Dişeti marazları iltihabi hastalıklardır ve tedavi edilmediğinde yıllar içinde diş kayıpları görülür. Dişeti illeti birkaç diş üzerinde lokalize gelişebilir yada bütün ağzı kapsayabilir. Dişeti marazları çoklukla başlangıç seviyesinde semptomsuz ilerleyen hastalıklardır. Orta ve ileri aşamalarda ise semptomlar görülmeye başlanır. Bunlar;
Kanama (özellikle tabiatıyla başlayan kanamalar)
Dişetinde renk değişikliği (soluk pembeden al renge geçiş)
Ağız kokusu (Günün her saatinde kişinin kendisi tarafından da hissedilebilen ağız kokusu)
Dişetlerinde sızlama/ ağrı
Dişlerde ayrılma
Dişeti çekilmesi
Bilinçli hasta sayısının artışı ile birlikte erken periyotta de hasta talepleri ile tedaviye başlanmaktadır. Çoğunlukla dental muayene sırasında hekim tarafından hastaların uyarılması ile tedaviye başlanmaktadır.
RİSK FAKTÖRLERİ
Yaş: Yaş ilerledikçe marazın görülme sıklığı artmaktadır.
Sigara ve tütün eserlerinin tasarrufu: Dişeti marazının ilerlemesinde değerli bir risk faktörü olarak kabul edilmektedir.
Genetik: Birtakım bireylerin ailesel olarak dişeti illetine yatkın olduğu bilinmektedir.
Stress: Pek çok illette olduğu üzere dişeti marazları içinde stress risk faktörüdür. Gerilim bağışıklık sistemini baskılayarak vücudun illetle savaşma kapasitesini düşürmektedir. Iltihabi bir hastalık olan dişeti illetine da vücudun reaksiyonunun azalması illetin oluşumu ve ilerlemesinde değerlidir.
İlaç kulanımı: Tevellüt control hapı, antidepresanlar, birtakım tansiyon ilaçları….gibi birtakım ilaçlarda dişetlerinde reaksiyon oluşturabilirler.
Diş sıkma/Gıcırdatma: Diş ve dişeti saran dokulara gelen ziyade yük nedeni ile dişeti marazının ilerleme suratını arttırabilir.
Beslenme Bozukluğu: Beslenme bozuklukları ile dişeti illetleri arasında ilişki olabileceği gösterilmiştir.
DİŞETİ ILLETININ ÖNLENMESİ :
Dişeti illetinin birincil sebebi bakterilerdir. Bilhassa hastalık yapıcı bakterilerin diş ve dişeti arasında birikimi ile marazın belirtileri görülmektedir. Tedavi edilmez ise dişi çevreleyen kemik dokusunda erimeler görülmeye başlanır. Dişetinde de yapısal değişiklikler görülebilir (renk, hal, hacim değişikliği gibi). Dişetinde meydana gelen bu iltihabi durumlar hastanın varolan sistemik rahatsızılıklarını da olumsuz tarafta etkileyebilir. Diabet hastası bir hastanın kan şeker seviyesinin dengelenmesi sıkıntı olabilir. Kalp damar illetlerinin olması da iltihapla etkilenebilir.
Dişeti marazı aşağıdakilere uyulması durumunda önlenebilirdir.
Teşhis edilmiş dişeti probleminşin tedavi edilmesi,
Günlük sahih teknik ile diş ve dişetlerinin kâfi müddette fırçalanması,
Dişlerin aralarının dişhekiminin tavsiyesi doğrultusunda diş ipi yahut diş arası fırça ile temizlenmesi ,
Ağız gargaralarının tasarrufu (Fırça ve arayüz temizliyicileri tamamlayıcı olarak kullanılmalıdır.)
Risk orantısının belirlenmesi (yaş, sigara tasarrufu, genetik, geçmiş dişeti illeti hikayesi…gibi dişhekimi tarafından değerlendirilip yönlendirilecek faktörlerdir.
Dişeti illeti mütehassısın (periodontolog) önerdiği sıklıkta dişeti muayenesi
Dişeti illetleri bilirkişisi (Periodontolog) ziyareti
Dişeti tedavisi tedavinin bir kısmını oluşturmaktadır. Tedavi sonrasında hastaların periyodik takipleri illetin tekrarının önlenmesinde çok değerlidir. Periyodik muayeneler sırasında gerekli durumlarda röntgen ile muayene şahsi el aletleri ile muayeneler yapılarak dişetilerinin sıhhati takip edilir.
DİŞETİ TEDAVİ AŞAMALARI
Başlangıç Dişeti Tedavisi:
Diştaşlarının ariliği, diş kök yüzeylerinin düzeltilmesi ve hastaya elverişli ağız bakımının planlanmasını içeririr. Bir yahut birkaç seans sürebilir. Bu tedavilerin kâfi olmadığı durumlarda daha ileri cerrahi tedaviler planlanır.
Dişeti operasyonu (flap operasyonu, periodontal plastik cerrahi ):
Başlangıç tedavisinin gayrikâfi olduğu durumlarda,
Rejeneratif tedavi gerekliliğinde ( kemik erimesi olan yerlere kemik tozu ek edileceği durumlarda),
Dişetlerinin estetik olarak şekillendirilmesinde,
Protez imalatı öncesinde diş kron uzunluklarının ehliyetsiz olduğu durumlarda ,
Dişeti çekilmesi olan dişlerin kök yüzeylerinin kapanmasında (Serbest dişeti grefti pratiği, bağ dokusu grefti uygulaması),
Yapışık dişetinin zayıf olduğu durumlarda (Serbest dişeti grefti pratiği, bağ dokusu grefti uygulaması),
Kas temaslarının uzaklaştırılması gerektiğinde (Frenectomy),
İmplant etrafı dokuların düzenlenmesi gerektiğinde,
İmplant etrafı dokularda iltihaplanma meydana geldiğinde dişeti operasyonları yapılabilir.
İdame tedavisi:
Hastanın muhtaçlığına nazaran periyodik takiplerle diştaşı temizliğinin yapılması, dişetlerinin denetim edilmesi, ağız bakımının denetim edilmesi, gerekli durumlarda röntgen muayenesinin yapılmasını kapsar.