Entamoeba histolytica kisti (Amipli Dizanteri) teşhisi, belirtileri
Entamoeba histolytica kisti (Amipli Dizanteri)
Yalnız tropikal ulkelerde gorulen K obur dizanterilerden farklı olarak amipli dizanteri ılıman iklim kuşağında daha yaygmdır Temelde hemen her yere uyum sağlayabilen ozellikte bir hastalıktır Petersburglu F Loschun 1875′te bu hastalığa yol acan Entamoeba histolytica adlı asalağı bulmasından bu yana amipli dizanterinin dunyanın her bolgesinde ortaya cıkabildiği belirlenmiş*tir
Belirtileri:
Entamoeba histolyticamn yol actığı değişikliklerin ceşitliliği nedeniyle amipli dizanteri cok değişik belirtilerle ortaya cıkabilir Hastaların buyuk bolumunde acık belirtiler yoktur Ama dikkatli bir hasta uzun suredir belirsiz sindirim yakınmaları ve arada bir gelen hafif ishali olduğunu soyleyecektir Bağırsaklarda hafif bir rahatsızlık duygusu vardır Bağırsak hareketleri duzensizdir Gunde 12 kez sulu dışkılama gorulur Ama hastalık şiddetli sumuksu ishalle de başlayabilir ve dışkılama 24 saatte 2030 keze varabilir Dışkı cok sulu ve kanlıdır Dışkılama oncesinde ya da sonrasında şiddetli karnı ağrısı duyulur Ağrı daha cok inen kalınbağırsak bolgesindedir
Ateş normal ya da coğu zaman hafif yuksektir; cok yuksek ateş enderdir Hastanın genel durumunun acıkca kotuleştiği gorulur Dil kuru, uzeri beyaz ve yapışkandır Elle yapılan karm muayenesi hastaya ağrı verir Karaciğer genellikle buyuk ve ağrılıdır Bu belirtiler 12 hafta sonra gerilemeye başlar Bazen de belirtiler tumuyle kaybolur ve hasta iyileşir Ama olguların coğunda iyileşme donemlerim hastalığın yeniden alevlendiği donemlerin izlemesiyle hastalık kronikleşir
Teşhis:
Amipli dizanterinin ya da bağırsak dışı amip hastalığının tanısında ceşitli zorluklar vardır Yalnızca klinik belirtilere dayanarak amipli dizanteri tanısına gitmek guvenli bir yol değildir, cunku bu hastalık bircok başka hastalıkla karışabilir Hastalığın ozellikle ulserli kolitten ayrılması cok onemlidir
Karaciğere yerleşmiş amip apsesi tanısına ceşitli yontemlerle varılır:
Karaciğer apsesinden alınan irin orneğinde etkenin saptanması (dışkıda Entamoeba histolytica kistleri ya da trofozoitlerinin saptanması da yol gosterici olabilir, ama bu tahlilin olumsuz sonuclanması karaciğer apsesi olasılığını ortadan kaldırmaz)
Radyolojik incelemeler Ultrasonografi ozellikle kist, apse ve tumor kutlesi arasında aynm yapmak acısından cok yararlıdır Sintigrafı daha genel anlamda uygulanır Bilgisayarlı tomografi ise cok değerli bir tanı aracı olmasına karşın bu hastalığın tanısında pek kullanılmaz, cunku gereğinden fazla ayrıntı verir
Laparoskopi Karın kucuk bir kesikle acılarak ceşitli incelemelere olanak ve*ren bir endoskopla ic organlara ulaşılır Bu incelemeler tanıya goturucu bilgiler sağlar
Tedavisi:
Gunumuzde, amipli dizanterinin tedavisinde cok etkili metronidazol gibi yeni ilaclar kullanılmaktadır Ama hastalık bağırsak dışındaysa tedavi daha sorunludur Ozellikle amip apsesinde ilac tedavisi pek yarar sağlamaz Bu durumda hemen cerrahi girişim yapılmalıdır Cerrahi girişim apsenin boşaltılmasına (drenaj) yoneliktir Apse akciğer ya da kalp zarına acılabilecek kadar buyuduğunde, yani capı 57 cmyi gectiğinde gundeme gelir Gunumuzde genellikle birleşik tedaviler uygulanmaktadır Genel ya da drenaj tupunden yerel olarak metronidazol verilmesi cerrahi girişimle ilac tedavisini birleştiren bir yontemdir Tedavide her 23 gunde bir apse boşaltılarak rontgen filmi ya da ultrasonografiyle kontrol edilir Karaciğerdeki amip apsesinin ultrasonografiyle izlenerek yapılan tedavisi, tam iyileşme sağlayan en hızlı ve guvenli yontemdir
sağlikim
Entamoeba histolytica kisti (Amipli Dizanteri)
Yalnız tropikal ulkelerde gorulen K obur dizanterilerden farklı olarak amipli dizanteri ılıman iklim kuşağında daha yaygmdır Temelde hemen her yere uyum sağlayabilen ozellikte bir hastalıktır Petersburglu F Loschun 1875′te bu hastalığa yol acan Entamoeba histolytica adlı asalağı bulmasından bu yana amipli dizanterinin dunyanın her bolgesinde ortaya cıkabildiği belirlenmiş*tir
Belirtileri:
Entamoeba histolyticamn yol actığı değişikliklerin ceşitliliği nedeniyle amipli dizanteri cok değişik belirtilerle ortaya cıkabilir Hastaların buyuk bolumunde acık belirtiler yoktur Ama dikkatli bir hasta uzun suredir belirsiz sindirim yakınmaları ve arada bir gelen hafif ishali olduğunu soyleyecektir Bağırsaklarda hafif bir rahatsızlık duygusu vardır Bağırsak hareketleri duzensizdir Gunde 12 kez sulu dışkılama gorulur Ama hastalık şiddetli sumuksu ishalle de başlayabilir ve dışkılama 24 saatte 2030 keze varabilir Dışkı cok sulu ve kanlıdır Dışkılama oncesinde ya da sonrasında şiddetli karnı ağrısı duyulur Ağrı daha cok inen kalınbağırsak bolgesindedir
Ateş normal ya da coğu zaman hafif yuksektir; cok yuksek ateş enderdir Hastanın genel durumunun acıkca kotuleştiği gorulur Dil kuru, uzeri beyaz ve yapışkandır Elle yapılan karm muayenesi hastaya ağrı verir Karaciğer genellikle buyuk ve ağrılıdır Bu belirtiler 12 hafta sonra gerilemeye başlar Bazen de belirtiler tumuyle kaybolur ve hasta iyileşir Ama olguların coğunda iyileşme donemlerim hastalığın yeniden alevlendiği donemlerin izlemesiyle hastalık kronikleşir
Teşhis:
Amipli dizanterinin ya da bağırsak dışı amip hastalığının tanısında ceşitli zorluklar vardır Yalnızca klinik belirtilere dayanarak amipli dizanteri tanısına gitmek guvenli bir yol değildir, cunku bu hastalık bircok başka hastalıkla karışabilir Hastalığın ozellikle ulserli kolitten ayrılması cok onemlidir
Karaciğere yerleşmiş amip apsesi tanısına ceşitli yontemlerle varılır:
Karaciğer apsesinden alınan irin orneğinde etkenin saptanması (dışkıda Entamoeba histolytica kistleri ya da trofozoitlerinin saptanması da yol gosterici olabilir, ama bu tahlilin olumsuz sonuclanması karaciğer apsesi olasılığını ortadan kaldırmaz)
Radyolojik incelemeler Ultrasonografi ozellikle kist, apse ve tumor kutlesi arasında aynm yapmak acısından cok yararlıdır Sintigrafı daha genel anlamda uygulanır Bilgisayarlı tomografi ise cok değerli bir tanı aracı olmasına karşın bu hastalığın tanısında pek kullanılmaz, cunku gereğinden fazla ayrıntı verir
Laparoskopi Karın kucuk bir kesikle acılarak ceşitli incelemelere olanak ve*ren bir endoskopla ic organlara ulaşılır Bu incelemeler tanıya goturucu bilgiler sağlar
Tedavisi:
Gunumuzde, amipli dizanterinin tedavisinde cok etkili metronidazol gibi yeni ilaclar kullanılmaktadır Ama hastalık bağırsak dışındaysa tedavi daha sorunludur Ozellikle amip apsesinde ilac tedavisi pek yarar sağlamaz Bu durumda hemen cerrahi girişim yapılmalıdır Cerrahi girişim apsenin boşaltılmasına (drenaj) yoneliktir Apse akciğer ya da kalp zarına acılabilecek kadar buyuduğunde, yani capı 57 cmyi gectiğinde gundeme gelir Gunumuzde genellikle birleşik tedaviler uygulanmaktadır Genel ya da drenaj tupunden yerel olarak metronidazol verilmesi cerrahi girişimle ilac tedavisini birleştiren bir yontemdir Tedavide her 23 gunde bir apse boşaltılarak rontgen filmi ya da ultrasonografiyle kontrol edilir Karaciğerdeki amip apsesinin ultrasonografiyle izlenerek yapılan tedavisi, tam iyileşme sağlayan en hızlı ve guvenli yontemdir
sağlikim