ABD'de temmuz ayında yüzde 8,5 artan yıllık enflasyon, ağustosta yüzde 8,3'e gerilemesine rağmen yüzde 8,1 seviyesinde bulunan piyasa beklentilerini aştı.
100 BAZ PUAN
Verinin akabinde Fed'in gelecek haftaki toplantısında, federal fonlama oranı siyasetine başladığı 1990'lardan bu yana birinci sefer 100 baz puanlık faiz artırımına gideceği ihtimali fiyatlamaya başlarken, faizlerde en az 75 baz puanlık artışa kesin gözüyle bakılıyor. Nomura ve Citigroup üzere önde gelen bankaların faiz artırım beklentilerinin 100 baz puan tarafında olması dikkati çekiyor.
Halihazırda para piyasasındaki fiyatlamalarda, Fed'in 75 ve 100 baz puanlık faiz artırımı ihtimali sırasıyla yüzde 66 ve yüzde 34 seviyesinde bulunuyor. Bankanın daha evvel 25 baz puanlık faiz artırımına gitmesi daha muhtemel görülen gelecek ayki toplantısı için ise 50 baz puana yüzde 51,2 ve 75 baz puana yüzde 18,3 ihtimal veriliyor.
NEW YORK BORSASI'NDA SERT DÜŞÜŞ
Enflasyon bilgilerinin Fed'in agresif faiz artırımlarına devam edeceği beklentilerini güçlendirmesinin akabinde dün New York borsasında endeksler ortalama yüzde 4,5 bedel kaybederken, tahvil piyasasında da satışlar arttı.
Dow Jones endeksi yüzde 3,94, Nasdaq endeksi yüzde 5,16 ve S&P 500 endeksi yüzde 4,32 geriledi. ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi yüzde 3,46 ile 3 ayın doruğunu görmesinin akabinde yüzde 3,42'de dengelenirken, 2 yıllık tahvil faizi yüzde ile 3,81 ile Kasım 2007'den bu yana en yüksek seviyeyi test etti. Dolara olan talebin artması ile dün yüzde 1,6 yükselen dolar endeksi, bugün de 110 hududuna kadar yükseldi. ABD'de endeks vadeli kontratların yeni güne yükselişle başladığı görülürken, bugün açıklanacak Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) verisinin fiyatlamaların seyrinde tesirli olması bekleniyor.
GÜNDEM GÜÇ KRİZİ
Avrupa tarafında güç krizine ait gelişmeler gündemin odağındaki yerini korurken, Avrupa Birliği (AB) üyesi ülkelerin, elektrik ve doğal gaz fiyatlarındaki artışa karşı alınacak tedbirleri görüşmek üzere 30 Eylül'de Brüksel'de tekrar harikulâde toplanacağı bildirildi. Öte yandan dün Almanya'da açıklanan ZEW Ekonomik Beklenti Endeksi eylülde kötüleşmeye işaret etti.
Bu gelişmelerle dün güne karışık bir seyirle başlayan Avrupa borsalarında, global enflasyonist telaşlarla sert düşüş yaşandı. Almanya'da DAX 40 endeksi yüzde 1,59, Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 1,39, İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 1,17 ve İtalya'da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 1,36 bedel kaybetti. Dolardaki güçlenme ile avro/dolar paritesi tekrar 1'i altına inerken, Avrupa'da endeks vadeli kontratlar yeni güne de satıcılı başladı.
Asya genelinde, Çin'de iktisada yönelik tasalar ve Japonya'da zayıf yen profili gündemi meşgul etmeye devam ediyor. Global çapta azalan risk iştahı temasının Asya borsaları üzerinden bugüne de taşındığı görülürken, bölge borsalarındaki düşüşte ABD'nin Çin'in mümkün Tayvan işgalini engellemek için bir yaptırım paketini değerlendirdiği haberleri tesirli oldu.
Bugün açıklanan bilgilere nazaran, Japonya'da açıklanan temmuz ayı sanayi üretimi aylık yüzde 0,8 artışla beklentilerin altında kalırken, yıllık bazda yüzde 2 azalarak zayıf görünümünü sürdürdü. Ülkede evvelki ay yüzde 9,6 artan kapasite kullanım oranı da temmuzda yüzde 2,4 yükseldi.
Bu gelişmelerle kapanışa yakın Çin'de Şanghay bileşik endeksi yüzde 1, Japonya'da Nikkei 225 endeksi yüzde 2,8 ve Hong Kong'da Hang Seng endeksi yüzde 2,6 kıymet kaybetti.
Yurt içinde dün Borsa İstanbul'da bankacılık bölümünde ağırlaşan satışların genele yayılması ile endekse bağlı devre kesici sistemi çalışırken, BIST 100 endeksi yüzde 6,09 bedel kaybederek 3.426,88 puandan kapandı. Toplam süreç hacmi ise 138,1 milyar lira ile rekor kırdı. Dolar/TL, dün günü yüzde 0,1 artışla 18,2498'den tamamlamasının akabinde, bugün bankalararası piyasanın açılışında 18,2540'tan süreç görüyor.
Analistler, enflasyonist kaygılar paralelinde merkez bankalarının tarihi seviyede faiz artırımlarına devam edeceği beklentilerinin güçlendiğini belirterek, Fed'in gelecek haftaki toplantısı öncesinde hisse piyasalarında oynaklığın sürebileceğini söyledi.
YATIRIMCILARA UYARI
Yurt içinde ise bir müddettir global piyasalardan olumlu ayrışan BIST 100 endeksinde yaşanan düzeltmenin devam edip etmeyeceğinin izleneceğini aktaran analistler, yatırımcıların temkinli davranması gerektiğini kaydetti.
Analistler bugünün bilgi gündeminde İngiltere'de enflasyon, ABD'de Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) ve Avro Bölgesi'nde sanayi üretiminin öne çıktığını tabir ederek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 3.340 puanın dayanak, 3.500 düzeyinin direnç pozisyonuna geldiğini bildirdi.