Yükselen enflasyon alım gücünü düşürürken, kredi ödemelerinde de bütçelerin zorlanmasına neden oluyor. Muhtaçlık kredisine, muhtaçlık artarken, yükselen konut ve otomobil fiyatlarının tek düşüş tesiri kredilerinde görülüyor.
Türkiye Bankalar Birliği tarafından açıklanan bilgilerde muhtaçlık kredisi kullananların tasfiye olacak alacak oranı 1 yılda 1,4 puan arttı ve yüzde 4,3 oldu.
Bankacılık Denetleme ve Düzenleme Kurumu (BDDK) takibe alınacak alacakların müddetinde bankalara pandemi sürecinde sağlanan esnekliğin sona ermesi tesirli oldu. Bu artışta başka tesirler de enflasyondaki yükseliş ve TL'deki paha kaybı sonrası alım gücünün azalması ile tüketiciler borçlarını ödeyememeye başladı. Ayrıyeten 50 bin liranın üzerinde tüketici kredilerinde yapılan düzenleme ile vade 36 aydan 24 aya düşürülünce aylık ödemelerdeki artış da tesirli oldu.
17 Mart 2020'de pandemi sürecinde BDDK sıkıntılı kredilerin takibe düşme müddetinde esneklik tanıyarak 90 gün olan süreyi 180 güne çıkarmıştı.
Bu uygulama 30 Eylül 2021'de birtakım istisnalarla kaldırılırken, 2022 Ocak itibariyle büsbütün sona erdi. Bu esneklik ortadan kalkarken bankaların tasfiye olunacak alacak oranları ve takipteki kredileri doğal olarak artışa geçti. Bunların içinde en dikkat cazibeli olanı gereksinim kredilerinde göze çarptı.
Türkiye Bankalar Birliği (TBB) datalarında Şubat 2022'de gereksinim kredisinin 478,2 milyar liraya ulaştığı görülürken, 2021 Şubat'ta bu sayı 403,6 milyar lira olmuştu. Son 1 yılda muhtaçlık kredisinde yüzde 18,4 artış görüldü.
Dünya'dan Şebnem Turhan haberine nazaran, Tasfiye olunacak alacaklar ise yüzde 4,3 oranına ulaşarak 20 milyar 670 milyon lira oldu. Tekrar 2021 yılı Şubat ayında bu oran yüzde 2,9 düzeyinde gerçekleşmişti. Geçen 1 yılda tasfiye olacak alacak oranı yüzde 48,3 oranında artışla 1.4 puan arttı.
Konut ve taşıt fiyatlarındaki yükseliş kredileri rahatlattı
Konut kredilerinde vadelerin hali hazırda uzun olması, enflasyon tesiri ile süregelen sabit ödemeli kredilerde taksitlerin nispeten ucuz kalması ile konut fiyatlarındaki artışla ivme kaybeden talebin de tesiriyle tasfiye olunacak alacak oranında değişim görülmedi.
Taşıt kredilerinde ise tekrar yükselen araç fiyatları ile tasfiye olunacak alacak oranında düzgünleşme görüldü. En büyük nedenlerden biri de BDDK'nın taşıt kredilerinde vadeyi uzatmış olması.
İhtiyaç kredilerindeki güçlü talebin en büyük nedenlerinden biri yüksek enflasyon!
Bankacılık kaynakları muhtaçlık kredilerinde faizlerin yüksek olması ile kamu tarafından kredilerdeki büyümenin sonlandırılmasına yönelik adımların talebi canlı olmasını engellemediğini açıkladı. Gereksinim kredilerindeki güçlü talebin en büyük nedenlerinden biri yüksek enflasyon! Enflasyondaki yükseliş ile TL'deki paha kaybı vatandaşın varlıklarını eritirken alım gücünü de düşürdü. Muhtaçlıklarını karşılamak için kredi talebinde bulunan vatandaşlar ayrıyeten kredili mevduat hesabına (KMH) da yüklendi.
Krediler büyürken tasfiye olunacak alacak oranı da büyüdü. Artışta BDDK esnekliğinin sona ermesi yanısıra vatandaşın bütçe sıkıntıları da tesirli oluyor. Yüksek enflasyon hane halkı bütçesini vururken, kredisi ödemeleri de aksıyor. Kaynaklar, önümüzdeki aylarda da takibe dönüşüm oranının artmaya devam etmesinin beklendiğini belirtti.
İnşaat başkan lakin sıkıntılı kredilerde!
Faiz indirimlerinin ana maksat kitlesi olan ticari krediler ise yüzde 51 oranında artışla 4,379 milyar TL olarak gerçekleşti. Ticari kredilerin toplam krediler içinde hissesi yüzde 80 oranında bulunuyor. Ticari krediler en yüksek hisseye sahip olan imalat endüstrinin hissesi yüzde 29 olurken, toptan ve perakende ticaret, inşaat ve enerji sektörlerinin de payı yüzde 10 ve üzerinde oldu.
Tasfiye olunacak alacak oranında ise birinci sırayı yüzde 7,5 ile inşaat bölümü aldı. İnşaatı yüzde 5,3 ile güç dalı ile yüzde 4,9 ile turizm kesimi takip etti.