Diş eti kanaması toplumun büyük çoğunluğunu ilgilendiren, birçok farklı hastalığın ilk belirtisi olarak ortaya çıkan önemli bir sağlık sorunudur. Diş etlerinde görülen kanamalar, dişetlerinin hasta olduğunu, ortada söndürülmesi gereken bir yangın (enflamasyon) olduğunu gösteren ilk sinyal işaretidir. Bazı sistemik hastalıklar, kullanılan birtakım ilaçlar, hormonal düzen bozuklukları , Lösemi dediğimiz bazı kanser türleri, pıhtılaşma bozuklukları, kan sulandırıcılar, ağız içindeki bazı oluşan tümörler, ilk olarak dişeti kanaması şeklinde kendini gösterir.
Sağlıklı Dişetinin Görüntüsü Nasıldır?
Sağlıklı diş etleri dişleri bir manşet gibi çepeçevre saran, keskin bir bıçak gibi sonlanan, portakal kabuğu gibi üzeri pürtüklü, mat, soluk gül pembesi rengindedir. Kızarıklık, parlaklık, şişkinlik, metalik tad, üzerine basınca sünger gibi yumuşaklık hissi, normal fırçalama, tükürme, bir elma gibi sert yiyeceği ısırma sırasında kanama, bu belirtilerin biri ya da birkaçının bir arada görülmesi hastalık belirtisidir. Diş etlerinin ortalama sıcaklığı 35,4 derecedir. Elinizi yıkayıp yanlamasına işaret parmağınızı dişetinizin üzerine koyun, hasta kanamalı diş eti durumlarında ısı artışını dikkatli bir insan hemen hissedebilir. Diş etinde yangın (inflamasyon) olduğunun belirtisidir, ateş ilerlemeden söndürülmelidir.
Dişeti Kanaması Neden Olur?
Diş etleri düzenli olarak temizlenip, üzerinde aralarında biriken mikrobiyal plak süpürülüp ortadan kaldırılmaz ise bu bakteriyal plak biyofilm oluşturur. Kılcal (kapiller) damarlarda genişleme, büyüme oluşur, zararlı etkenler, bakterilerin enzim ve endotoksinleri dişeti oluğu epitelinin geçirgenliğini artırır, böylece iltihap ve ülserasyonlar olur. Hassas kapillerler sonunda en ufak bir travma karşısında yırtılarak kanın epitelden çıkmasına sebep olur. İşte diş eti kanamasının mekanizması budur.
Dişeti Kanaması Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Dişeti kanamaları kendi haline bırakılıp tedavisi ihmal edilirse gingivitis dediğimiz diş etinin kronik iltihabına, daha sonra da ilerliyerek periodontitis dediğimiz dişin çene kemikleri içinde tutunmasını sağlayan liflerin, çene kemiğinin kenarlarının ilerleyici iltihabi hastalığının ortaya çıkmasına yol açar. Bir kısır döngü şeklinde dişler tamamen oynayıp dökülünceye kadar bu hastalık ilerler durur.
Dişeti Kanaması Nasıl Önlenir?
Bakteri plaklarının yemek yedikten sonra her öğün muntazaman uzaklaştırılması gerekir. Dişler kesinlikle sert değil yumuşak diş fırçasıyla, fırça ıslatılmadan ve aşındırıcı olmayan bir diş macunu kullanılarak doğru yöntemlerle fırçalanmalıdır. Dişler arasında aralıklar oluşmuş ise proxabrush denilen ara yüz fırçaları kullanılmalıdır. Gingivitis hastalığı olup da fırçaladığımda kanıyor diye dişlerini fırçalamaktan kaçınan çok sayıda insan vardır. Bu düşünce yanlıştır, sadece hastalığınızın ilerlemesine ve dişlerinizin dökülmesine yardımcı olur. Hastalık ilerleyip periodontitis haline dönüşmüş ise bazan kanamalarda azalma görülür. Hastalarımız bunu; eskiden diş etlerim kanıyordu, şimdi kanamalarım azaldı fakat bu sefer de dişlerim aralandı, birbirinden uzaklaştı ve dişlerimde oynamalar başladı, sanki dişlerim gevşedi diye ifade eder.
Her durumda bir diş eti hastalıkları uzmanı periodontiste başvurarak tedavi ihmal edilmemelidir. Bazı insanlarda da aşırı temizlik takıntısı vardır, bu kez sert bir fırçayı aşırı bastırarak kullanmak diş eti kanamalarına, diş etinde yırtıklar oluşmasına, dişlerde aşınmalara yol açar.
Dişeti Kanamalarına Yol Açan Sistematik Bozukluklar Nelerdir?
1- Hanımlarda menstürasyon sırasında dişeti kanamaları görülebilir.
2- Doğum kontrol hapları dişeti kanaması yapar.
3- Uzun süre antikoagülan ilaç kullanmak.
4- Protrombin eksikliği.
5- Akut Ülseratif Gingivitis.
6- Trombositopenik Purpura.
7- Akut Lösemi .
8- C Vitamini, Folik Asit eksikliği.
9- Dişeti büyümeleri ve ağız içi tümörleri.
10- Akut Herpetik Gingivostomatit.
11- Taşkın dolgular, dişeti içine sokulmuş kron kenarları.
12- Tahrişler, travmalar, ağız içi yanıkları.
Dişeti Kanamaları Nasıl Tedavi Edilir?
Bütün diş eti tedavilerinde en başta gelen kural, sebebi bulup ortadan kaldırmaktır. Çoğu kez lokal faktörlerin ortadan kaldırılmasıyla hasta rahatlar. Ağız, diş, dişeti bakımı, periyodik kontroller, bakteriyel plağın uzaklaştırılıp yeniden oluşmasının ciddi biçimde önlenmesi ihmal edilmemelidir. Daha ileri durumlarda ki çoğu vakalar başlangıç tedavisiyle ortadan kaldırılamamaktadır. Akut lösemi, aplastik anemi, pıhtılaşma ve kanama bozukluğu hastalıklarına bağlı dişeti kanamalarından en ufak bir şüphe söz konusu olduğunda, hematolog konsültasyonu istemek hayati öneme haizdir.