Doğal afetlerden korunmak için zorunlu tedbirler nelerdir?b
Cevaplayan: Bay Bilge
DOĞAL AFETLERDEN KORUNMA YOLLARI
Hepimizin bildiği gibi yeryüzünde çoğu felaketler mevcutturBunların çok küçük kısmı tamamen Doğal ve genelde engellenmesi mümkün olmayan felaketlerdirÖrnek olarak
a Fırtınalar
b Yıldırım Düşmesi
c Yanardağ Patlamaları
gibi olaylar gösterilebilir
Bir kısım felaketler fiilen hafif hasarla geçiştirilebileceği halde,insanoğlunun hırsı ve ihtirasıile hareket etmesi yüzünden Ekolojik dengenin bozulması sonucu çok büyük maddesel ve manevi zararlara niçin olabilmektedirMesela
a Depremler
b Yangınlar
c Erezyon
d Su ve Su Baskını Baskınları
e Kuraklık
ve sözde felaketler söylenebilir Keza yalnızca insanoğlunun sebep olduğu felaketler var ancakOnlardan bazıları
a Savaşlar
b Trafik Kazaları
c Meslek Kazaları
Görüldüğü gibi,İnsan faktörü birçok felaketler'e neden olmaktadırÖyle ise, hepimize düşen birinci devir,bahsi geçen olayları oluşmadan önce önlemeye çalışmak ikinci aşamada ise itinalı,bilinçli ve hazırlıklı olmaktırBunu karşılamak için genel hatları ile tüm bu olayları inceleyelim
1Fırtınalar (Tufan,Tayfun) : Fırtınalar bilindiği gibi adaleli rüzgarlar sonucunda meydana gelen doğal olaylardırYağış ile birlikte esen şiddetli rüzgarlar Tufan, kurak ve yağışsız esenler ise Tayfun olarak isimlendirilmektedirBu adaleli rüzgarlar esnasında hortum anlatım tarzı edilen helezonik girdaplar ve deniz ya da göllerde yüksek dalgalar ve taşmalar meydana gelmektedirHalen yeryüzündeki ölümlü felaketlerin 1000'de 2'sini fırtınalar oluşturmaktadır
Güvenlik Tedbirleri : Genel ivedi uyarı sistemi,Bloklar halinde ve sağlam monte edilmiş parçalardan oluşan çatılar yerine getirmek,Kalın sırça uygulamak,Dış yüzeylerde pozitif aksesuar kullanmamak,Sığınak yapmak,Çevreyi yeşillendirmek,Taş bloklardan yüksek duvarlı marinalar inşa etmek
Bireysel Tedbirler : Evde iseniz,Elektrik,Su,Doğalgaz ya da Tüpgaz donanımlarını kapatmak,Denize yakın yerlerde olası olan en üst noktaya gitmek,Varsa sığınağa gitmek eğer yoksa camlardan ve kapılardan uzak durmak,yere uzanmak,uçuşabilecek cisimlerin çarpma tesirini engelleyecek,yastık yorgan gibi şeylerle bedeni emniyete elde etmekDışarıda ya da Araç içinde iseniz,en yakın sığınağa ya da güçlü görünen binaya sığınmakDenizde iseniz,can yeleği giymek,sahile pozitif yanaşmamak,teknenin dışına yakın en emniyetli yere sığınmak
2Yıldırım Düşmesi : Bulutlarda yüklü manyetik enerji kutuplarının çakışması sonucu meydana gelmektedirBazan bulutsuz ortamlarda'da gene aynı sebebe emrindeki olarak yıldırım düştüğü görülmüştürYıldırım yüzünden meydana gelen ölüm oranı fazla ufak olmakla birlikte, yangınlara sebebiyet verme oranı 1000'de 6'dır
Güvenlik Tedbirleri : Yüksek ve dış yüzeyinde metal oranı artı olan yapı ve yapılarda yıldırımsavar tertibatı kurmakAlıcı görevi gören anten ve sözde aletlerin uç noktalarının geçirgen olmayan maddelerle izole edilmesi,Zemin ile direkt irtibatının kesilmesi
Kişisel Tedbirler : Yağışlı havalarda,aşırı metal yer alan alanlardan ve Ormanlık alanlardan uzakta durmakÇok pozitif şimşek düştüğü anlarda,mevcut alıcı ve verici aletleri (Telsiz,Telefon,Tv vs)kapatmak veya kullanmamaya hedeflemek
3Yanardağ Patlamaları : Yeryüzü çekirdeğinde mevcut yer alan mağma'nın (sıvı eriyik)ısıdan oluşan basınç sebebiyle,yeraltındaki tüneller vasıtasıyla yerüstüne çıması sonucu oluşmaktadırBu tünellerin dünyadaki çıkış noktalarının anında tümü bilinmektedirTünellerin çıkış noktaları denizlerin aşağıda (özellikle Atlas Okyanusu'ndaki sıradağlarda)mevcutturDünya çekirdeğinin sürekli soğuma eğiliminde olması yüzünden birçok volkan (yanardağ) faaliyetini yitirmiş görünsede,defalarca faaliyete geçme ihtimali mevcutturHalen Dünyadaki ölüme sebebiyet oranı 1000'de 2 dir
Güvenlik Tedbirleri : Volkanlara yakın bölgelerde mesken alanları oluşturmamak
Kişisel Tedbirler : Hiçbir surette bu alanların yakınında bulunmamak, eğer oluşmuşsa en uzaktan ve en yüksek lakin ağaç veya sık ot gibi yaşama olmayan bölgeye çabuk intikal etmek
4Depremler : İnsanoğlunun halen en sık karşılaştığı ve en yıkıcı felaketlerden birinci sırada gelenidirSon bir yıl içinde dünyada meydana gelen felaketlerde ölen 4180000 kişiden % 50 ’si depremler sonucunda hayatını kaybetmiştirYeryüzünün 3540 Km Altına kadar uzanan yerkabuğu kesintisiz hareket halinde olduğundan dolayı kıtalar birbirlerine yaklaşıp,yaslanmaktaBu yaslanma esnasında oluşan basınç sebebiyle yerkabuğu kırılmakta ve açığa meydana çıkan enerji depremlere sebep olmaktadırAçığa meydana çıkan enerjinin % 1 ’i sismik kalan kısmı ise dalga enerjisi olarak kendini göstermektedirİşte binaların yıkılmasına bu dalga enerjisi sebep oluyorEnerjinin yeryüzüne çıkmasına değin geçen zaman takriben 100 sn yani öteki bir deyişle,depremin başladığı noktadan yeryüzü üstüne çıkması 15 dk Civarında sürmektedirKabuğun kırıldığı çizgi ’ye Fay hattı denilmektedirFay hatları,durmadan kırılmaya ve dolayısı ile deprem meydana gelmesine müsaittirGünümüz teknolojisi ile,yeryüzündeki fay hatlarının tamamının yeraltı haritaları çıkartılmıştır Maalesef Ülkemizin üstünde bulunduğu yeryüzü parçasının altında birçok fay hattı mevcuttur ve % 95 gibi korkunç çoğunluktaki kısmı etkilenmektedirOrtalama her 6 yılda bir ülkemizin herhangi bir yerinde depremlere sebep olmaktadırÜlkemizde tesbit edilen en yüksek şiddetteki deprem 79 olarak tesbit edilmiş olmasına rağmen,bir takım kaynaklarda 84 ’e kadar ulaştığı belirtilmektedir
Emniyet Tedbirleri : Fay hattının tam üstünde yerleşim alanları,sanayi tesisleri inşaa etmemek,yüksek kalitede,darbeye,esnemeye ve titreşime mukavemetli malzemelerden mamül,statik hesaplamaları olabilecek en yüksek zelzele düşünülerek hesaplanmış binalar üretmek,inşaat yapılacak yerin sert arazi parçası üzerine oturmasına dikkat etmek,olabildiğince geniş alanlar içerisinde yerleşim birimleri meydana getirmek,fazla yüksek ve birbirine çok yakın binalar inşa etmemek,bina temellerinde yer sarsıntısı pabuçları,esneme bağlantıları,sütun çıkışlarında şüphesiz eksik araç gereç kullanmamak,sütun filiz demirlerini en az 16 mm Kalınlığında beton ’un tutunmasını sağlayacak tipteki spiral yüzeyli evsaflı çelikten gerçekleştirmek,en üstteki katlarda zeka 12 mmden daha ince çelik kullanmamak,zemin katlarda perde duvarlar yerine getirmek,üst duvarlarını mümkün olduğunca delikli ve çabuk kırılmaya müsait tuğla yerine prefabrik sözcük grubu edilen hazır beton duvarlardan ya da sıkıştırılmış ytong cümle parçası edilen briket ’ten gerçekleştirmek,kolon kiriş bağlantılarını kaliteli çelik mamüllerle ve endüstriyel beton ile oluşturmak,kat tabanlarında yapılan çelik hasır aralıklarının sık ve birbirine sağlam akuple edilmiş ve taban beton kalınlıklarının en düşük 15 cm Kalınlığında olmasına dikkatli olmak Etkileşimli bölgelerde,yer sarsıntısı sonrası müdahale edebilecek,kurtarma,söndürme,sağlık,güvenlik,dağıtım,istihdam,istihkam ve defin birimleri oluşturmak,bu birimleri tüm vatandaşların katılacağı sivil teşkilat ve kuruluşlar haline getirmek ve bunları aralıksız teyakkuz durumunda hazırlanmış tutmakBu birimlerin kullanabileceği,makina,edavat,donanım ve malzemeyi stoklanmış ve her an kullanıma hazırlanmış halde bulundurmakOlası depremlere aleyhinde önceden senaryolar meydana getirmek,oluşturulan bu senaryoları ülkenin çok büyük bir bölümünde aynı anda deprem olacağı varsayılacak şekilde geniş detaylı gerçekleştirmekDeprem bölgesine yapılacak intikal ve sevkiyatın her türlü negatif koşul ’ta zeka nasıl sağlanabileceğinin planlarını yerine getirmek ve sürekli bu plan ve senaryoları güncelleştirmek,çoğalan teknolojinin ürettiği yenilikleri peşine düşüp takip ederek stok etmekUluslararası kurtarma ve yer sarsıntısı ekipleri ile aralıksız veri alışverişinde bulunmak bu ekiplerle birlikte geniş ayrıntılı zelzele tatbikatları yapmakDeprem sonrası kurtarılabilecek tek bir insan ’ın bile tüm bu harcamalardan çok daha kıymetli olduğu bilincine gelmek ve bu bilinci ülke genelinde herkese dağıtmak
Kişisel Tedbirler : Ilk Önce gerek satın alınan gerekse inşaa ettirilen binalarımızın,sabit zelzele hesaplarının yapılmış olup olmadığını çözümlemek,içeride kolon,kiriş ve duvarların kontrolünü gerçekleştirmek ya da daha emniyetli olması için bir uzmana incelettirerek bilgi ve görüşünden istifade ettikten daha sonra,yapı veya daireyi satın elde etmek veya inşaa ettirmekDeprem meydana geldiği anda,panik içerisinde kaçmaya hedeflemek veya pencere veya balkonlardan atlamak yerine,kapı eşikleri altına sığınmak,sağlam masa,karyola altına saklanmak,minik veya yaşlıların aynı şekilde davranmasını sağlamaya hedeflemek,yer sarsıntısı sarsıntısı geçene dek beklemek,sarsıntı hasarsız atlatılmış ise,dahili elektrik,su,gaz,doğalgaz ünite ve tesisatlarını emniyete almak,giyinik yok ise giyinmek,değerli eşya,para,mücevher,kimlik gibi şeyleri,ilkyardım da kullanılabilecek malzemeleri alarak,sükunetle disiplin içinde binayı terketmek Büyük şiddetteki sarsıntıdan sonradan oluşan ve artçı ifade edilen küçük şiddetli sarsıntıların verebileceği hasarlara karşı etrafında yüksek binalar olmayan açık alanlara intikal etmekHalihazırda yer alan yaşlı ya da çocukların güvenliğini sağladıktan sonra,gücü ve bilgisi yetebilecek insanların yer sarsıntısı bölgelerinde kurtarma çalışmalarına iştirak etmesiEğer bina içinde iken enkaz olmuş veya ilgi çekici aşağıda kalınmış ise,öncelikle bedeninizi kontrol etmek,etrafı keşfetmeye,sizinle birlikte yıkıntıilginç aşağı kalabilecek kişiler ile ve dışarı ile irtibat kurmaya hedeflemek,hareket etme imkanı varsa,onlara destek etmeye ve dıştan gelebilecek kurtarma ekiplerine yerini ve durumunu bildirmeye,su ve gıda bulunabilecek alanlara ulaşmaya ve oksijen alışverişini sağlamaya amaçlamak, bu esnada muhtemel olduğunca az kuvvet ve enrji tüketmeye dikkatli olmakEğer ilgi çekici altında kıpırdayamayacak durumda kalınmış ise,fazla hareket etmemek,artı enerji tüketmemek,ses ile yerinizi kesin etmeye kastetmek, düzenli ve periyodik sesler çıkarmaya hedeflemek ve kesin kurtarılacağını düşünmekVasıta içinde iken,zelzele hissedildiği anda paniğe kapılmadan arabulucu yolun kenarına sürüklemek,Ani fren yaparak arkadan gelen araçları tehlikeye atmamak,Yüksek binalardan uzak durmak,açık bir alana park etmek,Yolda meydana gelebilecek kesik ve çatlaklara dikkatli olmak,Ivedi destek araçlarına engel olmamak için olası olduğunca yol dışına park etmek,Belirtilmiş bir müddet trafiğe çıkmamak
En geçerli tedbir : Mümkün olması halinde,insanın insan gibi muamele gördüğü,hayvanlar ’dan daha üstün görüldüğü,gerek kendisinin gerekse çocuklarının istikbalinden endişeye düşmeyeceği,vatandaşlarından herhangi birisinin parmağına iğne batsa o acıyı hisseden devlet adamlarının yönettiği,insanları birbirine saygılı ve sevgili,rüşvetin,hırsızlığın,arsızlığın haysiyet görmediği bir diğer ülkeye göçetmek veya en azından çocuklarının bunu yapmasını sağlamaya hedeflemekBu konuda böylece çok alternatif halihazırda mevcut
5Yangınlar : Sayısız sebeplerden ve yaklaşık olarak her ortamda meydana gelmekte olup en sık rastlanan felaketlerden birisidirHalen Yangınların doğal nedenlerden oluşma oranı 1000'de 9 oranındadırGeri kalan oranın tamamı insanların ihmal ve tedbirsizliklerinden meydana gelmektedirÖlüme sebebiyet verme oranı 100'de 3'nesil
Güvenlik Tedbirleri : Ağaçlık ve sık ur olan alanlarda,sigara içmemek,alev yakmamak,camdan mamul veya aydınlık yüzeyli herhangi bir madde veya metali bu alanlara atmamak,(atılmış sigara paketlerinin içerisindeki aluminyum folyo astarlı kağıtların bile yangına sebebiyet verdiği tesbit edilmiştir)yanıcı ya da tez tutuşabilen kimyasal maddelerin ambalajlarını bırakmamakİşyerlerinde ve konutlarda,yangın tesisat ve alarm sistemi(duman veya ısı dedektörü ile siren sistemi) yaptırmak,yeterli sayıda yangın söndürme cihazı bulundurmak,katlı binalarda yangın mereni ve ivedi çıkış kapıları bulundurmak,elektrik tesisat ve tertibatlarını dış temasın olmayacağı şekilde veya izoleli yerine getirmek,eğilim gücüne yerinde termik şalter ile irtibatlandırmak,yanıcı,parlayıcı,patlayıcı maddeleri bulundurmamak ya da bu cins maddelerin bulunduğu alanları bambaşka bölümler haline getirmek ve bu alanların serin ve hava dolaşımına müsait olmasını gözetmekBu bölgelerde sigara içilmesini,kaynak,yergi yapılmasını menetmek İçerisinde basınçlı madde bulunan tüp,depo gibi şeylerin etrafını yalıtmak,sağlam bölmeler içerisinde veya çalışılan ya da yaşanılan ortamların dışında veya uzağında bulundurmakÇocukların erişebileceği yerlerde iyi anlamak,kibrit gibi şeyler bulundurmamak vsEkilen tarla ve arazilerde hasat'tan sonra kalan sap ve kökleri(anız)yakarak yok etme yöntemini kullanmamak(Anız Tutuşmak TC Kanunlarının 3 farklı maddesinde cezai müeyiddelerle yasaklanmıştır)
Bireysel Tedbirler : Ormanlık ya da sık bitkiler yer alan arazilerde meydana gelen yangınlarda eğer yangın demin açılış aşamasında ve söndürülebilir durumda ise ve çevrede bulunanan halk varsa onlarıda haberdar ederek müdahale etmeye hedeflemek somurtkan takdirde rüzgarın esme istikametine dürüst çabuk uzaklaşmak ve en yakın yerleşim biriminde ilgili birimlere ihbar ve ikaz etmek,eğer imkan varsa söndürme çalışmalarına iştirak etmekİşyerleri veya konutlarda,öncelikle çevredekileri alarm,kampana veya ses vasıtasıyla ikaz etmek,elektrik şalter veya sigortalarını kapatmak,çocuk,yaşlı,hasta veya sakat kişileri ve yanıcı,parlayıcı patlayıcı maddeleri ve basınçlı kap ya da tüp ya da tüpgazı uzaklaştırmak,yangına türüne uygun alet veya maddelerle müdahale etmek (Örneğin petrol,tüpgaz ya da doğalgaz,plastik,kauçuk ve elektrik yangınlarında elbette su ile söndürme yapılmazBu cins yangınlarda,kimyevi toz ya da köpük kullanılmalı,söndürme işlemine yanan bölgenin en gönder ve en alt noktasından müdahale edilmelidir)Duman zehirlenmesi ihtimaline karşısında eğer maske varsa takmak yoksa ıslatılmış bir bez ya da kumaş ile ağız ve burunu kapatmak,saçları örtmek,naylon veya sentetik kumaştan üretilmiş giysileri çıkarmak,çıplak el ile aleve müdahale etmemek,söndürme ihtimali soyut durumlarda yangın mahallinden ya da alevlerden uzaklaşmak,dışarı çıkma ihtimali olmayan hallerde olabilecek en uzak noktaya gitmek
6Erezyon : Ağaç ve bitki örtüsünün değil edilmesi,Yangınlar gibi açıklanmış sebeplerden meydana gelmektedirHem akarsuların ve nehirlerin yoğunluğu da bir etkendirDünyanın çoğu bölgesi bu tehlikeye maruz kalmakla birlikte halen ülkemiz için en büyük tehlikelerin başında gelmektedirFakat,insanlarımızın bilinçsizliği ve umursamazlığı yüzünden fazla geri planda kalmaktadırSadece bazı Belediyelerin,Kuruluşların ve TEMA vakfının mucizevi gayretleri ve çabaları bu sorunu çözmeye yetmeyecektir çünki maalesef ülkemizdeki ağaç ve ot gibi yaşama şipşak değil edilmektedirÜlkemiz üzerinden akmakta olan çay sayısının artı olması ise bu çöküşün hızlanmasına niçin olmaktadırÖnemsenmeyen bu sorun sahiden Ülkemiz için gelecekte çok büyük bir facia olacaktır
Güvenlik Tedbirleri :Yıkım olan ağaç ve bitki örtüsünün asgari iki misli onarım yapmak,orman yangınlarına aleyhinde hassas ve dikkatli elde etmek,çay kenarlarında,dik yamaçlarda ve eğimli yüzeylerde,kök yapısı sağlam,ortama düzen sağlayabilecek ağaçlandırma,setlendirme çalışmaları yapmak,doğal yaşamı muhafaza etmeye amaçlamak,doğal park alanlarını çoğaltmak,konunun aciliyetini ve ehemmiyetini çakmak,tüm insanları bu çalışmalara katılmaya teşvik etmek,milletlerarası veri ve yardım alışverişinde bulunmak,bütçeler oluşturarak bu bütçeleri dürüst yerlere,doğru yöntemlerle kanalize etmek
Kişisel Tedbirler :Konunun önemini bilmek,Çevredeki bitki örtüsünü korumak,orman yangınlarına karşı tedbirli ve özenli edinmek,ağaçlandırma çalışmalarına lüzum gerçekte gerek ise madden iştirak etmek,insanları aynı şekilde hareket etmeye razı etmek,bu çalışmaları yapan kurum ve kuruluşlara destek olmak,muhtemel mertebe faal üye olmak
7Su ve Sel Baskınları :32'si su ile kaplı olan Dünyamızın en büyük felaketlerinden birisidirBüyük çoğunluğu insan hataları nedeni ile ağır hasar ve tahribatlarla sonuçlanmaktadırHalen büyük hasara niçin olan felaketler içerisinde depremden sonra ikinci sırada gelmekte ve toplam ölümlerin % 30'u su ve su baskını baskınlarından oluşmaktadır
Emniyet Tedbirleri :Ağaçlandırma yapmak,akarsu,kanal,akarsu yataklarını kapatarak doldurmamak,bu bölgelerin yakınına ve çukur ve hain bölgelerde mesken alanları yapmamak,yüksek ve sağlam köprüler yapı etmek,bu köprülerin ayaklarını yumuşak veya kaygan zemin üzerinde yapmamak,yeraltı kanalizasyon ve atıksu kanallarını büyük ve geniş inşa etmek,bu kanalların çıkışlarını denizlere veya nehirlerin havzalarına atamak,sokak,yol ve köprüler üzerinde suların birikmesini önleyecek giderler yapmak,giderlerin üzerlerine sağlam mazgallar hazırlamak,su baskını ya da su baskını tehlikesine maruz yerlerde yapılmış binaları yükseltmek,icabında bent ya da setler yapı etmek,açık kanallar yapı etmek,bu yıkım sırasında yüksek yerlerden suyla beraber gelebilecek toprak,taş dökülme ve kaymalarını durdurmak için,kayma tehdidi bulunan yerleri betonlamak veya çelik ağ ile örtmek,aynı depremde olduğu gibi tetikte ve teyakkuzda bulunmak,acil müdahale takım ve teşkilatlarında yeterli miktarda su tahliye pompası,vidanjör,bot bulundurmak,acele müdahale için geniş ayrıntılı senaryolar hazırlamak
Kişisel Tedbirler : Unutmayalım ki Gelecek Nesiller'de bizim yaşadığımız Dünya'da yaşayacaklarÖyleyse gelin hep birlikte onlara güzel ve dinç yaşayacakları bir istikbal verelimÇünki üstünde yaşayabileceğimiz sadece BİR DÜNYA'YA SAHİBİZSanırım sizlerde benzer fikirdesinizdir
*
Cevaplayan: Bay Bilge
DOĞAL AFETLERDEN KORUNMA YOLLARI
Hepimizin bildiği gibi yeryüzünde çoğu felaketler mevcutturBunların çok küçük kısmı tamamen Doğal ve genelde engellenmesi mümkün olmayan felaketlerdirÖrnek olarak
a Fırtınalar
b Yıldırım Düşmesi
c Yanardağ Patlamaları
gibi olaylar gösterilebilir
Bir kısım felaketler fiilen hafif hasarla geçiştirilebileceği halde,insanoğlunun hırsı ve ihtirasıile hareket etmesi yüzünden Ekolojik dengenin bozulması sonucu çok büyük maddesel ve manevi zararlara niçin olabilmektedirMesela
a Depremler
b Yangınlar
c Erezyon
d Su ve Su Baskını Baskınları
e Kuraklık
ve sözde felaketler söylenebilir Keza yalnızca insanoğlunun sebep olduğu felaketler var ancakOnlardan bazıları
a Savaşlar
b Trafik Kazaları
c Meslek Kazaları
Görüldüğü gibi,İnsan faktörü birçok felaketler'e neden olmaktadırÖyle ise, hepimize düşen birinci devir,bahsi geçen olayları oluşmadan önce önlemeye çalışmak ikinci aşamada ise itinalı,bilinçli ve hazırlıklı olmaktırBunu karşılamak için genel hatları ile tüm bu olayları inceleyelim
1Fırtınalar (Tufan,Tayfun) : Fırtınalar bilindiği gibi adaleli rüzgarlar sonucunda meydana gelen doğal olaylardırYağış ile birlikte esen şiddetli rüzgarlar Tufan, kurak ve yağışsız esenler ise Tayfun olarak isimlendirilmektedirBu adaleli rüzgarlar esnasında hortum anlatım tarzı edilen helezonik girdaplar ve deniz ya da göllerde yüksek dalgalar ve taşmalar meydana gelmektedirHalen yeryüzündeki ölümlü felaketlerin 1000'de 2'sini fırtınalar oluşturmaktadır
Güvenlik Tedbirleri : Genel ivedi uyarı sistemi,Bloklar halinde ve sağlam monte edilmiş parçalardan oluşan çatılar yerine getirmek,Kalın sırça uygulamak,Dış yüzeylerde pozitif aksesuar kullanmamak,Sığınak yapmak,Çevreyi yeşillendirmek,Taş bloklardan yüksek duvarlı marinalar inşa etmek
Bireysel Tedbirler : Evde iseniz,Elektrik,Su,Doğalgaz ya da Tüpgaz donanımlarını kapatmak,Denize yakın yerlerde olası olan en üst noktaya gitmek,Varsa sığınağa gitmek eğer yoksa camlardan ve kapılardan uzak durmak,yere uzanmak,uçuşabilecek cisimlerin çarpma tesirini engelleyecek,yastık yorgan gibi şeylerle bedeni emniyete elde etmekDışarıda ya da Araç içinde iseniz,en yakın sığınağa ya da güçlü görünen binaya sığınmakDenizde iseniz,can yeleği giymek,sahile pozitif yanaşmamak,teknenin dışına yakın en emniyetli yere sığınmak
2Yıldırım Düşmesi : Bulutlarda yüklü manyetik enerji kutuplarının çakışması sonucu meydana gelmektedirBazan bulutsuz ortamlarda'da gene aynı sebebe emrindeki olarak yıldırım düştüğü görülmüştürYıldırım yüzünden meydana gelen ölüm oranı fazla ufak olmakla birlikte, yangınlara sebebiyet verme oranı 1000'de 6'dır
Güvenlik Tedbirleri : Yüksek ve dış yüzeyinde metal oranı artı olan yapı ve yapılarda yıldırımsavar tertibatı kurmakAlıcı görevi gören anten ve sözde aletlerin uç noktalarının geçirgen olmayan maddelerle izole edilmesi,Zemin ile direkt irtibatının kesilmesi
Kişisel Tedbirler : Yağışlı havalarda,aşırı metal yer alan alanlardan ve Ormanlık alanlardan uzakta durmakÇok pozitif şimşek düştüğü anlarda,mevcut alıcı ve verici aletleri (Telsiz,Telefon,Tv vs)kapatmak veya kullanmamaya hedeflemek
3Yanardağ Patlamaları : Yeryüzü çekirdeğinde mevcut yer alan mağma'nın (sıvı eriyik)ısıdan oluşan basınç sebebiyle,yeraltındaki tüneller vasıtasıyla yerüstüne çıması sonucu oluşmaktadırBu tünellerin dünyadaki çıkış noktalarının anında tümü bilinmektedirTünellerin çıkış noktaları denizlerin aşağıda (özellikle Atlas Okyanusu'ndaki sıradağlarda)mevcutturDünya çekirdeğinin sürekli soğuma eğiliminde olması yüzünden birçok volkan (yanardağ) faaliyetini yitirmiş görünsede,defalarca faaliyete geçme ihtimali mevcutturHalen Dünyadaki ölüme sebebiyet oranı 1000'de 2 dir
Güvenlik Tedbirleri : Volkanlara yakın bölgelerde mesken alanları oluşturmamak
Kişisel Tedbirler : Hiçbir surette bu alanların yakınında bulunmamak, eğer oluşmuşsa en uzaktan ve en yüksek lakin ağaç veya sık ot gibi yaşama olmayan bölgeye çabuk intikal etmek
4Depremler : İnsanoğlunun halen en sık karşılaştığı ve en yıkıcı felaketlerden birinci sırada gelenidirSon bir yıl içinde dünyada meydana gelen felaketlerde ölen 4180000 kişiden % 50 ’si depremler sonucunda hayatını kaybetmiştirYeryüzünün 3540 Km Altına kadar uzanan yerkabuğu kesintisiz hareket halinde olduğundan dolayı kıtalar birbirlerine yaklaşıp,yaslanmaktaBu yaslanma esnasında oluşan basınç sebebiyle yerkabuğu kırılmakta ve açığa meydana çıkan enerji depremlere sebep olmaktadırAçığa meydana çıkan enerjinin % 1 ’i sismik kalan kısmı ise dalga enerjisi olarak kendini göstermektedirİşte binaların yıkılmasına bu dalga enerjisi sebep oluyorEnerjinin yeryüzüne çıkmasına değin geçen zaman takriben 100 sn yani öteki bir deyişle,depremin başladığı noktadan yeryüzü üstüne çıkması 15 dk Civarında sürmektedirKabuğun kırıldığı çizgi ’ye Fay hattı denilmektedirFay hatları,durmadan kırılmaya ve dolayısı ile deprem meydana gelmesine müsaittirGünümüz teknolojisi ile,yeryüzündeki fay hatlarının tamamının yeraltı haritaları çıkartılmıştır Maalesef Ülkemizin üstünde bulunduğu yeryüzü parçasının altında birçok fay hattı mevcuttur ve % 95 gibi korkunç çoğunluktaki kısmı etkilenmektedirOrtalama her 6 yılda bir ülkemizin herhangi bir yerinde depremlere sebep olmaktadırÜlkemizde tesbit edilen en yüksek şiddetteki deprem 79 olarak tesbit edilmiş olmasına rağmen,bir takım kaynaklarda 84 ’e kadar ulaştığı belirtilmektedir
Emniyet Tedbirleri : Fay hattının tam üstünde yerleşim alanları,sanayi tesisleri inşaa etmemek,yüksek kalitede,darbeye,esnemeye ve titreşime mukavemetli malzemelerden mamül,statik hesaplamaları olabilecek en yüksek zelzele düşünülerek hesaplanmış binalar üretmek,inşaat yapılacak yerin sert arazi parçası üzerine oturmasına dikkat etmek,olabildiğince geniş alanlar içerisinde yerleşim birimleri meydana getirmek,fazla yüksek ve birbirine çok yakın binalar inşa etmemek,bina temellerinde yer sarsıntısı pabuçları,esneme bağlantıları,sütun çıkışlarında şüphesiz eksik araç gereç kullanmamak,sütun filiz demirlerini en az 16 mm Kalınlığında beton ’un tutunmasını sağlayacak tipteki spiral yüzeyli evsaflı çelikten gerçekleştirmek,en üstteki katlarda zeka 12 mmden daha ince çelik kullanmamak,zemin katlarda perde duvarlar yerine getirmek,üst duvarlarını mümkün olduğunca delikli ve çabuk kırılmaya müsait tuğla yerine prefabrik sözcük grubu edilen hazır beton duvarlardan ya da sıkıştırılmış ytong cümle parçası edilen briket ’ten gerçekleştirmek,kolon kiriş bağlantılarını kaliteli çelik mamüllerle ve endüstriyel beton ile oluşturmak,kat tabanlarında yapılan çelik hasır aralıklarının sık ve birbirine sağlam akuple edilmiş ve taban beton kalınlıklarının en düşük 15 cm Kalınlığında olmasına dikkatli olmak Etkileşimli bölgelerde,yer sarsıntısı sonrası müdahale edebilecek,kurtarma,söndürme,sağlık,güvenlik,dağıtım,istihdam,istihkam ve defin birimleri oluşturmak,bu birimleri tüm vatandaşların katılacağı sivil teşkilat ve kuruluşlar haline getirmek ve bunları aralıksız teyakkuz durumunda hazırlanmış tutmakBu birimlerin kullanabileceği,makina,edavat,donanım ve malzemeyi stoklanmış ve her an kullanıma hazırlanmış halde bulundurmakOlası depremlere aleyhinde önceden senaryolar meydana getirmek,oluşturulan bu senaryoları ülkenin çok büyük bir bölümünde aynı anda deprem olacağı varsayılacak şekilde geniş detaylı gerçekleştirmekDeprem bölgesine yapılacak intikal ve sevkiyatın her türlü negatif koşul ’ta zeka nasıl sağlanabileceğinin planlarını yerine getirmek ve sürekli bu plan ve senaryoları güncelleştirmek,çoğalan teknolojinin ürettiği yenilikleri peşine düşüp takip ederek stok etmekUluslararası kurtarma ve yer sarsıntısı ekipleri ile aralıksız veri alışverişinde bulunmak bu ekiplerle birlikte geniş ayrıntılı zelzele tatbikatları yapmakDeprem sonrası kurtarılabilecek tek bir insan ’ın bile tüm bu harcamalardan çok daha kıymetli olduğu bilincine gelmek ve bu bilinci ülke genelinde herkese dağıtmak
Kişisel Tedbirler : Ilk Önce gerek satın alınan gerekse inşaa ettirilen binalarımızın,sabit zelzele hesaplarının yapılmış olup olmadığını çözümlemek,içeride kolon,kiriş ve duvarların kontrolünü gerçekleştirmek ya da daha emniyetli olması için bir uzmana incelettirerek bilgi ve görüşünden istifade ettikten daha sonra,yapı veya daireyi satın elde etmek veya inşaa ettirmekDeprem meydana geldiği anda,panik içerisinde kaçmaya hedeflemek veya pencere veya balkonlardan atlamak yerine,kapı eşikleri altına sığınmak,sağlam masa,karyola altına saklanmak,minik veya yaşlıların aynı şekilde davranmasını sağlamaya hedeflemek,yer sarsıntısı sarsıntısı geçene dek beklemek,sarsıntı hasarsız atlatılmış ise,dahili elektrik,su,gaz,doğalgaz ünite ve tesisatlarını emniyete almak,giyinik yok ise giyinmek,değerli eşya,para,mücevher,kimlik gibi şeyleri,ilkyardım da kullanılabilecek malzemeleri alarak,sükunetle disiplin içinde binayı terketmek Büyük şiddetteki sarsıntıdan sonradan oluşan ve artçı ifade edilen küçük şiddetli sarsıntıların verebileceği hasarlara karşı etrafında yüksek binalar olmayan açık alanlara intikal etmekHalihazırda yer alan yaşlı ya da çocukların güvenliğini sağladıktan sonra,gücü ve bilgisi yetebilecek insanların yer sarsıntısı bölgelerinde kurtarma çalışmalarına iştirak etmesiEğer bina içinde iken enkaz olmuş veya ilgi çekici aşağıda kalınmış ise,öncelikle bedeninizi kontrol etmek,etrafı keşfetmeye,sizinle birlikte yıkıntıilginç aşağı kalabilecek kişiler ile ve dışarı ile irtibat kurmaya hedeflemek,hareket etme imkanı varsa,onlara destek etmeye ve dıştan gelebilecek kurtarma ekiplerine yerini ve durumunu bildirmeye,su ve gıda bulunabilecek alanlara ulaşmaya ve oksijen alışverişini sağlamaya amaçlamak, bu esnada muhtemel olduğunca az kuvvet ve enrji tüketmeye dikkatli olmakEğer ilgi çekici altında kıpırdayamayacak durumda kalınmış ise,fazla hareket etmemek,artı enerji tüketmemek,ses ile yerinizi kesin etmeye kastetmek, düzenli ve periyodik sesler çıkarmaya hedeflemek ve kesin kurtarılacağını düşünmekVasıta içinde iken,zelzele hissedildiği anda paniğe kapılmadan arabulucu yolun kenarına sürüklemek,Ani fren yaparak arkadan gelen araçları tehlikeye atmamak,Yüksek binalardan uzak durmak,açık bir alana park etmek,Yolda meydana gelebilecek kesik ve çatlaklara dikkatli olmak,Ivedi destek araçlarına engel olmamak için olası olduğunca yol dışına park etmek,Belirtilmiş bir müddet trafiğe çıkmamak
En geçerli tedbir : Mümkün olması halinde,insanın insan gibi muamele gördüğü,hayvanlar ’dan daha üstün görüldüğü,gerek kendisinin gerekse çocuklarının istikbalinden endişeye düşmeyeceği,vatandaşlarından herhangi birisinin parmağına iğne batsa o acıyı hisseden devlet adamlarının yönettiği,insanları birbirine saygılı ve sevgili,rüşvetin,hırsızlığın,arsızlığın haysiyet görmediği bir diğer ülkeye göçetmek veya en azından çocuklarının bunu yapmasını sağlamaya hedeflemekBu konuda böylece çok alternatif halihazırda mevcut
5Yangınlar : Sayısız sebeplerden ve yaklaşık olarak her ortamda meydana gelmekte olup en sık rastlanan felaketlerden birisidirHalen Yangınların doğal nedenlerden oluşma oranı 1000'de 9 oranındadırGeri kalan oranın tamamı insanların ihmal ve tedbirsizliklerinden meydana gelmektedirÖlüme sebebiyet verme oranı 100'de 3'nesil
Güvenlik Tedbirleri : Ağaçlık ve sık ur olan alanlarda,sigara içmemek,alev yakmamak,camdan mamul veya aydınlık yüzeyli herhangi bir madde veya metali bu alanlara atmamak,(atılmış sigara paketlerinin içerisindeki aluminyum folyo astarlı kağıtların bile yangına sebebiyet verdiği tesbit edilmiştir)yanıcı ya da tez tutuşabilen kimyasal maddelerin ambalajlarını bırakmamakİşyerlerinde ve konutlarda,yangın tesisat ve alarm sistemi(duman veya ısı dedektörü ile siren sistemi) yaptırmak,yeterli sayıda yangın söndürme cihazı bulundurmak,katlı binalarda yangın mereni ve ivedi çıkış kapıları bulundurmak,elektrik tesisat ve tertibatlarını dış temasın olmayacağı şekilde veya izoleli yerine getirmek,eğilim gücüne yerinde termik şalter ile irtibatlandırmak,yanıcı,parlayıcı,patlayıcı maddeleri bulundurmamak ya da bu cins maddelerin bulunduğu alanları bambaşka bölümler haline getirmek ve bu alanların serin ve hava dolaşımına müsait olmasını gözetmekBu bölgelerde sigara içilmesini,kaynak,yergi yapılmasını menetmek İçerisinde basınçlı madde bulunan tüp,depo gibi şeylerin etrafını yalıtmak,sağlam bölmeler içerisinde veya çalışılan ya da yaşanılan ortamların dışında veya uzağında bulundurmakÇocukların erişebileceği yerlerde iyi anlamak,kibrit gibi şeyler bulundurmamak vsEkilen tarla ve arazilerde hasat'tan sonra kalan sap ve kökleri(anız)yakarak yok etme yöntemini kullanmamak(Anız Tutuşmak TC Kanunlarının 3 farklı maddesinde cezai müeyiddelerle yasaklanmıştır)
Bireysel Tedbirler : Ormanlık ya da sık bitkiler yer alan arazilerde meydana gelen yangınlarda eğer yangın demin açılış aşamasında ve söndürülebilir durumda ise ve çevrede bulunanan halk varsa onlarıda haberdar ederek müdahale etmeye hedeflemek somurtkan takdirde rüzgarın esme istikametine dürüst çabuk uzaklaşmak ve en yakın yerleşim biriminde ilgili birimlere ihbar ve ikaz etmek,eğer imkan varsa söndürme çalışmalarına iştirak etmekİşyerleri veya konutlarda,öncelikle çevredekileri alarm,kampana veya ses vasıtasıyla ikaz etmek,elektrik şalter veya sigortalarını kapatmak,çocuk,yaşlı,hasta veya sakat kişileri ve yanıcı,parlayıcı patlayıcı maddeleri ve basınçlı kap ya da tüp ya da tüpgazı uzaklaştırmak,yangına türüne uygun alet veya maddelerle müdahale etmek (Örneğin petrol,tüpgaz ya da doğalgaz,plastik,kauçuk ve elektrik yangınlarında elbette su ile söndürme yapılmazBu cins yangınlarda,kimyevi toz ya da köpük kullanılmalı,söndürme işlemine yanan bölgenin en gönder ve en alt noktasından müdahale edilmelidir)Duman zehirlenmesi ihtimaline karşısında eğer maske varsa takmak yoksa ıslatılmış bir bez ya da kumaş ile ağız ve burunu kapatmak,saçları örtmek,naylon veya sentetik kumaştan üretilmiş giysileri çıkarmak,çıplak el ile aleve müdahale etmemek,söndürme ihtimali soyut durumlarda yangın mahallinden ya da alevlerden uzaklaşmak,dışarı çıkma ihtimali olmayan hallerde olabilecek en uzak noktaya gitmek
6Erezyon : Ağaç ve bitki örtüsünün değil edilmesi,Yangınlar gibi açıklanmış sebeplerden meydana gelmektedirHem akarsuların ve nehirlerin yoğunluğu da bir etkendirDünyanın çoğu bölgesi bu tehlikeye maruz kalmakla birlikte halen ülkemiz için en büyük tehlikelerin başında gelmektedirFakat,insanlarımızın bilinçsizliği ve umursamazlığı yüzünden fazla geri planda kalmaktadırSadece bazı Belediyelerin,Kuruluşların ve TEMA vakfının mucizevi gayretleri ve çabaları bu sorunu çözmeye yetmeyecektir çünki maalesef ülkemizdeki ağaç ve ot gibi yaşama şipşak değil edilmektedirÜlkemiz üzerinden akmakta olan çay sayısının artı olması ise bu çöküşün hızlanmasına niçin olmaktadırÖnemsenmeyen bu sorun sahiden Ülkemiz için gelecekte çok büyük bir facia olacaktır
Güvenlik Tedbirleri :Yıkım olan ağaç ve bitki örtüsünün asgari iki misli onarım yapmak,orman yangınlarına aleyhinde hassas ve dikkatli elde etmek,çay kenarlarında,dik yamaçlarda ve eğimli yüzeylerde,kök yapısı sağlam,ortama düzen sağlayabilecek ağaçlandırma,setlendirme çalışmaları yapmak,doğal yaşamı muhafaza etmeye amaçlamak,doğal park alanlarını çoğaltmak,konunun aciliyetini ve ehemmiyetini çakmak,tüm insanları bu çalışmalara katılmaya teşvik etmek,milletlerarası veri ve yardım alışverişinde bulunmak,bütçeler oluşturarak bu bütçeleri dürüst yerlere,doğru yöntemlerle kanalize etmek
Kişisel Tedbirler :Konunun önemini bilmek,Çevredeki bitki örtüsünü korumak,orman yangınlarına karşı tedbirli ve özenli edinmek,ağaçlandırma çalışmalarına lüzum gerçekte gerek ise madden iştirak etmek,insanları aynı şekilde hareket etmeye razı etmek,bu çalışmaları yapan kurum ve kuruluşlara destek olmak,muhtemel mertebe faal üye olmak
7Su ve Sel Baskınları :32'si su ile kaplı olan Dünyamızın en büyük felaketlerinden birisidirBüyük çoğunluğu insan hataları nedeni ile ağır hasar ve tahribatlarla sonuçlanmaktadırHalen büyük hasara niçin olan felaketler içerisinde depremden sonra ikinci sırada gelmekte ve toplam ölümlerin % 30'u su ve su baskını baskınlarından oluşmaktadır
Emniyet Tedbirleri :Ağaçlandırma yapmak,akarsu,kanal,akarsu yataklarını kapatarak doldurmamak,bu bölgelerin yakınına ve çukur ve hain bölgelerde mesken alanları yapmamak,yüksek ve sağlam köprüler yapı etmek,bu köprülerin ayaklarını yumuşak veya kaygan zemin üzerinde yapmamak,yeraltı kanalizasyon ve atıksu kanallarını büyük ve geniş inşa etmek,bu kanalların çıkışlarını denizlere veya nehirlerin havzalarına atamak,sokak,yol ve köprüler üzerinde suların birikmesini önleyecek giderler yapmak,giderlerin üzerlerine sağlam mazgallar hazırlamak,su baskını ya da su baskını tehlikesine maruz yerlerde yapılmış binaları yükseltmek,icabında bent ya da setler yapı etmek,açık kanallar yapı etmek,bu yıkım sırasında yüksek yerlerden suyla beraber gelebilecek toprak,taş dökülme ve kaymalarını durdurmak için,kayma tehdidi bulunan yerleri betonlamak veya çelik ağ ile örtmek,aynı depremde olduğu gibi tetikte ve teyakkuzda bulunmak,acil müdahale takım ve teşkilatlarında yeterli miktarda su tahliye pompası,vidanjör,bot bulundurmak,acele müdahale için geniş ayrıntılı senaryolar hazırlamak
Kişisel Tedbirler : Unutmayalım ki Gelecek Nesiller'de bizim yaşadığımız Dünya'da yaşayacaklarÖyleyse gelin hep birlikte onlara güzel ve dinç yaşayacakları bir istikbal verelimÇünki üstünde yaşayabileceğimiz sadece BİR DÜNYA'YA SAHİBİZSanırım sizlerde benzer fikirdesinizdir
*
