embrıyonun sağlıklı gelişimi icin neler gerekir
İlk Uc ay
Gıdalarla tum vitaminlerin yeterince alınabilirken, folik asit ihtiyacı tam olarak karşılanamamaktadır Bu nedenle dikkat edilmesi gereken nokta, folik asit vitamininin eksik edilmemesidir Aslında folik asit takviyesine gebelikten yaklaşık 3 ay once başlayarak bebekte gozlenebilecek sinir sistemi anomalilerin onune gecilebilmektedir Eğer erken başlanmadı ise folik asit desteği icin en ideal olanı icerisinde 8001000 mg folik asit barındıran bir multivitamin kullanmaktır Gıdalar secilirken sut urunlerine mutlaka ağırlık verilmeli, her gun mutlaka sut, yoğurt ya da peynir tuketilmeli ve pastorize olmasına dikkat edilmelidir Ciğ et barındıran gıdalar tuketilmemeli, hijyenik acıdan riskli gıdalardan uzak durulmalıdır Gebeliğin tum donemleri icin gecerli uyarı, gebelikte sıvı ihtiyacının fazla olmasından dolayı bol sıvı alımının ihmal edilmemesidir Su ve doğal meyve suları gibi sıvıların bol tuketimi oldukca faydalıdır Gebeliğin erken doneminde, ozellikle 612 haftalar arasında sabahları bulantı ve kusma yaşanabilir Kahve, yağlı ve aşırı baharatlı yiyecekler, sigara kokusu, parfum gibi bazı kokular bu şikayetleri arttırır Coğul gebeliklerde daha da sıkca gorulen bu şikayetler bazen gebeliğin ilk habercisi olabilir Uc gun sure ile hergun uc kezden fazla kusma ya da surekli kusma olması yeterli besin almanızı engelleyerek kilo kaybına ve bebeğin de beslenmesinin bozulmasına neden olur Boyle bir durumda hastanede kısa sureli bir misafirlik ile serum, mineral ve vitamin desteği gerekebilir
Gebelik suresince damarların genişlemesine bağlı olarak kan basıncının da duşmesiyle yorgunluk, baş ağrısı, bulantı ve hatta bayılmalar olabilir Kalp atışlarındaki hızlanma, daha fazla kanın daha hızlı şekilde damarlarda dolaşmasına neden olur; boylece bebeğin oksijen ihtiyacı karşılanır ve vucut ısısı da artar Bazen yaşanan burun tıkanıklığı veya burun kanaması ile dişleri fırcalanırken diş etlerinde kanama olması da bu nedenledir Bu donemde hipotansiyon yonunden dikkatli olmak gerekir Oturulan yerden veya yataktan hızlıca kalkmak ve gun icerisindeki cok yoğun aktivite, efor hipotansiyonu şiddetlendirebilir, başdonmesi ile bayılma gorulebilir Bu acıdan hareketleri biraz yavaşlatmak, gebelik oncesi hızlı hareket alışkanlıklarını sınırlandırmak ve başdonmesi hissedildiğinde en kısa surede istirahat oldukca onemlidir
Duşuk riski ozellikle ilk 10 hafta icerisinde daha yuksektir Bu donemde gozlenecek bir kanama halinde, hemen istirahata gecerek doktorunuza haber vermeniz gerekir Kahverengi leke tarzı kanamalar sık gorulur Asıl korktuğumuz acık kırmızı renkli kanamadır Doktor kontrolunu takiben mutlak istirahat gerektirir
İlk 3 ay icerisinde bebeğin tum organlarının gelişmesinden dolayı ozellikle bu donemde kullanılan tum ilacların, doktorun kontrolunde olması gerekir Gerekmedikce cok sayıda vitamin kullanımından, gereksiz antibiyotik veya ağrı kesici kullanımından kacınılmalıdır Duşuk riski halinde bazı gebelerde faydalı olabileceği duşunulerek kullanılan progesteron iceren hap ve iğnelerin de tum gebeliklerde, “Aman duşuk olmasın zihniyetiyle kullanımından kacınılmalıdır
Bu donemin son haftasında (1213 haftalar) bebeğin ilk anomali taraması yapılacaktır Ultrasonografide bebeğin ense bolgesinin, burun kemiğinin ve genel olcumlerinin değerlendirilmesi ile kanda yapılacak bazı hormon olcumleri sayesinde bebeğin anomali taşıma riski belirlenir Doktorunuza onemli ipucları vermesi acısından bu inceleme kesinlikle atlanmamalıdır
2 Uc ay (4, 5 ve 6 aylar arası)
Bu donem gebeliğin keyfine daha iyi bir şekilde varılabildiği donemdir Vucudun gebeliğe adaptasyonu ile birlikte rahatsızlıklar hafifler, bebeğin haraketlerinin hissedilmesi ile birlikte anne ile bebek arasındaki duygusal bağ cok farklı bir boyut kazanır Bu donemde iştahta artış olur ve kilo alımı hızlanır Karbonhidrat acısından zengin olan gıdalar (ekmek, makarna, hamur işi tatlılar) kilo artışını hızlandırır Kilo artışını kontrolde tutmak icin diyette gerekli bazı duzenlemeler yapmak gerekir Ancak her gun yarım saatlik hafif tempoda bir yuruyuş veya yuzme, kilo kontrolunu sağladığı gibi kasların da gucunu yitirmemesine yardımcı olur
Bu donemde ayak ve bacaklarda sıkca gorulen kramplara magnezyum ve kalsiyum takviyesi yapılması şikayetleri azaltır Gebelik suresince progesteron hormonu, mide ve bağırsaklardaki duz kaslarda gevşeme, bağırsak hareketlerinde azalma ve kabızlığa, mide asidinin yemek borusuna kacması ise yemek borusunda yanmaya neden olur Yemeklerin uzun sure sindirim sisteminde kalması, daha cok besin maddesinin emilimini sağlayarak bebeğin daha iyi beslenmesini sağlar Gebeliğin ozellikle son donemlerinde gorulen kabızlık sonrası aşırı ıkınmanın, hemoroid oluşmasında rolu vardır Bu donemde buyuyen bebeğin ve vucudun hayati organlarının ihtiyacını sağlamak icin, annenin kalp atım hızında artış olur ve pompalanan kan artar Eğer daha onceden kalp hastalığınız varsa gebelik kalbinize ekstra yuk olacaktır
Kanlanmanın artışına bağlı olarak vajinal akıntıda da artış olur Akıntının kokulu olması ve kaşıntı ile birlikte gorulmesi, ilişki sırasında yanma yaşanması, tedavi gerektiren bir enfeksiyon olduğunu duşundurur Tedavi edilmeyen vajinal enfeksiyonlar duşuk ve erken doğuma neden olabilir 1618 haftalarda bebeğin anomali testi tekrarlanmaktadır (uclu test) Daha once yapılan ikili test (1213 haftalarda) veya bu donemde yapılan uclu testte anomali riskinde bir artış saptandı ise, amniosentez ile bebeğin genetik yapısının değerlendirilmesi gerekir
26 haftada ise gebeliğe bağlı diyabet araştırılması yapılmaktadır Bu amacla 50 gram şeker icilmesini takiben, bir saat sonra kan şekeri olculur Eğer yuksek duzeyler saptanırsa, daha detaylı tetkiklere gecilir Gebeliğe bağlı diyabet genellikle diyet ile kontrol altına alınabilir
3 Uc ay (7,8 ve 9 aylar)
Gebeliğin bu doneminde alınan kilolar, taşınan bebeğin ağırlığı ve duruş pozisyonundaki değişiklikler sırt ağrılarına neden olabilir Bazı gebelerde gebelik hormonlarının etkisiyle kalca kemiklerinin birleşim yerlerinde gevşeme olur, kalcalarda ve ondeki catı kemiğinin uzerinde ağrı ve sancı hissedilebilir Son uc ayda ani ve ağır hareketlerden kacınmak gerekir Bazı gebeler yururken zorluk cekerler Gebeliğin bu doneminde rahimin ve bebeğin buyumesi kaburgalara baskı yaparak ağrıya neden olabilir
Gebeliğin son donemlerinde bacaklarda ve ayak bileklerinde şişlik sık gorulur Yuz, el ve el bileklerinde şişme olması, preeklampsiye gidişin habercisi olabilir Gebeliğin bu doneminde bazı gebelerde kan basıncı yukselir ve preeklampsi olarak adlandırılan riskli bir tablo ortaya cıkabilir Bu nedenle son 3 ay kan basıncı olcumlerine ozen gostermek, atlamamak gerekir
Gebelik devam ederken rahim kasları, doğuma hazırlık icin yaklaşık 20 30 saniye suren “Braxton Hicks kasılmaları adı verilen gecici kasılmalar gosterir Bu kasılmalar, hafif adet sancısı veya karında hafif gerginlik şeklinde hissedilir Gebeliğin bu donemlerinde, bebeğin başının doğum kanalına yerleşmesiyle idrar torbasına baskı olur ve sık sık idrara cıkma ihtiyacı duyulur Gebeliğin son donemlerinde oksurme ve gulme sonucu, idrar kacırma şikayeti ortaya cıkar Her ne kadar sık idrara cıkma ihtiyacı zahmetli bir hal alsa da bol sıvı tuketiminden vazgecilmemelidir Meyve ve sebzelerin yine bol tuketimi hem kilo kontrolunde hem de kabızlık şikayetinin hafifletilmesinde yardımcı olacaktır
Bebeğin buyumesi ile birlikte rahim ve karın buyur Yatış pozisyonunda zorluk ortaya cıkar Sırt ustu yatmak annede rahatsızlık yarattığı gibi, bebeğe giden kan akımında da azalmaya neden olur Sırt ustu yatmaktan kacınmalı, mumkun olduğunca tercihen sol yan pozisyonunda yatmak gerekir
Doğum işaretleri konusunda da bilgili olmak gerekir 37 haftanın altında bu işaretlerin gorulmesi erken doğum habercisi olacaktır Karında duzenli aralıklarla sertleşme, kasılmalar, vajende bir bardak suyun boşalması gibi bir his, kanlı bir akıntı, erken veya vakitli bir doğumun başladığını gosterir ve hemen doktorunuza haber vermenizi gerektirir
Alıntı
İlk Uc ay
Gıdalarla tum vitaminlerin yeterince alınabilirken, folik asit ihtiyacı tam olarak karşılanamamaktadır Bu nedenle dikkat edilmesi gereken nokta, folik asit vitamininin eksik edilmemesidir Aslında folik asit takviyesine gebelikten yaklaşık 3 ay once başlayarak bebekte gozlenebilecek sinir sistemi anomalilerin onune gecilebilmektedir Eğer erken başlanmadı ise folik asit desteği icin en ideal olanı icerisinde 8001000 mg folik asit barındıran bir multivitamin kullanmaktır Gıdalar secilirken sut urunlerine mutlaka ağırlık verilmeli, her gun mutlaka sut, yoğurt ya da peynir tuketilmeli ve pastorize olmasına dikkat edilmelidir Ciğ et barındıran gıdalar tuketilmemeli, hijyenik acıdan riskli gıdalardan uzak durulmalıdır Gebeliğin tum donemleri icin gecerli uyarı, gebelikte sıvı ihtiyacının fazla olmasından dolayı bol sıvı alımının ihmal edilmemesidir Su ve doğal meyve suları gibi sıvıların bol tuketimi oldukca faydalıdır Gebeliğin erken doneminde, ozellikle 612 haftalar arasında sabahları bulantı ve kusma yaşanabilir Kahve, yağlı ve aşırı baharatlı yiyecekler, sigara kokusu, parfum gibi bazı kokular bu şikayetleri arttırır Coğul gebeliklerde daha da sıkca gorulen bu şikayetler bazen gebeliğin ilk habercisi olabilir Uc gun sure ile hergun uc kezden fazla kusma ya da surekli kusma olması yeterli besin almanızı engelleyerek kilo kaybına ve bebeğin de beslenmesinin bozulmasına neden olur Boyle bir durumda hastanede kısa sureli bir misafirlik ile serum, mineral ve vitamin desteği gerekebilir
Gebelik suresince damarların genişlemesine bağlı olarak kan basıncının da duşmesiyle yorgunluk, baş ağrısı, bulantı ve hatta bayılmalar olabilir Kalp atışlarındaki hızlanma, daha fazla kanın daha hızlı şekilde damarlarda dolaşmasına neden olur; boylece bebeğin oksijen ihtiyacı karşılanır ve vucut ısısı da artar Bazen yaşanan burun tıkanıklığı veya burun kanaması ile dişleri fırcalanırken diş etlerinde kanama olması da bu nedenledir Bu donemde hipotansiyon yonunden dikkatli olmak gerekir Oturulan yerden veya yataktan hızlıca kalkmak ve gun icerisindeki cok yoğun aktivite, efor hipotansiyonu şiddetlendirebilir, başdonmesi ile bayılma gorulebilir Bu acıdan hareketleri biraz yavaşlatmak, gebelik oncesi hızlı hareket alışkanlıklarını sınırlandırmak ve başdonmesi hissedildiğinde en kısa surede istirahat oldukca onemlidir
Duşuk riski ozellikle ilk 10 hafta icerisinde daha yuksektir Bu donemde gozlenecek bir kanama halinde, hemen istirahata gecerek doktorunuza haber vermeniz gerekir Kahverengi leke tarzı kanamalar sık gorulur Asıl korktuğumuz acık kırmızı renkli kanamadır Doktor kontrolunu takiben mutlak istirahat gerektirir
İlk 3 ay icerisinde bebeğin tum organlarının gelişmesinden dolayı ozellikle bu donemde kullanılan tum ilacların, doktorun kontrolunde olması gerekir Gerekmedikce cok sayıda vitamin kullanımından, gereksiz antibiyotik veya ağrı kesici kullanımından kacınılmalıdır Duşuk riski halinde bazı gebelerde faydalı olabileceği duşunulerek kullanılan progesteron iceren hap ve iğnelerin de tum gebeliklerde, “Aman duşuk olmasın zihniyetiyle kullanımından kacınılmalıdır
Bu donemin son haftasında (1213 haftalar) bebeğin ilk anomali taraması yapılacaktır Ultrasonografide bebeğin ense bolgesinin, burun kemiğinin ve genel olcumlerinin değerlendirilmesi ile kanda yapılacak bazı hormon olcumleri sayesinde bebeğin anomali taşıma riski belirlenir Doktorunuza onemli ipucları vermesi acısından bu inceleme kesinlikle atlanmamalıdır
2 Uc ay (4, 5 ve 6 aylar arası)
Bu donem gebeliğin keyfine daha iyi bir şekilde varılabildiği donemdir Vucudun gebeliğe adaptasyonu ile birlikte rahatsızlıklar hafifler, bebeğin haraketlerinin hissedilmesi ile birlikte anne ile bebek arasındaki duygusal bağ cok farklı bir boyut kazanır Bu donemde iştahta artış olur ve kilo alımı hızlanır Karbonhidrat acısından zengin olan gıdalar (ekmek, makarna, hamur işi tatlılar) kilo artışını hızlandırır Kilo artışını kontrolde tutmak icin diyette gerekli bazı duzenlemeler yapmak gerekir Ancak her gun yarım saatlik hafif tempoda bir yuruyuş veya yuzme, kilo kontrolunu sağladığı gibi kasların da gucunu yitirmemesine yardımcı olur
Bu donemde ayak ve bacaklarda sıkca gorulen kramplara magnezyum ve kalsiyum takviyesi yapılması şikayetleri azaltır Gebelik suresince progesteron hormonu, mide ve bağırsaklardaki duz kaslarda gevşeme, bağırsak hareketlerinde azalma ve kabızlığa, mide asidinin yemek borusuna kacması ise yemek borusunda yanmaya neden olur Yemeklerin uzun sure sindirim sisteminde kalması, daha cok besin maddesinin emilimini sağlayarak bebeğin daha iyi beslenmesini sağlar Gebeliğin ozellikle son donemlerinde gorulen kabızlık sonrası aşırı ıkınmanın, hemoroid oluşmasında rolu vardır Bu donemde buyuyen bebeğin ve vucudun hayati organlarının ihtiyacını sağlamak icin, annenin kalp atım hızında artış olur ve pompalanan kan artar Eğer daha onceden kalp hastalığınız varsa gebelik kalbinize ekstra yuk olacaktır
Kanlanmanın artışına bağlı olarak vajinal akıntıda da artış olur Akıntının kokulu olması ve kaşıntı ile birlikte gorulmesi, ilişki sırasında yanma yaşanması, tedavi gerektiren bir enfeksiyon olduğunu duşundurur Tedavi edilmeyen vajinal enfeksiyonlar duşuk ve erken doğuma neden olabilir 1618 haftalarda bebeğin anomali testi tekrarlanmaktadır (uclu test) Daha once yapılan ikili test (1213 haftalarda) veya bu donemde yapılan uclu testte anomali riskinde bir artış saptandı ise, amniosentez ile bebeğin genetik yapısının değerlendirilmesi gerekir
26 haftada ise gebeliğe bağlı diyabet araştırılması yapılmaktadır Bu amacla 50 gram şeker icilmesini takiben, bir saat sonra kan şekeri olculur Eğer yuksek duzeyler saptanırsa, daha detaylı tetkiklere gecilir Gebeliğe bağlı diyabet genellikle diyet ile kontrol altına alınabilir
3 Uc ay (7,8 ve 9 aylar)
Gebeliğin bu doneminde alınan kilolar, taşınan bebeğin ağırlığı ve duruş pozisyonundaki değişiklikler sırt ağrılarına neden olabilir Bazı gebelerde gebelik hormonlarının etkisiyle kalca kemiklerinin birleşim yerlerinde gevşeme olur, kalcalarda ve ondeki catı kemiğinin uzerinde ağrı ve sancı hissedilebilir Son uc ayda ani ve ağır hareketlerden kacınmak gerekir Bazı gebeler yururken zorluk cekerler Gebeliğin bu doneminde rahimin ve bebeğin buyumesi kaburgalara baskı yaparak ağrıya neden olabilir
Gebeliğin son donemlerinde bacaklarda ve ayak bileklerinde şişlik sık gorulur Yuz, el ve el bileklerinde şişme olması, preeklampsiye gidişin habercisi olabilir Gebeliğin bu doneminde bazı gebelerde kan basıncı yukselir ve preeklampsi olarak adlandırılan riskli bir tablo ortaya cıkabilir Bu nedenle son 3 ay kan basıncı olcumlerine ozen gostermek, atlamamak gerekir
Gebelik devam ederken rahim kasları, doğuma hazırlık icin yaklaşık 20 30 saniye suren “Braxton Hicks kasılmaları adı verilen gecici kasılmalar gosterir Bu kasılmalar, hafif adet sancısı veya karında hafif gerginlik şeklinde hissedilir Gebeliğin bu donemlerinde, bebeğin başının doğum kanalına yerleşmesiyle idrar torbasına baskı olur ve sık sık idrara cıkma ihtiyacı duyulur Gebeliğin son donemlerinde oksurme ve gulme sonucu, idrar kacırma şikayeti ortaya cıkar Her ne kadar sık idrara cıkma ihtiyacı zahmetli bir hal alsa da bol sıvı tuketiminden vazgecilmemelidir Meyve ve sebzelerin yine bol tuketimi hem kilo kontrolunde hem de kabızlık şikayetinin hafifletilmesinde yardımcı olacaktır
Bebeğin buyumesi ile birlikte rahim ve karın buyur Yatış pozisyonunda zorluk ortaya cıkar Sırt ustu yatmak annede rahatsızlık yarattığı gibi, bebeğe giden kan akımında da azalmaya neden olur Sırt ustu yatmaktan kacınmalı, mumkun olduğunca tercihen sol yan pozisyonunda yatmak gerekir
Doğum işaretleri konusunda da bilgili olmak gerekir 37 haftanın altında bu işaretlerin gorulmesi erken doğum habercisi olacaktır Karında duzenli aralıklarla sertleşme, kasılmalar, vajende bir bardak suyun boşalması gibi bir his, kanlı bir akıntı, erken veya vakitli bir doğumun başladığını gosterir ve hemen doktorunuza haber vermenizi gerektirir
Alıntı