Dişlerin sızlaması,
diş sızlaması niçin olur,
dişlerin sızlamasına ne iyi kazanç
Yazın bu en sıcak günlerinde soğuk içecek tüketimi oldukça fazla olur Bu nedenlede hassas dişler ve çürük dişler ağrı ve ağrı yapmaya başlar
Memorial Ataşehir Hastanesi Ağız, Diş ve Çene Hastalıkları Bölümü ’nden Dr Ezel Yıldız Elmas, dişlerde sıcak soğuk hassasiyeti hakkında veri verdi
Dondurma, buzlu bir içecek hatta meyve bile dişlerinizi sızlatabilir
Şikayetler oldukça belirgindir ancak diş hekiminin hastadan daha ayrıntılı klinik bilgiyi toplamaya ihtiyacı vardır
Hasta hassasiyet şikayeti ile geldiğinde birincil adım bütün hikayeyi hastadan dinlemektir Öngörülen zorunlu bilgiler:
Diş ağrısının şekli ve niteliği (belirgin, künt, vurucu)
Hassasiyetin lokalizasyonu (çoğunlukla aynı grup dişlerde aynı şikayetler oluşabilir)
Dişte hassasiyetin başladığı yüzey
Ağrının şiddetinin tanımlanması (110luk skalada, 1 hafif, 10 dayanılmaz )
Hassasiyeti başlatan uyarıcı tetikleyici yiyecek ve içecekler var mı?
Ağrı mı, hassasiyet mi?
Diş hassasiyetinin ortaya çıkmasında çoğu ayrı faktör rol oynayabilir Ağız içerisindeki gelişen farklı alanlara yönlendirilmiş sorunlar, çürükler, diş eti çekilmeleri, diş ve bazen kök kırık ve çatlakları, yanlış diş fırçalama alışkanlıkları, beslenme alışkanlıklarındaki hatalar, oluşan ağrının hasta kadar diş hassasiyeti olarak tanımlanmasına yol açabilir
Diş sızlamasının nedenleri
Eski dolgulu dişler: Kanal tedavisi uygulanmış ve sonra fistül oluşmuş ya da canlılığını ayrıntılarıyla veya yarı yarıya kaybetmiş dişlerin ağız kapandığında karşısında dişlerle temasında oluşan sancı
Kırık ve çatlak dişler: Dikey ve yatay, parça kırık veya çatlak oluşan dişlerin ağız kapandığında karşısında dişlerle temasında oluşan sızı
Diş çürükleri: En yüksek derecede hassasiyet algısı, çürük doku diş minesini adamakıllı mahvolmuş ettiğinde minedentin sınırını geçerken görülür Hassasiyet, çürük dişin canlı dokusuna ilerleyene değin artarak devam eder
Diş eti çekilmesi: Kronik diş eti hastalığı olan kişilerde, diş eti ameliyatları ardından ya da yaşla, ağız bölgesine alınan darbeler sonucu, dişlerdeki çapraşıklıklar veya öteki yumuşak dokulardaki anomaliler ile dişlerin kök yüzeyinin açığa çıkmasıyla oluşan ağrı
Diş fırçası abrazyonu: Sert diş fırçası kullanımı veya yumuşak diş fırçasının yıpratıcı özelliği, pozitif macun kullanımı ya da yanlış fırçalama sonrasında genel olarak başat kullanılan elin denk geldiği bölgede oluşan aşınma, keza diş eti çekilmesine neden olabilir; keza de diş eti çekilmesi sonucu yumuşak kök yüzeyinin açığa çıkmasıyla hissedilen ağrıya sebep olur
Abfraksiyon lezyonları: Genelde dişin anatomik şeklinin bozuk olduğu yerlerde dişlerde eskime ve yüzeyden mikro düzeyde parça kopması ile oluşur Çürük olmadığı halde diş yüzeyinde madde kaybı olan bu tip lezyonlar yüksek hassasiyet göstererek, dişin canlı dokusuna dek ilerleyebilir
Erozyon lezyonları: Düşük Ph ’lı ve yüksek karbonat oranlı kola, meyve ve enerji içecekleri diş yüzeyinden çürüksüz madde kaybı oluşumuna sebep olmaktadır Bu cins içeceklerin tatbik alışkanlıkları, asitle yüzeyel olarak yumuşayan mine veya dentinin diş fırçalama ile zahmetsizce yerinden kalkmasına sebep olacaktır Reflü, bulimia gibi gastointestinal sistem hastalıkları dişlerin dile bakan yüzeylerinde, yüzeylerine zarar verirken; besin ile alınan asitli yiyecek tüketiminin fazlalığıyla oluşan lezyonlar dişlerin yanaklara (dışa) bakan yüzeylerinde görülür
Besin tipi: Herhangi bir sebeple hasarlanmış diş yüzeyi, domates, meyve suları, kola içecekleri gibi düşük Ph ’ lı içeceklerin asidik sıvısıyla temas ettiğinde ani hassasiyet oluşacaktır Beslenme şekli erozyondan dolayı oluşan hassasiyeti şiddetlendirebilir
Genetik hassasiyet: Hassas dişlerin hikayesi yıllardır hastalar göre anlatılır Bu herif hassasiyetin sebebi, %10 sementin kök dokusunun ve mine dokusunun diş dentin yapısını örtmediği tipte sınıflandırılan anatomik yapı bozukluğu ile de korelasyon kurularak ya da bütün hastaların öbür sancı eşik değerlerinin olmasıyla da açıklanabilir
Dolgu sonrası hassasiyet: Bir Takım herif gümüş civa karışımı amalgam dolguların 2448 saat büzülmeye emrindeki olarak hassasiyet oluşturması; diş renginde yapılan dolgu uygulamalarında yeterli teknik hassasiyet gösterilmemesi ya da yanlış asit uygulaması; dolgu yapılırken diş kurutma tekniğinin yanlış uygulaması; diş dokusunda çürük temizlenirken hatalı uygulamalar yaparak dişin canlı sinir dokusunu etkilemek; dolgu yaparken ani ısı değişikliği oluşturmak ya da dolgunun normalden yüksek bırakılması; ağız içinde ani uyarılmaya veya ‘pas ya da alüminyum ’ tadına sebep olan bambaşka metaller arasındaki reaksiyonlar hassasiyet oluşumunu tetikler
Ilaç kullanımı: Ağız kuruluğuna sebep olan ilaçlar (antihistaminikler, tansiyon ilaçları gibi) tükürüğün miktarını azaltarak koruyucu etkisini de bozar ve beslenmeyle meydana gelebilecek travmalara ya da bakteri plak artışına sebep olurlar Tükürük akışındaki azalma, yaşlanma ve ilaç alınımıyla birlikte tükürük Ph ’ının diş çürüklerinin ve erozyon lezyonlarının oluşumuna sebep verecek düzeye inmesine neden olur
Beyazlatma hassasiyeti: Kanal tedavisi uygulanmamış dişlere uygulanan diş beyazlatmasında %10 ’luk karbamid peroksitin ( %3 hidrojen peroksit, %7 üre) mine ve dentini geçerek asap dokusuna ulaşmasıyla oluşur Dentindeki sıvı akışı ve materyalin sinir dokusuyla temasıyla yoğunluğun değişimi nedeniyle, hassasiyet geri dönüşebilir sinir dokusu iltihabı şeklini alır Hassasiyet tüm öteki ağartma yöntemleri (ışık aktivasyonlu, lazerle beyazlatma) sonucunda oluşabilir ve seçim edilen beyazlatıcı markası ve içeriği ile ilgilidir
Beyazlatma işlemi sırasında hassasiyetin ortaya çıkması beklenmesine rağmen; klinik hassasiyet oluştuğunda sebebin ağartma olabileceği belirtilmelidir Hafif seyreden hassasiyetlerin tedavi protokolünde yeri yoktur Ama diş hekimi, hastayı çare süresini uzatma (örneğin başvuru sıklığı) konusunda bilgilendirerek yeni başvuru formu talimatları verebilir Bu yöntemin geçerli olmadığı durumda, bazı klinisyenler ağartma yönteminin diş yüzeylerine flor jelleri uygulamalarıyla desteklenmesini savunurlar Öteki klinisyenler ağartma öncesi ve sonrasında 23 hafta boyunca hassasiyet giderici diş macunları kullanımı öneririler
Potasyum taşıyan hassasiyet giderici asistan materyallerin ağza uygulanan plaklarla kullanımının gelişmesi, dklikdiş hekimine hassasiyeti gidermekte tezgâhtar olurken; tedavi sürecinde hastaların daha efektif rol oynamalarını da sağlamıştır Beyazlatıcı çalışmalarında, gereksinim duyulduğunda Günde bir, haftada bir, beyazlatmadan önce veya beyazlatma tedavisinin dilekçe tipine tarafından 1030 dk yardımcı hassasiyet giderici maddeler uygulanır
Hassasiyet giderici diş macunları, şikayetleri azaltıyor
En genel, profesyonel olarak önerilen, hassas dişe yalnız uygulama kolaylığı sunan hassasiyet giderici diş macunları, potasyum tuzları içerenlerdir Potasyum tuzları mine ve diş dentin dokusundan zahmetsizce geçerek birkaç dakika içinde dişin canlı sinir dokusuna ulaşır Çoğunlukla potasyum bazlı hassasiyet giderici diş macunları diş dokusunu gözetmek için flor içerir aynı zamanda bazıları da değişik tatlar, beyazlatıcı özelliği, tartar kontrolü ve karbonat içerikli olarak tüketiciye sunulur Kinik girişimlerde hassasiyet giderici etkili diş macunları günde iki defa ve takriben iki hafta başvuru formu sonucunda hassasiyetin azalmasını sağlamış ve daha büyük etkileri de uyumlu kullanımıyla gözlenmiştir giderken hasta, üreticinin tavsiyesine de uyarak günde iki defa ağız hijyen uygulamasının bir parçası olarak fırçalamayı sürdürmelidir Hastalara kesintisiz kullandıkları diş macununa aynı özellikler taşıyan hassasiyet giderici edici diş macunları önerildiğinde galibiyet oranı yükselecektir
Tedaviyi ertelemeyin
dişçi tüm olasılıkları gözden geçirmeli, içten bir teşhis ve çare planı oluşturmalı ve buna göre hassasiyete sebep ve engel olan bütün faktörleri dikkat çekici eden bir çare stratejisi belirlemelidir Tedaviler, hasta tarafından evinde restorasyon yapılan dişe uygulanan medikal materyallerden, pulpa extirpasyonu (kanal tedavisi) ve mukogingival (diş eti ameliyatları) cerrahiye kadar uzanır
Hassasiyetin sıklığı ve şekli, çare seçenekleri arasındaki seçimi belirler Restorasyon yapılmamış veya açık bir sorun patoloji bulunmayan kişilerde dişlerin kronik hassasiyet şikayeti başlıca umulmadık ve araştırılmaya fakir durumları dikkat çekici eder
Diş dolguları sonrası görülen hassasiyet klinik olarak 2 hafta ile 8 hafta arası peşine düşüp takip edilir Hekim göre yerinde görülürse bu vakit beklenmeden de dolgular yenilenebilir
Diş beyazlatması sırasında diş hassasiyetini engellemesi için uygulanan %5lik potasyum nitrat flor jeli (diş macunu) gibi hassasiyet giderici materyaller oldukça etkin olmakta ve hastanın durum üzerindeki kontrolünü artırmaktadır *
diş sızlaması niçin olur,
dişlerin sızlamasına ne iyi kazanç
Yazın bu en sıcak günlerinde soğuk içecek tüketimi oldukça fazla olur Bu nedenlede hassas dişler ve çürük dişler ağrı ve ağrı yapmaya başlar
Memorial Ataşehir Hastanesi Ağız, Diş ve Çene Hastalıkları Bölümü ’nden Dr Ezel Yıldız Elmas, dişlerde sıcak soğuk hassasiyeti hakkında veri verdi
Dondurma, buzlu bir içecek hatta meyve bile dişlerinizi sızlatabilir
Şikayetler oldukça belirgindir ancak diş hekiminin hastadan daha ayrıntılı klinik bilgiyi toplamaya ihtiyacı vardır
Hasta hassasiyet şikayeti ile geldiğinde birincil adım bütün hikayeyi hastadan dinlemektir Öngörülen zorunlu bilgiler:
Diş ağrısının şekli ve niteliği (belirgin, künt, vurucu)
Hassasiyetin lokalizasyonu (çoğunlukla aynı grup dişlerde aynı şikayetler oluşabilir)
Dişte hassasiyetin başladığı yüzey
Ağrının şiddetinin tanımlanması (110luk skalada, 1 hafif, 10 dayanılmaz )
Hassasiyeti başlatan uyarıcı tetikleyici yiyecek ve içecekler var mı?
Ağrı mı, hassasiyet mi?
Diş hassasiyetinin ortaya çıkmasında çoğu ayrı faktör rol oynayabilir Ağız içerisindeki gelişen farklı alanlara yönlendirilmiş sorunlar, çürükler, diş eti çekilmeleri, diş ve bazen kök kırık ve çatlakları, yanlış diş fırçalama alışkanlıkları, beslenme alışkanlıklarındaki hatalar, oluşan ağrının hasta kadar diş hassasiyeti olarak tanımlanmasına yol açabilir
Diş sızlamasının nedenleri
Eski dolgulu dişler: Kanal tedavisi uygulanmış ve sonra fistül oluşmuş ya da canlılığını ayrıntılarıyla veya yarı yarıya kaybetmiş dişlerin ağız kapandığında karşısında dişlerle temasında oluşan sancı
Kırık ve çatlak dişler: Dikey ve yatay, parça kırık veya çatlak oluşan dişlerin ağız kapandığında karşısında dişlerle temasında oluşan sızı
Diş çürükleri: En yüksek derecede hassasiyet algısı, çürük doku diş minesini adamakıllı mahvolmuş ettiğinde minedentin sınırını geçerken görülür Hassasiyet, çürük dişin canlı dokusuna ilerleyene değin artarak devam eder
Diş eti çekilmesi: Kronik diş eti hastalığı olan kişilerde, diş eti ameliyatları ardından ya da yaşla, ağız bölgesine alınan darbeler sonucu, dişlerdeki çapraşıklıklar veya öteki yumuşak dokulardaki anomaliler ile dişlerin kök yüzeyinin açığa çıkmasıyla oluşan ağrı
Diş fırçası abrazyonu: Sert diş fırçası kullanımı veya yumuşak diş fırçasının yıpratıcı özelliği, pozitif macun kullanımı ya da yanlış fırçalama sonrasında genel olarak başat kullanılan elin denk geldiği bölgede oluşan aşınma, keza diş eti çekilmesine neden olabilir; keza de diş eti çekilmesi sonucu yumuşak kök yüzeyinin açığa çıkmasıyla hissedilen ağrıya sebep olur
Abfraksiyon lezyonları: Genelde dişin anatomik şeklinin bozuk olduğu yerlerde dişlerde eskime ve yüzeyden mikro düzeyde parça kopması ile oluşur Çürük olmadığı halde diş yüzeyinde madde kaybı olan bu tip lezyonlar yüksek hassasiyet göstererek, dişin canlı dokusuna dek ilerleyebilir
Erozyon lezyonları: Düşük Ph ’lı ve yüksek karbonat oranlı kola, meyve ve enerji içecekleri diş yüzeyinden çürüksüz madde kaybı oluşumuna sebep olmaktadır Bu cins içeceklerin tatbik alışkanlıkları, asitle yüzeyel olarak yumuşayan mine veya dentinin diş fırçalama ile zahmetsizce yerinden kalkmasına sebep olacaktır Reflü, bulimia gibi gastointestinal sistem hastalıkları dişlerin dile bakan yüzeylerinde, yüzeylerine zarar verirken; besin ile alınan asitli yiyecek tüketiminin fazlalığıyla oluşan lezyonlar dişlerin yanaklara (dışa) bakan yüzeylerinde görülür
Besin tipi: Herhangi bir sebeple hasarlanmış diş yüzeyi, domates, meyve suları, kola içecekleri gibi düşük Ph ’ lı içeceklerin asidik sıvısıyla temas ettiğinde ani hassasiyet oluşacaktır Beslenme şekli erozyondan dolayı oluşan hassasiyeti şiddetlendirebilir
Genetik hassasiyet: Hassas dişlerin hikayesi yıllardır hastalar göre anlatılır Bu herif hassasiyetin sebebi, %10 sementin kök dokusunun ve mine dokusunun diş dentin yapısını örtmediği tipte sınıflandırılan anatomik yapı bozukluğu ile de korelasyon kurularak ya da bütün hastaların öbür sancı eşik değerlerinin olmasıyla da açıklanabilir
Dolgu sonrası hassasiyet: Bir Takım herif gümüş civa karışımı amalgam dolguların 2448 saat büzülmeye emrindeki olarak hassasiyet oluşturması; diş renginde yapılan dolgu uygulamalarında yeterli teknik hassasiyet gösterilmemesi ya da yanlış asit uygulaması; dolgu yapılırken diş kurutma tekniğinin yanlış uygulaması; diş dokusunda çürük temizlenirken hatalı uygulamalar yaparak dişin canlı sinir dokusunu etkilemek; dolgu yaparken ani ısı değişikliği oluşturmak ya da dolgunun normalden yüksek bırakılması; ağız içinde ani uyarılmaya veya ‘pas ya da alüminyum ’ tadına sebep olan bambaşka metaller arasındaki reaksiyonlar hassasiyet oluşumunu tetikler
Ilaç kullanımı: Ağız kuruluğuna sebep olan ilaçlar (antihistaminikler, tansiyon ilaçları gibi) tükürüğün miktarını azaltarak koruyucu etkisini de bozar ve beslenmeyle meydana gelebilecek travmalara ya da bakteri plak artışına sebep olurlar Tükürük akışındaki azalma, yaşlanma ve ilaç alınımıyla birlikte tükürük Ph ’ının diş çürüklerinin ve erozyon lezyonlarının oluşumuna sebep verecek düzeye inmesine neden olur
Beyazlatma hassasiyeti: Kanal tedavisi uygulanmamış dişlere uygulanan diş beyazlatmasında %10 ’luk karbamid peroksitin ( %3 hidrojen peroksit, %7 üre) mine ve dentini geçerek asap dokusuna ulaşmasıyla oluşur Dentindeki sıvı akışı ve materyalin sinir dokusuyla temasıyla yoğunluğun değişimi nedeniyle, hassasiyet geri dönüşebilir sinir dokusu iltihabı şeklini alır Hassasiyet tüm öteki ağartma yöntemleri (ışık aktivasyonlu, lazerle beyazlatma) sonucunda oluşabilir ve seçim edilen beyazlatıcı markası ve içeriği ile ilgilidir
Beyazlatma işlemi sırasında hassasiyetin ortaya çıkması beklenmesine rağmen; klinik hassasiyet oluştuğunda sebebin ağartma olabileceği belirtilmelidir Hafif seyreden hassasiyetlerin tedavi protokolünde yeri yoktur Ama diş hekimi, hastayı çare süresini uzatma (örneğin başvuru sıklığı) konusunda bilgilendirerek yeni başvuru formu talimatları verebilir Bu yöntemin geçerli olmadığı durumda, bazı klinisyenler ağartma yönteminin diş yüzeylerine flor jelleri uygulamalarıyla desteklenmesini savunurlar Öteki klinisyenler ağartma öncesi ve sonrasında 23 hafta boyunca hassasiyet giderici diş macunları kullanımı öneririler
Potasyum taşıyan hassasiyet giderici asistan materyallerin ağza uygulanan plaklarla kullanımının gelişmesi, dklikdiş hekimine hassasiyeti gidermekte tezgâhtar olurken; tedavi sürecinde hastaların daha efektif rol oynamalarını da sağlamıştır Beyazlatıcı çalışmalarında, gereksinim duyulduğunda Günde bir, haftada bir, beyazlatmadan önce veya beyazlatma tedavisinin dilekçe tipine tarafından 1030 dk yardımcı hassasiyet giderici maddeler uygulanır
Hassasiyet giderici diş macunları, şikayetleri azaltıyor
En genel, profesyonel olarak önerilen, hassas dişe yalnız uygulama kolaylığı sunan hassasiyet giderici diş macunları, potasyum tuzları içerenlerdir Potasyum tuzları mine ve diş dentin dokusundan zahmetsizce geçerek birkaç dakika içinde dişin canlı sinir dokusuna ulaşır Çoğunlukla potasyum bazlı hassasiyet giderici diş macunları diş dokusunu gözetmek için flor içerir aynı zamanda bazıları da değişik tatlar, beyazlatıcı özelliği, tartar kontrolü ve karbonat içerikli olarak tüketiciye sunulur Kinik girişimlerde hassasiyet giderici etkili diş macunları günde iki defa ve takriben iki hafta başvuru formu sonucunda hassasiyetin azalmasını sağlamış ve daha büyük etkileri de uyumlu kullanımıyla gözlenmiştir giderken hasta, üreticinin tavsiyesine de uyarak günde iki defa ağız hijyen uygulamasının bir parçası olarak fırçalamayı sürdürmelidir Hastalara kesintisiz kullandıkları diş macununa aynı özellikler taşıyan hassasiyet giderici edici diş macunları önerildiğinde galibiyet oranı yükselecektir
Tedaviyi ertelemeyin
dişçi tüm olasılıkları gözden geçirmeli, içten bir teşhis ve çare planı oluşturmalı ve buna göre hassasiyete sebep ve engel olan bütün faktörleri dikkat çekici eden bir çare stratejisi belirlemelidir Tedaviler, hasta tarafından evinde restorasyon yapılan dişe uygulanan medikal materyallerden, pulpa extirpasyonu (kanal tedavisi) ve mukogingival (diş eti ameliyatları) cerrahiye kadar uzanır
Hassasiyetin sıklığı ve şekli, çare seçenekleri arasındaki seçimi belirler Restorasyon yapılmamış veya açık bir sorun patoloji bulunmayan kişilerde dişlerin kronik hassasiyet şikayeti başlıca umulmadık ve araştırılmaya fakir durumları dikkat çekici eder
Diş dolguları sonrası görülen hassasiyet klinik olarak 2 hafta ile 8 hafta arası peşine düşüp takip edilir Hekim göre yerinde görülürse bu vakit beklenmeden de dolgular yenilenebilir
Diş beyazlatması sırasında diş hassasiyetini engellemesi için uygulanan %5lik potasyum nitrat flor jeli (diş macunu) gibi hassasiyet giderici materyaller oldukça etkin olmakta ve hastanın durum üzerindeki kontrolünü artırmaktadır *