Enzimlerin Calışmasına Etki Eden Faktorler nelerdir
enzimlerin calışmasına etki eden faktorler nelerdir, enzimlerin calışmasına neler etki eder, enzimlerin calışmasına neler etkiler, enzimlerin calışması nasıl etkilenir?
Sıcaklık 10 °C yukseldiğinde tepkime hızı iki misli artar, yani tepkime hızının yukselmesi, sıcaklıkla doğru orantılıdır Ancak belirli bir noktadan itibaren duşmeye başlar ve tamamen durur En iyi calışabileceği sıcaklığa Optimum Sıcaklık denir
Yuksek sıcaklıklarda enzimler etkisizdirler (genellikle 5560 °Cde) Bazı ılıcalarda yosunlar 80 °Cde yaşabilirler; fakat bunun uzerindeki sıcaklıklarda enzimleri tamamen koagule olur ve bir daha etkili hale gecemez Optimum noktanın biraz uzerinde enzimler etkisiz olmasına karşın, sıcaklık duşunce tekrar etkili hale gecebilirler
Fakat bu sıcaklığın devamı ya da sıcaklığın biraz daha yukselmesi enzimlerin etkinliğini sonsuz olarak ortadan kaldırır Enzimlerin etkisiz hale gecmeleri ile proteinlerin koagule olması arasında buyuk bir ilişkinin olması, onların, buyuk bir kısminin proteinlerden yapıldığım kanıtlar Doğal olarak enzimler, proteinlerin bir kısmı gibi ucuncul yapıya sahiptir veya en azından molekullerinin bir kısmı bu yapıdadır Fakat yuksek sıcaklıklarda bu helozonik ya da ucuncul yapı parcalandığından ya da birbiri uzerine yığıldığından, protein koagule olur ve enzim etkisiz hale gecer (sutun kaynatılmasında, bakteri enzimlerinin etkisiz hale gecmesi ile ekşime onlenir; bu yoldan teknikte buyuk olcude yararlanılır; konserve vs yapımında) Duşuk sıcaklıklar enzimin etkinliğini azaltır 0°Cde enzim ya hic ya da pek az işlev gosterir; fakat soğuğun enzimin yapışım bozduğu gorulmemiştir Sıcaklık eski hale donduğunde etkinlik yine başlar (dondurmak suretiyle besin maddelerinin saklanması, yine enzimlerin etkisiz hale gecirilmesiyle sağlanır), insan vucudunda, daha doğrusu sabit sıcaklıklı hayvanlardaki enzimler coğunluk 37°Cde optimum etkindirler Daha yuksek sıcaklıklarda (cocuklarda 42, yetişkinlerde 41 °C) enzimler etkisizleşirler; cok defa da koagule olurlar
pH
Enzimler pH değişimine karşı cok duyarlıdırlar Genellikle cok fazla asidik ve alkalik ortamda etkisizdirler Bazı hallerde enzimler en yuksek etkinliği belirli bir pH derecesinde gosterirler Bu pH derecesine Optimum pH denir Orneğin, proteini parcalayan pepsin, midenin 2 pHlık asidik ortamında maksimum calışır; buna zıt olarak pankreastan salgılanan ve yine protein sindiriminde rol alan tripsin, ancak 8,5 pHde optimum olarak calışabilir pHla ilgili olmasının nedeni, yapılarında proteinleri taşımalarındandır Ola ki, pHa bağlı olarak protein molekulu uzerinde ceşitli elektrik yuklenmeleri ve buna bağlı olarak dış yuz şekli (ucuncul yapı) meydana gelmekte ve substratlaenzim uyuşmasını sağlamaktadır Belki de bu elektrik yuklenmesi enzimsubstrat arasındaki cekiciliği artırmaktadır Kuvvetli asitler ve bazlar enzimleri koagule ederler
Enzim Substrat Derişimi
Eğer pH ve sıcaklık sabit tutulursa, enzimsubstrat derişimi arasındaki orana bağlı olarak bir tepkime hızı gorulur Substratın ya da enzimin fazla olması bu hızı değişik şekillerde etkileyebilir Bol substrat bulunan bir ortama eklenecek enzim, son urunun miktarım artıracaktır
Diğer Kimyasal Maddeler ve Suyun Etkisi
Bircok kimyasal madde enzimleri etkisiz hale getirir; orneğin, siyanit, solunumda onemli rol oynayan sitokrom oksidaz enzimin! etkileyerek inhibe eder (Şekil 215c) Olum meydana gelebilir Florit, glikozu laktik aside ceviren enzim kademelerine etki eder Hatta enzimin bizzat kendisi zehir etkisi yapabilir; orneğin, 1 mg kristal tripsin, farenin damarına enjekte edilirse olum meydana gelir Bazı yılan, arı ve akrep zehirleri de enzimatik etki gostererek kan hucrelerin! ya da diğer dokuları tahrip ederler
Enzimlerin buyuk bir kısmı işlevlerini su icerisinde gosterdiklerinden, suyun miktarı da enzim işlevinde etken bir koşuldur Genellikle % 15′in altında su iceren ortamlarda, enzimler işlev gostermezler Recel ve pekmez yapımında bu faktor onemlidir Sulandırılan recelin, balın ya da pekmezin vsnin mayalanması ve ekşimesi bu yuzdendir Hatta tahıl alımlarında su oranının % 15′in altında istenmesi de bu nedene dayanır
enzimlerin calışmasına etki eden faktorler nelerdir, enzimlerin calışmasına neler etki eder, enzimlerin calışmasına neler etkiler, enzimlerin calışması nasıl etkilenir?
Sıcaklık 10 °C yukseldiğinde tepkime hızı iki misli artar, yani tepkime hızının yukselmesi, sıcaklıkla doğru orantılıdır Ancak belirli bir noktadan itibaren duşmeye başlar ve tamamen durur En iyi calışabileceği sıcaklığa Optimum Sıcaklık denir
Yuksek sıcaklıklarda enzimler etkisizdirler (genellikle 5560 °Cde) Bazı ılıcalarda yosunlar 80 °Cde yaşabilirler; fakat bunun uzerindeki sıcaklıklarda enzimleri tamamen koagule olur ve bir daha etkili hale gecemez Optimum noktanın biraz uzerinde enzimler etkisiz olmasına karşın, sıcaklık duşunce tekrar etkili hale gecebilirler
Fakat bu sıcaklığın devamı ya da sıcaklığın biraz daha yukselmesi enzimlerin etkinliğini sonsuz olarak ortadan kaldırır Enzimlerin etkisiz hale gecmeleri ile proteinlerin koagule olması arasında buyuk bir ilişkinin olması, onların, buyuk bir kısminin proteinlerden yapıldığım kanıtlar Doğal olarak enzimler, proteinlerin bir kısmı gibi ucuncul yapıya sahiptir veya en azından molekullerinin bir kısmı bu yapıdadır Fakat yuksek sıcaklıklarda bu helozonik ya da ucuncul yapı parcalandığından ya da birbiri uzerine yığıldığından, protein koagule olur ve enzim etkisiz hale gecer (sutun kaynatılmasında, bakteri enzimlerinin etkisiz hale gecmesi ile ekşime onlenir; bu yoldan teknikte buyuk olcude yararlanılır; konserve vs yapımında) Duşuk sıcaklıklar enzimin etkinliğini azaltır 0°Cde enzim ya hic ya da pek az işlev gosterir; fakat soğuğun enzimin yapışım bozduğu gorulmemiştir Sıcaklık eski hale donduğunde etkinlik yine başlar (dondurmak suretiyle besin maddelerinin saklanması, yine enzimlerin etkisiz hale gecirilmesiyle sağlanır), insan vucudunda, daha doğrusu sabit sıcaklıklı hayvanlardaki enzimler coğunluk 37°Cde optimum etkindirler Daha yuksek sıcaklıklarda (cocuklarda 42, yetişkinlerde 41 °C) enzimler etkisizleşirler; cok defa da koagule olurlar
pH
Enzimler pH değişimine karşı cok duyarlıdırlar Genellikle cok fazla asidik ve alkalik ortamda etkisizdirler Bazı hallerde enzimler en yuksek etkinliği belirli bir pH derecesinde gosterirler Bu pH derecesine Optimum pH denir Orneğin, proteini parcalayan pepsin, midenin 2 pHlık asidik ortamında maksimum calışır; buna zıt olarak pankreastan salgılanan ve yine protein sindiriminde rol alan tripsin, ancak 8,5 pHde optimum olarak calışabilir pHla ilgili olmasının nedeni, yapılarında proteinleri taşımalarındandır Ola ki, pHa bağlı olarak protein molekulu uzerinde ceşitli elektrik yuklenmeleri ve buna bağlı olarak dış yuz şekli (ucuncul yapı) meydana gelmekte ve substratlaenzim uyuşmasını sağlamaktadır Belki de bu elektrik yuklenmesi enzimsubstrat arasındaki cekiciliği artırmaktadır Kuvvetli asitler ve bazlar enzimleri koagule ederler
Enzim Substrat Derişimi
Eğer pH ve sıcaklık sabit tutulursa, enzimsubstrat derişimi arasındaki orana bağlı olarak bir tepkime hızı gorulur Substratın ya da enzimin fazla olması bu hızı değişik şekillerde etkileyebilir Bol substrat bulunan bir ortama eklenecek enzim, son urunun miktarım artıracaktır
Diğer Kimyasal Maddeler ve Suyun Etkisi
Bircok kimyasal madde enzimleri etkisiz hale getirir; orneğin, siyanit, solunumda onemli rol oynayan sitokrom oksidaz enzimin! etkileyerek inhibe eder (Şekil 215c) Olum meydana gelebilir Florit, glikozu laktik aside ceviren enzim kademelerine etki eder Hatta enzimin bizzat kendisi zehir etkisi yapabilir; orneğin, 1 mg kristal tripsin, farenin damarına enjekte edilirse olum meydana gelir Bazı yılan, arı ve akrep zehirleri de enzimatik etki gostererek kan hucrelerin! ya da diğer dokuları tahrip ederler
Enzimlerin buyuk bir kısmı işlevlerini su icerisinde gosterdiklerinden, suyun miktarı da enzim işlevinde etken bir koşuldur Genellikle % 15′in altında su iceren ortamlarda, enzimler işlev gostermezler Recel ve pekmez yapımında bu faktor onemlidir Sulandırılan recelin, balın ya da pekmezin vsnin mayalanması ve ekşimesi bu yuzdendir Hatta tahıl alımlarında su oranının % 15′in altında istenmesi de bu nedene dayanır