Dudak şişmesi neden olur
Oncelikle gecmiş olsun,Bir uzmana başvurmalısınız
Sadece bilgilendirme amaclıdır
Aft ağız icerisinde sıklıkla yanak ve dudak mukozasında, dil uzerinde, yumuşak damakta, farenkste, diş eti uzerinde gorulen solgun sarıkırmızı hale ile cevrili oldukca ağrılı ulserleşmiş lezyonlardır Toplumun %1820 az ya da cok aft sorunu ile karşı karşıyadır Bayanlarda daha sıklıkla rastlanır Aft genellikle tek olarak seyretse de aynı anda birkac bolgede birden gorulebilmektedir
Aftın oluş nedenini belirlemek icin ceşitli araştırma yapılmıştır Ancak aftın oluşumunu hızlandırıcı ve seyrini kotuleştirici bircok faktor faktor saptanmasına karşın oluş nedeni tam olarak belirlenememiştir
Bu nedenle aft oluşumunu hızlandıran ve iyileşmesini geciktiren faktorlerden bahsetmek mumkundur
Aft oluşumunda hangi faktorler onemlidir?
* STRES
Gunumuzde migren, yuksek tansiyon ve gastrit gibi bircok hastalığın nedenleri arasında kabul edilen stres aft oluşmasının en onemli nedenlerinden birisidir
Hanımlarda premenstural gerginlik(adet oncesi donem) de aft oluşumunu hızlandıran faktorlerdendir
* YİYECEKLER
Turuncgiller, sirke, turşu, patates cipsi, tuzlu ve baharatlı cerezler gibi ağız mukozasını tahriş edebilen yiyecekler aft oluşumunu hızlandıran onemli faktorler arasında sayılmaktadırBunların yanı sıra bazı bunyeler icin alerjik olabilen kara buğday, cavdar, arpa, cikolata, fındık, kabuklu deniz hayvanları, soya, domates, bazı patlıcan, elma, incir, peynir gibi yiyeceklede aft oluşumunu hızlandırırlar
* TRAVMA
Yanak dil dudak ısırma, sert yiyeceklerin tahrişi ve yumuşak olmayan diş fırcalama işlemleri ve iyi adapte olmayan protezlerin neden olduğu vuruklar aft icin uygun zeminin oluşmasına yardımcı olurlar
* DİŞ MACUNU
Diş macunlarının temizleme ozelliğini artırmak icin kopuk yapıcı olarak yapılarına katılan sodyum lauryl sulhate( SLS ) mukoza hucrelerinin yıkımını artıran tahriş edici bir kimyasaldır SLS bu ozelliği ile aft oluşumu uzerine direkt etkili olan bir maddedir
Ozellikle aft sorunu olan kişilerin kullanabilmesi icin gunumuzde daha az oranda (%125) SLS iceren diş macunları uretilmektedir (Tom's of Maine Natural Toothpaste , OralB Sensitive Fluoride Toothpaste)
* SİSTEMİK HASTALIKLAR
Behcet Hastalığı: Genital ulser, konjuktivit, retinit, lokositoz gibi, bircok sistemik belirtiler yanında ağız icerisinde oluşan tekrarlayıcı aftlarla kendini gosteren bir hastalıktır
Bircok malign ve otoummin hastalıklarla birlikte de tekrarlayıcı aftlar gorulebilmektedir
* DİĞER NEDENLER
B12 vitamini ve demir noksanlığı,sigara icme, tutun ciğnemenin gibi alışkanlıkların de aft oluşumuna katkıda bulunan onemli faktorler olduğu bilinmektedir
Tedavi
Aftlar herhangi bir tedavi uygulanmasa da genellikle 710 gun sonra kendiliğinden iyileşmektedir Aft sorunu ile karşı karşıya olanların aşağıda sıralanan işlemlerden birini yada birkacını uyguladıklarında daha rahat bir periyot gecirmeleri mumkundur:
Ağrıyı azaltmak ve iyileşme periyodunu kısaltmak icin:
* Sıcak, asidik ve tahriş edici gıdalardan kacınılmalır
* 2% hydrogen peroxidesolusyonuna batırılan pamuk yada gazlı bez ile aft bolgesi temizlenebilir
* Su ile karbonat karışımından hazırlanan ince yapılı bir krem aft uzerine surulebilir
* Yarım bardak suya yarım kaşık tuz ilavesi ile elde edilen solusyonla gunde uc kez gargara yapılabilir,
* Yemeklerden once aft bolgesine xylocainesolusyonu ya da ağız icin hazırlanmış anestezik kremler uygulanabilir
* Aft uzerine uygulanacak orabase, Glyoxide, Cankaid,Ambesolgibi ağız ici kremler uygulanabilir
* sucralfatetableti ılık suda eritip gargara yapılabilir
* Ozellikle aftı başlangıc aşamasında tetrasiklintableti suda eriterek elde edilen solusyon ile gargara yapmak aftın fazla buyumesini engeller ve ağrıyı azaltır
* Gene aftın başlangıc safhasında bolgeye bir topikal steroid %01 lik triamcinaloneuygulanması ya da steroidli bir gargara betamethasone syrupile gargara yapmak aftın fazla buyumesini engeller ve ağrıyı azaltır
* Chlorhexadinegargaralar iyileşme periyodunu kısaltır
*
Tetrasiklinşurup la hazırlanan 12,500 unite nystatin, 125 mg diphenhydramine, ve 025 mgm hydrocortisonekarışımı 'shotgun' solusyonu olarak kullanılabilir
AFT (canker sores mouth ulcers) ile UCUK (fever blisters cold sores) arasındaki farklılıklar:
Aft ile ucuk genellikle aynı belirtileri gosterdikleri icin birbirleri ile karıştırılabilmektedir Ancak aralarında bircok temel farklılık vardır:
AFT
1 Kesinlikle ağız icersinde oluşur
2 Bulaşıcı değildir
3 Aftın oluşmasına virusler neden olmaz
UCUK
1 İci su toplamış kucuk kabarcıklar (blisters) şeklinde başlar
2 Nadiren ağız icerisinde olsalar da genellikle ağız dışında meydana gelirler Aft ağız icerisinde tum bolgelerde olabilmesine karşın ucuk genellikle ağız icerisinde damak tavanı gibi hareketsiz bolgeleri tutar
3 Bulaşıcıdır
4 Virusler tarafından meydana getirilir
UCUĞUN BELİRTİLERİ NELERDİR?
Ucuk cıkmadan once kendini belli eder (024 saat onceden); karıncalanma, kaşınma, yanma, sızlama hissedilir Bunu o bolgenin kızarması, şişmesi ve daha sonra da ici sıvı dolu kabarcıkların ortaya cıkışı izler Bu kabarcıklar konuşurken, gulerken, yiyip icerken acı ve ızdırap verir Zamanla kuruyup catlar, sızıntı yapar ve acılarak goruntuyu bozan cirkin bir yara haline gelir
NASIL BULAŞIR?
Ucuk, on belirtileri ile acık yaranın kapanması suresi arasında bulaşıcıdır Ucuğu olan bir kişinin kullandığı, havlu, bardak, catal, kaşık vb eşyalardan ve ucuklu kişinin opmesi sonucu bulaşır Ucuk virusu (Herpes simpleks) ile insan genellikle ilk defa kucukken (05 yaş) tanışır Ucuğu olan aile bireylerinden birinin Sevgi dolu opucuğu sonucunda ucuk virusu vucuda girer Coğunlukla fark edilmeyen kucuk kızarıklıklar şeklinde ortaya cıkar; ağız ici, diş etleri ve dudaklar enfekte olur Ama kimi hassas bunyelerde ciddi enfeksiyon şeklinde gorulebilir
DİKKAT! UCUK BULAŞICIDIR!
* Ucuğa dokunulmamalıdır Dokunulursa eller cok iyi yıkanmalıdır
* Bayanlar makyajlarını cıkarırken ozellikle cok dikkat etmelidirler Kesinlikle gozlere dokunulmamalıdır
* Ozellikle bebekler, cocuklar ve diğer insanlar opulmemelidir
* Ucuklu insanın kullandığı havlu, bardak, catal, kaşık vb eşyalar ayrılmalı ve başkalarının kullanmasına izin verilmemelidir
* Yerken, icerken kullanılan malzemeler ozellikle cocuklar ile paylaşılmamalıdır
* Ucuk ve ucuk yarasının kabuğu ile oynanmamalıdır (Parmaklara ucuk virusu bulaştırırken, ucuk yarasına da diğer mikroplar bulaştırılmış olur)
NİCİN NUKSEDER?
Ucuk virusu (Herpes simpleks) vucuda girip ilk enfeksiyonu yaptıktan sonra o bolgedeki isnir duğumune girip yerleşir ve istenmeyen bu misafir, vucudun zayıf duştuğu durumlarda coğalır ve ucuk cıkar
* Stres
* Aşırı yorgunluk, uykusuzluk
* Aşırı guneş ışığı ve UV ışınları
* Diğer enfeksiyonlar
* Adet donemi, hamilelik gibi durumlarda virus aktif hale gecebilir
KONTROL EDİLEBİLİR Mİ?
Oncelikle ucuğun nuksetmesine sebep olan durumlardan sakınmak gerekir Orneğin strese bağlı olarak gelişir ise; stresimizi azaltacak gevşeme tekniklerini oğrenmek Yorgunluk ve uykusuzluk sebep ise; dinlenmek ve iyi uyumak Guneş sebep oluyor ise; dudaklar icin koruyucu krem ya da yuksek koruma faktorlu guneş yağı kullanmak ve şapka ile yuzu guneşten korumak gerekir Tum alınan onlemlere rağmen ucuk yine de nuksedebilir
On belirtiler (karıncalanma, kaşınma, yanma, sızlama) hissedildiğinde o noktaya kısa aralarla antiviral bir ucuk kremini uygulamak gerekir Ucuk ya hic cıkmayacaktır ya da cıksa bile hafif seyredecektir
EN ETKİLİ ŞEKİLDE NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Onceden bazı madde ve ilaclar ucuğun verdiği rahatsızlığı azaltmak icin kullanılmıştır:
* Alkol ve antiseptik ilaclar, Ucuğun uzerindeki bakteri enfeksiyonunun gelişmesini engeller
*
Ağrı kesici ilaclar; Ucuğun sebep olduğu ağrıyı azaltır
* Buz uygulamak; Ağrı azaltılabilir
* Oysa gunumuzde etkili tedavide kullanılan antiviral ucuk kremleri, deriden gecerek ucuk virusune (Herpes simpleks) etki eder ve deriye zarar vermelerini engeller
KİMLER OZELLİKLE RİSK ALTINDADIR?
* Sık sık veya uzun sureli olarak ucuk cıkıyorsa (Orneğin tedaviye rağmen 10 gunden daha uzun sure devam ediyorsa)
* Ucuk, bir bebekte ya da 6 yaşından kucuk bir cocukta cıkmışsa
* Dudak, ağız ve burun cevrenizin dışındaki vucut bolgelerinde, ozellikle de gozlerinizde, parmaklarınızda ya da cinsel organınızda ucuk cıkmışsa
* Ucuk ile birlikte baş ağrısı, ateş ve kas ağrısı gibi başka şikayetleriniz varsa
* Ucuk sarı renkte cerahatli ise
* Bağışıklık sisteminizi baskı altına alan ilaclar, orneğin kortizonlu ilac kullanıyorsanız
* Bağışıklık sisteminizin zayıflığı (yani bulaşıcı hastalıklarla mucadele etme gucunuzun azalmış olması) nedeniyle tıbbi kontrol altındaysanız
Oncelikle gecmiş olsun,Bir uzmana başvurmalısınız
Sadece bilgilendirme amaclıdır
Aft ağız icerisinde sıklıkla yanak ve dudak mukozasında, dil uzerinde, yumuşak damakta, farenkste, diş eti uzerinde gorulen solgun sarıkırmızı hale ile cevrili oldukca ağrılı ulserleşmiş lezyonlardır Toplumun %1820 az ya da cok aft sorunu ile karşı karşıyadır Bayanlarda daha sıklıkla rastlanır Aft genellikle tek olarak seyretse de aynı anda birkac bolgede birden gorulebilmektedir
Aftın oluş nedenini belirlemek icin ceşitli araştırma yapılmıştır Ancak aftın oluşumunu hızlandırıcı ve seyrini kotuleştirici bircok faktor faktor saptanmasına karşın oluş nedeni tam olarak belirlenememiştir
Bu nedenle aft oluşumunu hızlandıran ve iyileşmesini geciktiren faktorlerden bahsetmek mumkundur
Aft oluşumunda hangi faktorler onemlidir?
* STRES
Gunumuzde migren, yuksek tansiyon ve gastrit gibi bircok hastalığın nedenleri arasında kabul edilen stres aft oluşmasının en onemli nedenlerinden birisidir
Hanımlarda premenstural gerginlik(adet oncesi donem) de aft oluşumunu hızlandıran faktorlerdendir
* YİYECEKLER
Turuncgiller, sirke, turşu, patates cipsi, tuzlu ve baharatlı cerezler gibi ağız mukozasını tahriş edebilen yiyecekler aft oluşumunu hızlandıran onemli faktorler arasında sayılmaktadırBunların yanı sıra bazı bunyeler icin alerjik olabilen kara buğday, cavdar, arpa, cikolata, fındık, kabuklu deniz hayvanları, soya, domates, bazı patlıcan, elma, incir, peynir gibi yiyeceklede aft oluşumunu hızlandırırlar
* TRAVMA
Yanak dil dudak ısırma, sert yiyeceklerin tahrişi ve yumuşak olmayan diş fırcalama işlemleri ve iyi adapte olmayan protezlerin neden olduğu vuruklar aft icin uygun zeminin oluşmasına yardımcı olurlar
* DİŞ MACUNU
Diş macunlarının temizleme ozelliğini artırmak icin kopuk yapıcı olarak yapılarına katılan sodyum lauryl sulhate( SLS ) mukoza hucrelerinin yıkımını artıran tahriş edici bir kimyasaldır SLS bu ozelliği ile aft oluşumu uzerine direkt etkili olan bir maddedir
Ozellikle aft sorunu olan kişilerin kullanabilmesi icin gunumuzde daha az oranda (%125) SLS iceren diş macunları uretilmektedir (Tom's of Maine Natural Toothpaste , OralB Sensitive Fluoride Toothpaste)
* SİSTEMİK HASTALIKLAR
Behcet Hastalığı: Genital ulser, konjuktivit, retinit, lokositoz gibi, bircok sistemik belirtiler yanında ağız icerisinde oluşan tekrarlayıcı aftlarla kendini gosteren bir hastalıktır
Bircok malign ve otoummin hastalıklarla birlikte de tekrarlayıcı aftlar gorulebilmektedir
* DİĞER NEDENLER
B12 vitamini ve demir noksanlığı,sigara icme, tutun ciğnemenin gibi alışkanlıkların de aft oluşumuna katkıda bulunan onemli faktorler olduğu bilinmektedir
Tedavi
Aftlar herhangi bir tedavi uygulanmasa da genellikle 710 gun sonra kendiliğinden iyileşmektedir Aft sorunu ile karşı karşıya olanların aşağıda sıralanan işlemlerden birini yada birkacını uyguladıklarında daha rahat bir periyot gecirmeleri mumkundur:
Ağrıyı azaltmak ve iyileşme periyodunu kısaltmak icin:
* Sıcak, asidik ve tahriş edici gıdalardan kacınılmalır
* 2% hydrogen peroxidesolusyonuna batırılan pamuk yada gazlı bez ile aft bolgesi temizlenebilir
* Su ile karbonat karışımından hazırlanan ince yapılı bir krem aft uzerine surulebilir
* Yarım bardak suya yarım kaşık tuz ilavesi ile elde edilen solusyonla gunde uc kez gargara yapılabilir,
* Yemeklerden once aft bolgesine xylocainesolusyonu ya da ağız icin hazırlanmış anestezik kremler uygulanabilir
* Aft uzerine uygulanacak orabase, Glyoxide, Cankaid,Ambesolgibi ağız ici kremler uygulanabilir
* sucralfatetableti ılık suda eritip gargara yapılabilir
* Ozellikle aftı başlangıc aşamasında tetrasiklintableti suda eriterek elde edilen solusyon ile gargara yapmak aftın fazla buyumesini engeller ve ağrıyı azaltır
* Gene aftın başlangıc safhasında bolgeye bir topikal steroid %01 lik triamcinaloneuygulanması ya da steroidli bir gargara betamethasone syrupile gargara yapmak aftın fazla buyumesini engeller ve ağrıyı azaltır
* Chlorhexadinegargaralar iyileşme periyodunu kısaltır
*
Tetrasiklinşurup la hazırlanan 12,500 unite nystatin, 125 mg diphenhydramine, ve 025 mgm hydrocortisonekarışımı 'shotgun' solusyonu olarak kullanılabilir
AFT (canker sores mouth ulcers) ile UCUK (fever blisters cold sores) arasındaki farklılıklar:
Aft ile ucuk genellikle aynı belirtileri gosterdikleri icin birbirleri ile karıştırılabilmektedir Ancak aralarında bircok temel farklılık vardır:
AFT
1 Kesinlikle ağız icersinde oluşur
2 Bulaşıcı değildir
3 Aftın oluşmasına virusler neden olmaz
UCUK
1 İci su toplamış kucuk kabarcıklar (blisters) şeklinde başlar
2 Nadiren ağız icerisinde olsalar da genellikle ağız dışında meydana gelirler Aft ağız icerisinde tum bolgelerde olabilmesine karşın ucuk genellikle ağız icerisinde damak tavanı gibi hareketsiz bolgeleri tutar
3 Bulaşıcıdır
4 Virusler tarafından meydana getirilir
UCUĞUN BELİRTİLERİ NELERDİR?
Ucuk cıkmadan once kendini belli eder (024 saat onceden); karıncalanma, kaşınma, yanma, sızlama hissedilir Bunu o bolgenin kızarması, şişmesi ve daha sonra da ici sıvı dolu kabarcıkların ortaya cıkışı izler Bu kabarcıklar konuşurken, gulerken, yiyip icerken acı ve ızdırap verir Zamanla kuruyup catlar, sızıntı yapar ve acılarak goruntuyu bozan cirkin bir yara haline gelir
NASIL BULAŞIR?
Ucuk, on belirtileri ile acık yaranın kapanması suresi arasında bulaşıcıdır Ucuğu olan bir kişinin kullandığı, havlu, bardak, catal, kaşık vb eşyalardan ve ucuklu kişinin opmesi sonucu bulaşır Ucuk virusu (Herpes simpleks) ile insan genellikle ilk defa kucukken (05 yaş) tanışır Ucuğu olan aile bireylerinden birinin Sevgi dolu opucuğu sonucunda ucuk virusu vucuda girer Coğunlukla fark edilmeyen kucuk kızarıklıklar şeklinde ortaya cıkar; ağız ici, diş etleri ve dudaklar enfekte olur Ama kimi hassas bunyelerde ciddi enfeksiyon şeklinde gorulebilir
DİKKAT! UCUK BULAŞICIDIR!
* Ucuğa dokunulmamalıdır Dokunulursa eller cok iyi yıkanmalıdır
* Bayanlar makyajlarını cıkarırken ozellikle cok dikkat etmelidirler Kesinlikle gozlere dokunulmamalıdır
* Ozellikle bebekler, cocuklar ve diğer insanlar opulmemelidir
* Ucuklu insanın kullandığı havlu, bardak, catal, kaşık vb eşyalar ayrılmalı ve başkalarının kullanmasına izin verilmemelidir
* Yerken, icerken kullanılan malzemeler ozellikle cocuklar ile paylaşılmamalıdır
* Ucuk ve ucuk yarasının kabuğu ile oynanmamalıdır (Parmaklara ucuk virusu bulaştırırken, ucuk yarasına da diğer mikroplar bulaştırılmış olur)
NİCİN NUKSEDER?
Ucuk virusu (Herpes simpleks) vucuda girip ilk enfeksiyonu yaptıktan sonra o bolgedeki isnir duğumune girip yerleşir ve istenmeyen bu misafir, vucudun zayıf duştuğu durumlarda coğalır ve ucuk cıkar
* Stres
* Aşırı yorgunluk, uykusuzluk
* Aşırı guneş ışığı ve UV ışınları
* Diğer enfeksiyonlar
* Adet donemi, hamilelik gibi durumlarda virus aktif hale gecebilir
KONTROL EDİLEBİLİR Mİ?
Oncelikle ucuğun nuksetmesine sebep olan durumlardan sakınmak gerekir Orneğin strese bağlı olarak gelişir ise; stresimizi azaltacak gevşeme tekniklerini oğrenmek Yorgunluk ve uykusuzluk sebep ise; dinlenmek ve iyi uyumak Guneş sebep oluyor ise; dudaklar icin koruyucu krem ya da yuksek koruma faktorlu guneş yağı kullanmak ve şapka ile yuzu guneşten korumak gerekir Tum alınan onlemlere rağmen ucuk yine de nuksedebilir
On belirtiler (karıncalanma, kaşınma, yanma, sızlama) hissedildiğinde o noktaya kısa aralarla antiviral bir ucuk kremini uygulamak gerekir Ucuk ya hic cıkmayacaktır ya da cıksa bile hafif seyredecektir
EN ETKİLİ ŞEKİLDE NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Onceden bazı madde ve ilaclar ucuğun verdiği rahatsızlığı azaltmak icin kullanılmıştır:
* Alkol ve antiseptik ilaclar, Ucuğun uzerindeki bakteri enfeksiyonunun gelişmesini engeller
*
Ağrı kesici ilaclar; Ucuğun sebep olduğu ağrıyı azaltır
* Buz uygulamak; Ağrı azaltılabilir
* Oysa gunumuzde etkili tedavide kullanılan antiviral ucuk kremleri, deriden gecerek ucuk virusune (Herpes simpleks) etki eder ve deriye zarar vermelerini engeller
KİMLER OZELLİKLE RİSK ALTINDADIR?
* Sık sık veya uzun sureli olarak ucuk cıkıyorsa (Orneğin tedaviye rağmen 10 gunden daha uzun sure devam ediyorsa)
* Ucuk, bir bebekte ya da 6 yaşından kucuk bir cocukta cıkmışsa
* Dudak, ağız ve burun cevrenizin dışındaki vucut bolgelerinde, ozellikle de gozlerinizde, parmaklarınızda ya da cinsel organınızda ucuk cıkmışsa
* Ucuk ile birlikte baş ağrısı, ateş ve kas ağrısı gibi başka şikayetleriniz varsa
* Ucuk sarı renkte cerahatli ise
* Bağışıklık sisteminizi baskı altına alan ilaclar, orneğin kortizonlu ilac kullanıyorsanız
* Bağışıklık sisteminizin zayıflığı (yani bulaşıcı hastalıklarla mucadele etme gucunuzun azalmış olması) nedeniyle tıbbi kontrol altındaysanız