6 ENJEKSİYON ARIZASI NASIL ANLAŞILIR
Beyin kontrollü enjeksiyon sistemi
Motorun değişik çalışma koşullarına göre (motor sıcaklığı, emme manifolduna giren havanın sıcaklığı, emme manifoldu vakumu, yanma odasına giren havanın ağırlığı, motor devri, egzoz gazı içerisindeki oksijen miktarı, gaz kelebeğinin pozisyonu) çalışma veriminin yüksek olması için analiz edilerek beyin kontrollü olarak çalışırKısaca enjeksiyonlu sistemler değişen koşullara göre en iyi şekilde hava yakıt karışımını sürekli ayarlayarak ve kontol altında tutarak, motorun verimli çalışmasını sağlamakla görevlidir
Sistemde bulunan elektrikli elemanların çalışması; elektronik bir kontrol ünitesi tarafından, motorun devrine ve yüküne bağlı olarak, sensorlardan gelen bilgiler doğrultusunda kontrol edilir Enjektörler benzini çok küçük damlacıklar halinde zerreleştirme görevini yerine getirirler Motorun düzenli ve verimli şekilde çalışması için, havayakıt karışımının en iyi şekilde ayarlanması sağlanır
Enjeksiyon (yakıt) pompası ve önemi
Deforme olan elaman ise silindirlere yeterli miktarda ve yeterli basınçta yakıt gönderemediği için motor çekmiyor, motor sıcakken geç çalışıyor,seyir halinde gaz pedalından ayak çekilince motor stop ediyor vb şikayetler oluşmaktadırGerçekte ise arıza nedeni enjeksiyon pompasının hava yapmasıdır Motor yüksek devirlerde çalışırken pompa hava yaparsa arızalanma oranı %100’ e yakındır, rölanti devirlerinde ise arıza yapma oranı düşüktür
Enjeksiyonlu sisteminin üstünlüğü
1Püskürtme sürelerinin ayarlanması
2Soğukta harekete geçmenin kontrolü
3Hızlanma sırasında yakıt zenginliğinin kontrolü
4Yavaşlama sırasında yakıtın kesilmesi
5Motor rölanti hızının kontrol ve yönetimi
6Maksimum devrin sınırlandırılması
7Lambda sensörü ile yanmanın kontrolü
Enjeksiyonun çalışması
Direkt yakıt enjeksiyonu, yakıtın yanma odasına “direkt püskürtülmesidir Enjektör yanma odasındadırBoğazdan enjeksiyon sistemlerinde enjektörler hava alma boşluğundadır Çok noktalı sistemlerde ise her silindirin kendi enjektörü vardır ve bunlar emme portunda bulunurYakıt enjektörü yakıtı püskürten elektromekanik bir araçtır Enjektör yakıtın ölçüldüğü bir alettir Enjektör bobinine elektrik akımı verildiğinde armatürü yukarı doğru kaldıran manyetik bir alan yaratılır Bu hareket valfi yuvasından çıkarır ve basınç altındaki yakıt enjektör memesinden akar Valfin şekli yakıtın “huni şeklinde püskürtülmesini sağlar Enejektöre enerji gelmesi durunca yay valfi geri itip yakıt gelişini durdurur
Mekanik yakıt enjeksiyonu enjeksiyon sistemlerinin en eskisidir Artık daha çok dizel motorlarda kullanılmaktadır
Elektronik yakıt enjeksiyonunun temel prensipi çok basittir Enjektörler dağıtım hatlarındaki yakıt yerine elektronik kontrol ünitesi tarafından çalıştırılan solenoidler tarafından açılır Mekanik sistemlere göre avantajı: hareket eden dahaz sayıda parça olması, aşırı hassas standardlara gerek olmaması, az kuvvet kaybı, sessiz çalışması, özel pompalara ihtiyacolmaması, ciddi biçimde yakıt filtreleme gerekmemesi ve en sonunda düşük maliyetiEnjeksiyon sistemlerininde karbüratör gibi üretici firma tarafından belirlenmiş periyotlarda bakımının yapılması gerekmektedir
Enjeksiyon arızası
Enjektörler, yakıtı çok ince bir sprey halinde ve konik biçimde püskürtürler Zamanla ısı, yakıt kirliliği ve kullanım sonucu sistem kirlenmektedir Enjektörlerin yakıt püskürtme deliklerinin 0,5 mm veya daha küçük çapta olduğunu düşünürsek en ufak kirlenmede tıkanmaları kaçınılmazdır
Enjeksiyonların uzun ömürlü olmasındaki en büyük etken yakıt kalitesidirAynı zamanda kötü yakıt kullanımımda enjeksiyonların ömrü azalacak ve arızaya neden olacaktır
Dikkat edilmesi gereken diğer husus yakıt filitresinin düzenli değişmesini sağlamaktırEnjeksiyon deliklerinin 05 mm çapında olduğunu düşününce yakıta karışacak küçük bir pislik bile enjeksiyonu tıkayarak arızalanmasına sebep olabilir
Yakıt sisteminde hava oluşması enjeksiyonun kuru çalışmasına ve arızalanmasına sebep olabilir
Enjeksiyon sisteminin sızdırmazlık elemanlarının yıpranması, sistemin düzensiz çalışmasına enjeksiyon işemesi diye tabir edilen durumun oluşmasına neden olabilirEnjeksiyonun yakıtı kenarlarından sızdırması durumudur
Enjeksiyon sisteminde arıza olması durumunda yakıt tüketiminde yükselme, motor çekişinde düşme, egzozdan siyah duman atma gibi belirtiler gösterebilir
ENJEKSİYONLU ARAÇLARDA SENSÖR ARIZALARI AYRI BAŞLIK ALTINDA İNCELENMİŞTİR
Beyin kontrollü enjeksiyon sistemi
Motorun değişik çalışma koşullarına göre (motor sıcaklığı, emme manifolduna giren havanın sıcaklığı, emme manifoldu vakumu, yanma odasına giren havanın ağırlığı, motor devri, egzoz gazı içerisindeki oksijen miktarı, gaz kelebeğinin pozisyonu) çalışma veriminin yüksek olması için analiz edilerek beyin kontrollü olarak çalışırKısaca enjeksiyonlu sistemler değişen koşullara göre en iyi şekilde hava yakıt karışımını sürekli ayarlayarak ve kontol altında tutarak, motorun verimli çalışmasını sağlamakla görevlidir
Sistemde bulunan elektrikli elemanların çalışması; elektronik bir kontrol ünitesi tarafından, motorun devrine ve yüküne bağlı olarak, sensorlardan gelen bilgiler doğrultusunda kontrol edilir Enjektörler benzini çok küçük damlacıklar halinde zerreleştirme görevini yerine getirirler Motorun düzenli ve verimli şekilde çalışması için, havayakıt karışımının en iyi şekilde ayarlanması sağlanır
Enjeksiyon (yakıt) pompası ve önemi
Deforme olan elaman ise silindirlere yeterli miktarda ve yeterli basınçta yakıt gönderemediği için motor çekmiyor, motor sıcakken geç çalışıyor,seyir halinde gaz pedalından ayak çekilince motor stop ediyor vb şikayetler oluşmaktadırGerçekte ise arıza nedeni enjeksiyon pompasının hava yapmasıdır Motor yüksek devirlerde çalışırken pompa hava yaparsa arızalanma oranı %100’ e yakındır, rölanti devirlerinde ise arıza yapma oranı düşüktür
Enjeksiyonlu sisteminin üstünlüğü
1Püskürtme sürelerinin ayarlanması
2Soğukta harekete geçmenin kontrolü
3Hızlanma sırasında yakıt zenginliğinin kontrolü
4Yavaşlama sırasında yakıtın kesilmesi
5Motor rölanti hızının kontrol ve yönetimi
6Maksimum devrin sınırlandırılması
7Lambda sensörü ile yanmanın kontrolü
Enjeksiyonun çalışması
Direkt yakıt enjeksiyonu, yakıtın yanma odasına “direkt püskürtülmesidir Enjektör yanma odasındadırBoğazdan enjeksiyon sistemlerinde enjektörler hava alma boşluğundadır Çok noktalı sistemlerde ise her silindirin kendi enjektörü vardır ve bunlar emme portunda bulunurYakıt enjektörü yakıtı püskürten elektromekanik bir araçtır Enjektör yakıtın ölçüldüğü bir alettir Enjektör bobinine elektrik akımı verildiğinde armatürü yukarı doğru kaldıran manyetik bir alan yaratılır Bu hareket valfi yuvasından çıkarır ve basınç altındaki yakıt enjektör memesinden akar Valfin şekli yakıtın “huni şeklinde püskürtülmesini sağlar Enejektöre enerji gelmesi durunca yay valfi geri itip yakıt gelişini durdurur
Mekanik yakıt enjeksiyonu enjeksiyon sistemlerinin en eskisidir Artık daha çok dizel motorlarda kullanılmaktadır
Elektronik yakıt enjeksiyonunun temel prensipi çok basittir Enjektörler dağıtım hatlarındaki yakıt yerine elektronik kontrol ünitesi tarafından çalıştırılan solenoidler tarafından açılır Mekanik sistemlere göre avantajı: hareket eden dahaz sayıda parça olması, aşırı hassas standardlara gerek olmaması, az kuvvet kaybı, sessiz çalışması, özel pompalara ihtiyacolmaması, ciddi biçimde yakıt filtreleme gerekmemesi ve en sonunda düşük maliyetiEnjeksiyon sistemlerininde karbüratör gibi üretici firma tarafından belirlenmiş periyotlarda bakımının yapılması gerekmektedir
Enjeksiyon arızası
Enjektörler, yakıtı çok ince bir sprey halinde ve konik biçimde püskürtürler Zamanla ısı, yakıt kirliliği ve kullanım sonucu sistem kirlenmektedir Enjektörlerin yakıt püskürtme deliklerinin 0,5 mm veya daha küçük çapta olduğunu düşünürsek en ufak kirlenmede tıkanmaları kaçınılmazdır
Enjeksiyonların uzun ömürlü olmasındaki en büyük etken yakıt kalitesidirAynı zamanda kötü yakıt kullanımımda enjeksiyonların ömrü azalacak ve arızaya neden olacaktır
Dikkat edilmesi gereken diğer husus yakıt filitresinin düzenli değişmesini sağlamaktırEnjeksiyon deliklerinin 05 mm çapında olduğunu düşününce yakıta karışacak küçük bir pislik bile enjeksiyonu tıkayarak arızalanmasına sebep olabilir
Yakıt sisteminde hava oluşması enjeksiyonun kuru çalışmasına ve arızalanmasına sebep olabilir
Enjeksiyon sisteminin sızdırmazlık elemanlarının yıpranması, sistemin düzensiz çalışmasına enjeksiyon işemesi diye tabir edilen durumun oluşmasına neden olabilirEnjeksiyonun yakıtı kenarlarından sızdırması durumudur
Enjeksiyon sisteminde arıza olması durumunda yakıt tüketiminde yükselme, motor çekişinde düşme, egzozdan siyah duman atma gibi belirtiler gösterebilir
ENJEKSİYONLU ARAÇLARDA SENSÖR ARIZALARI AYRI BAŞLIK ALTINDA İNCELENMİŞTİR