enerji kaynaklarının çevreye olumlu ve olumsuz etkileri
Yenilenemez Enerji Kaynaklarının Çevresel Etkileri
Bugün fosil yakıtların çevre ve insan sağlığı açısından yarattığı olumsuzluklar her geçen gün katlanarak artmaktadır Eski Kalıntı yakıtlar yakıldığında altı sera gazının açığa çıkmasına niçin olur Bunlardan en belirleyici olanları karbondioksit (CO2) ve metandır Diğerleri ise kükürt, partikül madde, azotoksit, kurum ve küldür
Güneş, gün doğumundan gün batımına kadar atmosfere ısı ve ışık vermektedir Doğal döngünün devam etmesi için bu ısının yeniden uzaya verilmesi gerekmektedir Ama fosil yakıtların yanması sonucu ortaya çıkan CO2 ve metan gazı bünyelerinde ısı alıkoyma özelliğinden dolayı ısının bir kısmını atmosferde tutmaktadır Bu Nedenle dünya ısınmaya başlamakta ve iklim değişiklikleri meydana gelmektedir
Negatif yönlerini bir kaç daha aşağı başlıkta inceleyelim ;
Küresel Isınma
Fosil yakıtların yoğun bir şekilde yakılması ile ilk olarak karbondioksit elde etmek üzere, atmosferde sera gazlarının giderek artması ve buna bağlı olarak dünyamızın ısınması, sera etkisi ( kürsel ısınma ) olarak tanımlanmaktadır
Sera etkisi yapan gazlar arasında, karbondioksit, metan, karbon monoksit, hidrokarbonlar ve kloroflora Karbonları sayılabilir Küresel ısınmanın en büyük etkisinin, kutuplardaki buzulların erimesine yol açması ve denizlerin yükselerek çoğu ülkenin sular aşağı kalması olacağı belirtilmiştir Fosil yakacak tüketiminin aynı çabucak sürmesi sonucunda, önümüzdeki 50 yıl içinde dünyamızın sıcaklığının 5 derece artacağını ve bunun da büyük felaketlere yol açacağını göstermektedir Keza, sera etkisi nedeniyle yeryüzü sıcaklığının artması ile denizlerden göllerden ve nehirlerden daha fazla uçup gitme olacak, dolayısıyla daha pozitif yağmur ve doğal su baskını felaketleri olacaktır
1900lerden 2000lere değin atmosferin ortalama sıcaklığı 0,5 derece artmıştır ve iklim değişikliğinin zincirleme sonuçları ağır ağır yaşamı etkilemektedir Su kaynakları kurumakta, çiçekler erken açmakta, erken yağan karlar tarım ürünlerinde zayiata sebep olmakta, bitkiler vakitsiz meyve vermekte veya hiç vermemektedir
Uzmanlar, fosil yakıtların etkilerini kısa ve uzun vadeli olarak değerlendirmektedir Kısa vadede oluşan sonuçlar artık yaşamın bir parçası olmuş durumdadır Sıcaklık arttıkça buzlar başlıca kütleden koparak erimekte, çığ olayları artmakta, pozitif miktarda su dolaşıma girmekte, su baskını felaketleri, fırtınalar, kasırgalar oluşmaktadır
Küresel ısınmanın, uzun vadede öngörülen sonuçları ise daha vahimdir Sıradan sıcaklık artışı bu şipşak devam ederse, 2020 yılında deniz seviyesi bir metreye kadar yükselecektir Bu da dünyanın en büyük kentlerinin sular aşağı kalmasına yol açacaktır
Asit Yağmurları:Özellikle kömür ve petrol gibi eski kalıntı yakıtlardan havaya atılan kükürt dioksit, azot oksitler ve karbon gazları, yağmur damlaları ile birleştirilerek sırayla sülfürik asit, nitrik asit ve karbonik asit oluşturur Asit yağmurlarının zararı, ormanlarla sınırlı olmayıp, canlı varlıkların yanı sıra, demir yolları, binalar, köprüler ve tarihsel kalıntılar üstünde de etkin olmaktadır Eski Kalıntı yakıtların yanma reaksiyonu sonucunda atmosferik sera etkisine yol açan CO2 salımı 1990 yılında 0,6 milyar tonsene iken, bilhassa son 40 yılda büyük bir çoğaltma göstererek, 1998 yılında 55 milyar tonyıla ulaşmıştır
Kentsel Hava Kirliliği
1960lı yılların sonundan itibaren dünyanın baştan başa görülen seri nüfus artışı, kentleşme ve sanayileşme, ısınma, trafik, sınai etkinlikler ve buna alt elektrik tüketimi için gelişen bir yakacak tüketimini de beraberinde getirmiştir
Eski Kalıntı yakıt emisyonları arasında SOx, NOx, CO2 ve dağıtılmış organik bileşikler, kurum ve partikül maddeler sayılabilir
Yenilenebilen Enerji Kaynaklarının çevresel etkisi
Bugün tüm dünyanın enerji tüketiminde büyük ölçüde bağımlı olduğu enerji kaynakları yenilenemez nitelikte olan eski kalıntı kaynaklardır Bu eski kalıntı kaynakların çevreye verdikleri zararlarda bilhassa şehirlerdeki hava kirliliği olmak üzere tüm doğal etraf üzerinde kendini hissettirmekte ve bu olumsuzlukların en aza indirilebilmesi içinde çareler aramaktadır Ancak hemen şimdi yoğun şekilde kullanımı olmayan ve çevre üzerindeki etkileri yeterince değerlendirilmemiş olan yenilenebilen enerji kaynaklarının çevresel etkileri üzerinde ayrı olarak durulmaktadır
Rüzgar Enerjisi
Rüzgar tribünleri görünüş olarak 20 km lik bir alanda olumsuz tesir yapmaktadır Kuşların peşine düşüp takip ettiği göç yolları güzergahında çıkardıkları ses ile bu manzara yollarını değiştirmesi sebep olurlar Diğer enerji kaynaklarına göre rüzgar enerjisi çevreye çok hasar vermediği için vatandaşlar tarafından çevreye verdikleri bakış bozukluğu gibi şeyleri görmezlikten gelirler Fanatik çevreciler gerçi buna aleyhinde tepkilidirler (güzel görülü yaklaşmazlar)
Rüzgar enerjisi üretimi için geniş bir arazi devreye sokulmaktadır 1000 NWplik bir enerji üretimi için 100 km2 lik bir alanın kullanılması gerekir Ve burada işgal edilen yüzey % 01dir Diğer kalan arazilerde zirai açıdan kullanılabilir Buradaki en manâlı dezavantaj gürültü rahatsızlığıdır Bu jenaratörlerin 200300 m kadar ötesine kadar gürültü rahatsızlığı söz konusudur Bunlar estetik açıdan çok arzu edilmeyen tesislerdir
Rüzgar Enerjisi, atmosfer ve suları kirletmemekte, çevreye zararlı olabilecek herhangi bir toksit madde vermemekte birlikte, rüzgar türbinlerinin çıkardığı ses, şamata rahatsızlığına niçin olmakta ve arazi kullanımı açısından da bazı olumsuzlukları beraberinde getirmektedir Bilhassa ağaçlık alanlarda rüzgar türbinlerinin inşası için ağaç kesilmekte, yeşil alanlara zararlar verilmektedir Tekrar bu türbinlerin inşası için yollar yapılmakta ve bu yolların yapımı esnasında, ormandaki ağaçlar kesilmekte, bu yollarla orman ve çevre manâlı ölçüde hasar görmektedir Rüzgar türbinleri ikâmetgâh alanlarına yakın inşa edilmişse bu alanlarda yol açtığı şamata rahatsızlığı sebebiyle taşınmazların değerini büyük ölçüde azaltmaktadır
Rüzgar türbinlerinin öteki bir çevresel olumsuzluğu da kartal ve doğan türü kuşların, bunlara çarparak ölmesidir Bu konuda türbini üreten firmalar bazı önlemler edinmek için araştırmalarını yoğunlaştırmaktadır
Güneş Enerjisi
Güneş enerjisinde 1000 MWp lik bir enerji için 78 km2 güneş panellerine gereksinim vardır Bu cins paneller genellikle binaların çatı ve duvarlarına yerleştirilir
Güneş enerjisi üreten sistemler, hava kirliliğine yol açmamakta, sağlığımız üstünde de her hangi bir olumsuzluk ortaya koymamaktadır Bilindiği gibi, güneş enerjisinin verimi, teknolojisine ve iklim şartlarına bağlı olarak değişmektedir Güneş enerjisi ile ısınan suyun özelliğinde de sağlığımızı olumsuz yönde etkileyecek herhangi bir değişim söz konusu değildir
Güneş enerjisi için üretilen malzemelerin bazıları, bunların üretiminde çalışan işçiler ve bunlara dokunan kimseler üzerinde olumsuz etkiler yapmaktadır Bilhassa foto voltaik pillerde kullanılan kadmiyum ve arsenik, söz konusu zararlı maddeler arasındadır Tekrar bazı sistemlerde kullanılan silikon maddesi solunum yolları ile alındığında, burada çalışan işçiler üstünde kanserojen tesir de bulunmaktadır bundan başka, bu foto voltaik pillerden sızan ve çevreye yayılan gazlar yangın olaylarında itfaiyeciler üstünde de telafisi mümkün olmayan zararlar meydana getirmektedir
Güneş enerjisi üretimi için büyük ölçekte arazi kullanımı gerekmektedir 2060 mega wattlık bir enerji üretimi için, en azından, bir kilometrekarelik alana gereksinim vardır Bu koşul yalnızca güneş enerjisi üretimi için değil, termik santralarda da asgari o kadarlık bir alana gereklilik duyulmaktadır Nüfusun yoğun olduğu, arazinin kıymetli olduğu yörelerde, bu durum manâlı bir olumsuzluktur bundan başka, güneş enerjisinde su kullanılmadığı için suyun olmadığı ya da değerli olduğu yörelerde, bilhassa çöllerde kayda değer bir avantaızlıktır
Jeotermal Enerji
Jeotermal enerji bilindiği gibi yerin içinden elde edilen bir enerjidir Meteorik suların yerin içinde dolaşım yaparken, sıcak magma tarafından ısıtılması ve konveksiyon akımları ile yeryüzüne yükselmesi sonucu ortaya çıkan, sıcak akışkanlar, yenilebilen enerji kaynaklarını oluşturmaktadır Bu konuda sıcak kaya sistemleri de son zamanlarda da etkisini büyütümüştür
Yenilenebilir ve Yenilenemez enerji kaynaklarının Olumsuzluklarının yanı sıra olumlu yanları ise insanların ihtiyaçlarını karşılamasında ve gelişmesiin dinç olarak sürdürülmesinde gerekli olan enerji özellikle sanayi ,konut ve ulaştırma gibi sektörlerde kulanılmaktadır *
Yenilenemez Enerji Kaynaklarının Çevresel Etkileri
Bugün fosil yakıtların çevre ve insan sağlığı açısından yarattığı olumsuzluklar her geçen gün katlanarak artmaktadır Eski Kalıntı yakıtlar yakıldığında altı sera gazının açığa çıkmasına niçin olur Bunlardan en belirleyici olanları karbondioksit (CO2) ve metandır Diğerleri ise kükürt, partikül madde, azotoksit, kurum ve küldür
Güneş, gün doğumundan gün batımına kadar atmosfere ısı ve ışık vermektedir Doğal döngünün devam etmesi için bu ısının yeniden uzaya verilmesi gerekmektedir Ama fosil yakıtların yanması sonucu ortaya çıkan CO2 ve metan gazı bünyelerinde ısı alıkoyma özelliğinden dolayı ısının bir kısmını atmosferde tutmaktadır Bu Nedenle dünya ısınmaya başlamakta ve iklim değişiklikleri meydana gelmektedir
Negatif yönlerini bir kaç daha aşağı başlıkta inceleyelim ;
Küresel Isınma
Fosil yakıtların yoğun bir şekilde yakılması ile ilk olarak karbondioksit elde etmek üzere, atmosferde sera gazlarının giderek artması ve buna bağlı olarak dünyamızın ısınması, sera etkisi ( kürsel ısınma ) olarak tanımlanmaktadır
Sera etkisi yapan gazlar arasında, karbondioksit, metan, karbon monoksit, hidrokarbonlar ve kloroflora Karbonları sayılabilir Küresel ısınmanın en büyük etkisinin, kutuplardaki buzulların erimesine yol açması ve denizlerin yükselerek çoğu ülkenin sular aşağı kalması olacağı belirtilmiştir Fosil yakacak tüketiminin aynı çabucak sürmesi sonucunda, önümüzdeki 50 yıl içinde dünyamızın sıcaklığının 5 derece artacağını ve bunun da büyük felaketlere yol açacağını göstermektedir Keza, sera etkisi nedeniyle yeryüzü sıcaklığının artması ile denizlerden göllerden ve nehirlerden daha fazla uçup gitme olacak, dolayısıyla daha pozitif yağmur ve doğal su baskını felaketleri olacaktır
1900lerden 2000lere değin atmosferin ortalama sıcaklığı 0,5 derece artmıştır ve iklim değişikliğinin zincirleme sonuçları ağır ağır yaşamı etkilemektedir Su kaynakları kurumakta, çiçekler erken açmakta, erken yağan karlar tarım ürünlerinde zayiata sebep olmakta, bitkiler vakitsiz meyve vermekte veya hiç vermemektedir
Uzmanlar, fosil yakıtların etkilerini kısa ve uzun vadeli olarak değerlendirmektedir Kısa vadede oluşan sonuçlar artık yaşamın bir parçası olmuş durumdadır Sıcaklık arttıkça buzlar başlıca kütleden koparak erimekte, çığ olayları artmakta, pozitif miktarda su dolaşıma girmekte, su baskını felaketleri, fırtınalar, kasırgalar oluşmaktadır
Küresel ısınmanın, uzun vadede öngörülen sonuçları ise daha vahimdir Sıradan sıcaklık artışı bu şipşak devam ederse, 2020 yılında deniz seviyesi bir metreye kadar yükselecektir Bu da dünyanın en büyük kentlerinin sular aşağı kalmasına yol açacaktır
Asit Yağmurları:Özellikle kömür ve petrol gibi eski kalıntı yakıtlardan havaya atılan kükürt dioksit, azot oksitler ve karbon gazları, yağmur damlaları ile birleştirilerek sırayla sülfürik asit, nitrik asit ve karbonik asit oluşturur Asit yağmurlarının zararı, ormanlarla sınırlı olmayıp, canlı varlıkların yanı sıra, demir yolları, binalar, köprüler ve tarihsel kalıntılar üstünde de etkin olmaktadır Eski Kalıntı yakıtların yanma reaksiyonu sonucunda atmosferik sera etkisine yol açan CO2 salımı 1990 yılında 0,6 milyar tonsene iken, bilhassa son 40 yılda büyük bir çoğaltma göstererek, 1998 yılında 55 milyar tonyıla ulaşmıştır
Kentsel Hava Kirliliği
1960lı yılların sonundan itibaren dünyanın baştan başa görülen seri nüfus artışı, kentleşme ve sanayileşme, ısınma, trafik, sınai etkinlikler ve buna alt elektrik tüketimi için gelişen bir yakacak tüketimini de beraberinde getirmiştir
Eski Kalıntı yakıt emisyonları arasında SOx, NOx, CO2 ve dağıtılmış organik bileşikler, kurum ve partikül maddeler sayılabilir
Yenilenebilen Enerji Kaynaklarının çevresel etkisi
Bugün tüm dünyanın enerji tüketiminde büyük ölçüde bağımlı olduğu enerji kaynakları yenilenemez nitelikte olan eski kalıntı kaynaklardır Bu eski kalıntı kaynakların çevreye verdikleri zararlarda bilhassa şehirlerdeki hava kirliliği olmak üzere tüm doğal etraf üzerinde kendini hissettirmekte ve bu olumsuzlukların en aza indirilebilmesi içinde çareler aramaktadır Ancak hemen şimdi yoğun şekilde kullanımı olmayan ve çevre üzerindeki etkileri yeterince değerlendirilmemiş olan yenilenebilen enerji kaynaklarının çevresel etkileri üzerinde ayrı olarak durulmaktadır
Rüzgar Enerjisi
Rüzgar tribünleri görünüş olarak 20 km lik bir alanda olumsuz tesir yapmaktadır Kuşların peşine düşüp takip ettiği göç yolları güzergahında çıkardıkları ses ile bu manzara yollarını değiştirmesi sebep olurlar Diğer enerji kaynaklarına göre rüzgar enerjisi çevreye çok hasar vermediği için vatandaşlar tarafından çevreye verdikleri bakış bozukluğu gibi şeyleri görmezlikten gelirler Fanatik çevreciler gerçi buna aleyhinde tepkilidirler (güzel görülü yaklaşmazlar)
Rüzgar enerjisi üretimi için geniş bir arazi devreye sokulmaktadır 1000 NWplik bir enerji üretimi için 100 km2 lik bir alanın kullanılması gerekir Ve burada işgal edilen yüzey % 01dir Diğer kalan arazilerde zirai açıdan kullanılabilir Buradaki en manâlı dezavantaj gürültü rahatsızlığıdır Bu jenaratörlerin 200300 m kadar ötesine kadar gürültü rahatsızlığı söz konusudur Bunlar estetik açıdan çok arzu edilmeyen tesislerdir
Rüzgar Enerjisi, atmosfer ve suları kirletmemekte, çevreye zararlı olabilecek herhangi bir toksit madde vermemekte birlikte, rüzgar türbinlerinin çıkardığı ses, şamata rahatsızlığına niçin olmakta ve arazi kullanımı açısından da bazı olumsuzlukları beraberinde getirmektedir Bilhassa ağaçlık alanlarda rüzgar türbinlerinin inşası için ağaç kesilmekte, yeşil alanlara zararlar verilmektedir Tekrar bu türbinlerin inşası için yollar yapılmakta ve bu yolların yapımı esnasında, ormandaki ağaçlar kesilmekte, bu yollarla orman ve çevre manâlı ölçüde hasar görmektedir Rüzgar türbinleri ikâmetgâh alanlarına yakın inşa edilmişse bu alanlarda yol açtığı şamata rahatsızlığı sebebiyle taşınmazların değerini büyük ölçüde azaltmaktadır
Rüzgar türbinlerinin öteki bir çevresel olumsuzluğu da kartal ve doğan türü kuşların, bunlara çarparak ölmesidir Bu konuda türbini üreten firmalar bazı önlemler edinmek için araştırmalarını yoğunlaştırmaktadır
Güneş Enerjisi
Güneş enerjisinde 1000 MWp lik bir enerji için 78 km2 güneş panellerine gereksinim vardır Bu cins paneller genellikle binaların çatı ve duvarlarına yerleştirilir
Güneş enerjisi üreten sistemler, hava kirliliğine yol açmamakta, sağlığımız üstünde de her hangi bir olumsuzluk ortaya koymamaktadır Bilindiği gibi, güneş enerjisinin verimi, teknolojisine ve iklim şartlarına bağlı olarak değişmektedir Güneş enerjisi ile ısınan suyun özelliğinde de sağlığımızı olumsuz yönde etkileyecek herhangi bir değişim söz konusu değildir
Güneş enerjisi için üretilen malzemelerin bazıları, bunların üretiminde çalışan işçiler ve bunlara dokunan kimseler üzerinde olumsuz etkiler yapmaktadır Bilhassa foto voltaik pillerde kullanılan kadmiyum ve arsenik, söz konusu zararlı maddeler arasındadır Tekrar bazı sistemlerde kullanılan silikon maddesi solunum yolları ile alındığında, burada çalışan işçiler üstünde kanserojen tesir de bulunmaktadır bundan başka, bu foto voltaik pillerden sızan ve çevreye yayılan gazlar yangın olaylarında itfaiyeciler üstünde de telafisi mümkün olmayan zararlar meydana getirmektedir
Güneş enerjisi üretimi için büyük ölçekte arazi kullanımı gerekmektedir 2060 mega wattlık bir enerji üretimi için, en azından, bir kilometrekarelik alana gereksinim vardır Bu koşul yalnızca güneş enerjisi üretimi için değil, termik santralarda da asgari o kadarlık bir alana gereklilik duyulmaktadır Nüfusun yoğun olduğu, arazinin kıymetli olduğu yörelerde, bu durum manâlı bir olumsuzluktur bundan başka, güneş enerjisinde su kullanılmadığı için suyun olmadığı ya da değerli olduğu yörelerde, bilhassa çöllerde kayda değer bir avantaızlıktır
Jeotermal Enerji
Jeotermal enerji bilindiği gibi yerin içinden elde edilen bir enerjidir Meteorik suların yerin içinde dolaşım yaparken, sıcak magma tarafından ısıtılması ve konveksiyon akımları ile yeryüzüne yükselmesi sonucu ortaya çıkan, sıcak akışkanlar, yenilebilen enerji kaynaklarını oluşturmaktadır Bu konuda sıcak kaya sistemleri de son zamanlarda da etkisini büyütümüştür
Yenilenebilir ve Yenilenemez enerji kaynaklarının Olumsuzluklarının yanı sıra olumlu yanları ise insanların ihtiyaçlarını karşılamasında ve gelişmesiin dinç olarak sürdürülmesinde gerekli olan enerji özellikle sanayi ,konut ve ulaştırma gibi sektörlerde kulanılmaktadır *