Makina Mühendisleri Odası’nın (MMO) her ay yayımladığı sanayinin sorunları bültenine göre enflasyondaki tırmanışın son iki ayda 3’e katlandığını vurgulanırken geçici olmadığı aktarıldı.
Sanayide fiyatların 3 aydaki artışı
MMO sanayicinin sorunları bülteninde son iki ayda enflasyonun 3’e katlandığı vurgulanırken tırmanışın geçici olmadığı aktarıldı. Tüketicide yüzde 48,7 üreticide yüzde 95,5’i bulan enflasyonun şok edici olduğu belirtildi. Bültende sanayici fiyatlarının son 3 ayda yüzde 45 arttığı aktarıldı.
MMO, Sanayinin Sorunları Bülteni’nin 78’incisini yayımladı. Eylül ayında başlatılan faiz indirimi kararının yanlış olduğu aktarılırken dövizlerdeki patlamanın enflasyon barajını yıktığına dikkat çekildi.
Enflasyon tahribatı artıyor
Ülkede son 30 yılın en yüksek enflasyonunun yaşandığı aktarılan bültende artışın bir istisna olmadığı ve süreklilik gösterdiğinin altı çizildi. Enflasyonun son zamanlarda süreklilik gösterdiği ve art arda yükselişlerle büyük tahribatlar yaratır özellikte olduğu belirtildi.
Bülten’de şu ifadeler yer aldı:
2021’in son 2 ayı ve 2022 Ocak ayına ilişkin üretici fiyat artışı, önceki yüksek enflasyon yıllarından daha ağır bir enflasyona işaret ediyor. Burada 3 ay üst üste, yaklaşık çift haneli enflasyon gözlemleniyor.
Petrol ürünleri alt sektöründe yıllık yüzde 181 olan artışın dörtte birinin son 90 günde gerçekleştiği belirtilen bültende: “Elektrik ve doğalgazda gerçekleşen üretici fiyatları artışı yıllık yüzde 138,5’i bulurken son 90 günde bunun 41,4 puanı gerçekleşti. Ana metallerde de yıllık yüzde 136’yı bulan artışın üçte biri son 90 güne ait” dendi.
Fiyatlarda tempo kolay düşmeyecek
Bültende Birgün haberine göre, şu analizlere yer verildi:
Kâğıtta yüzde 120 yıllık fiyat artışının yarısından çoğu son 90 günde gerçekleşmiş durumda. Aynı şey kimyasal ürünler, hatta tekstil için de söylenebilir. Özellikle imalat sanayiinde gerçekleşen ve yıllığı yüzde 90’ı aşan ortalama yıllık artışların yarısının, son 90 güne ait olduğu görülebiliyor. Makina ekipmanları, bilgisayar gibi sektörlerde sanayi fiyatlarının yıllık artışının yüzde 60’ına yakınının yine son 90 günde yaşandığı gözlenebiliyor.
Sanayici ya da üretici fiyatları son 90 günde sert bir yükseliş halinde iken tüketici fiyatlarına yansımanın biraz gecikmeli olduğu gözleniyor. Tüketici fiyatlarında da son 60 günde sert artışlar gözlendi. İki ay üst üste Aralık 2021 ve Ocak 2022’de çift haneli yüksek TÜFE artışları görüldü. Bu, 1994’ten bu yana görülmüş bir olgu değil.
Son iki ayda tüketici enflasyonu yüzde 26,2 oldu. Ondan önceki 2 ayda ise tüketici enflasyonu yüzde 6 artmıştı. Bu anlamda önceki 2 ay ile sonraki 2 ay ardından enflasyon artışı 3’e katlandı. Ekim-Kasım 2021’i içeren 2 ay öncesinde fiyat artışları yüzde 2-3 arası değişiyordu. Dolayısıyla son 2 ay yüzde 26,2’ye ulaşan artışı gerçekten de şoke edici oldu.
Son aylarda üst üste gelen zamlarla hem üretici hem tüketici fiyatında yaşanan abandone edici zamların, özellikle tüketici fiyat artışlarının yılın ilk çeyreğinde yani Şubat ve Mart aylarında temposunu kolay kolay düşürmeyeceğine ilişkin belirtiler yüksek. Bu konuda iktidarın gıda KDV’sini yüzde 1’e indirmek gibi önlemlerinin de çok etkili olması beklenmiyor. Özellikle ABD’den gelen bazı ekonomik bulutların, içeride yeni türbülanslar yaratması muhtemel görünürken iktidarın seçim saikini önde tutan yaklaşımları nedeniyle de enflasyonu geriletebilecek adımlardan uzak durması, yeni fiyat tırmanışlarının önlenemeyeceğine işaret ediyor.