En Çok Kullanılan CMD Komutları Nelerdir?

Arayüzlerde gerçekleştirilen görsel geliştirmeler başta olmak üzere birçok yenilik işlemci ve belleğe daha çok yük binmesine yol açıyor. Dolayısıyla kimi zaman en basit işlemin bile uygulanma süresi bariz şekilde uzuyor. Bu durumdan kaçınmak için CMD komutları kullanabilirsiniz. En çok kullanılan CMD komutları ve ne işe yaradıkları konusunda detayları da yazımızın devamında bulabilirsiniz.

CMD Komutları Nedir? Ne İşe Yarar?​

En basit şekliyle CMD komutları, sisteminizde bulunan çeşitli verilere ulaşmanızı sağlayan kısayollar olarak tanımlanıyor. Kökenleri MS-DOS tabanlı işletim sistemlerine kadar dayanan bu komutları kullanarak sisteminiz ve ağınız hakkında detaylı bilgi sahibi olabilirsiniz. Hatta arayüz ile çalışmak yerine komut satırları kullanarak dilediğiniz ayarları kısa sürede uygulayabilirsiniz.

CMD komutları, Microsoft tarafından piyasaya sürülen OS/2 işletim sisteminden bu yana kullanılıyor. İlkel görünümüne rağmen komut satırı istemcisi halen daha Windows tabanlı işletim sistemlerinin en güçlü araçları arasında sayılmaya devam ediyor. Üstelik Unix tabanlı MacOS ve Linux yüklü bilgisayarlarda da CMD komutları etkin biçimde kullanılabiliyor.

Görevleri otomatikleştirme olanağı sunmaları ve birden fazlasının ardı ardına çalıştırılabilmesi, CMD komutlarının halen yaygın kullanılmasındaki ana neden olarak gösteriliyor.

Genişletmek için tıkla ...

Komut istemcisi vasıtasıyla ayrıca işletim sistemi ile doğrudan bir iletişim hattı kurabilirsiniz. Böylece sistem üzerinde daha yüksek kontrol düzeyine ve grafik arayüzünün kapsamadığı araçlara kolayca erişebilirsiniz.

CMD Komutu Nasıl Girilir?​

Kullandığınız işletim sistemine bağlı olarak komut satırı istemcisini çalıştırmak için farklı yollar izlemeniz gerekiyor. Bu komutları tüm işletim sistemlerinde farklı çalıştırabilirsiniz. Aşağıda kullanmakta olduğunuz işletim sistemi seçeneklerini inceleyebilir ve CMD komutlarınızı nasıl çalıştırabileceğinize göz atabilirsiniz.

Windows CMD Komutu Çalıştırma​

İstemciyi çalıştırmak için birkaç farklı yöntemi kullanabilirsiniz. Bu yöntemlerin başında Windows logosuna tıkladıktan arama kutucuğuna “CMD” yazmak geliyor. Alternatif olarak Windows 10 sürümünde sistem klasörüne tıkladığınızda açılan liste aracılığıyla da komut satırı yorumlayıcısını başlatabilirsiniz. Windows 7 yüklü bir bilgisayarda ise komut istemcisi donatılar klasörünün altında yer alıyor.

Linux CMD Komutu Çalıştırma​

Komut satırı istemcisinin yerini terminal ekranı alıyor. Ctrl+Alt+F1 tuşlarına aynı anda basarak komutları çalıştırmanızı sağlayacak bu ekrana kolayca ulaşabilirsiniz. Süper klavye kullanıyorsanız, üzerinde pencere simgesi olan tuş ile birlikte “T” harfine aynı anda basarak da terminal ekranını açabilirsiniz.

MacOS CMD Komutu Çalıştırma​

Bilgisayarınızda MacOS yüklüyse CMD komutlarını çalıştırmanıza olanak sağlayan ekrana 3 farklı yoldan erişebilirsiniz. Hızlı bir biçimde terminale ulaşmak için Spotlight üzerinden arama yapmayı tercih edebilirsiniz. Uygulamalar klasörü aracılığıyla sistem uygulamalarından biri olan terminali açabilirsiniz. Ayrıca Dock’un altındaki Finder menüsü açıp yardımcı uygulamalar listesi vasıtasıyla da terminal ekranını görüntüleyebilirsiniz.

En Çok Kullanılan CMD Komutları​

Ipconfig – Sistem yöneticilerinin en fazla kullandıkları CMD komutları arasında yer alan Ipconfig sayesinde ağınızda yaşanan sorunlar hakkında bilgi sahibi olabilirsiniz. Komutu çalıştırdıktan sonra ekrana gelecek liste aracılığıyla yönlendiricinizin IP adresi ile o anda kullanmakta olduğunuz bilgisayarın bilgilerini de öğrenebilirsiniz. Eğer DNS önbelleğini temizlemeniz gerekirse “Ipconfig /flushdns” komutu ile tercih ettiğiniz ayarlara geri dönebilirsiniz.

• Ping –
  Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.
  internet bağlantınızda problem olduğundan şüphelendiğiniz anlarda bu komutu çalıştırabilirsiniz. Bunun için tek yapmanız gereken komut ekranına ping Google.com gibi bir giriş yapmaktan ibaret. Aynı komutu Linux ve MacOS terminal ekranında da kullanabilirsiniz.
• Nslookup – Herhangi bir web sitesinin IP adresi öğrenmenize yardımcı olan bu komutun kullanımı Ping ile aynı. Yani Nslookup yazdıktan sonra satıra web sitesinin adresini girmeniz yeterli.
• Chkdsk – Sürücü hatalarını kontrol etmeniz gerektiğinde uzun adı Check Disk, yani Diski Kontrol Et, olan bu komutu kullanabilirsiniz. Böylece herhangi bir ekstra araca ihtiyaç duymadan hard diskin durumu hakkında fikir sahibi olabilirsiniz.
• SFC – Sistem Dosyası Denetleyicisi, adından da anlayabileceğiniz üzere Windows sistem dosyalarında detaylı tarama yapılmasına imkân tanıyor. SFC /scannow komutunu çalıştırarak olası hataları belirleyebilir ve mümkün olanları onarabilirsiniz.

• Cls – İstemcide uzun süre çalıştıysanız ve çok sayıda komut satırı oluşturduysanız, ekranı temizlemek için “Cls” yazıp enter tuşuna basabilirsiniz.
• Dir – İstemci aracılığıyla sisteminizde çalışma yaparken mevcut tüm dosya ve klasörleri bu komut sayesinde listeleyebilirsiniz.
• Netstat – Komut vasıtasıyla bilgisayarınız tarafından kullanılmakta olan tüm bağlantı bilgilerini listeleyebilirsiniz. Yani TCP de dâhil olmak üzere bilgisayarınızın hangi portlar ile bağlantısı olduğu, ethernet istatistiklerini ve IPRouting tablosunu görüntüleyebilirsiniz. Bu komuttan hem Linux hem de MacOS terminalinde yararlanabilirsiniz.
• Cipher –
  Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.
  servisinizdeki dosya klasörlere ilişkin şifreleme bilgilerini görüntülemek adına bu komutu kullanabilirsiniz. Hatta ek parametreler vasıtasıyla dosya ve klasörleri şifre ile koruma altına alabilir, yeni şifreleme anahtarları oluşturabilir, mevcut şifrelerde değişiklikler yapabilirsiniz.
• Who – Bilgisayarda şu anda oturum açmış tüm kullanıcıları gösteriyor. Linux gibi birden fazla kullanıcının aynı anda işlem yapabildiği sistemlerde anlık bilgi toplamak açısından yarar sağlıyor.

• Su – Windows, Linux ve MacOS yüklü bilgisayarlarda sıklıkla kullanılan bir diğer temel komut olan “Su” farklı bir kullanıcı hesabıyla giriş yapılabilmesini mümkün kılıyor.
• Uname – Sisteminizin çekirdek adı, sürüm numarası, host adı ve işlemci tipi hakkında bilgi edinmek istediğinizde bu komutu ekrana yazabilirsiniz.
• Ps – Sistemde devam eden işlemlerin tamamının listesini ekrana yazdırıyor.
• Free – Linux terminaline özgü bir komut olan “Free” sayesinde bellekteki kullanılabilir boş alanının miktarını öğrenebilirsiniz.
• Pwd – Dizin yolunun ekrana yazdırılmasını sağlıyor. Linux dizin yapısına yabancı bilgisayar kullanıcılara yol gösterici özellik taşıyor. Bu komuttan diğer işletim sistemlerinde de yararlanılabiliyor.
• Assoc – Hangi dosyanın hangi programla ilişkili olduğunu hatırlamakta güçlük çekerseniz, komut satırına “Assoc” komutunu yazabilirsiniz. Spesifik bir arama yapmak için komutu “assoc.doc= program adı” şeklinde modifiye edebilirsiniz.
• Driverquery – Sisteminizde sorun yaratan yanlış ayarlanmış ve eksik sürücüleri belirlemek istediğinizde bu komuttan faydalanabilirsiniz. “-v” eki ile sürücünün yüklendiği klasör de dâhil olmak üzere çok daha detaylı bilgiye ulaşabilirsiniz.

• Powercfg – Komut, sistemin ne kadar enerji harcadığı konusunda bilgi veriyor. Çeşitli parametreler ekleyerek askıya alma ayarlarını yönetebilir, enerji tasarrufu durumunu gözlemleyebilirsiniz.
• Tracert – “tracert + IP adresi” komutu, bilgisayar ile hedef arasındaki bağlantının her adımını listeliyor. Linux ve MacOS yüklü bilgisayarlarda “tracerroute” komutu vasıtasıyla router takibi yapabilirsiniz.
• Shutdown – Bilgisayarı kapatıp gelişmiş başlangıç ayarları açılacak şekilde yeniden başlatmak için kullanılıyor. Çeşitli parametreler ekleyerek diğer işletim sistemlerinde de bu komuttan yararlanabilirsiniz.

CMD Komutları Kullanılırken Nelere Dikkat Edilmeli?​

Sisteminizde ve ağınızda beklenmedik sorunlarla karşılaşmamak adına CMD komut satırını kullanırken bazı noktalara dikkat etmelisiniz. Örneğin kullanabileceğiniz tüm komutların listesini görüntülemek için istemciye “Help” yazabilirsiniz. Böylece ihtiyacınız olan komut veya komutları kesin olarak öğrenip hatalı işlem yapma olasılığınızı en az seviyeye indirgeyebilirsiniz.

Zira hatalı komut girerek yapacağınız bir işlemle istemeden de olsa donanımlarınızı kaldırabilir, hatta daha da kötüsü sistem dosyalarına zarar verebilirsiniz.

Genişletmek için tıkla ...

Windows tabanlı işletim sitemlerinde “komut adı /?” şeklinde giriş yaparsanız, ilgili komut hakkında tüm detayları öğrenebilirsiniz. Linux yüklü bilgisayarda aynı işlem için “komut_ismi –help”, MacOS terminal ekranında ise “man komut adı” yazarak detaylı yardım iletisi elde edebilirsiniz.

Bu sayede farkında olmadan dosya ve klasörleri silmek gibi hataların meydana gelme riskini azaltabilirsiniz. Sistemde daha önce kullanılan komutların hangilerini olduğunu öğrenmek içinse yukarı ve aşağı ok tuşlarını kullanabilirsiniz.