ADSL
Asymmteric Digital Subscriber Line: Asitmetrik Sayısal Abone Hattı
DSL
teknolojisinin bir ceşidir Upstream ve downstream hızları farklı, yani asimetrik olan DSL teknolojisidir Surekli Internet bağlantısı sunar Yani 724 Internet'e bağlanabilirsiniz Telefon hattının ses icin kullanılan frekans aralığını kullanmadığından, klasik cevirmeli bağlantı gibi telefon hattınız meşgule duşmez
ADSL teknolojisinde Downstream hızı, yani karşı taraftan bilgi alma hızı, upstream, yani karşı tarafa bilgi gonderme hızından buyuktur Ulaşılabilecek maksimum Downstream hızı ise, telefon hattının santrale olan uzaklığı ile doğrudan ilgilidir En fazla uzaklık olakra 55 KM kabul edilirken, 4,5 KM uzaklığa kadar 15 Mbps hızı elde edilebiliyor Daha yuksek hızlara, orneğin 78 Mbps hızına ulaşmak icin ise santralin en fazla 11,5 KM kadar uzağında olunması ongoruluyor Upstream hızı ise 840 Kbps hızına kadar ulaşılabilir
ADSL teknolojisinde, kullanıcı tarafında ADSL modem olması yeterli iken, bağlı olan santralde, gelen sinyalleri tanımlayabilecek ve gerekli sinyalleri gonderebilecek DSLAM (Digital Subscriber Line Access Multiplexer) cihazı bulunmalıdır Boylece bağlantı tamamlanabilmektedir
AGP
Accelerated Graphics Port 1996 yılında INTEL tarafından tanımlanan ve spesifikasyonları ile, 3D grafik operasyonlarına hitap eden bir donanım veriyolu AGP veriyolu uzerinden, ana işlemci (CPU), sistem belleği (RAM) ve grafik kartı, birbirleriyle haberleşirler Buna ek olarak, yoğun doku kaplama operasyonları (Execute Mode) icin sistem belleğinden kapasite odunc almagibi bazı ozellikleri vardır
ATA
Advanced Tecnology Attachment Kişisel bilgisayarların hard diskleri icin kullanılan bir bağlantı standardıdır IDE teriminin ANSI standartlarına gore resmi ismidir
Farklı versiyonlar farklı saat hızlarına karşılık gelir ATA3366100133 Orneğin ATA33 standardı, saniyede maksimum 33 MB veri aktarımına olanak tanır ATA133 ise 133 MBsn Bunlar teorik değerlerdir Gunumuzde, ATA133 standardındaki bir IDE disk, ATA133 standardını destekleyen bir IDE portunda pratik olarak 133 MBsn'lik veri aktarım hızını yakalayamaz
BIOS
Basic Input Output System Temel GirişCıkış Sistemi
PC'nizin calışması icin gereken temel işletim sistemi olarak ozetlenebilir Sadece okunabilir bellek (ROM) uzerine yazılmış bir yazılım olan BIOS, anakartınızın ozelliklerini yonetebilmeniz kullanabilmeniz, diğer donanımlar arasında bir bağ kurması icin gorev yapar
Orneğin anakartın uzerinde gelen onboard ses kartı BIOS'tan kapatıldığında(Disable edildiğinde) ses kartı işletim sistemi tarafından algılanamaz ve dolayısıyle kullanılamaz
BİT
Bilgisayarlar ikilik sayı sistemine (0 yanlış ,1 doğru) dayalı olarak calışır Bilgisayarların yaptığı işlem 0,1 sayılarını işlemektir(işlemci ile), bu anlamsiz 0 ve 1 sayıların milyonlarcası bir araya geldiğinde veya işlendiğinde bize anlam ifade eder Orneğin, hardiskimizdeki veriler sadece 0 ve 1'lerden oluşur İşte bu tek bir hafıza girişine (0 veya 1) bit denir 8 bit bir araya gelerek 1 byte'ı oluşturur
BYTE
8 bit'in bir araya gelmesiyle oluşan veri topluluğudur Orneğin, 01000110 ifadesi 1 Byte'tır Byte'ın diğer veri boyut birimlerine donuşumu ise şoyledir:
1024 Byte 1 KiloByte KB
1024 KB 1 MegaByte MB
1024 MB 1 GigaByte GB
1024 GB 1 TeraByte TB
1024 TB 1 PetaByte PB
CACHE
Verilerin gecici olarak depolandığı yerlerdir Orneğin, bir web sitesini ziyaret ettiğinizde web sitesine ait bilgiler tarayıcınızın cache denilen alt kategorisine(gecici internet dosyaları,temporary internet files) kaydedilir Aynı web sitesine yakın bir tarihte tekrar girdiğinizde o web sitesiyle ilgili bir cok materyal serverdan indirilmek yerine cache den temin edilirBu olay hem zaman kazanmak hemde ağlar uzerindeki Internet trafiğini azaltmak amacıyla yapılır
Donanımsal anlamda cache, tampon bellek olarak adlandırılır Cache'lerin esas gorevi, onemli olan verileri daha hızlı işlemler icin bilgileri saklayarak tetikte bekletmesidir
CDR
Compact Disc Recordable :Kaydedilebilir CD
Bir kere yazılan ve yazıldıktan sonra bir daha silenemeyen CD ceşididir 650, 700, 800 ve hatta 900 MB'lık ceşitleri bulunabilmektedir 900 MB olan versiyonları Turkiye'de bulunamadığı gibi, sadece bazı CD RW suruculer tarafından tam kapasie ile yazılabilir
CDROM
Compact Disc Read Only Memory :CD Okuyucu
CD uzerine kaydedilmiş bilgileri okuyabilen (bilgileri silemez veya yeniden yazamaz) optik aygıta denir
CDRW
Compact Disc Rewritable :Tekrar tekrar silinip yazilabilen CD
CDWriter
Compact Disc Writer :CD yazıcı
CDR veya CDRW uzerine bilgi kaydedebilen aygıttır Bu cihazlar, bilgileri laser yardımı ile CDR CDRW'lara yakarlar Bir boş CD'ye veri yazdıktan sonra, altına baktığınızda bilgi kaydedilen alan ile bilgi kaydedilmeyen alan arasında fark olduğunu; bu farkın yakma işleminden dolayı oluştuğunu farkedebilirsiniz
CDR
Compact Disc Recordable :Kaydedilebilir CD
Bir kere yazılan ve yazıldıktan sonra bir daha silenemeyen CD ceşididir 650, 700, 800 ve hatta 900 MB'lık ceşitleri bulunabilmektedir 900 MB olan versiyonları Turkiye'de bulunamadığı gibi, sadece bazı CD RW suruculer tarafından tam kapasie ile yazılabilir
CDROM
Compact Disc Read Only Memory :CD Okuyucu
CD uzerine kaydedilmiş bilgileri okuyabilen (bilgileri silemez veya yeniden yazamaz) optik aygıta denir
CDRW
Compact Disc Rewritable :Tekrar tekrar silinip yazilabilen CD
CDWriter
Compact Disc Writer :CD yazıcı
CDR veya CDRW uzerine bilgi kaydedebilen aygıttır Bu cihazlar, bilgileri laser yardımı ile CDR CDRW'lara yakarlar Bir boş CD'ye veri yazdıktan sonra, altına baktığınızda bilgi kaydedilen alan ile bilgi kaydedilmeyen alan arasında fark olduğunu; bu farkın yakma işleminden dolayı oluştuğunu farkedebilirsiniz
Chipset
Chipset Yonga Seti
Anakart uzerindeki temel ve butunleşik arabirimleri yoneten ve bunlar arasındaki veri akışını sağlayan bir ceşit işlemcidir
Bilgisayarlarda kullanılan chipset ceşidi, kullanılacak bellek ve işlemci ceşidini de belirler Gunumuzde Intel, VIA, AMD, SiS, ALi, ServerWorks gibi belli başlı ureticilerin chipsetleri bulunmaktadır ve kişisel bilgisayarlarda yoğun olarak Intel, VIA ve SiS chipsetleri kullanılmaktadır
CAD Computer Aided Design: Bilgisayar Destekli Tasarım CAD yazılımları mimarlar, muhendisler ve tasarımcılar tarafından kesin bir cizim yapmak icin kullanılmaktadır
Cache: Verilerin gecici olarak depolandığı yerlerdir Orneğin, bir web sitesini ziyaret ettiğinizde web sitesine ait bilgiler tarayıcınızın cache denilen alt kategorisine(gecici internet dosyaları,temporary)
CDR Compact Disc Recordable: Kaydedilebilir CD Bir kere yazılan ve yazıldıktan sonra bir daha silenemeyen CD ceşididir 650, 700, 800 ve hatta 900 MB'lık ceşitleri bulunabilmektedir
CDROM Compact Disc Read Only Memory: CD Okuyucu CD uzerine kaydedilmiş bilgileri okuyabilen (bilgileri silemez veya yeniden yazamaz) optik aygıta denir
CDRW Compact Disc Rewritable: Tekrar tekrar silinip yazilabilen CD, CDR; CDROM; CDWriter
CDWriter Compact Disc Writer: CD yazıcı CDR veya CDRW uzerine bilgi kaydedebilen aygıttır Bu cihazlar, bilgileri laser yardımı ile CDR CDRW'lara yakarlar
Centrino: Centrino Intel'in şu bileşenleri bunyesinde bulunduran dizustu modellere verdiği ticari bir urun markasıdır
CFM: Cubic Feet per Minute Hava akımının hızını belirten olcum birimidir CFM olcumu, genellikle fanlar icin kullanılır ve bu değer ne kadar fazla ise fanın aktaracağı hava miktarı o kadar fazladır
CISC: Complex Instruction Set Computer İşlemci tarihinde, yıllar gectikce iki işlemci ailesi piyasaya hakim olmaya başladı: Intel Pentium ve Motorola PowerPC Bu iki işlemci aynı zamanda uzun yıllar boyun… Bkz: RISC
Clock Speed Clock Speed: Saat Hızı Bir devrenin veya chipin saniyedeki hızının hertz (Hz) cinsinden değeridir
CMOS ComplementaryOxide Semiconductor : Tamamlayıcı oksit yarı iletken Gunumuzde bircok bilgisayar microchipinin yapiminda kullanilan transistorlerdeki yarı iletken teknolojisidir
CNR: Communication and Networking Riser Uretim maliyetlerini duşurmek amacıyla Intel tarafından geliştirilen ve ATX Anakartlarda bulunan genişleme portudurBu porta ses,ağ,modem ve ethernet kartları takılabilir
Cozunurluk: Cozunurluğun goruntu kalitesini belirleyen en onemli faktor olduğunu soyleyebiliriz Cozunurluk, ekrandaki goruntunun kac pikselden oluşacağını belirler ve yatay ve dikey piksel cinsinden belirtilir
CPS Cycles Per Second: Bir saniyede atılan tur sayısı
CPU Central Processing Unit: Merkezi işlem Birimi Mantıksal hesaplamalar yapmasını sağlayan devreler iceren ve boylece bilgisayar programlarının talimatlarını yerine getiren merkezi işlem birimidir
DAC DigitaltoAnalog Converter: Dijital Analog ceviricisi Dijital sinyalleri analog sinyallere ceviren bir ciptir
DDR SDRAM Double Data Rated Synchronous Dynamic Random Access Memory, Cift veri akış oranina sahip eşzamanlı, aktif ve rasgele gecişe sahip bellek
Defragmentation Hard diskten bilgilerin okunma hızını artırmak amacıyla , bilgisayarın hard diskinde bulunan parcalanmış veya duzensizce yerleştirilmiş dosyaları biraraya getirme (birlestirme) işlemidir
DIMM Dual InLine Memory Module SDRAM ve DDR SDRAM bellek modullerinin takıldığı takıldığı ince uzun yuvalara verilen isimdir
Dip Switch Dual InLine Package Switch Turkce'de devre anahtarı olarak adlandırılabilir Devre kartlarının uzerinde bulunan , bileşenlerin bazı ozelliklerini veya işlevlerini acmayı(enable) veya kapatmayı(disable) sağlayan anahtardır
Direct 3D Windows işletim sistemleri icin gecerli olan bu uygulama arabirimi (API), Microsoft DirectX paketinin bir parcasıdır
DMA Direct Memory Access direkt olarak belleğe erişim IDE aygıtlarının işlemci uzerinden bilgi akışı yapmasını onleyerek direkt olarak RAM'e gecişini sağlayan ve boylece işlemci uzerindeki yuku hafifleten arabirimdir
DMZ Demilitarized Zone: Tampon Bolge DMZ, orneğin geniş bir ağ olan Internet ile guvenli yerel ağ arasında bulunan bilgisayar veya ufak bir ağdır
Docking Station Ozellikle dizustu bilgisayarlara harici aygıt bağlamak icin kullanilan port coklayıcıdır
DRAM Dynamic Random Access Memory :Aktif ve rastgele bellek gecişi Elektronik yonga setinde (chip) bilgileri depo etmek icin ince kapasitorler kullanan bir ceşit RAM (bellek) turudur
Driver Surucu İşletim sisteminin bilgisayara bağlı olan aygıtları tam anlamıyla ve efektif olarak yonetebilmesini veya kullanabilmesini sağlayan dosyalardır
DSL Digital Subscriber Line: Sayısal Abone Hattı DSL, geniş bant Internet hizmetini, klasik telefon hattını kullanarak sağlayan bir teknolojidir
DSP Digital Signal Processing: Dijital Sinyal İşleme Analog bilgilerin dijital forma işlenmesine verilen isim DSP, aynı zamanda veri sıkıştırma tekniğini de kullanır
DVD Digital Versatile Disc(Cok Amaclı Dijital Disk) veya Digital Video Disc(Dijital Video Disk) CD'lerin kapasite bakımından artırılmış ceşididir CD'lerden en az 6 kat daha fazla bilgi barındırabilir
DVDR Digital Versatile Disc veya Digital Video Disc Recordable Kaydedilebilir dvd ceşididirUzerine yazılan bilgiler silenemez veya tekrar yazilamazTek yazmalıktır
DVDRAM Digital Versatile Disc veya Digital Video Disc Random Access Memory :Ratgele gecişe sahip Dvd Ram ler gibi ratgele gecişe sahip Dvd ceşididirYani defalarca yazilabilir veya silinebilir
DVDROM DVD Read Only Memory DVD uzerindeki bilgileri sadece okuyabilen (uzerine yazamayan ve silemeyen) aygıttır Gorunum ve ebat olarak CDROM larla aynıdır ancak lazer yapısı farklıdır
DVDRW Digital Versatile Disc veya Digital Video Disc Rewritable:Tekrar tekrar yazılabilir DVD Uzerine defalarca bilgi kaydedilebilen yada silinebilen DVD ceşididir … Bkz: DVD; DVDR; DVDROM; DVDRAM; DVDWRITER; DVDRAM
DVDWRITER Digital Versatile Disc veya Digital Video Disc WriterVD Yazıcı Dvdr ve Dvdrw Disklere veri kaydedebilir,yeniden yazabilir veya silebilir Bkz: DVD; DVDR; DVDRW; DVDROM; DVDRAM
DVI Digital Video Interface : Dijital Video Arabirimi DVI, analog ve dijital monitorlerin tek bir konnektor vasıtasıyla kullanılabilmesi icin geliştirilmiş bir spesifikasyondur 3 farklı ceşidi vardır
ECC Error Control Correction ECC, veri aktarımı sırasında bellekteki hataları algılayıp duzeltmek icin kullanılan bir hata tanımaduzeltme devresidir
ECP Extended Capability Port :Ozellikleri geliştirilmiş port Daha hızlı veri transferi icin paralel portun geliştirilmiş bir ceşididir
EDO RAM Extended Data Output :Genişletilmiş veri cıkışı Basit DRAM lardan daha hizli olan bir cesit RAM dirBu RAM cesidi yerini eszamanli DRAM a bırakmıştır
EEPROM Electrically Erasable Programmable ROM Elektriksel olarak silinebilen ROM Anakartlar BIOS'un kullandığı ROM tipi EEPROM'dur EPROM'a benzer olarak EEPROM'da silinebilir ve yazılabilir
EISA Extended Industry Standard Architecture :Genişletilmiş endustriyel mimari standardı Bilgisayarlarda kullanılan 32bit mimari standardıdır
EMS Expanded Memory System :Genişletilmiş bellek sistemi Eski bilgisayarların işletim sistemlerine 640 KB den daha fazla RAM kullandırmasını sağlayan bir sistemdirYıllardır kullanılmamaktadır
EPP Enhanced Paralel Port :Geliştirilmiş paralel port Paralel portun geliştirilmiş bir şeklidir Paralel port normalde tek yollu bilgi transferi yapabilirken, EPP iki yollu bilgi transferi sağlar
EPROM Erasable Programmable ROM : Silinebilir ve programlanabilir ROM ROM uzerinde kullanılan bilginin, silinip tekrar yazılması gerektiği durumlarda EPROM kulanılabilir
FAT File Allocation Table: Dosya ayırma tablosu Amacı, bir diskte olan dosyalara ait bilgilerin kayıtlı olduğu alanları belirtmektir Bir başka deyişle, FAT bir diskin haritası gibidir
FireWire IEEE 1394 Sony iLink Genellikle dijital video veya bilgi paylaşımı icin kullanılan ve Apple tarafından geliştirilen seri bir bilgisayar portudur Şu anda kullanılan Firewire hızı 400 MBs ile sınırlıdır
Firmware Bilgisayar aygıtlarının icindeki bir silikon cipte kayıtlı olan aygıt kontrol programınaverilen isimdirAygıtın işlevlerini kontrol eder Bir diğer değişle, aygıtların BIOS'udur
Flash Memory Guc kesintisinde dahi icerdiği bilgileri kaybetmeyen ve tekrar tekrar yazılıp silinebilen bir bellek ceşididir CompactFlash, Secure Digital, Memory Stick gibi ceşitleri vardır
FPU Floating Point Unit: Kayar Nokta Unitesi Kayar nokta işlemlerini hesaplaması icin tasarlanan ozel bir cip 80486 ’dan sonraki tum işlemciler entegere FPU ’ya sahipler
Fragment Sabit diske bilgilerin dağınık ve birbirini takip etmeyen bir şekilde kaydedilmesidirHard Diskin kafasının daha fazla hareket etmesine neden olacağından bilgi transfer hızının duşmesine neden olur
FSB Front Side Bus: On veriyolu İşlemci ile bellek arasındaki veriyoluna verilen isimdir FSB hızı, işlemciden işlemciye farklılık gostermektedir
GigaByte Teorik olarak 1,073,741,824 byte veri demektir Daha anlaşılır bir şekilde ozetlemek gerekirse: 1024 Byte 1 KiloByte KB 1024 KB 1 MegaByte MB 1024 MB 1 GigaByte GB Bkz: Byte
GigaHertz GHz Saniyede 1 milyar saat donuş hızına karşılık gelen hız birimidir1 milyar Hz
Gigabit Teorik olarak 1,073,741,824 bit demektirBir ağın bant genişliğinden soz edilirken genellikle 1 milyar bit yerine Gbps (giga bits per second) denir Bkz: Bit
GPU Graphics Processing Unit :Grafik İşleme Birimi Guncel kartlar icin grafik işlemcisi, goruntu hesaplamalarını yapmak icin ekran kartının uzerine oturtulmuş bir işlemcidir
Hard Disk Sabit Disk veya Disk Surucu Hard Disk, bilgisayar sistemlerinde bilgileri kalıcı olarak daha sonra erişim icin depolayan ve bilgilerin elektromanyetik olarak kaydedildiği bir alandır
HCF Host Controlled Family Connexant'ın, eski adıyla Rockwell, urettiği Yarı Softwaremodem yongası Normal şartlarda modem uzerinde 2 yonga bulunur
HDD 1) Hard Disk Drive :Hard Disk Surucu Kişisel bilgisayarlarda Hard Diskin konumlandirma,okuma ve yazma işlemlerini kontrol eden mekanizmadır
Heat Sink Isı emici veya ısı dağıtıcısı Bilgisayarda bulunan silikon yapıdaki ciplerin urettiği ısıyı daha hızlı bir şekilde dağıtmak icin ciplerin uzerine yerleştirilen değişken şekil ve ebatlardaki metal parcalardır
HSF Connexant'ın, eski adıyla Rockwell, urettiği Softwaremodem yongası Normal şartlarda modem uzerinde 2 yonga bulunur: DSP (Digital Signal Processor Dijital Sinyal İşleme)
Hub Bir bilgisayar ağında, cihazların ortak kullanım icin birbirine bağlanılmasında kullanılan cihaz Hub'lar genellikle, LAN'daki sistemlerin ve cihazların birbirine bağlanılmasında kullanılır
Hyper Threading Hyper Threading teknolojisini, bir fiziksel işlemcide 2 mantıksal işlemci olarak tanımlamak mumkundur Intel'in sunucu sistemlerinde kullandığı ve daha sonra Pentium 4 işlemcilerle masaustu sistemlerde kullanılan işlemci turudur
Hz Hertz :Frekans Saniyede atılan tur sayısıdırEski ismi Cpsdir
IC Integrated Circuit: Entegre Devre Entegre devreler, cok sayıda transitor, ufak direnc ve kapasitoru yapısında taşıyan ciplerdir Entegre devreler, yarı iletken maddelerden yapılmaktadır
IDE Integrated Drive Electronics IDE, anakart ile bilgisayar veri depolama aygıtları arasında kullanılan veri yoludur IDE arabirimi, 16bit veri yoluna sahiptir
IEEE Institute of Electrical and Electronics Engineers :Elektrik elektronik muhendisleri enstitusu Dunya capında IT teknolojileri ile ilgili araştırma,calışma ve buluşlar yapan bir kurum
IO Input Output Bilgisayardan bilgi alan veya bilgisayara bilgi veren butun bilesen ve aygıtlarin genel ismidir
IRQ Interrupt Request: Kesme İsteği Bilgisayar sistemlerinde bulunan aygıtların, işlemciye bilgi gondermeleri icin bir adresi kullanmaları gerekir Bu adres değerine IRQ ismi verilir
ISA Industry Standard Architecture 16bit standardını destekleyen ve bilgisayarlara ilave aygıt takılmasını sağlayan eski teknoloji urunu porttur Gunumuzde uretilen anakartlarda artık ISA mevcut değil
JUMPER Bir bilgisayar aygıtını veya bileşenini ayarlamak icin bazı devreleri acmaya veya kapatmaya yarayan plastic kaplı kucuk bir parcadırİlgili aygıtın uzerinde bulunur
KB 1)Kilobit Teorik olarak 1,024 bit hafıza veya veriye karşılık gelirPratikte 1000 bit olarak kullanılırBir ağın band genişliğinden bahsederken genellikle Kbps (kilobits per second) terimi kullanılır
LAN Local Area Network: Yerel Ağ Yerel ağ olarak tanımlanan Local Area Network, aynı yapı icindeki sınırlı bir alanda bir birine bağlanmış bilgisayarlardan oluşur
LCD Liquid Crystal Display: Sıvı Kristal Goruntu LCD, monitorler icin kullanılan ve ince yapıdaki bir teknolojidir
Mainboard Anakart Bir bilgisayardaki butun bileşen ve aygıtların bağlandığı devre kartına verilen isimdir Anakartın uzerinde kullanılan yonga seti, kullanılabilecek CPU ve RAM ceşidini belirler
MB 1) Megabit Teorik olarak 1,048,576 bit ve pratik olarak 1,000,000 bit hafızaya veya veriye karşılık gelirBir ağın band genişliğinden bahsederken genellikle Mbps(megabits per second)terimi kullanılır
MDA (Hercules) Monochrome Display Adapter, 1981 yılındaki ilk IBM PC'deki ekran kartıdır Ekranda yerleri onceden belirlenmiş olan 256 ozel karakteri gosterebilyordu sadece
Memory Address Ozel uygulamalar veya aygıtlar icin ayrılmış hafıza bloklarına denirFaklı bir amac icin paylaşılırsa cakışmalar meydana gelebilir Bkz: RAM
MHz Megahertz 1,000,000 hertz demektir Bkz: HZ
Micron Mikron Mikron bir olcu birimidir 1 mikron, 1 metrenin milyonda biridir Aynı zamanda mikrometre olarak da isimlendirilir
MOSFET Oxide Semiconductor FieldEffect Transistor: Calışma Etkili Oksit Yarıiletken Kanallarda akım ve elektron taşıyan ozel transistor ceşididir
Motherboard Anakart Bkz: Mainboard
MTBF MTBF (Mean Time Between Failures), donanım urunlerinin ne kadar sure guvenilir calışabileceğini belirten terimdir Bu değerler saat cinsinden belirtilir ve genelde bu değerler oldukca yuksektir
NAS Network Attached Storage: Ağa Bağlı Veri Depolama Sistemi NAS sistemler, LAN veya WAN uzerindeki tum sistemler icin ortak bilgi depolama ortamı sunar Standart ağ teknolojilerini kullanır
NIC Network Interface Card :Ağ icin arayuz kartı Ağdaki diğer bilgisayarlarla veri alış verişi yapabilmeyi sağlayan butunleşik karta denir
North Bridge Kuzey Koprusu Anakart uzerinde bulunan, bellek ve AGP ve Guney Koprusunu işlemciye bağlayan yongadır
NTFS New Technology File System Windows NT icin geliştirilen 32bit dosya sistemidir
Overclock Overclock, bir parcayı, gercek hızından daha yuksek hızda calıştırma işlemidir İşlemci, ekran kartları ve bellek gibi parcalar, gercek hızında daha yuksek hızlarda bir takım işlemlerle calıştırılabilir
Partition Sabit surucunun ayrılmış her bir bolumune verilen isimdirİsteğe gore farklı sayıda ,kapasitede ve formatta olabilir
PC Card PC Card (PCMCIA card), kredi kartı buyukluğunde olan ve genellikle notebook ve laptoplarda kullanılan bellek veya IO aygıtlarına verilen isimdir
PCI Personal Computer Interconnect Bilgisayarlara ilave aygıt veya bileşen takılmasını sağlayan, 32bit olan ve 64bite kadar destekli arabirimdir
PCMCIA Personal Computer Memory Card International Association Kişisel bilgisayarlara, genellikle notebook ve laptoplara, kredi kartı buyukluğunde bellek veya IO aygıtı takılabilmesini olanaklı hale getirir
Pixel Piksel Piksel, bilgisayar grafiğinde veya veya bilgisayar goruntusunde programlanabilir temel birimdir Piksel boyutu, sizin ekran kullandığınız cozunurluğe bağlı olarak değişir
PNP Plug and Play: Tak ve calıştır Bilgisayarı kapatmadan, calışma esnasında, sisteme takılan uyumlu aygıtların işletim sistemi tarafından otomatik algılanmasına verilen isimdir
POST Power On Self Test Bilgisayar ilk acıldığında devam etmeden once sistemle ilgili bir sorun olup olmadığını bulmaya veya bilgisayara takılı aygıtları tanımaya yarayan bir ozelliktir
PROM Programmable ROM Programlanabilir ROM Bu ROM ceşidi, saklama alanına bilgileri sadece birkez yazılmasına izin verecektir Bu yazmadan sonra bu bilgiler kalıcıdır
PS2 Mouse ve klavyenin bağlandığı porta verilen isimdir Şimdilerde bircok Mouse ve klavye USB arabirimini kullanmaktadır
RAID Redundant Array of Independent Disks Bağımsız Diskler Kumesi RAID, bir sabit disk dizesidir
RAM Random Access Memory :Rastgele erişime sahip bellekİşlemci tarafından kullanılan, veri veya bilgilerin gecici olarak tutulduğu değişken hafızaya verilen isimdir
RAMDAC RAM DijitaltoAnalog Converter Grafik kartları uzerinde bulunan RAMDAC unitesi, goruntu sinyallerini analog sinyallere donuşturulmesini sağlar
RDRAM Rambus DRAM Rambus firması tarafından geliştirilen ve cok yuksek hızlarda calışabilen bir bellek ceşididir
RGB Red, Green, Blue: Kırmızı, Yeşil, Mavi RGB, bilgisayar icin goruntulenecek renk değerlerini bildirir Bu uc renk, bir araya farklı oranlarda bir araya gelerek tum renkler ortaya cıkar
ROM Read Only Memory Sadece Okunabilir Bellek ROM, RAM'in aksine, uzerindeki bilgiler kalıcı olan ve silinemeyen bellek tipidir ROM'un birkac ceşidi vardır ve standart ROM'daki bilgiler kalıcıdır
Router Yonlendirici Ağlar arasında veri paketlerini yonlendiren cihazlardır Router, en az iki ağa bağlıdır Bu ağlar LAN veya WAN olabilir
SAN Storage Area Network: Veri Depolama Ağı SAN, veri depolama aygıtlarının bulunduğu, LAN ve WAN tarafından erişilebilen ozel bir bilgi depolama ağıdır
Serial ATA Serial ATA (Serial Advanced Technology Attachment veya SATA), hard diskleri bilgisayar sistemlerine bağlanabilmesini sağlayan yeni bir standarttır İsminden de anlaşılacağı uzere, seri bağlantı teknolojisi kullanılır
SDR SDRAM Single Data Rate Synchronous Dynamic Random Access Memory: Tek veri akış oranına sahip eşzamanlı,aktif ve rastgele gecişe sahip bellek 66100133166 MHz hızlarını ve ara hızları destekleyen bellek
SIMM Single Inline Memory Module :Tekli Ram Modulu Uzerine bellek modulleri takılabilen kucuk devre kartıdırGenel olarak Macintosh icin 8,PC'ler icin 9 RAM cipi takılır
Silicon Silicon: Silikon Bilgisayar cipi, transistor ve diğer elektronik devrelerin yapımında kullanılan ana maddedir Silikon atomik yapısı bakımından ideal bir yarı iletkendir
SMP Symmetric MultiProcessing anlamına gelen SMP, sistemde bulunan birden fazla işlemciye eş zamanlı olarak bir işi yaptırmasını sağlayan bilgisayar teknolojisidir Bu işleme multiprocessing denir
SNR Signal to Noise Ratio Sinyal gurultu orantı Gerek telekominikasyon gerekse de ses sistemlerinde kullanılan bu ifade, sinyal seviyesinin gurultu seviyesine gore oranını ifade eder
SOI Silicon On Insulator :Yalıtkan Uzerindeki Silikon IBM'in geliştirdiği yarıiletken uretim tekniğidir
Socket Bilgisayarlarda işlemcinin takıldığı arabirime verilen isimdirİşlemcinin markasina ve modeline gore bir cok ceşidi mevcuttur
South Bridge South Bridge :Guney kopsusu North Bridge(kuzey koprusu)aracılığı ile işlemciye bağlanarak paralel ,seri,usb,ps2 gibi duşuk hızlı cıkış ve arabirimlerin işlemciye bağlanmasını sağlayan cipin ismidir
SPDIF SonyPhilips Digital Interface: SonyPhilips Dijital Arabirimi Standart ses transfer formatıdır Sony ve Philips'in katılımıyla oluşan bir grup tarafından geliştirilen SPDIF standardıdır
SPD Serial Presence Detect (SPD), RAM modulu uzerindeki EEPROM ’dur Bu EEPROM uzerine fabrika cıkışı sırasında o modul ile ilgili tum bilgiler belirlenmiş formatta yazılır
Splitter Ayırıcı, Ayrac Gelen sinyali birden fazla cıkış sinyaline cevirebilen sinyal ayırıcı cihaz Telefon sinyalini ADSL sinyalinden ayıran cihaz
SRAM Static Random Access Memory urgun(devinimsiz) rastgele gecişe sahip bellek Sabit guc tazelemeye ihtiyacı olmadığından DRAM lardan daha hızlı calışır Fakat bilgisayar kapatıldığında uzerindeki butun veriler silinir
STR Suspend To Ram: Sistemi Askıya Almak Bilgisayarın duşuk guctuketim moduna gecmesidirSisteme bağlı diğer bileşenlerin bir coğu kapalı iken,acık uygulamalar ve aktif dosyalar RAM'e kaydedilir
Switch Network sistemlerinde, LAN icerisindeki aygıtların ortak kullanım icin birbirine bağlanmasını sağlayan ve LAN icerisindeki cihazlardan gelen veri paketlerini filtreleyerek sadece ilgili porta gonderen cihaz
TCO Total Cost of Ownership: Toplam sahip olma maliyeti Bir sistemin(genellikle bilgisayar sistemleri) gercekteki maliyeti
TFT Thin Film Transistor İcerisinde her piksel icin ayrılmış bir transitor bulunan ve boylece piksellerin tamamen bağımsız hareket etmesini sağlayan bir LCD monitor ceşididir
Transistor Devreyi acıp kapatmaya yarayan, yarı iletken maddeden yapılmış ozel bir yapıdır 1947 yılında Bell Laboratuarında icat edilen transistor'ler, dijital devrelerin temel bileşeni haline gelmiştir
UPS Uninterruptible Power Supply: Kesintisiz Guc Kaynağı Şarj edilebilir piller icerir ve elektrik kesintisinde devreye girerek bilgisayarınızın bir sure daha calışmasını sağlar
USB Universal Serial Bus: EVrensel Seri Veriyolu İkincil veya harici bileşen ve aygıtların bağlanmasını sağlayan arabirimdir USB 11, 12 Mbps lik bir band genişliği sunarken, USB 20 480 Mbps lik bir band genişliğine sahiptir
Asymmteric Digital Subscriber Line: Asitmetrik Sayısal Abone Hattı
DSL
teknolojisinin bir ceşidir Upstream ve downstream hızları farklı, yani asimetrik olan DSL teknolojisidir Surekli Internet bağlantısı sunar Yani 724 Internet'e bağlanabilirsiniz Telefon hattının ses icin kullanılan frekans aralığını kullanmadığından, klasik cevirmeli bağlantı gibi telefon hattınız meşgule duşmez
ADSL teknolojisinde Downstream hızı, yani karşı taraftan bilgi alma hızı, upstream, yani karşı tarafa bilgi gonderme hızından buyuktur Ulaşılabilecek maksimum Downstream hızı ise, telefon hattının santrale olan uzaklığı ile doğrudan ilgilidir En fazla uzaklık olakra 55 KM kabul edilirken, 4,5 KM uzaklığa kadar 15 Mbps hızı elde edilebiliyor Daha yuksek hızlara, orneğin 78 Mbps hızına ulaşmak icin ise santralin en fazla 11,5 KM kadar uzağında olunması ongoruluyor Upstream hızı ise 840 Kbps hızına kadar ulaşılabilir
ADSL teknolojisinde, kullanıcı tarafında ADSL modem olması yeterli iken, bağlı olan santralde, gelen sinyalleri tanımlayabilecek ve gerekli sinyalleri gonderebilecek DSLAM (Digital Subscriber Line Access Multiplexer) cihazı bulunmalıdır Boylece bağlantı tamamlanabilmektedir
AGP
Accelerated Graphics Port 1996 yılında INTEL tarafından tanımlanan ve spesifikasyonları ile, 3D grafik operasyonlarına hitap eden bir donanım veriyolu AGP veriyolu uzerinden, ana işlemci (CPU), sistem belleği (RAM) ve grafik kartı, birbirleriyle haberleşirler Buna ek olarak, yoğun doku kaplama operasyonları (Execute Mode) icin sistem belleğinden kapasite odunc almagibi bazı ozellikleri vardır
ATA
Advanced Tecnology Attachment Kişisel bilgisayarların hard diskleri icin kullanılan bir bağlantı standardıdır IDE teriminin ANSI standartlarına gore resmi ismidir
Farklı versiyonlar farklı saat hızlarına karşılık gelir ATA3366100133 Orneğin ATA33 standardı, saniyede maksimum 33 MB veri aktarımına olanak tanır ATA133 ise 133 MBsn Bunlar teorik değerlerdir Gunumuzde, ATA133 standardındaki bir IDE disk, ATA133 standardını destekleyen bir IDE portunda pratik olarak 133 MBsn'lik veri aktarım hızını yakalayamaz
BIOS
Basic Input Output System Temel GirişCıkış Sistemi
PC'nizin calışması icin gereken temel işletim sistemi olarak ozetlenebilir Sadece okunabilir bellek (ROM) uzerine yazılmış bir yazılım olan BIOS, anakartınızın ozelliklerini yonetebilmeniz kullanabilmeniz, diğer donanımlar arasında bir bağ kurması icin gorev yapar
Orneğin anakartın uzerinde gelen onboard ses kartı BIOS'tan kapatıldığında(Disable edildiğinde) ses kartı işletim sistemi tarafından algılanamaz ve dolayısıyle kullanılamaz
BİT
Bilgisayarlar ikilik sayı sistemine (0 yanlış ,1 doğru) dayalı olarak calışır Bilgisayarların yaptığı işlem 0,1 sayılarını işlemektir(işlemci ile), bu anlamsiz 0 ve 1 sayıların milyonlarcası bir araya geldiğinde veya işlendiğinde bize anlam ifade eder Orneğin, hardiskimizdeki veriler sadece 0 ve 1'lerden oluşur İşte bu tek bir hafıza girişine (0 veya 1) bit denir 8 bit bir araya gelerek 1 byte'ı oluşturur
BYTE
8 bit'in bir araya gelmesiyle oluşan veri topluluğudur Orneğin, 01000110 ifadesi 1 Byte'tır Byte'ın diğer veri boyut birimlerine donuşumu ise şoyledir:
1024 Byte 1 KiloByte KB
1024 KB 1 MegaByte MB
1024 MB 1 GigaByte GB
1024 GB 1 TeraByte TB
1024 TB 1 PetaByte PB
CACHE
Verilerin gecici olarak depolandığı yerlerdir Orneğin, bir web sitesini ziyaret ettiğinizde web sitesine ait bilgiler tarayıcınızın cache denilen alt kategorisine(gecici internet dosyaları,temporary internet files) kaydedilir Aynı web sitesine yakın bir tarihte tekrar girdiğinizde o web sitesiyle ilgili bir cok materyal serverdan indirilmek yerine cache den temin edilirBu olay hem zaman kazanmak hemde ağlar uzerindeki Internet trafiğini azaltmak amacıyla yapılır
Donanımsal anlamda cache, tampon bellek olarak adlandırılır Cache'lerin esas gorevi, onemli olan verileri daha hızlı işlemler icin bilgileri saklayarak tetikte bekletmesidir
CDR
Compact Disc Recordable :Kaydedilebilir CD
Bir kere yazılan ve yazıldıktan sonra bir daha silenemeyen CD ceşididir 650, 700, 800 ve hatta 900 MB'lık ceşitleri bulunabilmektedir 900 MB olan versiyonları Turkiye'de bulunamadığı gibi, sadece bazı CD RW suruculer tarafından tam kapasie ile yazılabilir
CDROM
Compact Disc Read Only Memory :CD Okuyucu
CD uzerine kaydedilmiş bilgileri okuyabilen (bilgileri silemez veya yeniden yazamaz) optik aygıta denir
CDRW
Compact Disc Rewritable :Tekrar tekrar silinip yazilabilen CD
CDWriter
Compact Disc Writer :CD yazıcı
CDR veya CDRW uzerine bilgi kaydedebilen aygıttır Bu cihazlar, bilgileri laser yardımı ile CDR CDRW'lara yakarlar Bir boş CD'ye veri yazdıktan sonra, altına baktığınızda bilgi kaydedilen alan ile bilgi kaydedilmeyen alan arasında fark olduğunu; bu farkın yakma işleminden dolayı oluştuğunu farkedebilirsiniz
CDR
Compact Disc Recordable :Kaydedilebilir CD
Bir kere yazılan ve yazıldıktan sonra bir daha silenemeyen CD ceşididir 650, 700, 800 ve hatta 900 MB'lık ceşitleri bulunabilmektedir 900 MB olan versiyonları Turkiye'de bulunamadığı gibi, sadece bazı CD RW suruculer tarafından tam kapasie ile yazılabilir
CDROM
Compact Disc Read Only Memory :CD Okuyucu
CD uzerine kaydedilmiş bilgileri okuyabilen (bilgileri silemez veya yeniden yazamaz) optik aygıta denir
CDRW
Compact Disc Rewritable :Tekrar tekrar silinip yazilabilen CD
CDWriter
Compact Disc Writer :CD yazıcı
CDR veya CDRW uzerine bilgi kaydedebilen aygıttır Bu cihazlar, bilgileri laser yardımı ile CDR CDRW'lara yakarlar Bir boş CD'ye veri yazdıktan sonra, altına baktığınızda bilgi kaydedilen alan ile bilgi kaydedilmeyen alan arasında fark olduğunu; bu farkın yakma işleminden dolayı oluştuğunu farkedebilirsiniz
Chipset
Chipset Yonga Seti
Anakart uzerindeki temel ve butunleşik arabirimleri yoneten ve bunlar arasındaki veri akışını sağlayan bir ceşit işlemcidir
Bilgisayarlarda kullanılan chipset ceşidi, kullanılacak bellek ve işlemci ceşidini de belirler Gunumuzde Intel, VIA, AMD, SiS, ALi, ServerWorks gibi belli başlı ureticilerin chipsetleri bulunmaktadır ve kişisel bilgisayarlarda yoğun olarak Intel, VIA ve SiS chipsetleri kullanılmaktadır
CAD Computer Aided Design: Bilgisayar Destekli Tasarım CAD yazılımları mimarlar, muhendisler ve tasarımcılar tarafından kesin bir cizim yapmak icin kullanılmaktadır
Cache: Verilerin gecici olarak depolandığı yerlerdir Orneğin, bir web sitesini ziyaret ettiğinizde web sitesine ait bilgiler tarayıcınızın cache denilen alt kategorisine(gecici internet dosyaları,temporary)
CDR Compact Disc Recordable: Kaydedilebilir CD Bir kere yazılan ve yazıldıktan sonra bir daha silenemeyen CD ceşididir 650, 700, 800 ve hatta 900 MB'lık ceşitleri bulunabilmektedir
CDROM Compact Disc Read Only Memory: CD Okuyucu CD uzerine kaydedilmiş bilgileri okuyabilen (bilgileri silemez veya yeniden yazamaz) optik aygıta denir
CDRW Compact Disc Rewritable: Tekrar tekrar silinip yazilabilen CD, CDR; CDROM; CDWriter
CDWriter Compact Disc Writer: CD yazıcı CDR veya CDRW uzerine bilgi kaydedebilen aygıttır Bu cihazlar, bilgileri laser yardımı ile CDR CDRW'lara yakarlar
Centrino: Centrino Intel'in şu bileşenleri bunyesinde bulunduran dizustu modellere verdiği ticari bir urun markasıdır
CFM: Cubic Feet per Minute Hava akımının hızını belirten olcum birimidir CFM olcumu, genellikle fanlar icin kullanılır ve bu değer ne kadar fazla ise fanın aktaracağı hava miktarı o kadar fazladır
CISC: Complex Instruction Set Computer İşlemci tarihinde, yıllar gectikce iki işlemci ailesi piyasaya hakim olmaya başladı: Intel Pentium ve Motorola PowerPC Bu iki işlemci aynı zamanda uzun yıllar boyun… Bkz: RISC
Clock Speed Clock Speed: Saat Hızı Bir devrenin veya chipin saniyedeki hızının hertz (Hz) cinsinden değeridir
CMOS ComplementaryOxide Semiconductor : Tamamlayıcı oksit yarı iletken Gunumuzde bircok bilgisayar microchipinin yapiminda kullanilan transistorlerdeki yarı iletken teknolojisidir
CNR: Communication and Networking Riser Uretim maliyetlerini duşurmek amacıyla Intel tarafından geliştirilen ve ATX Anakartlarda bulunan genişleme portudurBu porta ses,ağ,modem ve ethernet kartları takılabilir
Cozunurluk: Cozunurluğun goruntu kalitesini belirleyen en onemli faktor olduğunu soyleyebiliriz Cozunurluk, ekrandaki goruntunun kac pikselden oluşacağını belirler ve yatay ve dikey piksel cinsinden belirtilir
CPS Cycles Per Second: Bir saniyede atılan tur sayısı
CPU Central Processing Unit: Merkezi işlem Birimi Mantıksal hesaplamalar yapmasını sağlayan devreler iceren ve boylece bilgisayar programlarının talimatlarını yerine getiren merkezi işlem birimidir
DAC DigitaltoAnalog Converter: Dijital Analog ceviricisi Dijital sinyalleri analog sinyallere ceviren bir ciptir
DDR SDRAM Double Data Rated Synchronous Dynamic Random Access Memory, Cift veri akış oranina sahip eşzamanlı, aktif ve rasgele gecişe sahip bellek
Defragmentation Hard diskten bilgilerin okunma hızını artırmak amacıyla , bilgisayarın hard diskinde bulunan parcalanmış veya duzensizce yerleştirilmiş dosyaları biraraya getirme (birlestirme) işlemidir
DIMM Dual InLine Memory Module SDRAM ve DDR SDRAM bellek modullerinin takıldığı takıldığı ince uzun yuvalara verilen isimdir
Dip Switch Dual InLine Package Switch Turkce'de devre anahtarı olarak adlandırılabilir Devre kartlarının uzerinde bulunan , bileşenlerin bazı ozelliklerini veya işlevlerini acmayı(enable) veya kapatmayı(disable) sağlayan anahtardır
Direct 3D Windows işletim sistemleri icin gecerli olan bu uygulama arabirimi (API), Microsoft DirectX paketinin bir parcasıdır
DMA Direct Memory Access direkt olarak belleğe erişim IDE aygıtlarının işlemci uzerinden bilgi akışı yapmasını onleyerek direkt olarak RAM'e gecişini sağlayan ve boylece işlemci uzerindeki yuku hafifleten arabirimdir
DMZ Demilitarized Zone: Tampon Bolge DMZ, orneğin geniş bir ağ olan Internet ile guvenli yerel ağ arasında bulunan bilgisayar veya ufak bir ağdır
Docking Station Ozellikle dizustu bilgisayarlara harici aygıt bağlamak icin kullanilan port coklayıcıdır
DRAM Dynamic Random Access Memory :Aktif ve rastgele bellek gecişi Elektronik yonga setinde (chip) bilgileri depo etmek icin ince kapasitorler kullanan bir ceşit RAM (bellek) turudur
Driver Surucu İşletim sisteminin bilgisayara bağlı olan aygıtları tam anlamıyla ve efektif olarak yonetebilmesini veya kullanabilmesini sağlayan dosyalardır
DSL Digital Subscriber Line: Sayısal Abone Hattı DSL, geniş bant Internet hizmetini, klasik telefon hattını kullanarak sağlayan bir teknolojidir
DSP Digital Signal Processing: Dijital Sinyal İşleme Analog bilgilerin dijital forma işlenmesine verilen isim DSP, aynı zamanda veri sıkıştırma tekniğini de kullanır
DVD Digital Versatile Disc(Cok Amaclı Dijital Disk) veya Digital Video Disc(Dijital Video Disk) CD'lerin kapasite bakımından artırılmış ceşididir CD'lerden en az 6 kat daha fazla bilgi barındırabilir
DVDR Digital Versatile Disc veya Digital Video Disc Recordable Kaydedilebilir dvd ceşididirUzerine yazılan bilgiler silenemez veya tekrar yazilamazTek yazmalıktır
DVDRAM Digital Versatile Disc veya Digital Video Disc Random Access Memory :Ratgele gecişe sahip Dvd Ram ler gibi ratgele gecişe sahip Dvd ceşididirYani defalarca yazilabilir veya silinebilir
DVDROM DVD Read Only Memory DVD uzerindeki bilgileri sadece okuyabilen (uzerine yazamayan ve silemeyen) aygıttır Gorunum ve ebat olarak CDROM larla aynıdır ancak lazer yapısı farklıdır
DVDRW Digital Versatile Disc veya Digital Video Disc Rewritable:Tekrar tekrar yazılabilir DVD Uzerine defalarca bilgi kaydedilebilen yada silinebilen DVD ceşididir … Bkz: DVD; DVDR; DVDROM; DVDRAM; DVDWRITER; DVDRAM
DVDWRITER Digital Versatile Disc veya Digital Video Disc WriterVD Yazıcı Dvdr ve Dvdrw Disklere veri kaydedebilir,yeniden yazabilir veya silebilir Bkz: DVD; DVDR; DVDRW; DVDROM; DVDRAM
DVI Digital Video Interface : Dijital Video Arabirimi DVI, analog ve dijital monitorlerin tek bir konnektor vasıtasıyla kullanılabilmesi icin geliştirilmiş bir spesifikasyondur 3 farklı ceşidi vardır
ECC Error Control Correction ECC, veri aktarımı sırasında bellekteki hataları algılayıp duzeltmek icin kullanılan bir hata tanımaduzeltme devresidir
ECP Extended Capability Port :Ozellikleri geliştirilmiş port Daha hızlı veri transferi icin paralel portun geliştirilmiş bir ceşididir
EDO RAM Extended Data Output :Genişletilmiş veri cıkışı Basit DRAM lardan daha hizli olan bir cesit RAM dirBu RAM cesidi yerini eszamanli DRAM a bırakmıştır
EEPROM Electrically Erasable Programmable ROM Elektriksel olarak silinebilen ROM Anakartlar BIOS'un kullandığı ROM tipi EEPROM'dur EPROM'a benzer olarak EEPROM'da silinebilir ve yazılabilir
EISA Extended Industry Standard Architecture :Genişletilmiş endustriyel mimari standardı Bilgisayarlarda kullanılan 32bit mimari standardıdır
EMS Expanded Memory System :Genişletilmiş bellek sistemi Eski bilgisayarların işletim sistemlerine 640 KB den daha fazla RAM kullandırmasını sağlayan bir sistemdirYıllardır kullanılmamaktadır
EPP Enhanced Paralel Port :Geliştirilmiş paralel port Paralel portun geliştirilmiş bir şeklidir Paralel port normalde tek yollu bilgi transferi yapabilirken, EPP iki yollu bilgi transferi sağlar
EPROM Erasable Programmable ROM : Silinebilir ve programlanabilir ROM ROM uzerinde kullanılan bilginin, silinip tekrar yazılması gerektiği durumlarda EPROM kulanılabilir
FAT File Allocation Table: Dosya ayırma tablosu Amacı, bir diskte olan dosyalara ait bilgilerin kayıtlı olduğu alanları belirtmektir Bir başka deyişle, FAT bir diskin haritası gibidir
FireWire IEEE 1394 Sony iLink Genellikle dijital video veya bilgi paylaşımı icin kullanılan ve Apple tarafından geliştirilen seri bir bilgisayar portudur Şu anda kullanılan Firewire hızı 400 MBs ile sınırlıdır
Firmware Bilgisayar aygıtlarının icindeki bir silikon cipte kayıtlı olan aygıt kontrol programınaverilen isimdirAygıtın işlevlerini kontrol eder Bir diğer değişle, aygıtların BIOS'udur
Flash Memory Guc kesintisinde dahi icerdiği bilgileri kaybetmeyen ve tekrar tekrar yazılıp silinebilen bir bellek ceşididir CompactFlash, Secure Digital, Memory Stick gibi ceşitleri vardır
FPU Floating Point Unit: Kayar Nokta Unitesi Kayar nokta işlemlerini hesaplaması icin tasarlanan ozel bir cip 80486 ’dan sonraki tum işlemciler entegere FPU ’ya sahipler
Fragment Sabit diske bilgilerin dağınık ve birbirini takip etmeyen bir şekilde kaydedilmesidirHard Diskin kafasının daha fazla hareket etmesine neden olacağından bilgi transfer hızının duşmesine neden olur
FSB Front Side Bus: On veriyolu İşlemci ile bellek arasındaki veriyoluna verilen isimdir FSB hızı, işlemciden işlemciye farklılık gostermektedir
GigaByte Teorik olarak 1,073,741,824 byte veri demektir Daha anlaşılır bir şekilde ozetlemek gerekirse: 1024 Byte 1 KiloByte KB 1024 KB 1 MegaByte MB 1024 MB 1 GigaByte GB Bkz: Byte
GigaHertz GHz Saniyede 1 milyar saat donuş hızına karşılık gelen hız birimidir1 milyar Hz
Gigabit Teorik olarak 1,073,741,824 bit demektirBir ağın bant genişliğinden soz edilirken genellikle 1 milyar bit yerine Gbps (giga bits per second) denir Bkz: Bit
GPU Graphics Processing Unit :Grafik İşleme Birimi Guncel kartlar icin grafik işlemcisi, goruntu hesaplamalarını yapmak icin ekran kartının uzerine oturtulmuş bir işlemcidir
Hard Disk Sabit Disk veya Disk Surucu Hard Disk, bilgisayar sistemlerinde bilgileri kalıcı olarak daha sonra erişim icin depolayan ve bilgilerin elektromanyetik olarak kaydedildiği bir alandır
HCF Host Controlled Family Connexant'ın, eski adıyla Rockwell, urettiği Yarı Softwaremodem yongası Normal şartlarda modem uzerinde 2 yonga bulunur
HDD 1) Hard Disk Drive :Hard Disk Surucu Kişisel bilgisayarlarda Hard Diskin konumlandirma,okuma ve yazma işlemlerini kontrol eden mekanizmadır
Heat Sink Isı emici veya ısı dağıtıcısı Bilgisayarda bulunan silikon yapıdaki ciplerin urettiği ısıyı daha hızlı bir şekilde dağıtmak icin ciplerin uzerine yerleştirilen değişken şekil ve ebatlardaki metal parcalardır
HSF Connexant'ın, eski adıyla Rockwell, urettiği Softwaremodem yongası Normal şartlarda modem uzerinde 2 yonga bulunur: DSP (Digital Signal Processor Dijital Sinyal İşleme)
Hub Bir bilgisayar ağında, cihazların ortak kullanım icin birbirine bağlanılmasında kullanılan cihaz Hub'lar genellikle, LAN'daki sistemlerin ve cihazların birbirine bağlanılmasında kullanılır
Hyper Threading Hyper Threading teknolojisini, bir fiziksel işlemcide 2 mantıksal işlemci olarak tanımlamak mumkundur Intel'in sunucu sistemlerinde kullandığı ve daha sonra Pentium 4 işlemcilerle masaustu sistemlerde kullanılan işlemci turudur
Hz Hertz :Frekans Saniyede atılan tur sayısıdırEski ismi Cpsdir
IC Integrated Circuit: Entegre Devre Entegre devreler, cok sayıda transitor, ufak direnc ve kapasitoru yapısında taşıyan ciplerdir Entegre devreler, yarı iletken maddelerden yapılmaktadır
IDE Integrated Drive Electronics IDE, anakart ile bilgisayar veri depolama aygıtları arasında kullanılan veri yoludur IDE arabirimi, 16bit veri yoluna sahiptir
IEEE Institute of Electrical and Electronics Engineers :Elektrik elektronik muhendisleri enstitusu Dunya capında IT teknolojileri ile ilgili araştırma,calışma ve buluşlar yapan bir kurum
IO Input Output Bilgisayardan bilgi alan veya bilgisayara bilgi veren butun bilesen ve aygıtlarin genel ismidir
IRQ Interrupt Request: Kesme İsteği Bilgisayar sistemlerinde bulunan aygıtların, işlemciye bilgi gondermeleri icin bir adresi kullanmaları gerekir Bu adres değerine IRQ ismi verilir
ISA Industry Standard Architecture 16bit standardını destekleyen ve bilgisayarlara ilave aygıt takılmasını sağlayan eski teknoloji urunu porttur Gunumuzde uretilen anakartlarda artık ISA mevcut değil
JUMPER Bir bilgisayar aygıtını veya bileşenini ayarlamak icin bazı devreleri acmaya veya kapatmaya yarayan plastic kaplı kucuk bir parcadırİlgili aygıtın uzerinde bulunur
KB 1)Kilobit Teorik olarak 1,024 bit hafıza veya veriye karşılık gelirPratikte 1000 bit olarak kullanılırBir ağın band genişliğinden bahsederken genellikle Kbps (kilobits per second) terimi kullanılır
LAN Local Area Network: Yerel Ağ Yerel ağ olarak tanımlanan Local Area Network, aynı yapı icindeki sınırlı bir alanda bir birine bağlanmış bilgisayarlardan oluşur
LCD Liquid Crystal Display: Sıvı Kristal Goruntu LCD, monitorler icin kullanılan ve ince yapıdaki bir teknolojidir
Mainboard Anakart Bir bilgisayardaki butun bileşen ve aygıtların bağlandığı devre kartına verilen isimdir Anakartın uzerinde kullanılan yonga seti, kullanılabilecek CPU ve RAM ceşidini belirler
MB 1) Megabit Teorik olarak 1,048,576 bit ve pratik olarak 1,000,000 bit hafızaya veya veriye karşılık gelirBir ağın band genişliğinden bahsederken genellikle Mbps(megabits per second)terimi kullanılır
MDA (Hercules) Monochrome Display Adapter, 1981 yılındaki ilk IBM PC'deki ekran kartıdır Ekranda yerleri onceden belirlenmiş olan 256 ozel karakteri gosterebilyordu sadece
Memory Address Ozel uygulamalar veya aygıtlar icin ayrılmış hafıza bloklarına denirFaklı bir amac icin paylaşılırsa cakışmalar meydana gelebilir Bkz: RAM
MHz Megahertz 1,000,000 hertz demektir Bkz: HZ
Micron Mikron Mikron bir olcu birimidir 1 mikron, 1 metrenin milyonda biridir Aynı zamanda mikrometre olarak da isimlendirilir
MOSFET Oxide Semiconductor FieldEffect Transistor: Calışma Etkili Oksit Yarıiletken Kanallarda akım ve elektron taşıyan ozel transistor ceşididir
Motherboard Anakart Bkz: Mainboard
MTBF MTBF (Mean Time Between Failures), donanım urunlerinin ne kadar sure guvenilir calışabileceğini belirten terimdir Bu değerler saat cinsinden belirtilir ve genelde bu değerler oldukca yuksektir
NAS Network Attached Storage: Ağa Bağlı Veri Depolama Sistemi NAS sistemler, LAN veya WAN uzerindeki tum sistemler icin ortak bilgi depolama ortamı sunar Standart ağ teknolojilerini kullanır
NIC Network Interface Card :Ağ icin arayuz kartı Ağdaki diğer bilgisayarlarla veri alış verişi yapabilmeyi sağlayan butunleşik karta denir
North Bridge Kuzey Koprusu Anakart uzerinde bulunan, bellek ve AGP ve Guney Koprusunu işlemciye bağlayan yongadır
NTFS New Technology File System Windows NT icin geliştirilen 32bit dosya sistemidir
Overclock Overclock, bir parcayı, gercek hızından daha yuksek hızda calıştırma işlemidir İşlemci, ekran kartları ve bellek gibi parcalar, gercek hızında daha yuksek hızlarda bir takım işlemlerle calıştırılabilir
Partition Sabit surucunun ayrılmış her bir bolumune verilen isimdirİsteğe gore farklı sayıda ,kapasitede ve formatta olabilir
PC Card PC Card (PCMCIA card), kredi kartı buyukluğunde olan ve genellikle notebook ve laptoplarda kullanılan bellek veya IO aygıtlarına verilen isimdir
PCI Personal Computer Interconnect Bilgisayarlara ilave aygıt veya bileşen takılmasını sağlayan, 32bit olan ve 64bite kadar destekli arabirimdir
PCMCIA Personal Computer Memory Card International Association Kişisel bilgisayarlara, genellikle notebook ve laptoplara, kredi kartı buyukluğunde bellek veya IO aygıtı takılabilmesini olanaklı hale getirir
Pixel Piksel Piksel, bilgisayar grafiğinde veya veya bilgisayar goruntusunde programlanabilir temel birimdir Piksel boyutu, sizin ekran kullandığınız cozunurluğe bağlı olarak değişir
PNP Plug and Play: Tak ve calıştır Bilgisayarı kapatmadan, calışma esnasında, sisteme takılan uyumlu aygıtların işletim sistemi tarafından otomatik algılanmasına verilen isimdir
POST Power On Self Test Bilgisayar ilk acıldığında devam etmeden once sistemle ilgili bir sorun olup olmadığını bulmaya veya bilgisayara takılı aygıtları tanımaya yarayan bir ozelliktir
PROM Programmable ROM Programlanabilir ROM Bu ROM ceşidi, saklama alanına bilgileri sadece birkez yazılmasına izin verecektir Bu yazmadan sonra bu bilgiler kalıcıdır
PS2 Mouse ve klavyenin bağlandığı porta verilen isimdir Şimdilerde bircok Mouse ve klavye USB arabirimini kullanmaktadır
RAID Redundant Array of Independent Disks Bağımsız Diskler Kumesi RAID, bir sabit disk dizesidir
RAM Random Access Memory :Rastgele erişime sahip bellekİşlemci tarafından kullanılan, veri veya bilgilerin gecici olarak tutulduğu değişken hafızaya verilen isimdir
RAMDAC RAM DijitaltoAnalog Converter Grafik kartları uzerinde bulunan RAMDAC unitesi, goruntu sinyallerini analog sinyallere donuşturulmesini sağlar
RDRAM Rambus DRAM Rambus firması tarafından geliştirilen ve cok yuksek hızlarda calışabilen bir bellek ceşididir
RGB Red, Green, Blue: Kırmızı, Yeşil, Mavi RGB, bilgisayar icin goruntulenecek renk değerlerini bildirir Bu uc renk, bir araya farklı oranlarda bir araya gelerek tum renkler ortaya cıkar
ROM Read Only Memory Sadece Okunabilir Bellek ROM, RAM'in aksine, uzerindeki bilgiler kalıcı olan ve silinemeyen bellek tipidir ROM'un birkac ceşidi vardır ve standart ROM'daki bilgiler kalıcıdır
Router Yonlendirici Ağlar arasında veri paketlerini yonlendiren cihazlardır Router, en az iki ağa bağlıdır Bu ağlar LAN veya WAN olabilir
SAN Storage Area Network: Veri Depolama Ağı SAN, veri depolama aygıtlarının bulunduğu, LAN ve WAN tarafından erişilebilen ozel bir bilgi depolama ağıdır
Serial ATA Serial ATA (Serial Advanced Technology Attachment veya SATA), hard diskleri bilgisayar sistemlerine bağlanabilmesini sağlayan yeni bir standarttır İsminden de anlaşılacağı uzere, seri bağlantı teknolojisi kullanılır
SDR SDRAM Single Data Rate Synchronous Dynamic Random Access Memory: Tek veri akış oranına sahip eşzamanlı,aktif ve rastgele gecişe sahip bellek 66100133166 MHz hızlarını ve ara hızları destekleyen bellek
SIMM Single Inline Memory Module :Tekli Ram Modulu Uzerine bellek modulleri takılabilen kucuk devre kartıdırGenel olarak Macintosh icin 8,PC'ler icin 9 RAM cipi takılır
Silicon Silicon: Silikon Bilgisayar cipi, transistor ve diğer elektronik devrelerin yapımında kullanılan ana maddedir Silikon atomik yapısı bakımından ideal bir yarı iletkendir
SMP Symmetric MultiProcessing anlamına gelen SMP, sistemde bulunan birden fazla işlemciye eş zamanlı olarak bir işi yaptırmasını sağlayan bilgisayar teknolojisidir Bu işleme multiprocessing denir
SNR Signal to Noise Ratio Sinyal gurultu orantı Gerek telekominikasyon gerekse de ses sistemlerinde kullanılan bu ifade, sinyal seviyesinin gurultu seviyesine gore oranını ifade eder
SOI Silicon On Insulator :Yalıtkan Uzerindeki Silikon IBM'in geliştirdiği yarıiletken uretim tekniğidir
Socket Bilgisayarlarda işlemcinin takıldığı arabirime verilen isimdirİşlemcinin markasina ve modeline gore bir cok ceşidi mevcuttur
South Bridge South Bridge :Guney kopsusu North Bridge(kuzey koprusu)aracılığı ile işlemciye bağlanarak paralel ,seri,usb,ps2 gibi duşuk hızlı cıkış ve arabirimlerin işlemciye bağlanmasını sağlayan cipin ismidir
SPDIF SonyPhilips Digital Interface: SonyPhilips Dijital Arabirimi Standart ses transfer formatıdır Sony ve Philips'in katılımıyla oluşan bir grup tarafından geliştirilen SPDIF standardıdır
SPD Serial Presence Detect (SPD), RAM modulu uzerindeki EEPROM ’dur Bu EEPROM uzerine fabrika cıkışı sırasında o modul ile ilgili tum bilgiler belirlenmiş formatta yazılır
Splitter Ayırıcı, Ayrac Gelen sinyali birden fazla cıkış sinyaline cevirebilen sinyal ayırıcı cihaz Telefon sinyalini ADSL sinyalinden ayıran cihaz
SRAM Static Random Access Memory urgun(devinimsiz) rastgele gecişe sahip bellek Sabit guc tazelemeye ihtiyacı olmadığından DRAM lardan daha hızlı calışır Fakat bilgisayar kapatıldığında uzerindeki butun veriler silinir
STR Suspend To Ram: Sistemi Askıya Almak Bilgisayarın duşuk guctuketim moduna gecmesidirSisteme bağlı diğer bileşenlerin bir coğu kapalı iken,acık uygulamalar ve aktif dosyalar RAM'e kaydedilir
Switch Network sistemlerinde, LAN icerisindeki aygıtların ortak kullanım icin birbirine bağlanmasını sağlayan ve LAN icerisindeki cihazlardan gelen veri paketlerini filtreleyerek sadece ilgili porta gonderen cihaz
TCO Total Cost of Ownership: Toplam sahip olma maliyeti Bir sistemin(genellikle bilgisayar sistemleri) gercekteki maliyeti
TFT Thin Film Transistor İcerisinde her piksel icin ayrılmış bir transitor bulunan ve boylece piksellerin tamamen bağımsız hareket etmesini sağlayan bir LCD monitor ceşididir
Transistor Devreyi acıp kapatmaya yarayan, yarı iletken maddeden yapılmış ozel bir yapıdır 1947 yılında Bell Laboratuarında icat edilen transistor'ler, dijital devrelerin temel bileşeni haline gelmiştir
UPS Uninterruptible Power Supply: Kesintisiz Guc Kaynağı Şarj edilebilir piller icerir ve elektrik kesintisinde devreye girerek bilgisayarınızın bir sure daha calışmasını sağlar
USB Universal Serial Bus: EVrensel Seri Veriyolu İkincil veya harici bileşen ve aygıtların bağlanmasını sağlayan arabirimdir USB 11, 12 Mbps lik bir band genişliği sunarken, USB 20 480 Mbps lik bir band genişliğine sahiptir