Engelliler de Öğrenebilir!

Engelliler de Öğrenebilir! Onların anlaşılmaya ve kucaklanmaya ihtiyacı var Zihinsel engelli çocuklar da alışılagelmiş millet gibi öğrenip kendini geliştirebiliyor Bazıları daha fazlasını bile yapıyor 100 şarkıyı ezbere okumak, harikulade resimler yapmak gibi Sevgi, sebat ve sabırla onların zihinleri engel tanımıyor Yer, İstanbul Çağlayan Zihinsel Engelliler Rehabilitasyon Merkezi Sahnede mehter takımı var Oysa bu mehteran diğerlerinden bambaşka Konseri verenler zihinsel engelli öğrenciler çünkü Kimi önündeki davulu dövüyor, kimi de müziğin ritmine but uydurmak için def ya da darbuka çalıyor Sonradan semazen arkadaşlarına bırakıyorlar sahneyi Geldiklerinde kendi etrafında bile dönmeyi bilmeyenler, profesyonelleri çatlatırcasına sema ediyorlar Simalarına yansıyan kolaylık ve güven hemencecik fark ediliyor Arkasından bir öğretmen ve bir öğrenci çıkıyor sahneye Hocaları İlker Burak Kalay uduyla çalıyor, Nevin de güzel sesiyle ICODEDuydum fakat unutmuşsun gözlerimin renginiICODE şarkısını söylüyor Okumayazma öğrenemeyecek akıl seviyesine sahip Nevin ICODEin performansı şaşırtıyor salondaki herkesi Aynı bir sahne İstanbul Taksim ICODEdeki Attila İlhan Kültür Merkezi ICODEnde de yaşanıyor Burada sahneye çıkanlar ise tiyatro yapıyor Onlarınki, zihinsel engelli çocuklar için Türkiye ICODEde bir ilkICODEi gerçekleştirmekten ibaret Tiyatroda ne süsleme var ne de ışık Tek malzemeleri zihinsel engellilerin kanımca kendileri Onları, Çağlayan ICODEdaki arkadaşlarından ve Türkiye ICODEdeki öteki zihinsel engellilerden ayıran en önemli özellikleri zengin ve statü sahibi ailelerin çocukları olmaları Yıllardan Beri özel öğretmenlerden özel dersler almışlar; lakin ne yeteri dek hayata dâhil olabilmişler ne de özgüvenlerini geliştirebilmişler Topu topu altı kişiler Tan, Ozan , Işık Halkası, Nil , Favori ve ReyziICODEnin yaşları 17 ile 21 aralarında değişiyor İkisi otistik, diğerleri down sendromlu İçlerinde az da olsa okumayazma bilenler var Fakat fazla kullanamıyorlar Öğrendiklerini çoğu kez unutuyorlar Kesintisiz, yeni başlangıçlara ihtiyaçları var YÜZLERCE TEKRARDAN DAHA SONRA ÖĞRENEBİLİYORLAR Bu son cümle, zihinsel engelli çocuklara sahip olmayanlar veya onların varlığını fark edemeyenler için şaşırtıcı gelebilir Ama zihinsel engelli çocuklar ve ailelerinin yaşadıklarını görmeden tahayyül etmek fazla zor Çünkü dünyadan bihaber yavrular, biyoloji ile ilgili yaşlarının fazla fazla ardından, anne babaların dayanma taşını çatlatırcasına öbür bir hayatı yaşıyorlar Keza de bitmek tükenmek bilmeyen tekrarlarla Zekâlarının fazla ufak bir kısmını kullanabilen zihinsel engellileri tedavi edebilmek için aileleri, uzun ve özverili bir işlem bekliyor Türkiye ICODEde zihinsel engellilerin tedavisi için çalışan o kadar çok rehabilitasyon merkezi var Onlardan biri de İstanbul Tophane Özürlüler Müdürlüğü ICODEne yan Çağlayan Zihinsel Engelliler Rehabilitasyon Merkezi Sekiz yıldır faaliyette olan merkez, ICODEzihinsel engellilere ücretsiz hizmet veren birincil kurumICODE olma özelliğine sahip Kendi alanlarında bilirkişi 10 öğretmen, okuma yazma, ebru , ahşapsırça boyama, makrometakı tasarımı, temizleme sınıfı, öz bakım becerilerini geliştirme, müzik, ritim, fotoğraf, bahçe bakımı ve ev ekonomisi alanlarında eğitim veriyor 40 dakika süren derslerde öğrenciler aralıksız sınıfta durmak ve bir aktiviteyle ilgilenmek zorunda değil Boncuk sınıfında güne başlayan biri sonraki derste ebru sınıfına geçebiliyor Bahşedilen her bir eğitimin amacı öbür ŞARKI SÖYLEYEN, SERGİ AÇAN ENGELLİLER Konu başlıkları kültür sanat faaliyetleri gibi gözükse de öğrenciler benzer anda parayı, zaman kavramını, renkleri, sayıları, saatleri, sayı saymayı, bir obje üstüne dikkat toplamayı, hafızalarını geliştirmeyi, kaslarını kullanmayı öğreniyor Ayrıca görgü kurallarını, öz bakım becerilerini ve temizleme alışkanlıklarını da yaşayarak kavrıyorlar Onlara bir şey bilgi vermek ise çok baskı Bir bilginin yaklaşık olarak yüz kere tekrarlanması koşul Öğrencilerin ama yüzde 30ICODEu okumayazma sınıfından faydalanabiliyor Diğerleri bu eğitimi alabilecek zekâ seviyesinde yok Eğitimlerinin amacını Çağlayan Zihinsel Engelliler Rehabilitasyon Merkezi Müdürü Zübeyde Vural anlatıyor: ICODEBu çocukların 20 dakika bir yerde oturmaları çok zor; fakat el sanatlarıyla uğraştıklarında saatlerce burada kalabiliyor, hatta evlerine gitmek istemiyorlar Her bir faaliyetin amacı onlara minik de olsa bir şeyler gösterip bilgi vermekICODE Merkezde çare gören E komşuları göre cinsel istismara uğramış biri Hemen orada muhafaza ediliyor Artık kimse ona hasar veremiyor Zamanla renkli karakteri ortaya çıkmış Zübeyde Hanım EICODEden bahsederken, ICODEO tam bir gösteri adamı!ICODE diyor Merkezde tedavi görenlerin yaşam hikâyeleri oldukça garip Onlardan biri, babası beyin cerrahı olan B Merkeze gelmeden önce her sabahleyin komşularının down sendromlu çocuğunu dövermiş Buna bir türlü tedavi bulamamışlar İki aile arasında önemli sorunlar yaşanmış B şu anda burada Ailesine göre çocuklarının hayatı düzene girdi Burada kimseye hasar vermiyor çünkü BICODEde varlıklı bir ailenin çocuğu Çağlayan ICODEdaki merkeze gelinceye değin birçok özel okula gitmiş; lakin önemli bir gelişme kaydedememiş Buradaki tedaviye ise cevap vermiş BICODEnin ablası, ICODEKardeşim odama kapıyı çalarak giriyor artık Tuvaletten çıkınca da ellerini yıkıyorICODE diyor Şüphesiz bunlar sıradan çocuklar için sıradan tavır kalıpları Fakat engelliler ve aileleri için büyük gelişim ve metamorfoz çağırmak MICODEnin annesi vefat etmiş Babası teyzesiyle evlenmiş Yeni eşinden de zihinsel engelli bir çocuk dünyaya gelmiş Annesinin ölümünden sonradan yetim kalmış M Hâliyle çevresindekiler onu oldukça çok istismar etmiş Sürekli porno film seyrettirmişler, sırf gülüp eğlenmek için Merkeze ilk geldiğinde fazla ürkekmiş Mesela müzik dersine her girdiğinde masanın altına saklanır ve hiç sesini çıkarmazmış Merkezdeki eğitim baştan sona günden güne farklılaşmış ICODEBırakın insanlardan kaçmayı, müzik grubunu organize edebiliyor bundan böyle Derhal mehteran takımında görevliICODE diyor, Müdire Zübeyde Hanım Çağlayan ICODEdaki merkezin müdavimlerinden bir diğeri de Sinan Birincil geldiğinde ancak cetvelle ev çizebiliyormuş Kendini pek geliştirmiş oysa Öğretmenleri ona bir haftalık sergi bile açmış Meğer Sinan ICODEın içinde bir cevher varmış Gerçekte Sinan ICODEın gayreti, zihinsel engelli çocukların hepsinde koskocoman yetenekler olduğunu, ailelerin ve öğretmenlerin karşılıklı gayretleriyle bu cevherlerin ortaya çıkarılabileceğini gösteriyor ICODENevval Kahraman otistik İnsanların üstüne üstüne yürür, nereden geçeceğini ya da ICODEÇekilir misiniz?ICODE demeyi bilmezdiICODE sözleriyle anlatıyor Zübeyde Hanım onu Ilk geldiğinde sadece ICODEUfak mini bir kuş donmuştuICODE şarkısını söylermiş Şu Anda 100ICODEden fazla Türk Sanat Müziği parçasını ezbere okuyabiliyor Okumayazma bilmemesine rağmen duyarak ezberlemiş şarkıların güftelerini Geçen sene Muazzez Ersoy ile sahneye çıkmış ŞEFKAT, SABIR VE SEBAT Çok şiddet öğrenen öğrencilere şarkı söyletmek, hatta onlardan bir müzik grubu koymak kuşkusuz çok büyük bir başarı Çağlayan ICODEdaki müzik grubunun, Mayıs 2006ICODEda zihinsel engelli gençler arasında Polonya ICODEda düzenlenen yarışmada birinci olması, meşhur bir caz grubundan önce sahne alması da bunun bir göstergesi Şüphesiz bu başarının arkasında öğrencilerine bir şeyler öğretmeye çabalayan öğretmenlerin şefkati, sabrı ve sebatı var Onlardan biri müzik ve ritim öğretmeni Murat Uçtu İlkin 10 şahsiyet ritim grubuyla başlar Arkasından mehter ve semazen grubu kazanç Uzun yıllar cezaevlerinde 1218 yaş arasındaki çocuklarla çalışıp müzikle suç oranlarını düşürmeye çalışan Uçtu, 2005ICODEderi bu yanlamasına zihinsel engelli öğrencilerle ilgileniyor Idrak düzeyleri oldukça düşük bu gençleri aynı anda harekete dinmek, birbiriyle düzenli hareket etmelerini karşılamak, nota ve ritimleri bilgi vermek onun için uzun ve sabırlı bir seyahat Ritim öğretirken ICODEdümICODE ve ICODEtekICODE sesinden faydalandığını, ICODEdümICODE ve ICODEtekICODEin işaretini sembolleştirip tahtaya çizdiğini anlatıyor Darbuka üzerinden de bu seslerin algılanmasını sağlıyor İşaretle sembolleri öğretince bir ritim kalıbı hazırlıyor, ICODEdüm, tek tek, düm bir birICODE gibi Öğrenci önce ritmi söylüyor, sonra darbuka üstünde sesi duyuyor Böylece zihinsel engelli birinin öğrenemeyeceği çoğu ritmi kolayca kavrayabiliyor Kolay dediğimize bakmayın, 10 dakikalık bir sema gösterisi için bir yıl boyunca hafta içi her gün çalıştıklarını söylüyor Murat Uçtu Zekâ seviyelerine göre öğrencilerinin çok süratli öğrendiği kanaatinde Grup çalışmasıyla öğrencilerin hem dostluk bağları kuvvetlenmiş keza de kendilerine olan güvenleri artmış Aileler de uzun yıllar sonradan çocuklarının bir şeyler yapabileceğini görmüş ÜÇ AYDA İP TUTMAYI ÖĞRENDİ, DÜNYALAR BENİM OLDU Gülşen Sefer makrome ve cam boyama öğretmeni ICODEMakrome ya da sırça boyama deyip geçmeyinICODE diyor Çünkü öğrenciler bu faaliyetler bir uçtan bir uca çok şey öğreniyor Örneğin makrome yapılacak ipler tahtaya dolandığı andan itibaren sağsol şeklinde gösteriliyor Bir öğrencinin yalnızca sağ tarafını öğrenebilmesi için yaklaşık 11,5 hafta gerekiyor Ara Sıra 2 haftayı da bulabiliyor Daha Sonra renkler, geometrik şekiller hayatlarına giriyor Her bir düğüm, öğrencilerin oldukça kuvvetsiz el kaslarının gelişmesini sağlıyor ICODEBeş düğüm at, kırmızı ipten iki düğümICODE gibi direktiflerle de sayılar öğretiliyor Zamanla cam bardakları boyuyor, makromeden dergilik, peçetelik veya kapı süsü yapıyorlar Gülşen Öğretmen, çocukların ürettikleri şeyleri belli ailelerine gönderiyor Çünkü ailelerinin çocuklarının bir şeyler öğrenebileceğine inanmalarını istiyor Kapı süsünü alıp evine giden çocuk, yıllar sonradan evladının öncelikle bir şey yapabildiğini görebilen annesinin yoğun ilgi ve alakasıyla karşılaşıyor Takı tasarım sınıfı hayli renkli Rengârenk boncuklarla anahtarlık, kolye, bileklik yapmaya çalışıyor öğrenciler Takı tasarım öğretmeni Filiz Sünnetçioğlu bir yıldır burada Engelli grubuyla başta çalışıyor Önceleri zorlanmış Çünkü ICODENormalde bir derste anlattıklarımı burada 23 ayda anlatabiliyorumICODE diyor Tüm zorluğuna karşın Çağlayan Rehabilitasyon Merkezi ICODEnde olduğu için epeyce hoşnut: ICODECihan konuşamıyor, felçli Bir yılda ama iki rengi öğrenebildi Bazen az boncuk uzun ip ya da bütün tersini vererek farkındalık duygusunu vermeye çalışıyorum Birincil 3 aydan daha sonra ipi eliyle tutmaya başladı O anı unutamam böylece mutlu oldum ama Olur Ya zorlama öğreniyor fakat ilerleme kaydettiğinde çok mutlu oluyorum Burada hayat bambaşkaICODE Takı tasarım sınıfında öğrenciler kocaman boncuktan minik boncuğa dürüst ilerliyor, bir işi devam ettirebilme sorumluluğunu kazanıyor, tahta kaşıklardan hayallerindeki kuklaları yapıyor, kendi materyalini bulmayı öğreniyor, elgöz koordinasyonunu anlıyor ve nesnelerin hacmini, hangi maddeden yapıldığını kavrıyor Üstelik sıfırdan bir şey üretmenin de sevincini yaşıyorlar Hayat Kaya , Attila İlhan Kültür Merkezi ICODEnde öğrencilerine tiyatro dersi veriyor Kendisi keza profesyonel tiyatro eleştirmeni keza de özel bir rehabilitasyon merkezinde hoca İki alandaki birikimini ortak bir projede hayata geçiriyor şimdi Zihinsel engelliler için düzenlenmiş mevcut müfredatların, eğitim sisteminin çok da içten olmadığı kanaatinde Kendi öğrencileriyle ICODEoyunlarICODE üzerinden anlaşıyor Bunun yararını fazla gördüğünü belirtiyor ICODEZihinsel engelli çocuklar hayatta yapamazICODE denilen bir çalışmaya imza atmasının sebebini de buna bağlıyor Okumayazma dahi öğrenememiş öğrencilerine, ICODEHacivat ICODEla Karagöz ICODE ve ICODEKeşke HayatımICODE isimli tiyatro oyunlarını öğretmiş Sayfalarca metni oyunla öğrencilerine öğretmeyi başarmış Bir sahne için saatlerce oyun oynamışlar Çocuklar ne öğrendiklerini unutmuş ne de bir şeyler ezberlediklerinin farkına varmış Şu Anda yeni bir oyun üstüne çalışıyorlar Bu sefer de ne bir metin var ne de muhakkak bir konsept Konu değil Hayat bir oyun Lokantaya gitmek, sipariş atamak, yaşlı birine yardım etmek, birileriyle iletişime dinmek, dişleri fırçalamak, duş elde etmek, otobüse binmek, alışveriş gerçekleştirmek, arkadaşlarıyla dışarıya zaman vermek Tümü tiyatronun bir parçası Önce oyunla öğreniyor, sonradan sokağa çıkıp uygulamaya geçiyorlar Herkes elindeki parasına göre sipariş verip yemeğini alıyor, İstiklal Caddesi ICODEnde gezip vitrinlere bakıyor, bir cafeICODEde nehir içip tekrar geri dönüyorlar Aileler mevcut gelişmelerden fazla hoşnut Çünkü her geçen gün çocukları yaşadıkları dünyaya birazcık daha dokunuyor, özgüvenleri artıyor, mutlulukları gözlerinden okunuyor Sahnede her şey doğaçlama Minder ve sandalyelerin dıştan hiçbir obje yok ortalıkta Eğer otobüse nasıl binileceğini anlatan bir oyun oynanıyorsa, belli öğrencilerden biri otobüs oluyor, yol oluyor, köprü oluyor Böylece çevrelerinde gördükleri; fakat anlam veremedikleri objelerin ne işe yaradığını kavrıyorlar Bedenleriyle canlandırdıkları için de unutmuyorlar Her haftanın ayrı bir etkinlik planı var Mesela bir fasulyenin tabaklarımıza nasıl geldiğini canlandırarak öğreniyorlar Böylece evrenin işleyişinin, doğanın, hayat döngüsünün farkına varıyorlar Çocuklar annebabalarının ne iş yaptığını bilmiyor Öğretmenleri bu bilgileri de oyunla öğretiyor İki dost anlaşamıyorsa oyunda birbirini fazla seven iki dost oluveriyorlar Hafızalarını sağlamlaştırmak için ICODEyapboz ICODE oynuyorlar Herkese belirli bir şekil veriyor öğretmenleri Araya başka oyunlar giriyor ve sonradan benzer şekle dönüşmelerini istiyor Reel bir oyun için demin hazırlık aşamasında olduklarını belirtiyor Hayat Kaya : ICODEÖnce çocukların yaşadıkları dünyayı, kendilerini, vücutlarını tanımaları lüzumlu Bunun için uğraşıyoruz Zihinsel engelli çocuklarda ICODEsonICODEu görmek zordurICODE ENGELLERİNİN YARISI AİLELERİNDEN KAYNAKLANIYOR ICODEBuradan çıkınca yaşadığım dünya bana daha değerli gelmeye başladı Kısa zamanda çok şey öğrendim bu gençlerdenICODE diyen resim öğretmeni Engin Beyaz bir yıldır Çağlayan Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi ICODEnde Derslere nokta ve manalı amaçsız çizgilerle başlıyorlar Renkleri, şekilleri öğreniyorlar gerisinde Her çocuk için farklı bir eğitim planı yapıyor Engin Öğretmen Canı fotoğraf yerine getirmek istemeyen öğrencilere sırf el kasları gelişsin diye daha önce üretilmiş karalama resimleri kestiriyor ya da ince ince katlamalarını istiyor Öğrencileriyle Taksim ICODEdeki 3 kilometrelik bir alana fotoğraf yapmayı planlıyor Ona göre bu aktiviteyle öğrenciler resimle, kendileriyle, aileleriyle azıcık daha barışacak Toplum ise zihinsel engellilerin de öğrenebildiğini anlayacak Engin Öğretmen manâlı bir noktaya uyarı çekiyor: ICODEÖğrencilerim yüzde 50 engelliyse, bu engelin yüzde 25ICODEi ailelerden kaynaklanıyor Bu reel beni çok üzdü Onlarla çok bambaşka şeyler yapılabilirdi bu yaşa kadarICODE Engin Beyaz, ailenin önemine dikkat çekiyor Zihinsel engellileri hayata bağlantı kurmak için rehabilitasyon merkezlerinde alınan sınırlı eğitim yeterli yok çünkü Benzer eğitimin evde de sürmesi lüzumlu Ancak jurnal meşgale içinde anne babanın çocuklarına zaman ayırması pek da basit yok Hele yaşlanınca bu daha da zor Kerime Büyükbaba bundan yakınıyor örneğin Kızı Yasemin (24) doğumda oksijensiz kalınca beyninde hasar meydana gelir Hemen Şimdi 8 aylıkken havaleler başlar Doktorlar sara teşhisi koyar O gün bu gündür nöbet geçiriyor Yasemin Zekâsının sadece yüzde 20ICODEsini kullanabiliyor 8 yıl Millî Eğitim Bakanlığı ICODEna bağlı bir zihinsel özürlüler okuluna gitmiş Eğitimine 2 sene ara verdikten daha sonra Çağlayan ICODEdaki merkezde her tarafta başlamış Kerime HanımICODEın beşinci çocuğu o: ICODEDört çocuğa bedel Yaşım ilerliyor, zorlanıyorum Namazlardan daha sonra dua ediyorum, Allah kızımı sahipsiz bırakmasın diyeICODE Gülcan (26) ile Sinan (22) Makbule Bayan ICODEın zihinsel özürlü iki çocuğu Çocuklarıyla meşgul olurken nevropat olmuş Çağlayan ICODEdaki merkezin kendisini rehabilite ettiği kanaatinde: ICODESahiden buraya kendim için de geliyorum Asap hastasıydım, tedavi görüyordum Ilaç yok de buradaki dayanışma beni iyileştirdiICODE diyor Merkezdeki eğitim çocuklarına da yaramış Kızı günde 7 kere nöbet geçirirken hemen haftada bir geçiriyor SIRADAN BİR ÇOCUK NASIL BÜYÜTÜLÜR BİLEMEDİM OYSA Kerime , Halise ve Aysel Bayan 15 yıllık alın yazısı arkadaşı Çocuklarını benzer rehabilitasyon merkezine, okula götürmüşler Çocuklarının sıkıntılarını paylaştıkça onların da dostlukları artmış Haftanın 34 günü Çağlayan ICODEdaki merkezde birlikteler ICODEÇocuklarımıza bir şey olursa yaşayamayızICODE diyorlar Halise HanımICODEın birincil oğlu Berkant (20) engelli olunca, baştan bebek dünyaya getirmeyi düşünmemiş ICODEOlağan bir çocuk nasıl büyür bilemediğim için Berkant ICODEla ilgilenmek bana zorlama gelmiyorICODE Halise HanımICODEa kadar hakiki anne her durumda çocuğuna sahip çıkandır Çağlayan Zihinsel Engelliler Rehabilitasyon Merkezi Müdürü Zübeyde Vural , çocuğuyla ilgilenen ailelerin azlığından yakınıyor ICODETüm siklet annelerin omuzlarında Sözde bu çocukların hiç babası yok Defolu mülk ürettik diye düşünüyor, özürlü çocuklarını yok farz ederek hayatlarına devam ediyorlarICODE diyor Onu doğrulama eden bir anne Nuriye Yazıcı Hayatını oğlu Murat (18) için feda etmiş Murat , henüz 8 aylıkken havale geçirmiş acilen zekâsının fakat yüzde 40ICODEını kullanabiliyor Nuriye Bayan 1,5 sene önce eşinden boşanmış Baba tek yavrusunun özrünü kabullenememiş Hâl böyle olunca ne yuvalarına bakmış ne de eşinin sıkıntılarına merhem olmuş Nuriye Hanım evlere temizliğe giderek özürlü çocuğuna ve yaşlı annesine bakıyor Merkezin kendisine de oğluna da iyi geldiğini, aylar sonra ilk kez Murat ICODEın gözlerinin içinin güldüğünü anlatıyor Anne Yazıcı ICODEnın en büyük gerçek dışı, 5 sene ilkokula gitmesine karşın okumayazma öğrenemeyen oğlunun bir iş tutacak hâle gelmesi 2002ICODEde Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı kadar yapılan araştırmaya kadar, Türkiye ICODEde 8 milyon 431 bin 937 engelli var Bu nüfusun yüzde 1,54ICODEünü de zihinsel engelliler oluşturuyor 2530 yaşındaki gençler tıpkı anaokulu öğrencileri düzeyinde hayatlarını sürdürüyor Akıl geriliği hafif, orta, ağır ve ileri biçiminde derecelendiriliyor Genelde yavaş öğreniyorlar, uyarı süreleri fazla kısa oluyor, konuşmayı ileri yaşlarda öğrenseler de düzgün konuşamıyor ve motivasyon sorunu yaşıyorlar Eğer akıl geriliği hafiforta arasındaysa aileler ayrım edemeyebiliyor bazen Mesela, okumayazmayı bir türlü öğrenemiyor çocuk minimum 45 sene bu konuyla alakalı eğitim alması gerekiyor Ağır ve ileri derecedeki çocukların ise doğdukları andan itibaren gelişimlerinde farklılıklar gözlemleniyor Genelde yaşıtlarının verdiği tepkileri vermiyor, vaktinde yürümüyor, ses, ışık ve hareketleri algılamıyorlar HER CANLININ YAŞAMA HAKKI VAR Türkiye ICODEde zihinsel engellilerin yaş ortalaması 34 Hâliyle bu genç nüfusu eğitip hayata kazandırmak için Avrupa ülkelerine kadar daha çok şansımız var Ama mevcut imkânların da sınırlı olduğu bir gerçek Çağlayan Zihinsel Engeliler Rehabilitasyon Merkezi gibi böylece fazla kuruma gereksinim var Burada eğitim bölge 100ICODEe yakın öğrencinin yaşları 18 ile 30 aralarında Yüzde 80ICODEinin ailesi ise sorunlu Birkaç öğrenci hariç hepsinin bedensel imkânı kötü Devlet 18ICODEine değin zihinsel engellilere bakabiliyor Ailesi sahip çıkanlar kurtuluyor, diğerleri sokaklarda ölüme terk ediliyor Merkez, 18ICODEinden sonra da öğrencileri alarak bu açığı kapatmaya çalışıyor ICODEAnnebaba sorumluluklarını dengeleyebilmeli, birbirinin yükünü alabilmeliICODE diyor Çocuk ve Ergen Psikoloğu Belkıs Ertürk Bazı çocukların allah vergisi bazılarının da sonradan zihinsel engelli olabildiğini, ailenin öğrendikten daha sonra ciddi bir yas dönemi geçirdiğini, psikolojilerinin bozulduğunu hatırlatıyor Ertürk ICODEe tarafından mevcut durumu kabullenmek sorunların sözde yarıya çözülmesi demek Bu yüzden evlilikler yıkılmamalı Zihinsel engelli çocuklarla ilgilenen Psikolog Nesrin Gündoğdu , ailelerin daima ICODEinanılmaz çocukICODE hayali kurduğuna, engelli bir bebek dünyaya gelince de sorunların başladığına dikkat çekiyor Zira engelli daha fazla bakım ve ilgi istiyor Afiyet ve tavır sorunları zamanla çıkıyor Başkalarına açıklamak baskı geliyor Çocuk diğerleri gibi alışılagelmiş gelişim sürecini yaşayamıyor Aile çevreden zorlama, dışlanma görüyor ve yavrusunun geleceğiyle alakalı kesintisiz endişe taşıyor Şüphesiz her anne baba dinç bir çocuk sahibi olmak ister Ama kimi aileler bunun aksiyle sınav oluyor Uzmanlar doğum şekli, annenin geçirdiği hastalıklar ve genetik faktörler üzerinde duruyor Başlıca bebeklerin zihinsel engelli dünyaya gelmesinin arkasında tek gen hastalıkları, bir kromozomun fazlalığından kaynaklanan down sendromu ve riskli gebelikler çıkıyor Amerikan Hastanesi Genetik Hastalıklar Tanı Merkezi Sorumlusu Tıbbi Biyoloji ve Genetik Uzmanı Dr Nesrin Erçelen 1114ICODEüncü haftalarda ikili tarama testi ve 1618ICODEinci haftalarında hamilelik kesesindeki sıvının bir kısmı alınarak yapılan testle (amniyosentez) bebeklerin engelli olup olmadığının büyük oranda bilindiğini söylüyor Eşlerden birinin ailesinde engelli biri varsa ya da kalıtımsal birtakım rahatsızlıklar mevcutsa hiç anne ve bebek riske atılmıyor Tüp bebek yöntemi kullanılıyor Döllenme dışında yapılıyor İyi embriyolar seçilip annenin rahmine yerleştiriliyor Böylece engelli bebek riski ortadan kalkıyor Tarama testleri sonucunda özürlü bebek dünyaya getireceği söylenen annelere iki seçenek sunuluyor: Kürtaj ya da dünyaya getirmek Dr Erçelen, son kararın tekrar tekrar çiftlere ait olduğunu, herkesin eğitim, kültür ve inancına kadar karar verdiğini belirtiyor Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr Yıldız Tanrıseven ise en iyi testlerin bile yüzde 80 doğruluk payı olduğunu, testlerden yola çıkarak bebeklerin aldırılmaması gerektiğini düşünüyor Anne adaylarının deneme sonuçları nedeniyle aylarca kâbus yaşamasına da itiraz ediyor: ICODEEğer deneme sonucundan yola çıkarak bebeğini aldıracaksan kürtaj ol Kürtaj istemiyorsan test sonuçlarıyla hayatını zindan etmeICODE Doktorların sakatları söyleyip, sağlıklıların kalmasını sağlayacak ICODEsüzgeçICODE vazifesi görmesinden de epeyce rahatsız Dr Yıldız Ona göre ahali sadece özürlü doğmaz, daha sonra da sakatlanabilir, zekâsını kaybedebilir Her canlının ne durum aşağı olursa olsun yaşama hakkı var ve bunu kimse elinden alamaz, almamalı İSLAM ICODEDA ENGELLİ BAKIMI VE EBEVEYNİN VAZİFESİ Doç Dr Saim Nasihat, Gazi Üniversitesi ICODEne bağlı Çorum İlahiyat Fakültesi ICODEnde İslam hukuku dersleri veriyor ÖğütICODEün konuyla ilgili görüşleri şöyle: ICODEİslam dini genel anlamda kürtaja izin vermiyor Zihinsel engelli bir ceninin kürtajla alınması caiz (uygun) yok Çünkü engelli denildiği hâlde dinç doğan, ya da ICODEileride iyileşmezICODE denildiği hâlde iyileşen çok kişi mevcut Bir dine mensup edinmek yalnızca şeklî ritüelleri gerçekleştirmek değildir Dindarlık çağrıda bulunmak, zihnî, kalbî bir duruş ve duyuş gerektirir Bizi aşan durumlarda Allah ICODEa dayanmayı ve OICODEna güvenip sığınmayı bilmeliyiz Hikmetini anlamakta zorlandığımız durumları inkâr etmek yerine; ikrar ve itaat edip gücümüz yettiğince ICODEhakîmICODE sıfatıyla Allah ICODEın hikmetlerini kavramaya çalışmalıyız Dünya hayatı tamamen imtihandır Engellinin ve ailesinin imtihanı da bu çeşitten takdir buyrulmuştur Engelli evlatlarımız ve kardeşlerimizin insanlık ailesinin acınacak şey ve şefkat damarları olduğuna inanıyorum Zihinsel engelli bir çocuğa sahip ebeveyne düşen vazife ise sabretmektir Ihtiyar, hasta, yoksul, garip kimselere karşı görevlerimiz ne ise, engelli evlatlarımıza ve kardeşlerimize karşısında görevlerimiz de odur Dinimizde imkân da mahrumiyet de sınav vesilesidir Maddeselmanevi bütün konularda imkânı olanlarla olmayanlar benzer dünyayı paylaşıyor ve her ikisi de sahip olduklarından ve olamadıklarından imtihan oluyorlar İmkânı olanlardan beklenen şükür, mahrumiyet içindekilerden de sabırdır Dayanıklılık ve şükrün mahiyetine, hakikatine eğilmeliyiz Bu sayede sadece özürlülerle özürsüzler aralarında yok, tüm acizlerle güçlüler arasındaki dengeyi kolaylıkla kurabilirizICODE ÖZÜRLÜ ÇOCUKLAR ÜZERİNDEN DEVLET SOYULMUŞ! Ülkemizdeki engelli çocuklar herhangi bir özel eğitim merkezinden hizmet alabiliyor, devlet öğrenci başına rehabilitasyon merkezine 406 YTL ödüyordu Bu hizmetten sosyal güvenceli cümbür cemaat yararlanıyordu 2005ICODEten daha sonra özel eğitime yoksul tüm çocukların yardım hizmet giderleri devlet göre karşılanmaya başladı Zorunlu eğitim yaşı da üçe indirildi Ayrıca evde bakım ve eğitim yönetmeliğiyle maddî imkânları sınırlı ailelere ICODEbakım ücretiICODE adı aşağı ücret verilmeye başlandı Fakat devletin sağladığı imkânları istismar eden çevreler 2006 HaziranICODEından itibaren büyük yolsuzluklara bulaştı Hâl böyle olunca; Türkiye ICODEde hizmet veren bin 700 rehabilitasyon merkezi Millî Eğitim Bakanlığı (MEB ) ile Maliye Bakanlığı müfettişleri tarafından yaklaşık 6 ay süren önemli bir inceleme geçirdi Araştırma sonuçlarına göre özel eğitim ve rehabilitasyon merkezleri devleti 200 milyon YTL dolandırmış Bu düzenekte; ya olmayan öğrenci varmış gibi gösteriliyor veya engelli bir çocuk öbür illerdeki kurslara benzer anda kaydettiriliyor Kanunsuzluk yapılarak kazanılan paralar artık kurumlardan devlet eliyle geri isteniyor Şimdilik yapılan tahsilat 60 milyon YTL Kaynaklar Aksiyon