Doğuştan kalça çıkığı (DKÇ), kalça ekleminin anormal gelişimi olup, uyluk başı topuzunun, kalça eklemi soketinin dışına çıkması olarak tanımlanır. Hastalarda kalça eklemi bağları gevşek yapıdadır.DKÇ'nın derecesi çocuktan çocuğa değişir. Bazılarında topuz soketin içinde fakat gevşektir.Bazı çocuklarda ise tamamen topuz, soketin dışında ve tam çıkık söz konusudur.
Yeni doğmuş bir bebek rutin muayeneleri sırasında GKÇ açısından kontrol edilmelidirler. Doğumda bu durum tespit edilirse genellikle düzeltilebilir. Çocuk yürümeye başlayıncaya kadar kalça çıkığı tespit edilemeyebilir. Bu aşamaya kadar tespit edilemeyen kalça çıkıklarının tedavisi daha karmaşık ve belirsizdir.
Kalça çıkığı tedavi edilmediğinde bacaklar arası uzunluk farkı ve "ördek vari" yürüyüş karşımıza çıkar. İlerleyen yaşlarda eklemlerde kireçlenme ve sakatlıkla sonuçlanır. Özellikle 1,5 yaş öncesi başarılı tedavide kalça eklemi normal fonksiyonlarını kazanabilir. Fakat 2 yaş ve sonrası geç kalınmış tedavilerde, kalça ekleminde kireçlenme meydana gelebilir.
Sebepler
- DKÇ'de ailesel veya genetik faktörler ön planda olabilir. Genellikle tek ve sol tarafta sık görülürse de, çift taraflıda olabilir;
- Kız
- Makat doğum
- Kundaklama
- İlk bebekler risk altındadır.
Kalça çıkıklı bebekler yürüyünceye kadar dışardan bir belirti vermezler. Bunun için her ebeveyn çocuklarını rutin olarak doktora götürüp kontrolden geçirmelidir. Bunun dışında;
- Bacak uzunluk farkı
- Düzensiz deri kıvrımları
- Bir taraf kalçada daha az hareket
- Aksayarak yürüme kalça çıkığı açısından ebeveynlerde şüphe uyandırmalıdır.
Yukarıdaki görsel ipuçlarının yanında doktorunuz özel kalça testleri yapacaktır. Kalça muayenesinde, dinleme ve hissetme ile kalçadan clunk (Kalçanın yerine oturması ve tekrar çıkması sırasında alınan sestir) sesi alınması önemlidir. Bebekler ve çocuklarda röntgen, yeni doğanlarda ise ultrason anlamlıdır.
Tedavi
Cerrahi olmayan tedavi
Çocuğun yaşına göre tedavi planlaması değişir;
Yeni Doğan
Bu yaş grubunda özel bir kalça ortezi olan Pavlik Bandaj kullanılır. Bu bandaj, kalça ekleminde, topuzun soket içinde gelişimini sağlar. Tedavi süresi 1 yada 2 aydır.
1 ila 6 aylık arası Süt Çocukları
Bu yaş grubunda da tedaviye Pavlik bandaj ile başlanılır. Fakat çocuk uyumsuz veya tedavi başarısız olursa genel anestezi altında kalça-gövde alçısı yapılabilir.
Pavlik Bandaj
Cerrahi Tedavi
6 ay ve 2 yaş arası Bebekler
Genel anestezi altında gövde-kalça alçısı yapılır ve bazen açık cerrahi ile de kalça eklemi yerine oturmak gerekebilir.
2 yaş ve sonrası çocuklar
Kalça eklemini yerine oturtmak için açık cerrahi şarttır ve sonrası kalçayı yerinde tutmak için gövde- kalça alçısı yapılır.
Bu çocuklarda tedavi ve takip süreci, çocuk büyümesi devam edene kadar sürmektedir. Düzenli aralıklarla röntgen filmleri çekilir.