Öncelikle her iki şanzımanı (vites) tanımakla başlayalım. Manuel vites, fren ve gaz pedalının yer aldığı vites geçişlerinin debriyaj sistemiyle sağlandığı şanzıman türüdür. Manuel araçlarda debriyaj basılı tutulup vites değişimi yapılır. Otomatik şanzıman ise tekerleklerin devir hızının kademeli olarak, motor gücünü ileten dişlileri yükseltmesi ya da alçaltması işleminde hızın kendiliğinden ayarlandığı sistemdir.
Araç tutkunlarının en büyük arayışlarından bir tanesidir. Hangisinin daha iyi olduğu kullanıcısına göre farklılık gösterir. Otomatik vitesli araçlar konfor açısından tartışmasız daha üstündür. Otomatik şanzımanlı araçlarda kullanıcının vites değiştirmek gibi sorunu yoktur.
Büyükşehirlerde artan trafik yoğunluğu kişileri her dur-kalk yapmada ciddi sorun olan manuel vitesten uzaklaştırmaktadır. Otomatik şanzıman bu şehirlerde neredeyse bir zorunluluk haline gelmiştir. Teknolojinin çok hızlı değiştiği dünyada öyle görülüyor ki Amerika'da olduğu gibi yıllar sonra yollarda çok az manuel araç göreceğiz.
Yakıt tüketimlerinde kullanıcı kılavuzlarına baktığımızda şehir içi kullanımda sürekli dur-kalk yapılmasından dolayı düz vitesli araçların devirsiz kullanımları sonucu daha çok yakıt tükettikleri; şehirlerarası yollarda ise otomatik şanzımanların daha çok yakıt tükettikleri görülmektedir. Bu fark gittikçe otomatik araçların lehine değişmektedir.
Kısacası otomatik vitesli araçlar çok yakar, tezi artık geçerli değildir. Araç alırken yakıt tüketimi, her iki şanzıman türü için de bir kıstas olmamalıdır.
Sürekli manuel şanzıman kullanan kişilerin ''asla manuelden şaşmam'' sözleri bir efsaneden başka bir şey değildir. Otomatik şanzımana alıştıklarında çoğunun asla otomatik şanzımandan şaşmamanız gerekir dediğine şahit olmaktayız.
Son yıllarda lüx grubunda sayılan ve fiyatı yüksel otomobillerin firmaları artık manuel vitesli araba üretmemektedir. Manuel vitesli araçların fiyat konusunda daha cazip olması en önemli avantajıdır.
Ehliyet sahibi olmak için ilkin herkesin düz vites öğrenme ve kullanma zorunluluğu vardı. Ülkemizde 2016 yılının başından bu yana ''otomatik araba sürücü belgesi'' de verildiği için bu problem çözülmüştür.
Şimdi otomatik şanzımanlı (vites) araçlarla manuel şanzımanlı (vites) araçların avantajlı ve dezavantajlı yönlerini sıralayalım:
Otomatik Vitesli (Şanzıman) Araçların Avantajları ve Dezavantajları
Kullanımları oldukça kolay ve konforludur. Saatlerce sürseniz dahi yorulmazsınız.
Trafikte vites değişimi sorunu yaşanmadan sürücü sadece direksiyon ve yola odaklanır. Yoldaki işaret ve levhalara dikkat eder.
Sıfır veya ikinci el alımlarında araç fiyatları oldukça yüksektir.
İkinci el satışları daha kolaydır. Gittikçe kullanımı yaygınlaşmaktadır.
Otomatik vitesli araçların şanzıman ve yedek parçalarının fiyatları daha yüksektir.
Otomatik vitesli araçların arıza masrafları oldukça yüksektir.
Otomatik vitesli araçların şanzıman parçaları oldukça pahalıdır.
İlk kez araç kullananlar için idealdir. Acemi sürücüler en çok debriyajda zorlanır. Ya arabayı stop ederler ya da geri kaçırırlar. Vites değişimlerinde arabayı sarsarlar. Bu sorunu otomatik vitesli araçlarda yaşamazlar. Manuel (Düz) Vitesli (Şanzıman) Araçların Avantajları ve Dezavantajları
Kullanımları oldukça zordur. Konforlu bir sürüş yaşamaktan uzaktırlar. Uzun süre kullanımda sürücüyü yorar.
Sürücü, trafikte sürekli olarak vites değişimi ve debriyajla meşgul olur. Sürüş esnasında sürücünün yoldaki işaret ve levhalara odaklanması oldukça zordur.
Sıfır veya ikinci el manuel vitesli araçların fiyatları otomatik araçlara göre daha ucuzdur.
Düz vitesli araçların sürümü esnasında özellikle usta olmayan sürücülerin devir probleminden dolayı motor oldukça yorulur.
İkinci el satışları daha zordur. Kullanımları her geçen gün azalmaktadır.
Manuel vitesli araçların arızaları genellikle daha az masraflıdır.
Manuel araçların şanzıman parçaları otomatik vitesli araçlara göre daha ucuzdur.
İlk kez araç kullanan sürücü adayları veya acemi sürücüler için kullanımları oldukça zordur. Bu yeni sürücüler en çok debriyajda zorlanır. Ya arabayı stop ederler ya da geri kaçırırlar. Vites değişimlerinde arabayı sarsarlar. Bu da önemli bir dezavantajdır.