Düzcenin Coğrafi Yapısı

Düzcenin Coğrafi Yapısı Düzce il merkezi 39051 dakika kuzey enlemi ile 31008 dakika Doğu boylamında yer alır Türkiye'nin illeri arasındaki yeri, Bolu ili topraklarının batı ve kuzeyinde Sakarya ilinin doğusunda ve Zonguldak İlinin güneybatısında yer alır Kuzeyinde Karadeniz ile sınırdır Öteki illerle sınırlarını tabii sınırlar oluşturur Bu sınırlar kuzeybatıda Sakarya ile Melen Çayı, batı ve güneyde dağların üst kısımları oluştururDeniz seviyesinden yüksekliği 160 metre kadardır Güneydeki bu dağlar, batıdan doğuya Keremali, Elmacık, Güney Bolu ve Sünnice dağlarıdır Yollara tarafından doğubatı yönünde uzanan D100 karayolu ile TEM otobanı üstünde yer alır Bu yollar il merkezinden geçer Bu konumu ile AvrupaAsya arasında transit yol üzerindedir D100 karayolu il merkezinden ayrılarak Akçakoca ilçesi üzerinden Zonguldak İline bağlanır Düzce bu konumu ile yol kavşağı şehridir Düzce'nin kuzeyinde Akçakoca, kuzeydoğusunda Yığılca, kuzeybatısında Çilimli ve Cumayeri, batısında Gümüşova ile güneydoğusunda Gölyaka ilçeleri yer alır Yer Şekilleri Karadeniz Bölgesinin yer şekillerinin özelliklerini yansıtır Dağlar Karadeniz kıyısına paralel olarak sıralar halinde uzanır Bu yüzden kıyıda doğal limanlar oluşamamıştır Kıyıda yer yer falezler ve arasında genişçe plajlar yer alır Shef (Kıta sahanlığı) sahası dardır Dağların, I Jeolojik (paleozoik) zamanda oluşmuş arazi üstünde II Jeolojik (Mezozoik) zamanda biriken tortulların III Jeolojik (Tersiyer) dönem başlarında, Yüksek Dağ Himalaya kıvrımları oluşurken ortaya çıkmıştır Zamanın ortalarındaki aşınmadan sonradan bütün halinde her tarafta yükselmiştir Bu artış sırasında Kuzey Anadolu Fay Hattı oluşmuştur Bu hat Düzce ovasının güneyinden geçmektedir Dağların yükseltisi doğudan batıya ve iç kısımdan Karadeniz kıyısına dürüst azalmaktadır Kıyı gerisindeki yer şekilleri plato görünümündedir Kıyı gerisindeki dağların yükseltisi 2000 m'yi geçmemektedir Kaplandede dağı 1160 m'dir Dağların kıyıdan iç kısımlara içten yükseltisinin artması, kıyı ile iç kısımlar aralarında sene içinde sıcaklık farklarının fazla olmamasına ve yağış miktarının da buralarda yeterli olmasına etkisi olur İç kısımda yer alan Düzce ovası dört tarafı dağlarla çevrilidir Bu dağlar ovanın kuzeyinde ve güneyinde pozitif arızalı sayılmayan sıralar halinde uzanırlar Ovanın doğu ve batısında birbirlerine yaklaşırlar Ovanın kuzeyini Kaplandede dağları ile uzantısını Orhan dağları oluşturur Güneyindeki sırayı, Keremali, Elmacık, Güney Bolu ve Sünnice dağları oluşturur Ovanın kayda değer çıkış kapıları (geçitleri) Karadeniz'e Melen vadisi (Dokuz Esmahanım) boğazı ile Sarıbayır (Şifalı Su) geçididir Bu geçitle Zonguldak iline ulaşılır Batıda Nüfren boğazı ile Aksu vadisi geçidi; güneyde Uğur çay (Derdin) geçididir Düzce ovasının terbiyesizce güneybatı tarafında Efteni Gölü yer alır Alanı giderek daralmakta olan bu gölde bölge daralmasını önleme çalışmaları sürdürülmektedir Gölün alanı 1976 yılı öncesinde 580 hektar iken 1950'li yıllarda başlayan kurutma çalışmaları sonucu 25 hektara değin düşmüştür Göl seviyesinin yükseltisi 118 metredir Öteki gölleri; Kaynaşlı ilçe sınırları içinde fazla minik göllerdir Bunlar: Kurugöl, Bıçkıyanı köyünde Topuk gölü, Sarıçökek köyü sınırlarında Islakgöl, Yaylagöl dür En manâlı akarsuyu Melen çayıdır Melen çayı Yığılca ilçe sınırları içinden doğar güneyden Efteni gölüne dökülen Uğur suyunu, Sığırlık, Samandere ve Torkul, doğudan Asar deresini, batıdan da Adapazarı Akyazı yönünden gelen Aksu deresini alır Efteni gölünden çıkarak kuzeye yönelir Akçakoca Melenağzı köyünden denize dökülür Bu dere üstünde DüzceYığılca arasına Hasanlar Barajı kurulmuştur Bu baraj sulama amaçlı yapılmış olup sonradan hidroelektrik üretimine geçilmiştir Diğer akarsuları akarsu şeklindedir ve sık bir ağ oluştururlar Hepsi Karadeniz'e sularını boşaltır Kış ve ilkbahar aylarında bol su geçirirler Bu akarsulardan manâlı olanlar; Deredibi, Değirmendere ve Küpler dereleridir Akçakoca sınırlarında Gümüşova'da Handere ve Kuzderelerin birleşmesi ile Delice suyu oluşur Bu çay de Melen çayı ile birleşir İklim Karadeniz Bölgesinin sınırları içinde kaldığından genel özellikleri ile Karadeniz ikliminin etkileri görülür Oysa Karadeniz ikliminin yanı sıra Akdeniz ve Karasal iklimleri arası geçiş özelliği gösterir İklimi değişik etkenlerin sonucunda şekillenir id Enlemin etkisinden nedeniyle sıcaklık güneyde bulunan illere göre düşük olur Deniz kıyısında yer alan Akçakoca'ya göre Düzce ve öteki ilçeleri yaz aylarında daha sıcak, kış aylarında azıcık daha soğuk olur Ama dağların yükseltisi kıyıdan içerlere doğru arttığından eksik da olsa oysa dağların yükseltisi kıyıdan içerlere içten artığından eksik da olsa denizin yağış arttırıcı ılımanlaştırıcı etkisi iç kısımlarda da hissedilir Hava kütleleri ve basınç merkezlerinin etkileri görülür Bazı süre kuzey kutupta oluşan soğuk hava (arktik); bazende güneyde tropikal havanın etkisinde kalarak vakitsiz soğukların veya sıcakların oluşmasına neden olmaktadır Hava basıncından orta Avrupa basıncından hareket eden hava balkanlar üzerinden gelerek kış aylarında havayı soğutup, kar yağışına neden olur Cephe yağışlarını oluşturur Orta Avrupa yüksek basıncı oluşamadığı zamanlar Karadeniz'in kuzeyine İzlanda alçak basıncı gelir Bu durumda güneyden gelen tropikal hava basıncı oluşur O zamanlar kışlar oldukça sıcak geçer Yaz aylarında Azor yüksek basıncından Basra hain basıncına doğru oluşan hava akımıda kuzey batıdan gelerek havanın serinlemesine, yamaç yağışlarının oluşmasına tesir eder Kuzey yönlü bu tip hava akımları Karadeniz üzerinden geldiğinden yağış ve nem getirirler Kıyıya paralel uzanan dağların alçaldığı yerlerde delkin etkisinden dolayı rüzgar istikamet kazanır Melen Boğazında ve Nüfren Boğazından Düzce'ye içten kuzey batı yönlü rüzgarların oluşması gibi Düzce etrafının dağlarla taraflı olması rüzgar hızlarının azalmasına ve kış aylarında sis oluşmasına ve geç dağılmasında etkisi olur Oluşan sisler daha sık sıcaklık terselmesidir Akçakoca kıyılarında deniz buğusu sisleri ilkbaharda oluşur Aylara Tarafından Hakim Rüzgar Yönleri Mayıs: Kuzeybatı Karayel NisanHaziranEylülKasım: Kuzeydoğu Poyraz OcakMartEkimAralık: Güneydoğu Lodos Şubat: Güneydoğu Bu etkenler sonucu oluşan iklim özellikleri şu şekilde tanımlanır ve özellik kazanır Yazları sıcak, kışları ılık, her mevsim yağışlıdır; en fazla yağış güz ve kış aylarındadır Yaz aylarında iki ay değin kuraklık hissedilir Toprak Düzce ovasının hemencecik tümünde I sınıf alüvyal toprak bulunmaktadır Alüvyal topraklar, yüzey sularının tabanlarında veya etki alanında akarsular göre taşınarak yığılmış yer alan genç sedimentler üzerinde bulunan düz, düze yakın eğimli, (A) C profilli, azonal topraklardır Değişik zamanlarda gelen sedimantasyonun şiddetine kadar toprak profili genellikle tabakalıdır Üst toprağın alt toprağa geçişi belirsizdir Üzerinde uzun yıllar geçen yerlerde hafif kireç yıkanmaları vardır Keza yer yer yer alan hidromorfik alüvyal araziler, sürekli su tutan, su sızan veya fazla su aldıklarından uzun sure batak kalabilen yerler vardır Düzce büyük kasaba yerleşiminin üstünde bulunduğu alüvyal topraklar çevresinde kolivyal ve kalkersiz kahverengi orman toprakları yer almaktadır Kolivyal topraklar, üstünkörü akımla veya alt derelerin kısa mesafelerde taşıyarak eğimin azaldığı yerlerde depo ettiği, meteryallardan oluşan (A) C profilli topraklardır %2'den pozitif eğimli sürükleyici topografyalı arazilerde bulunmaktadır Kalkersiz Kahverengi Topraklarda (A) C profillidir İyi oluşmamış gözenekli yapısı olan A horizonundaki organik madde genel olarak asit karakterlidir ve mineral kısımdan ayrı veya çok eksik karışmış durumdadır Ilıman ve yağışlı iklimde bulunan yaprağını döken orman altısında oluşmaktadır Yöredeki çukur alanlarda oluşan, eğimi az, derin alüvyal topraklardır Bu tür topraklar Düzce ovasında geniş alanlar kaplar Ova eğimsiz ve %75 oranında tarıma elverişli niteliktedir Alüvyal topraklar genellikle, kumlu killi topraklar grubuna girer Kum oranı %50 dolayında olan, organik madde ve karbonat bakımından varlıklı yer alan alanlar, daha nitelikli olduklarından pancar tohumu, patates tohumu, patates, sebze ve meyve üretimine; organik madde ve karbonat yönünden daha eksik zengin olan kesimler ise, tahıl üretimine elverişlidir Tümör ve Yaban Yaşam Karadeniz ur zenginliğini şehir halkı çevresindeki doğala yakın alanlarda gözlemek mümkündür Ancak yerleşimlerin gelişmesi ile hızlı değişimler oluşmaktadır Eurosibirian bitkiler yanısıra iklim özelliklerinin daha yerinde olması nedeniyle Submediterranean bitki örtüsüne da rastlanmaktadır Sahildeki makiliklerin dağlık alanlardaki orman örtüsüne geçişini sağlayan Düzce ovasında, kültür bitkileri yetiştiriciliği ile metamorfoz görülmektedir Verimli tarım topraklarının yer aldığı bir buhran ovası olarak ekolojisine yerinde her cins tarım yapılabilir Endüstri bitkileri ve bilhassa tütün için uygundur Doğal tümör, alan kullanımlardaki çeşitlilik nedeniyle değişime uğramaktadır Çevredeki varlıklı orman örtüsü (Kayın, Köknar, Ana Kapı, Gürgen, Kestane, Ihlamur vb) aşağıda varlıklı daha alçak örtü yer almaktadır Düzce ve çevresinde av hayvanlarının o kadar birçok hayat ortamı bulmaktadır Ancak bunlardan bazılarının farklı alanlara yönlendirilmiş nedenlerle sayıları azalmış veya değil olmuşlardır Düzce'nin büyük bir bölümü av yasağı sınırları içerisindedir (ANONYMaus, 1987) Yöre avcılarının belirlediklerine tarafından; ağaç sansarı, gelincik, tilki, kurt, çakal, porsuk, geyik, karaca, ayı, tavşan, su samuru ve değişik kuş türleri bulunmaktadır Kuş türleri başlıca Efteni Gölü Yaban Hayatı Koruma Alanında konakçı veya göçmen olarak yaşamlarını sürdürmektedir Büyük MelenAkarsular ve Göller Büyük Melen: Efteni Gölü'nün kuzeybatısından çıkan dere, gölün sularını Karadeniz'e boşaltır En yüksek akımı 170 m3sn (nisan), en az cereyan 8 m3sn (ağustos)'dir Efteni Gölü Ufak Melen: Baba Dağı eteklerinden doğup, Yığılca ilçesinin eteklerinden geçerek sularını Hasanlar Barajına döker Barajı oluşturan en manâlı akarsu olan Ufak Melen'de en yüksek cereyan 230 m3sn (nisan), minimum akım 2,3 m3sn (ağustos) dir Besin alanı 250 km2'dir Aksu: Düzce'nin güneyindeki dağlardan çıkar, açıklanmış bir kaynağı yoktur Önce, batıya doğru akar, sonradan doğuya kıvrılarak Efteni Gölü'ne dökülür En yüksek akıntı 175 m3sn (haziran), minimum akım ise 0, 95 m3sn (ocak) dir Gıda alanı 281 km2'dir Asar Suyu: Bolu Dağları'nın kuzey batısından doğar, ast dereler ve ufak kaynaklarla beslenerek Düzce İli'nin güneyinden geçer, Küçük Melen'e karışıp Efteni Gölü'ne dökülür Doğubatı doğrultusunda akan Asar Suyu'nun en yüksek akımı ise 130 m3sn (mart), asgari akımı ise 0,35 m3sn (eylül)'dir Gıda alanı 180 km2'dir Uğur Suyu: Keremali Dağları'nda doğar Açıklanmış bir kaynağı yoktur Alt dereler ve çay selciklerini toplayan Uğur Suyu, doğubatı doğrultusunda ilerler, Asar Suyu'nun güneyinde ona paralel olarak akar ve Efteni Gölü'ne dökülür En yüksek eğilim haziran, en az eğilim ekim ayındadır Gıda alanı 285 km2'dir Efteni Gölü: Düzce'nin 14 km güneybatısında Hamamüstü Köyü çevresindedir Denizden yüksekliği 118 metredir Doğudan Minik Melen ve Uğur Suyu ile, güneyden Aksu, Beyköy, Kürtler, Hamamüstü, Kalyoncu ve Yeniköy Dereleri ile beslenir Alanı sular çekildiği zaman 5 km2'ye düştüğü gibi taşkınlar zamanında da 25 km2'ye değin ulaşmaktadır En derin yeri 8 metredir Gölde DSİ göre kurutma çalışmaları yapılmaktadır Hasanlar Barajı: Düzce Ovası'nı sulamak amacıyla Minik Melen suyu üstünde kurulmuştur Baraj gölü, Düzce içindeki göllerin en büyüğüdür Su seviyesi en büyük olduğu süre alanı 42,5 km2 ye ulaşır Yeraltı Zenginlikleri Düzce dolaylarında linyit rezervleri saptanmıştır Maden Muayene Arama Enstitüsünce yapılan araştırmalarda Düzce'de kaplıca suyu ve maden suyu vardır Ormanlar Ülkemizin ve hatta dünyanın en güzel ormanları Bolu Dağları üzerinde bulunmaktadır Bolu Dağları’ndaki ormanlar bilhassa büyük kentlerde yaşayan millet için bir dinlenme ve eğlenme yeri olmaktadır Düzce’nin %4795’i Gümüşova’nın %5613’ü Gölyaka’nın % 6599’u Çilimli’nin %1759’u Cumayeri’nin %4305’i orman ve fundalık alandır Bölgede yer alan ormanların sorunları, köylünün sosyoidareli yapısından kaynaklanan mesken ve tarım için yapılan açmalar ile firari orman ürünleri ticareti, haşere zararlıları ve ihmal sonucu çıkan yangınlar oluşmaktadır Özellikle dağlık kesimlere yerleşen aileler fındık bahçesi koymak için bilinçsizce yaptıkları açmalar sonunda fındık bitkisinin toprağı tutmaması nedeni ile erozyonu artırmaktadır 12 Temmuz 25 Temmuz 1995, 16 Haziran 1997, Mayıs 1998 tarihlerinde Kaynaşlı, Darıyeri Hasanbey ve Düzce’de meydana gele seller bölgede büyük hasar yaratmış ve fiziksel kayıplara niçin olmuştur Bölgemiz ormanlarında bilhassa karaçam, sarıçam, köknar, kayın, meşe ve diğer yapraklılar şeklinde orman ağaçları bulunmaktadır Muncurlu bölgesindeki ana kapı ormanları alan için olduğu kadar Türkiye için de tip itibarı ile korunma zorunluluğu vardır Samandere Şelalesi tabiat anıtı mucizevi güzellikleri, insanı ürperten seve düşüşü ile mutlaka koruması gereken bir doğa harikasıdır Efteni Gölü yaban hayatı koruma alanı olarak tescil edilmiş takriben 150 civarında kuş türünü barındıran önemli bir sulak alandır Gölyaka İlçesi’nde orman içi dinlenme yeri olarak kayıt edilen, çevresi düzenlenen Güzeldere Şelalesi mutlaka görülmesi gereken tabiat harikalarındandır Kocayayla, Torkul Yaylası, Odayeri Yaylası, Kardüz Yaylası ve böylece çok yayla ormanlarımız içerisinde de yer almakta ve manâlı bir turizm pazarı oluşturacak potansiyele sahiptir