Tüm emziren veya mama veren annelerim hepinizie MERHABALAR
Artık o rahat günlerimiz yerini küçük birer aşçı olacağımız ve küçük bebeğimizle savaşacağımız günlere dönüşecek. Unutmayın eğer bu savaşa girerseniz her zaman bebeğiniz kazanan olacaktır. Bizim amacımız savaşı meydanda değil masa başında kazanmak olmalı. Hepinize BOL ŞANSLAR diliyorum...Bebeğinizi ilk 6 ay SADECE ANNE SÜTÜ ile beslemenizi öneriyorum. Emzirmenin iki yaşa kadar sürdürülmesi bebeğin, fiziksel ve zeka gelişimini olumlu yönde etkileyecektir. Bebeğinizin enerji ve vitamin alımını arttırmak, çiğneme ve yutma becerisini geliştirmek ve farklı tat ve kıvamda besinlere alışmasını sağlamak için tamamlayıcı besinlere (ek besin) 6.cı ayda başlanmalıdır.
GENEL ÖNERİLER
1-Beslenme ortamı: Beslenme düzenli olarak aynı saatte, sakin bir yerde ve sakin bir şekilde yapılmalı. Çevrede televizyon gibi ,dikkat çeken başka etkenler olmamalı. Beslenme saatinde uykusu olan bir bebek yemeğe zorlanmamalı. Bebek ihtiyaçları açısından iyi gözlenmeli. Beslenme saatlerinde anne bebek arasında göz kontağı kurulmalı. Bebeğin dikkatini dağıtarak, televizyon, tablet vs. karşısında, oyun oynatarak yemek yedirilmemeli.. Bu durum bebeğin yemekle ilgisini azaltır, beslenme bozuklarına özellikle obeziteye zemin hazırlar.
2. Beslenme pozisyonu: Bebek dik oturabildiği andan itibaren mama sandalyesinde beslenmeli. 9. Aydan itibaren bebek mama sandalyesinde aile bireyleriyle sofraya oturtulmalı ve ev yapımı besinlerden tatmalarına izin verilmeli . On iki en geç 15.ci aylardan sonra bebeklere özel besin hazırlanması gerekmez.Bebek mama sandalyesinde asla yalnız bırakılmamalı.
3. Beslenme miktarı : Bebek emmeye alışık olduğu için ilk beslenmelerde diliyle yemeği iter, istemiyor olarak algılanmamalıdır Çocuk zorla beslenmemelidir. Anne yemeğin kalitesini seçer, ne kadar yiyeceğine bebek kendisi karar verir. Asla zorlanmamalıdır. Bebeğin ret ettiği besin 1-2 hafta sonra tekrar denenmeli.
4. Beslenme zamanı / süresi: İlk kez verilecek ek besin, öğle öğününde, bebeğin keyfi yerinde ve aç iken verilmelidir.Başlangıçta az miktarda verilmeli, miktar giderek artırılmalıdır.Ana ve ara öğünlerin araları iyi ayarlanmalı. Ana öğün öncesi en az 2 saat bebeğin beslenmemiş olması gerekir. Beslenme süresi en fazla 30 dakika olmalı. Bu sürede yenmeyen yemekler masadan kaldırılmalı.
5.Beslenme çeşitliliği: Çocuğa sürekli aynı besinlerin verilmesi onun bıkmasına ve dengesiz beslenmesine neden olacaktır. Besinleri çocuğunuza değişik tat, kıvam ,renk ve çeşitlilikte sunun. Tabakların görünümü çekici olmalı. Anne besini bebekten önce tadıp, övmeli. Erken dönemde farklı tatlarlatanışması ileriki yaşlarını olumlu etkiler. Bir besinin tadına alışması için 10 kere sabırla, bebek açken tattırmak gerekebilir.
6. Yasaklar: Bir yaşına kadar, bal verilmez. Hazır gıda verilmesi önerilmez.Kuruyemişler(özellikle fındık, ceviz, fıstık) parçaları solunum yoluna kaçabileceği için 3 yaşından sonra verilebilir. Toz halindeki ceviz fındık 7.ci aydan itibaren kahvaltı,çorba ya da meyveye katılabilir.İnek sütü 9.cu aydan sonra ½ çay bardağı kahvaltıya katılabilir. 1-2 yaş arası günlük süt ve süt ürünleri ihtiyacı 300 ml'dir. İnek sütü günde en fazla 500ml verilebilir. İki yaşa kadar bakla veya patlıcan vermenizi önermiyorum.
EK GIDALARA BAŞLAMA SIRASI:
Tamamlayıcı beslenmeye geçişte bebeğe demir ve çinkodan zengin besinlerle başlanmalı, meyve damak tadı tatlıya kaymasın diye en sona bırakılmalıdır.
1-Sebze Püresi (kıyma ilk hafta içerisinde eklenir)
2-Yoğurt
3- Kahvaltı
4- Meyve Püresi (elma, şeftali, kayısı, armut).
6-9 AY ARASI
Temel gıda anne sütüdür. Ek gıda günde 2-3 öğün olarak kabaca 1/2 çay bardağı kadar verilir. Geçiş aşaması olarak adlandırılan bu süreçte bazı bebekler 1-2 tatlı kaşığı şeklinde sadece tatmak şeklinde alırken, diğerleri 2-4 yemek kaşığına kadar çıkabilir. Bebeğin ipuçlarına göre miktar belirlenmeli, MİKTARA BEBEK KARAR VERMELİdir. Bu dönemde temel besin kaynağının anne sütü olduğu unutulmamalı.
9-12 AYLARDA
Anne sütüne ek olarak günde 3-4 öğün ek besin verilir. Her öğün kabaca ½ -1 su bardağı ( 100-200ml) kadar verilebilir. Bebeğin ipuçlarına göre miktar belirlenmeli, miktara bebek karar vermelidir. Bebek fazla yemesi için zorlanmamalı.
12-23 AY ARASI : Üç ana öğün 1-2 ara öğün verilir.
Sizlere kolay birkaç tarif vermek istiyorum. Ama tabii ki sanatkar olan sizlersiniz
SEBZE PÜRESİ:
Günlük küçük porsiyonlar şeklinde hazırlanmalı, özellikle yeşil yapraklıların tekrar ısıtılarak verilmesi önerilmez
½ küçük patates (50gr)
½ küçük havuç (25gr) / ½ küçük kabak (50gr)
pirinç (silme1 tatlı kaşığı) (5gr)
zeytin yağı (1 tatlı kaşığı) (5gr),
su (2 su bardağı) (400ml)
(Pirinç yerine daha sonraki haftalarda önce irmik,daha sonra bulgur eklenebilir)
Hazırlanışı: Sebzeler ve pirinç iyice yıkanır, sebzelerin kabukları soyulup küp şeklinde doğranır. Tercihen çelik tencere içine su,pirinç ve sebzeler eklenir. Sebzeler yumuşayana kadar pişirilir.Piştikten sonra sebzeler çatalla ezilir. Zeytinyağı beslenmeden hemen önce katılır.
Önce bir tatlı kaşığı kadar bebeğe tattırılarak başlanır. Bir hafta içinde püreye 1-2 tatlı kaşığı (bebeğin avuç için kadar) kırmızı et ( 2 defa çekilmiş. Kuzu / dana kıyması) eklenir. Püreye 3-4 günde bir yeni mevsim sebzeleri eklenebilir.Toplamda en fazla 3-4 mevsim sebzesi (dönüşümlü olarak) püreye katılır.
Püre rondo veya blendırdan geçirilmez, tel süzgeçten geçirilerek ya da çatalla ezilerek verilir. Yedi-on günde bir karaciğer eklenebilir.
YOĞURT :
Evde günlük pastörize sütten mayalanır. Bir litre süte, ılıdıktan sonra içine sulandırılmış 1-2 yemek kaşığı yoğurt eklenip, karıştırılır. Bu karışımı hareket ettirmeden oda sıcaklığında 4 saat bekletin sonra buzdolabına koyun. Birkaç günde bir yeniden hazırlayın. Yoğurdun içine mevsime göre meyve ezilerek eklenebilir.
YUMURTA:
Yedinci aya doğru yumurta sarısı ile başlanır. Katı yumurta sarısından 1 çay kaşığı ile başlanır. Arttırılarak bir hafta sonra sarının tamamı verilir.Yumurtanın beyazı bir yaşından sonra verilir. Yumurtanın tam katı pişmesi en fazla 10-12 dakikada olur. Daha fazla pişirilmesi besin değerini azaltır.
ET:
Haftanın 3-4 günü kırmızı et (dana, kuzu) , 2 gün beyaz et (hindi, tavuk) , 1-2 gün balık verilir. Pürelere her gün 1-2 tatlı kaşığı eklenir. Balık yedinci aydan sonra başlanır. Balıklarda en çok önerilen mevsim balıkları olmalı.Hamsi uygundur.Derin su balığı olmayan, küçük balıklar tercih edilmeli.
SU :
Ek gıdalara başlandıktan sonra verilir. Her katı beslenmeden hemen sonra bebeğe bir miktar su teklif edilmeli. Yemek öncesi ya da yemek sırasında fazla su vermemek daha doğrudur. Bebek 18 aylık olana kadar kaynatılıp ılıtılmış su kullanılmalı.
SABAH KAHVALTISI :
Yedinci aydan itibaren başlanır .Önce ilk birkaç gün sadece katı pişirilmiş yumurtanın sarısı, arttırılarak verilir, daha sonra tam kahvaltıya geçilir.
-Kahvaltı için sağılmış anne sütü kullanılır. Anne sütü yoksa 60ml su içine 2 ölçek mama ile hazırlanmış biberon maması kullanılabilir.Dokuzuncu aydan itibaren ½ çay bardağı inek sütü kullanılabilir.
-Yarım kibrit kutusu beyaz peynir ( Akşamdan suda bekletilip tuzu çıkartılmış) Peynir her gün ya da yumurta ile dönüştürülerek gün aşırı verilebilir. Peynir sevmeyen çocuklar için 1 tatlı kaşığı labne verilebilir.
-Yumurta sarısı
-1 çay kaşığı üzüm pekmezi (Ev yapımı olmayan, pastörize )
-1 çay kaşığı gerçek tuzsuz tereyağı ya da zeytin yağı.
-Tam buğday ekmeği içi ufalanabilir. Bebek bisküvisi verilmez
Dokuzuncu aydan sonra bebeğe ekmek içi üzerine az tereyağı ve ev yapımı şekersiz reçel ile taze sıkılmış az miktarda meyve suyu verilebilir.
MEYVE:
Meyve suyundan ziyade meyvenin kendisi verilmeli. Meyve suyu verilecekse günde en fazla 120ml verilebilir.
Meyvenin kabuğu soyulmadan önce iyice yıkanmalı, bir süre sirkeli suda bekletilmeli ve akan suda güzelce durulandıktan sonra soyulmalı. Meyveler çatalla ezilip bebeğe verilmeli. İstenirse yoğurda katılabilir.
MUHALLEBİ
Muhallebi pastörize süt veya hazır mamalarla yapılabilir.
Hazırlanışı: 1 su bardağı pastörize inek sütü, yaklaşık 3 tatlı kaşığı (silme) pirinç unu, 2 tatlı kaşığı (silme) şeker ile yapılır. Pirinç unu soğuk sütün bir kısmı ile iyice ezilir. Kalan süt eklenir ve karıştırılarak pişirilir. Pişmeye yakın şeker eklenir.
Hazır mama (formül süt) ile hazırlanışı: 1 su bardağı su ve yaklaşık 3 tatlı kaşığı (silme) pirinç unu karıştırılarak su muhallebisi yapılır. Ateşten indirilir, hafif soğuduktan sonra 6 ölçek hazır mama toz halinde katılır. Gerekirse tel süzgeçten geçirilir.
6-8 aylarda örnek beslenme tablosu: ( günde 2-3 ek öğün)
07:00 anne sütü (kalkar kalkmaz)
09:00 kahvaltı ya da meyve püresi + yoğurt
11:00 anne sütü
15:00 sebze püresi + anne sütü (ya da meyve püresi + yoğurt)
19:30 anne sütü
23:00 anne sütü (gece beslenmesi)
9.cu aydan itibaren :.
Dokuzuncu aydan sonra bebeğin pütürlü yemesi önerilir. Ayrıca ‘parmak gıda ‘ dediğimiz bebeğin kendi eliyle yiyebileceği besinlerin verilmesi önerilebilir. Parmak gıdalar : haşlanmış havuç dilimleri, ekmek içi, köfte, makarna gibi yumuşak besinlerdir. Bunların verilebilmesi için bebeğin mama sandalyesinde rahat oturabiliyor olması ve daha önce verilen gıdaları rahatça yutabiliyor olması önemlidir. Bu dönemde bebek kendini beslemeye çalışırken ,annede bebeği kaşıkla beslemeli.
9. ay örnek menü:
Kahvaltı: anne sütü/inek sütü/ veya hazır mama: 100 ml
1 yumurta sarısı
1 tatlı kaşığı zeytinyağı ya da tereyağı
1 tatlı kaşığı reçel ya da pekmez
3-4 adet bisküvi veya 1 dilim ekmek
Öğle: 2 yemek kaşığı sebzeli köfte
Yarım ya da 1 dilim ekmek
İkindi: ¾ kase yogurt (150 ml) ya da anne sütü
1 küçük meyve püresi
Akşam: 1 kase muhallebi(150 ml) veya 1 kase tarhana çorbası
Gece: Anne sütü
UNUTMAYIN : İlk 6 Ay Sadece Anne Sütü Bebeğin Bedensel Ve Zihinsel Gelişimi İçin Çok Önemlidir. Bu sırada çocuğunuza D Vitamini dışında birşey vermeyin. Demir İlaci 4-6 Aylıkken Aile Hekiminiz tarafından başlanacaktır..Anne sütü bebeği birçok hastalığa karşi koruduğundan 2 yaşına kadar verilmesi önerilmektedir.