Cocuklara uygulanan her turlu tedavi ve koruyucu dişhekimliği işlemlerini yapan, bu konuda ozel eğitim almış dişhekimlerine pedodontist (cocuk dişhekimi), bu diş hekimliği dalına da pedodonti denir
Pedodonti temelde 2 kısma ayrılır
AOLUŞMUŞ PROBLEMLERİN TEDAVİ EDİLMESİ
Cocuklarda dikkatli bir beslenme (yapışkan ve şekerli gıdalardan mumkun olduğunca kacınıp, sağlıklı beslenme kurallarına uyma) ve doğru diş fırcalama tekniklerinin uygulanması ile curuklerden korunmak mumkundur Bir curuk meydana geldiğinde bunun nedeni tespit edilmeye calışılmalı ve cocuğun diğer dişlerinin sağlığı korunmalıdır Cocuklar cok kucuk yaşlarından itibaren (6 ay 1 yaş ) dişhekimine goturulerek hem cocuğun bu ortamla tanışarak korkmadan gelebilmesi sağlanmalı, hemde ebeveynler cocuklarının diş sağlıklarını en ust seviyede tutmak icin neler yapmaları gerektiğini oğrenmelidir
1CURUK
Dişteki curuk kısım temizlenerek duruma gore kalıcı veya gecici dolgu ile tedavi edilir Bazı durumlarda diş dolgu ile tedavi edilemiyecek kadar harap olmuştur Boyle dişler bazen cekilmek yerine cocuklar icin ozel olarak hazırlanmış ‘cap’ ler ile ortulerek bir sure daha ağızda tutulabilir Son yıllarda cocuklara dişhekimini ve dişhekimine gitmeyi sevdirmek amaclı renkli dolgular uretilmiştir Kliniğimizde de kullanılan bu malzemeler sayesinde dolgu yaptırmak bir oyun haline gelmektedir
2KIRIK
Cocuklar sıklıkla duşer yada carparlar Bunların sonucunda on dişlerine zarar vererek yıllar boyunca rahatsız olacakları yada sık sık diş hekimine gitmelerini gerektirecek problemlerle karşılaşırlar Diş hekiminizin hazırlayacağı basit bir ağızlık, yuzun alt kısmına gelecek bir travmanın yaratacağı hasarı engeller Ozellikle futbol, boks, kayak, basketbol, bisiklet, rollerblade, sorf, skateboard gibi sporları yapan cocuklarda, ust cene dişleri uzerine takılan silikon şeffaf bir ağızlığın yastık etkisi yapması sonucu diş travmaları, kırıkları yada dudak, dil ısırma ve yırtılmaları engellenmiş olur
Bu yaralanmalar icinde en sık karşılaşılanı dişsel yaralanmalardır Mouthguard'ı olmayan ve on dişlerine darbe alan bir cocuğun dişi, aldığı darbenin kuvvetine bağlı olarak ya tamamen fırlar ya kırılır yada dişin canlı kısmı olan pulpası ceşitli derecelerde hasara uğrar Bu hasar pulpanın olumune sebep olursa dişin rengi bozulur ve acık kahverengiden koyu griye uzanan bir renk oluşur
Lutfen ozellikle spor yapan cocuğunuzun diş sağlığını diş hekiminizin hazırlayacağı bir ağızlık ile koruyun
3DARBE
Eğer on diş tamamen yerinden fırladıysa:
Dişi temiz bir gazlı bez arasına koyup, tukuruk ile ıslatarak hemen diş hekiminize gidin Diş hekiminize hemen ulaşamıyacaksanız gazlı bezi eczaneden alacağınız serum fizyolojik ile ıslatın ve en kısa zamanda ulaşmaya calışın En ideali 1 saat icinde tedaviye başlanmış olmasıdır Eğer şartlar uygunsa diş hekiminiz fırlayan dişi yerine yerleştirecektir (reimplantasyon) Titiz bir uygulama ve sonrasında iyi bir bakım ile diş yıllarca cocuğunuzun ağzında kalacaktır
Eğer on dişlerinden biri veya birkacı kırıldıysa:
Kırılan parcaları bulmaya calışın ve hemen diş hekiminize ulaşın Bu esnada parcaları nemli tutmak onemlidir Serum fizyolojik ve hatta tukuruk bunun icin idealdir Bu parcalar cok kuvvetli ajanlar ile (bonding) yerlerine yapıştırılırlar ve yapılacak her dolgudan daha estetik ve dayanıklı olurlar
Parcaları bulamadıysanız:
1 Kırılan kısım kucuk ise, dişle aynı renk ve formda bir beyaz (kompozit) dolgu yapılır Kompozit dolguların ağız ici dayanıklılıkları sınırlıdır Cay, kahve kola gibi gıdalarla boyanarak renk değiştirirler Bunların beslenme alışkanlıklarına ve ağız hijyenine bağlı olarak belli surelerde yenilenmeleri gerekir
2 Kırık buyukse, dişin yarısını ya da daha fazlasını kapsıyorsa ortalama 17 yaşından buyuklerde porselen laminate veneerler uygulanır Porselen laminate veneerler hem cok dayanıklı hemde cok estetiktir Dişin on yuzeyine yapışan ve kırık bolumude kaplayan porselen yapraklar şeklinde acıklanabilirler
17 yaşından kucuklerde ise diş ve cene gelişimi tamamlanmadığından porselen laminate veneerlerin uygulanması doğru değildir Yine dişin tum on yuzeyini ve kırık bolumu icine alan kompozit laminalar yapılır Fakat malzemeden kaynaklanan problemler vardır, renkleşecekleri icin bir sure sonra yenilenmeleri gerekebilir
Darbeden sonra herhangi bir problem gorunmuyorsa:
Mutlaka diş hekimi tarafından detaylı muayene yapılmalı ve ilgili bolgeden rontgen cekilmelidir Muayene ve rontgenden sonra herhangi bir bulgu olmasa bile belirli aralıklarla tekrar periapikal rontgen alınır ve eski filmlerle karşılaştırılır Burada amac dişin canlı bolumunde uzun vadede bir problem olup olmadığının tespitidir Diş yıllar sonra bile renk değiştirerek canlılığını kaybeder Boyle bir durum tespit edilirse kanal tedavisi uygulanarak diş kaybına yol acabilecek komplikasyonlar onlenir
Pedodonti temelde 2 kısma ayrılır
AOLUŞMUŞ PROBLEMLERİN TEDAVİ EDİLMESİ
Cocuklarda dikkatli bir beslenme (yapışkan ve şekerli gıdalardan mumkun olduğunca kacınıp, sağlıklı beslenme kurallarına uyma) ve doğru diş fırcalama tekniklerinin uygulanması ile curuklerden korunmak mumkundur Bir curuk meydana geldiğinde bunun nedeni tespit edilmeye calışılmalı ve cocuğun diğer dişlerinin sağlığı korunmalıdır Cocuklar cok kucuk yaşlarından itibaren (6 ay 1 yaş ) dişhekimine goturulerek hem cocuğun bu ortamla tanışarak korkmadan gelebilmesi sağlanmalı, hemde ebeveynler cocuklarının diş sağlıklarını en ust seviyede tutmak icin neler yapmaları gerektiğini oğrenmelidir
1CURUK
Dişteki curuk kısım temizlenerek duruma gore kalıcı veya gecici dolgu ile tedavi edilir Bazı durumlarda diş dolgu ile tedavi edilemiyecek kadar harap olmuştur Boyle dişler bazen cekilmek yerine cocuklar icin ozel olarak hazırlanmış ‘cap’ ler ile ortulerek bir sure daha ağızda tutulabilir Son yıllarda cocuklara dişhekimini ve dişhekimine gitmeyi sevdirmek amaclı renkli dolgular uretilmiştir Kliniğimizde de kullanılan bu malzemeler sayesinde dolgu yaptırmak bir oyun haline gelmektedir
2KIRIK
Cocuklar sıklıkla duşer yada carparlar Bunların sonucunda on dişlerine zarar vererek yıllar boyunca rahatsız olacakları yada sık sık diş hekimine gitmelerini gerektirecek problemlerle karşılaşırlar Diş hekiminizin hazırlayacağı basit bir ağızlık, yuzun alt kısmına gelecek bir travmanın yaratacağı hasarı engeller Ozellikle futbol, boks, kayak, basketbol, bisiklet, rollerblade, sorf, skateboard gibi sporları yapan cocuklarda, ust cene dişleri uzerine takılan silikon şeffaf bir ağızlığın yastık etkisi yapması sonucu diş travmaları, kırıkları yada dudak, dil ısırma ve yırtılmaları engellenmiş olur
Bu yaralanmalar icinde en sık karşılaşılanı dişsel yaralanmalardır Mouthguard'ı olmayan ve on dişlerine darbe alan bir cocuğun dişi, aldığı darbenin kuvvetine bağlı olarak ya tamamen fırlar ya kırılır yada dişin canlı kısmı olan pulpası ceşitli derecelerde hasara uğrar Bu hasar pulpanın olumune sebep olursa dişin rengi bozulur ve acık kahverengiden koyu griye uzanan bir renk oluşur
Lutfen ozellikle spor yapan cocuğunuzun diş sağlığını diş hekiminizin hazırlayacağı bir ağızlık ile koruyun
3DARBE
Eğer on diş tamamen yerinden fırladıysa:
Dişi temiz bir gazlı bez arasına koyup, tukuruk ile ıslatarak hemen diş hekiminize gidin Diş hekiminize hemen ulaşamıyacaksanız gazlı bezi eczaneden alacağınız serum fizyolojik ile ıslatın ve en kısa zamanda ulaşmaya calışın En ideali 1 saat icinde tedaviye başlanmış olmasıdır Eğer şartlar uygunsa diş hekiminiz fırlayan dişi yerine yerleştirecektir (reimplantasyon) Titiz bir uygulama ve sonrasında iyi bir bakım ile diş yıllarca cocuğunuzun ağzında kalacaktır
Eğer on dişlerinden biri veya birkacı kırıldıysa:
Kırılan parcaları bulmaya calışın ve hemen diş hekiminize ulaşın Bu esnada parcaları nemli tutmak onemlidir Serum fizyolojik ve hatta tukuruk bunun icin idealdir Bu parcalar cok kuvvetli ajanlar ile (bonding) yerlerine yapıştırılırlar ve yapılacak her dolgudan daha estetik ve dayanıklı olurlar
Parcaları bulamadıysanız:
1 Kırılan kısım kucuk ise, dişle aynı renk ve formda bir beyaz (kompozit) dolgu yapılır Kompozit dolguların ağız ici dayanıklılıkları sınırlıdır Cay, kahve kola gibi gıdalarla boyanarak renk değiştirirler Bunların beslenme alışkanlıklarına ve ağız hijyenine bağlı olarak belli surelerde yenilenmeleri gerekir
2 Kırık buyukse, dişin yarısını ya da daha fazlasını kapsıyorsa ortalama 17 yaşından buyuklerde porselen laminate veneerler uygulanır Porselen laminate veneerler hem cok dayanıklı hemde cok estetiktir Dişin on yuzeyine yapışan ve kırık bolumude kaplayan porselen yapraklar şeklinde acıklanabilirler
17 yaşından kucuklerde ise diş ve cene gelişimi tamamlanmadığından porselen laminate veneerlerin uygulanması doğru değildir Yine dişin tum on yuzeyini ve kırık bolumu icine alan kompozit laminalar yapılır Fakat malzemeden kaynaklanan problemler vardır, renkleşecekleri icin bir sure sonra yenilenmeleri gerekebilir
Darbeden sonra herhangi bir problem gorunmuyorsa:
Mutlaka diş hekimi tarafından detaylı muayene yapılmalı ve ilgili bolgeden rontgen cekilmelidir Muayene ve rontgenden sonra herhangi bir bulgu olmasa bile belirli aralıklarla tekrar periapikal rontgen alınır ve eski filmlerle karşılaştırılır Burada amac dişin canlı bolumunde uzun vadede bir problem olup olmadığının tespitidir Diş yıllar sonra bile renk değiştirerek canlılığını kaybeder Boyle bir durum tespit edilirse kanal tedavisi uygulanarak diş kaybına yol acabilecek komplikasyonlar onlenir