bir haldedir.

Tedavi : Süratle C vitamini enjeksiyonları yapmak ve mahallî etkenleri ortadan kaldırmak lazımdır. Klinik olarak dişeti kenarı ve münhasıran dişeti papillerlnde lobüllü şiddetli büyümeler olur. Ekseriyetle, yalnız vestibül (yanak tarafı) taraftaki dişetleri büyür. Lisan tarafındaki dişetlerinde nisbeten daha az bir değişiklik vardır. Kronik marginal gingivitis'in bütün özellikleri bu tip dişeti büyümelerinde de vardır. Puberte (ergenlik) çağının sona ermesiyle dişeti büyümeleri bizatihi ortadan kaybolabilirse de mahallî irkiltici etkenlerin mevcudiyeti büyümelerin kalıcı olmasına neden olabilir.

Tedavi : Puberte çağında ağız hijyenine çok dikkat edilmeli. En az altı ayda bir diştaşları ve bakteri plakları dişhekimi tarafından kaldırılmalıdır. Puberte devrinden sonra geçmeyen büyümeler gingivektomi yahut ginglvoplasti operasyonları ile düzeltilmelidir.

* * *
7. GRANÜLOMA PYOGENİCUM

Granuloma pyogenicum, küçük bir travmaya dokunun verdiği anormal bir yanıt yahut reaksiyon formunda ortaya çıkan dişeti büyümeleridir.

Lezyon, bazen saplı bazen geniş bir esasla altındaki dokuya bağlıdır ve küre formundadır. Parlak al yahut morumsu renktedir. Çoklukla, yüzeyde bir ülser ve onun da üzerinde cerahatli bir eksüda vardır. Senelerce birebir biçimde kalabildiği üzere fibroepitelyal papillom haline de dönüşebilir. Az bir travma ile kanama görülebilir. Klinik görünüşü gebelik tümörüne benzeri

Tedavi : Granuloma pyogenicumun tedavisinde yapılacak iş, cerrahi yolla ortadan kaldırmak ve lokal irkiltici faktörleri meydandan uzaklaştırmaktır. Yüzde 15 vakada nüks görüldüğü bildirilmiştir.



 
Üst Alt