Dunyanın En Uzun Destanı Hangisidir,
Dunyadaki En Uzun Destan,
En Uzun Destan Manas Destanı
Manas Destanı Dunyanın En Uznun Destanı
Manas Destanı, Kırgız Turkleri'nin milli destanıdır Mani dinini yaşayan Karahitaylar ile Musluman Karahanlılar arasındaki mucadelede Kırgızların durumunu ve Manas adlı kişiyi anlatan destan, ceşitli kaynaklar tarafından XV yuzyıldan XII yuzyıla kadar dayandırılır
Unlu Turkolog Wilhelm Radloff (18371918), Manas Destanı'yla ilgili ilk derlemeyi, Kırgızistan'ın Tokmok kenti guneyindeki Sarı Bağış boyuna mensup bir Manascıdan (destanı gunumuze kadar nesilden nesile aktaragelen sozlu anlatıcılar) 1869'da yapmıştır Halk arasında bu sozlu halk edebiyatı anlatıcılarına ırcı veya comokcu da denmiştir
Ortaasya’da yaşayan Turk boyları arasında XIII yuzyılda doğup gelişmiştir Cengiz name Moğol hukumdarı Cengiz’in hayatı, kişiliği ve fetihleri ile ilgili olarak Cengiz’in oğulları tarafından idare edilen Turkler tarafından meydana getirilmiştir Orta Asya’da yaşayan Turkler ozellikle de Başkurd, Kazak ve Kırgız Turkleri, Cengiz destanını cok severek gunumuze kadar yaşatmışlardır Cengizname’de, Cengiz bir Turk kahramanı olarak kabul edilmekte ve hikaye Turk tarihi gibi anlatılmaktadır
Cengiz, Uygur Tureyiş destanının kahramanları gibi gun ışığı ile KurtTanrı’nın cocuğu olarak doğar Cengizname, Moğol Hanlarının destani tarihi olarak kabul edildiğinden tarih araştırıcılarının da dikkatini cekmiştir XVII yuzyılda Orta Asya Turkcesinin değerli yazarı Ebu’l Gazi Bahadır Han, “şecerei Turk adlı eserinde “CengizNamenin 17 varyantını tesbit ettiğini soylemektedir Bu bilgi, bu destanın, Orta Asya’daki Turkler arasındaki yaygınlığını gostermektedir
Orta Asya Turkleri, Cengiz’i islam kahramanı olarak da gormuşler ve ona kutsallık atfetmişlerdir Batıdaki Turkler tarafından ise Cengiz hic sevilmemiştir Arap tarihcilerinin, bu hukumdarı islam duşmanı olarak gostermeleri ve tarihi olaylar onun sevilmemesinde etkili olmuştur Moğolların Anadoluya saldırgan bicimde gelip ortalığı yakıp yıkmaları, Bağdat’ın once Hulagu daha sonra Timurlenk tarafından yakılıp yıkılması, Timurlenk’in Yıldırım Beyazıd’la sebebsiz savaşı gibi tarihi gercekler, Cengiz’in de diğer Moğollar gibi sevilmemesine sebeb olmuştur CengizName batıda yaşayan Turkler’in hafıza ve gonullerinde yer almamıştır “CengizNamenin Orta Asya Turkleri arasında bir diğer adı da Dastanı Nesli Cengiz Handır Edige Bu destanda XIII yuzyılda Hazar denizi kıyısında kurulan Altınordu Hanlığının XV yuzyılda Timurlular tarafından yıkılışı anlatılmaktadır
Destanın adı, Altınordu Hanı ve bu destanın kahramanı Edige Mirza Bahadır’a atfen verilmiştir Edige Mirza Bahadır’ın devletini ayakta tutabilmek icin yaptığı buyuk mucadeleler, olumunden sonra XV yuzyılda destan haline getirilmiştir 1820′yılından itibaren yazıya gecirilen Edige destanının KazakKırgız, Kırım, Nogay, Turkmen, Kara Kalpak, Başkırt olmak uzere altı rivayeti tesbit edilmiştir Ceşitli Turk guruplar arasında Alp Er Tunga ve Oğuz Kağan gibi ilk Turk destanlarının izlerini taşıyan Turk kahramanlık dtunya goruşunu temsil eden burada bahsi gecenler kadar yaygınlaşmamış ortak edebiyat geleneği icinde yer almamış pek cok başka destan orneği bulunmaktadır
Osmanlı sahasında destandan hikayeye gecişte ara turler olarak da nitelendirilen cok tanınmış ve bir cok Turk topluluklarınca da bilinen Koroğlu orneği yanında daha sınırlı alanlarda tesbit edilen Danişmendname , Battalname gibi ilgi cekici ornekler de bulunmaktadır
Kaynak: Vikipedi, ozgur ansiklopedi
Dunyadaki En Uzun Destan,
En Uzun Destan Manas Destanı
Manas Destanı Dunyanın En Uznun Destanı
Manas Destanı, Kırgız Turkleri'nin milli destanıdır Mani dinini yaşayan Karahitaylar ile Musluman Karahanlılar arasındaki mucadelede Kırgızların durumunu ve Manas adlı kişiyi anlatan destan, ceşitli kaynaklar tarafından XV yuzyıldan XII yuzyıla kadar dayandırılır
Unlu Turkolog Wilhelm Radloff (18371918), Manas Destanı'yla ilgili ilk derlemeyi, Kırgızistan'ın Tokmok kenti guneyindeki Sarı Bağış boyuna mensup bir Manascıdan (destanı gunumuze kadar nesilden nesile aktaragelen sozlu anlatıcılar) 1869'da yapmıştır Halk arasında bu sozlu halk edebiyatı anlatıcılarına ırcı veya comokcu da denmiştir
Ortaasya’da yaşayan Turk boyları arasında XIII yuzyılda doğup gelişmiştir Cengiz name Moğol hukumdarı Cengiz’in hayatı, kişiliği ve fetihleri ile ilgili olarak Cengiz’in oğulları tarafından idare edilen Turkler tarafından meydana getirilmiştir Orta Asya’da yaşayan Turkler ozellikle de Başkurd, Kazak ve Kırgız Turkleri, Cengiz destanını cok severek gunumuze kadar yaşatmışlardır Cengizname’de, Cengiz bir Turk kahramanı olarak kabul edilmekte ve hikaye Turk tarihi gibi anlatılmaktadır
Cengiz, Uygur Tureyiş destanının kahramanları gibi gun ışığı ile KurtTanrı’nın cocuğu olarak doğar Cengizname, Moğol Hanlarının destani tarihi olarak kabul edildiğinden tarih araştırıcılarının da dikkatini cekmiştir XVII yuzyılda Orta Asya Turkcesinin değerli yazarı Ebu’l Gazi Bahadır Han, “şecerei Turk adlı eserinde “CengizNamenin 17 varyantını tesbit ettiğini soylemektedir Bu bilgi, bu destanın, Orta Asya’daki Turkler arasındaki yaygınlığını gostermektedir
Orta Asya Turkleri, Cengiz’i islam kahramanı olarak da gormuşler ve ona kutsallık atfetmişlerdir Batıdaki Turkler tarafından ise Cengiz hic sevilmemiştir Arap tarihcilerinin, bu hukumdarı islam duşmanı olarak gostermeleri ve tarihi olaylar onun sevilmemesinde etkili olmuştur Moğolların Anadoluya saldırgan bicimde gelip ortalığı yakıp yıkmaları, Bağdat’ın once Hulagu daha sonra Timurlenk tarafından yakılıp yıkılması, Timurlenk’in Yıldırım Beyazıd’la sebebsiz savaşı gibi tarihi gercekler, Cengiz’in de diğer Moğollar gibi sevilmemesine sebeb olmuştur CengizName batıda yaşayan Turkler’in hafıza ve gonullerinde yer almamıştır “CengizNamenin Orta Asya Turkleri arasında bir diğer adı da Dastanı Nesli Cengiz Handır Edige Bu destanda XIII yuzyılda Hazar denizi kıyısında kurulan Altınordu Hanlığının XV yuzyılda Timurlular tarafından yıkılışı anlatılmaktadır
Destanın adı, Altınordu Hanı ve bu destanın kahramanı Edige Mirza Bahadır’a atfen verilmiştir Edige Mirza Bahadır’ın devletini ayakta tutabilmek icin yaptığı buyuk mucadeleler, olumunden sonra XV yuzyılda destan haline getirilmiştir 1820′yılından itibaren yazıya gecirilen Edige destanının KazakKırgız, Kırım, Nogay, Turkmen, Kara Kalpak, Başkırt olmak uzere altı rivayeti tesbit edilmiştir Ceşitli Turk guruplar arasında Alp Er Tunga ve Oğuz Kağan gibi ilk Turk destanlarının izlerini taşıyan Turk kahramanlık dtunya goruşunu temsil eden burada bahsi gecenler kadar yaygınlaşmamış ortak edebiyat geleneği icinde yer almamış pek cok başka destan orneği bulunmaktadır
Osmanlı sahasında destandan hikayeye gecişte ara turler olarak da nitelendirilen cok tanınmış ve bir cok Turk topluluklarınca da bilinen Koroğlu orneği yanında daha sınırlı alanlarda tesbit edilen Danişmendname , Battalname gibi ilgi cekici ornekler de bulunmaktadır
Kaynak: Vikipedi, ozgur ansiklopedi