Divanı HumayUn Uyeleri
an kimlerden oluşurdu
Divanın uyeleri kimlerdi
Divanı HumayUn Uyeleri hakkında bilgi
Divanı HumayUn Uyeleri Kimlerden oluşurdu
Veziriazam
Veziriazam (Sadrazam): Osmanlıların ilk devirlerinde , veziriazamlar, ilmiye sınıfından gelmişlerdir Padişahın mutlak vekilidirler Kanunnamelerde yazıldığına gore veziriazamlar, imparatorluktaki ilmiye Osmanlı'da diğer Divanı Humayun uyeleri Tevcihleri (gorev, rutbe veya makam verme) de dahil olmak uzere, butun tayin ve aziller, katiller, terfi ve ilerlemelerde, birinci derecede merci olup, her iş onun emir ve musaadesiyle olurdu Sefer dışındaki zamanlarda vezir, kazasker ve şeyhulislam gibiler hakkındaki muamelelerde, padişahın muvafakati alınırdı Sadrazamlar sefere gittikleri zaman, devlet merkezindeki işleri gormeleri icin, vekil olarak bir veziri kaymakam bırakırlardı Sadaret kaymakamı da, gerek Divanı humayUnda, gerekse Paşa Kapısı'nda an toplandığı zamanlarda gorulen işleri, mustakil defterlere yazdırır, buna da Rikab Defteri ismi verilirdi Divanı humayUn uyelerinin seferde bulunması halinde, bu anlara vekilleri gelirdiDivanı HumayUn Uyeleri Kimlerden oluşurdu
Alper Erdem Uyeleri
Kubbe vezirleri
Kubbe vezirleri: Veziriazamdan sonra gelen diğer vezirler ikinci vezir, ucuncu vezir, dorduncu vezir vb şekilde adlandırılırdı ve sayıları yediye kadar cıkabilirdi Divan muzakerelerinde ve siyasi herhangi bir işin hallinde de tecrubeli devlet adamları olan bu kubbe vezirlerinin fikirlerinden istifade edilirdi
On yedinci yuzyılın başlarından itibaren defterdar, nişancı ve kaptan paşaların vezirlikleriyle beraber, vezirlerin adedi artmıştır Hatta bazı beylerbeyliklere tayin edilen kişilere de vezirlik rutbesi verilmiştir
Baş Muhzir Sadaret Dairesi Muhafızı
Mekke Kadısı Mekke Baş Hakimi
Rumeli Kazaskeri Rumelideki Kadıların Amiri
Nakibuleşraf ' Peygamber Soyundan Olanların Başı
İstanbul Kadısı İstanbul Baş Hakimi
Defterdarlar
Defterdarlar: Fatih Kanunnamesi ’ne gore defterdar, padişahın malının vekilidir Defterdarlık teşkilatına “Babı Defteri de denilir Başdefterdardan sonra Anadolu mali işlerini gormek icin Anadolu Defterdarı geliyordu Yavuz Sultan Selim devrinde, buraların mali işlerini gormek uzere, Halep ’te bir defterdarlık daha kuruldu Fakat bu, devlet merkezinde değildi On altıncı yuzyıl ortalarında, devlet merkezinde, Şıkkı Sani adı ile bir defterdarlık daha kurulmuştur Bu şekilde Başdefterdar, Anadolu Defterdarı ve Şıkkı Sani isimlerinde uc defterdarlık olmuşturDivanı HumayUn Uyeleri Kimlerden oluşurdu
Sadaret Kethudalığı
Sadaret Kethudalığı: 1835 yılında, UmUrı Mulkiye Nezareti ve 1837 yılında Dahiliye Nezareti olmuştur Şimdiki icişleri bakanlığıdır
Reisulkuttaplık
Reisulkuttaplık :1836 yılında, Umurı Hariciye Nezareti olmuştur Reisulkuttaplık daha onceden nişancıya bağlıydıFakat dış ilişkilerimizin gelişmesiyle 17 yuzyılda nişancıdan ayrıldıReisulkuttap bugunku dışişleri bakanı hukmundedir
Cavuşbaşılık değiştir
Cavuşbaşılık: 1836 yılında, Deavi Nezareti ve 1870 yılında Adliye Nezareti olmuştur
Yeniceri Ağalığı değiştir
Yeniceri Ağalığı: 1826 yılında Seraskerlik, 1908 yılında Harbiye Nezareti olmuştur Osmanlı devletinin askeri işlerinden sorumludurBugunku genel kurmay başkanı hukmundedir
Kaptanı Deryalık
Kapdanı Deryalık: 1878 ’den sonra, Bahriye Nezareti olmuştur
Kazasker Kadıların Amiri ve Hukumet Azası
Kaptanı Derya Deniz Kuvvetleri Başkumandanı
Cuhadar Vezir Saraylarında Dış Hizmet Erbabından
Daha sonraları kabineye, Şeyhulislam da dahil edilmiştir Osmanlı devletinin her turlu deniz işlerine bakardıDeniz yoluyla fethedilen yerlerin kayıtlarını tutardı
Divanı HumayUn Kalemleri
Divanı humayUnda Reisulkuttaplık ile onun maiyeti olan beylikcinin nezaretleri altında, Divanı humayUn kalemleri bulunmaktaydı
Amedi Kalemi
Amedi Kalemi: Reisulkuttabın hususi kalemi olup, aynı zamanda, butun dış işleriyle meşgul olur ve sadrazamlıkla sarayın irtibatını sağlardı Padişahın kendisine sadrazam tarafından yazılacak tahrir, telhis ile yabancı devletlerle yapılacak antlaşmalara dair ahidname ve musalahaname (antlaşma, sozleşme, vb) suretleri, sadrazam tarafından yabancı devletlere gonderilen mektup musveddeleri ve protokoller, elci, konsolos, tercuman ve yabancı tuccarlara ait yazışmalar, burada yazılır ve bu kalemde saklanırdı
Beylikci
Beylikci veya Divan Kalemi: Divanda muzakere olunup karara bağlanan işlerin, gereken yerlere havalesi ve an sicillerinin tutulmasıyla vazifeliydi Ferman ve beratlar burada yazılırdı Beylikci, yazı işlerinden dolayı Reisulkuttabın emri altında bulunurdu
Tahvil Kalemi
Tahvil Kalemi: Bu kaleme, Nişan Kalemi veya Kese Kalemi de denilmektedir Vezir, beylerbeyi, sancakbeyi beratlarıyla, vilayet kadılarının beratları, zeamet ve timarların kayıtları hep burada tutulurdu
RuUs Kalemi değiştir
RuUs Kalemi: Genellikle kucuk berat olarak tarif edilir Vezir, beylerbeyi, sancakbeyi ve vilayet kadısı derecesine cıkmış, ilmiye sınıfı haric olmak uzere, butun devlet memuriyetlerine intisab edenlerin (girenlerin) veya kendilerine evkaftan vazife verilenlerin muameleleriyle meşgul olur ve kayıtlarını tutardı Tahvil ve RuUs kalemleri, bugunku ozluk işlerinin gorevini yaparlardı
Teşrifatcılık Kalemi
Teşrifatcılık Kalemi: Divanı humayUndaki muhim vazifelerden biri de teşrifatcılık idi Gerek sarayda ve Divanı humayUnda, gerekse sadrazam konağında yapılan merasimlerde, elindeki defter gereğince protokolu tatbik ederdiTeşrifat, resmi gunlerde devlet rical ve memurlarının bulunacakları sıra ve sınıflar demektir Arapca teşrifin coğuludur Gunumuzde protokol olarak kullanılmaktadır Bu işi yapana, teşrifatcı, teşrifati veya teşrifatii anı humayUn denirdi
Vak'anuvislik Kalemi
Vak'anuvislik Kalemi: Osmanlılarda vakanuvislik ismiyle resmi bir memuriyet ve kalemin kuruluşu, 18 yuzyıl başında ortaya cıkar Bu kalem, devlet işlerine ait, verilen vesikaları tetkik ve kaydederdi İlk meşhur vakanuvis tarihci, Mustafa Naima Efendidir
Muhimme Odası Kalemi
Muhimme Odası Kalemi: 1797 tarihinde cıkan nizamnameyle, an veya beylikci kalemlerindeki Muhimme Nuvislerin (yazanların), bir yerde calışmaları icin Muhimme Odası veya Muhimme Kalemi kurulmuştur
Divanı humayUn kalemlerinin şeflerine Hacegan ve bir kalemin en kıdemli memuruna Halife denirdi
Muhimme Defterleri
Muhimme Defterleri: Divanı humayUnun muntazaman toplandığı zamanlarda her an toplantısında goruşulen siyasi, ictimai, mali, idari ve orfi kararların kayıtlarını ihtiva eden defterlere “muhimme defterleri denirdi Divan toplantılarında zabıt tutma usulu olmayıp, goruşulen işin neticesi, yani karar sureti, an katipleri tarafından kaleme alınırdı Bu karar suretini daha sonra reisulkuttab gozden gecirip tashih eder ve daha sonra icab eden yere yazılır ve en son olarak nişancı tarafından, hukum veya fermanın tuğrası cekilirdi Divanı humayUn işlerinin Babıali ’ye nakli sırasında, muhimme defterleri de, oraya taşınmıştır Elde mevcut muhimme defterleri, 16 yuzyıl ortalarından başlamaktadır
Muhimme defterleri
Muhimme defterleri de birkac ceşittir Biri normal an goruşmelerine ait olan defterlerdir Diğer bir muhimme defteri de “MektUm Muhimme Defteri olup, adından da anlaşılacağı uzere, gizli yazılan hukum ve fermanları havidir (icerir) Bunlardan elde mevcut olanlar, 18 yuzyıldan başlamaktadır Savaş zamanlarında lazım olan defterler, sadrazam ve serdarı ekremle (başkomutan) beraber sefere gonderildiğinden, seferdeki goruşmelere ait tutulan muhimme defterlerine “Ordu Muhimmesi denilmektedir Sadrazamın seferde bulunması dolayısıyla, devlet merkezinde Rikabı HumayUn (Sadaret) Kaymakamının başkanlığı altında toplanan an veya meclisteki goruşmelere ait tutulan defterlere, “Rikab Muhimmesi ismi verilmiştir
Ahkam defterleri
Ahkam defterleri: Bazen bir eyalete ve bazen muhtelif eyaletlere ait olarak tutulmuşlardır Bu defterlerde valilere, kadılara ve saireye hitaben yazılan hukumler bulunmaktadır
Tahvil defterleri
Tahvil defterleri: Bu defterlerin pek cok ceşitleri vardır Tahvil muameleleri, sadrazamın emrini muteakip en son olarak yapılırdı
RuUs defterleri
RuUs defterleri: RuUs, genellikle, kucuk memuriyet, vazife veya multezimlere o işin verildiğini gosteren tayin vesikası olarak, kucuk berat şeklinde tarif edilmektedir On altıncı yuzyıl ruUs defterlerinde, buyuk memuriyetlere ait beratlar da bulunmaktadır RuUs defterlerinin kadı, mukataat, rikab, vakıf, muderrislik ve zeamet ruUsu gibi ceşitleri bulunmaktadır
Bu belli başlı defterlerin dışında, pek cok Divanı humayUn defteri de bulunmaktadır
ayrıca:anı mezalim onemli ağır siyasi suclara başkanlığını yaptığı bu mahkemeler yapmaktadırayrıca halktan gelen şikayetleri de bizzat hukundarların başkanlık mezalim anı bakardıAslında devlet hazinesinin buyuk yardımcısı denilebilir
alıntı
an kimlerden oluşurdu
Divanın uyeleri kimlerdi
Divanı HumayUn Uyeleri hakkında bilgi
Divanı HumayUn Uyeleri Kimlerden oluşurdu
Veziriazam
Veziriazam (Sadrazam): Osmanlıların ilk devirlerinde , veziriazamlar, ilmiye sınıfından gelmişlerdir Padişahın mutlak vekilidirler Kanunnamelerde yazıldığına gore veziriazamlar, imparatorluktaki ilmiye Osmanlı'da diğer Divanı Humayun uyeleri Tevcihleri (gorev, rutbe veya makam verme) de dahil olmak uzere, butun tayin ve aziller, katiller, terfi ve ilerlemelerde, birinci derecede merci olup, her iş onun emir ve musaadesiyle olurdu Sefer dışındaki zamanlarda vezir, kazasker ve şeyhulislam gibiler hakkındaki muamelelerde, padişahın muvafakati alınırdı Sadrazamlar sefere gittikleri zaman, devlet merkezindeki işleri gormeleri icin, vekil olarak bir veziri kaymakam bırakırlardı Sadaret kaymakamı da, gerek Divanı humayUnda, gerekse Paşa Kapısı'nda an toplandığı zamanlarda gorulen işleri, mustakil defterlere yazdırır, buna da Rikab Defteri ismi verilirdi Divanı humayUn uyelerinin seferde bulunması halinde, bu anlara vekilleri gelirdiDivanı HumayUn Uyeleri Kimlerden oluşurdu
Alper Erdem Uyeleri
Kubbe vezirleri
Kubbe vezirleri: Veziriazamdan sonra gelen diğer vezirler ikinci vezir, ucuncu vezir, dorduncu vezir vb şekilde adlandırılırdı ve sayıları yediye kadar cıkabilirdi Divan muzakerelerinde ve siyasi herhangi bir işin hallinde de tecrubeli devlet adamları olan bu kubbe vezirlerinin fikirlerinden istifade edilirdi
On yedinci yuzyılın başlarından itibaren defterdar, nişancı ve kaptan paşaların vezirlikleriyle beraber, vezirlerin adedi artmıştır Hatta bazı beylerbeyliklere tayin edilen kişilere de vezirlik rutbesi verilmiştir
Baş Muhzir Sadaret Dairesi Muhafızı
Mekke Kadısı Mekke Baş Hakimi
Rumeli Kazaskeri Rumelideki Kadıların Amiri
Nakibuleşraf ' Peygamber Soyundan Olanların Başı
İstanbul Kadısı İstanbul Baş Hakimi
Defterdarlar
Defterdarlar: Fatih Kanunnamesi ’ne gore defterdar, padişahın malının vekilidir Defterdarlık teşkilatına “Babı Defteri de denilir Başdefterdardan sonra Anadolu mali işlerini gormek icin Anadolu Defterdarı geliyordu Yavuz Sultan Selim devrinde, buraların mali işlerini gormek uzere, Halep ’te bir defterdarlık daha kuruldu Fakat bu, devlet merkezinde değildi On altıncı yuzyıl ortalarında, devlet merkezinde, Şıkkı Sani adı ile bir defterdarlık daha kurulmuştur Bu şekilde Başdefterdar, Anadolu Defterdarı ve Şıkkı Sani isimlerinde uc defterdarlık olmuşturDivanı HumayUn Uyeleri Kimlerden oluşurdu
Sadaret Kethudalığı
Sadaret Kethudalığı: 1835 yılında, UmUrı Mulkiye Nezareti ve 1837 yılında Dahiliye Nezareti olmuştur Şimdiki icişleri bakanlığıdır
Reisulkuttaplık
Reisulkuttaplık :1836 yılında, Umurı Hariciye Nezareti olmuştur Reisulkuttaplık daha onceden nişancıya bağlıydıFakat dış ilişkilerimizin gelişmesiyle 17 yuzyılda nişancıdan ayrıldıReisulkuttap bugunku dışişleri bakanı hukmundedir
Cavuşbaşılık değiştir
Cavuşbaşılık: 1836 yılında, Deavi Nezareti ve 1870 yılında Adliye Nezareti olmuştur
Yeniceri Ağalığı değiştir
Yeniceri Ağalığı: 1826 yılında Seraskerlik, 1908 yılında Harbiye Nezareti olmuştur Osmanlı devletinin askeri işlerinden sorumludurBugunku genel kurmay başkanı hukmundedir
Kaptanı Deryalık
Kapdanı Deryalık: 1878 ’den sonra, Bahriye Nezareti olmuştur
Kazasker Kadıların Amiri ve Hukumet Azası
Kaptanı Derya Deniz Kuvvetleri Başkumandanı
Cuhadar Vezir Saraylarında Dış Hizmet Erbabından
Daha sonraları kabineye, Şeyhulislam da dahil edilmiştir Osmanlı devletinin her turlu deniz işlerine bakardıDeniz yoluyla fethedilen yerlerin kayıtlarını tutardı
Divanı HumayUn Kalemleri
Divanı humayUnda Reisulkuttaplık ile onun maiyeti olan beylikcinin nezaretleri altında, Divanı humayUn kalemleri bulunmaktaydı
Amedi Kalemi
Amedi Kalemi: Reisulkuttabın hususi kalemi olup, aynı zamanda, butun dış işleriyle meşgul olur ve sadrazamlıkla sarayın irtibatını sağlardı Padişahın kendisine sadrazam tarafından yazılacak tahrir, telhis ile yabancı devletlerle yapılacak antlaşmalara dair ahidname ve musalahaname (antlaşma, sozleşme, vb) suretleri, sadrazam tarafından yabancı devletlere gonderilen mektup musveddeleri ve protokoller, elci, konsolos, tercuman ve yabancı tuccarlara ait yazışmalar, burada yazılır ve bu kalemde saklanırdı
Beylikci
Beylikci veya Divan Kalemi: Divanda muzakere olunup karara bağlanan işlerin, gereken yerlere havalesi ve an sicillerinin tutulmasıyla vazifeliydi Ferman ve beratlar burada yazılırdı Beylikci, yazı işlerinden dolayı Reisulkuttabın emri altında bulunurdu
Tahvil Kalemi
Tahvil Kalemi: Bu kaleme, Nişan Kalemi veya Kese Kalemi de denilmektedir Vezir, beylerbeyi, sancakbeyi beratlarıyla, vilayet kadılarının beratları, zeamet ve timarların kayıtları hep burada tutulurdu
RuUs Kalemi değiştir
RuUs Kalemi: Genellikle kucuk berat olarak tarif edilir Vezir, beylerbeyi, sancakbeyi ve vilayet kadısı derecesine cıkmış, ilmiye sınıfı haric olmak uzere, butun devlet memuriyetlerine intisab edenlerin (girenlerin) veya kendilerine evkaftan vazife verilenlerin muameleleriyle meşgul olur ve kayıtlarını tutardı Tahvil ve RuUs kalemleri, bugunku ozluk işlerinin gorevini yaparlardı
Teşrifatcılık Kalemi
Teşrifatcılık Kalemi: Divanı humayUndaki muhim vazifelerden biri de teşrifatcılık idi Gerek sarayda ve Divanı humayUnda, gerekse sadrazam konağında yapılan merasimlerde, elindeki defter gereğince protokolu tatbik ederdiTeşrifat, resmi gunlerde devlet rical ve memurlarının bulunacakları sıra ve sınıflar demektir Arapca teşrifin coğuludur Gunumuzde protokol olarak kullanılmaktadır Bu işi yapana, teşrifatcı, teşrifati veya teşrifatii anı humayUn denirdi
Vak'anuvislik Kalemi
Vak'anuvislik Kalemi: Osmanlılarda vakanuvislik ismiyle resmi bir memuriyet ve kalemin kuruluşu, 18 yuzyıl başında ortaya cıkar Bu kalem, devlet işlerine ait, verilen vesikaları tetkik ve kaydederdi İlk meşhur vakanuvis tarihci, Mustafa Naima Efendidir
Muhimme Odası Kalemi
Muhimme Odası Kalemi: 1797 tarihinde cıkan nizamnameyle, an veya beylikci kalemlerindeki Muhimme Nuvislerin (yazanların), bir yerde calışmaları icin Muhimme Odası veya Muhimme Kalemi kurulmuştur
Divanı humayUn kalemlerinin şeflerine Hacegan ve bir kalemin en kıdemli memuruna Halife denirdi
Muhimme Defterleri
Muhimme Defterleri: Divanı humayUnun muntazaman toplandığı zamanlarda her an toplantısında goruşulen siyasi, ictimai, mali, idari ve orfi kararların kayıtlarını ihtiva eden defterlere “muhimme defterleri denirdi Divan toplantılarında zabıt tutma usulu olmayıp, goruşulen işin neticesi, yani karar sureti, an katipleri tarafından kaleme alınırdı Bu karar suretini daha sonra reisulkuttab gozden gecirip tashih eder ve daha sonra icab eden yere yazılır ve en son olarak nişancı tarafından, hukum veya fermanın tuğrası cekilirdi Divanı humayUn işlerinin Babıali ’ye nakli sırasında, muhimme defterleri de, oraya taşınmıştır Elde mevcut muhimme defterleri, 16 yuzyıl ortalarından başlamaktadır
Muhimme defterleri
Muhimme defterleri de birkac ceşittir Biri normal an goruşmelerine ait olan defterlerdir Diğer bir muhimme defteri de “MektUm Muhimme Defteri olup, adından da anlaşılacağı uzere, gizli yazılan hukum ve fermanları havidir (icerir) Bunlardan elde mevcut olanlar, 18 yuzyıldan başlamaktadır Savaş zamanlarında lazım olan defterler, sadrazam ve serdarı ekremle (başkomutan) beraber sefere gonderildiğinden, seferdeki goruşmelere ait tutulan muhimme defterlerine “Ordu Muhimmesi denilmektedir Sadrazamın seferde bulunması dolayısıyla, devlet merkezinde Rikabı HumayUn (Sadaret) Kaymakamının başkanlığı altında toplanan an veya meclisteki goruşmelere ait tutulan defterlere, “Rikab Muhimmesi ismi verilmiştir
Ahkam defterleri
Ahkam defterleri: Bazen bir eyalete ve bazen muhtelif eyaletlere ait olarak tutulmuşlardır Bu defterlerde valilere, kadılara ve saireye hitaben yazılan hukumler bulunmaktadır
Tahvil defterleri
Tahvil defterleri: Bu defterlerin pek cok ceşitleri vardır Tahvil muameleleri, sadrazamın emrini muteakip en son olarak yapılırdı
RuUs defterleri
RuUs defterleri: RuUs, genellikle, kucuk memuriyet, vazife veya multezimlere o işin verildiğini gosteren tayin vesikası olarak, kucuk berat şeklinde tarif edilmektedir On altıncı yuzyıl ruUs defterlerinde, buyuk memuriyetlere ait beratlar da bulunmaktadır RuUs defterlerinin kadı, mukataat, rikab, vakıf, muderrislik ve zeamet ruUsu gibi ceşitleri bulunmaktadır
Bu belli başlı defterlerin dışında, pek cok Divanı humayUn defteri de bulunmaktadır
ayrıca:anı mezalim onemli ağır siyasi suclara başkanlığını yaptığı bu mahkemeler yapmaktadırayrıca halktan gelen şikayetleri de bizzat hukundarların başkanlık mezalim anı bakardıAslında devlet hazinesinin buyuk yardımcısı denilebilir
alıntı