Dünya ’nın kendi ekseni etrafında tam bir tayin yapmasına Günlük Hareket denir Dünya, kendi ekseni etrafında batıdan doğuya içten döner Bu dönüşünü 24 saatte tamamlar Bir dönüşü için geçen bu süreye bir gün denir
Dünya ’nın kendi ekseni etrafındaki hızı ekvatorda yaklaşık olarak saatte 1670 km ’dir Bu sürat kutuplara içten azalır ve kutup noktalarında 0 km olur Dünya ’nın hızının hissedilmemesinin nedeni atmosferle birlikte dönmesidir Dünya ’nın kendi ekseni etrafında dönüşü esnasında iki türlü sürat ortaya çıkar;
a) Açılı Sürat: Dairesel hareket yapan bir cismin birim zamanda taranan açıya açısal hız denir Açılı sürat, her enleminde aynıdır 24 saatte 3600 derece taranır Bir saatte 15°, 4 dakikada 1° dir Bundan dolayı bir meridyen üzerindeki bütün noktalarda yerel saat aynıdır
b) Çizgisel Hız: Cisimlerin birim zamanda aldığı yola çizgisel sürat denir Dünya ’nın çizgisel hızı her enlemde aynı değildir Hızın en yüksek olduğu yer Ekvatordur ve saatte 1670 km ’dir Bu sürat kutuplara doğru azalır ve gönder noktalarında 0 km olur
Çizgisel hızın öbür olmasına alt olarak Ekvator ve çevresinde güneş seri doğar ve hızlı batar Kutuplara doğru gittikçe güneşin doğuş batış süresi uzar
Çizgisel hızın ayrı olması yer çekimini de etkiler Ekvatorda çizgisel hız ve savrulma pozitif olduğu için yer çekimi eksik, kutuplara içten ise çizgisel hız ve savrulma azaldığı için yer çekimi artar
Eğer çizgisel sürat iki kat artsaydı bir gün 12 saat olurdu, bu nedenle iki meridyen arası yerel saat farkı 2 dakika olurdu Çizgisel hız iki kat azalsaydı bir gün 48 saat olurdu, bu nedenle iki boylam arası lokal saat farkı 8 dakika olurdu
Dünya ’nın yuvarlak olmasından dolayı güneşe bakan yüzü parlak, diğer yüzü karanlıkta kalır Dünya ’nın dönmesiyle gece ve gündüz birbirini izler Ama yer ekseninin yörünge düzlemine tepede olan olmamasından nedeniyle gece gündüz süreleri sene içerisinde değişir
Dünya ’nın aydınlık ve karanlık kısımlarını birbirinden ayıran sınıra aydınlanma çemberi denir
Dünya ’nın batıdan doğuya doğru dönmesi, güneşin doğudan doğmasına ve batıdan batmasına neden olur Buna tabi olarak da esas yönler oluşur
Jurnal Hareketinin Sonuçları:
1 Gece ve gündüz ardalanır
2 Güneş ışınlarının gün içerisinde yere düşme açıları değişir Sabahtan ve akşam güneş ışınları eğik, öğlen vakti ise en yüksek açıyla kazanç
3 Gölge boyları ve yönleri değişir
4 Günlük sıcaklık farkları oluşur Gün içerisinde en yüksek sıcaklıklar öğleden daha sonra görülürken, asgari sıcaklıklar da güneşin doğduğu andır
5 Gün içerisinde basınç değişimleri oluşur Bunun sonucunda jurnal (meltem) rüzgârlar oluşur
6 Kurak ve sanki verimsiz bölgelerde taşlarda mekanik çözülme gerçekleşir
7 Merkezkaç (coriolis) kuvveti oluşur Bunun sonucunda; Rüzgârların ve okyanus akıntılarının yönlerinde sapmalar meydana kazanç
8 300 ve 600 enlemleri civarında enerjik basınç merkezleri oluşur
9 Lokal saat farkları meydana kazanç *