Epidural duyu yitimi nedir? Kimler epidural uyuşma ile doğum yapabilir?
Son dönemlerde sıklıkla tercih edilen epidural duyumsuzlaşma vücudun açıklanmış bir bölgesindeki sancı iletimini durduran bölgesel ya da yerel duyu yitimi türlerinden birisidir Anestezi uzmanı bir doktor göre uygulanır Doğum ağrısını denetim altına almanın en etkili yöntemi olmakla birlikte yalnızca bu amaçla kullanılmaz Sezaryen ilk önce edinmek üzere bel seviyesi aşağı yapılan pekçok başlıca cerrahi teşebbüs epidural duyumsuzlaşma eşliğinde yapılabilir
Omuriliği çevreleyen ve dura adı bahşedilen zarın etrafına yerel anestezik madde verilerek sızı uyarılarının beyine ulaşması engellenir Eğer bu bölgedeki motor işlevi karşılayan sinirler de etkilenirse bütün bir anestezi meydana gelir ve başvuru formu yapılan bölgenin aşağı kalan kısımda his ile birlikte hareket kabiliyeti de ortadan kalkar Kişi bu durumda bacaklarını ne hissedebilir ne de oynatabilir Bu sezaryen ameliyatlarında uygunanan epidural anestezidir Oysa doğumda hedef yalnızca ağrıyı gidermek olduğundan epidural aralığa daha eksik dozlarda lokal anestezik ile birlikte güçlü sancı kesiciler de verilir Bu sayede motor kayıp olmayacağından anne adayı sızı duymadığı halde dokunmaları hissedebilir ve bacaklarını oynatabilir Yerel anestezik miktarı çok düşük tutularak anne adayının doğum eylemi esnasında yürüyebilmesi zeka sağlanabilir
Sipinal duyumsuzlaşma nedir?
Anestezik ve analjezik maddelerin dura zarının çevresine değil de zarı geçtikten sonra omuriliği çevreleyen sipinal sıvının içine verilmesidir
Epidural anestezinin etkisi yaklaşık 1520 dakika içinde başlar ve uzun zaman devem edebilir Fakat sipinal hissizlik derhal tesir eder ancak etkisi daha kısa sürelidir böylece sezaryen ameliyatarından önce ayrıca epidural ayrıca de sipinal uyuşturma bir arada yapılır buna kombi veya kombine uyuşma adı verilir
Epidural anestezi ne zaman ve nasıl yapılır?
Vajinal doğumda rahim kasılmaları düzenli ülkü geldikten sonradan veya rahim açıklığı 4 santimetreye ulaştığında epidural duyumsuzlaşma yapılabilir Kasılmalar derme çatma ise ya da erken dönemde takıldığında kasılmaların durmasına neden olabileceğinden bu konuya uyarı edilmelidir
Anne adayı emrindeki yatar veya oturur pozisyondayken kateterin takılacağı alan antiseptik solüsyonlar ile temizlendikten sonradan mikropsuz örtüler ile örtülür Kateter bel bölgesindeki omurgaların arasından girilerek yerleştirilir Önce bu bölgedeki cildi uyutmak için yerel duyu yitimi yapılır Ardındaki ince bir iğne ile iki omurga arasından geçilerek epidural zara ulaşılır Eğer sipinal anestezi de uygulanacaksa fazla ince biriğne ile bu çeper da geçilerek subaraknoid boşluğa girilir ve beyin omurilik sıvısının geldiği gözlendikten sonradan hap verilirEpiduralde ise iğnenin peşinde fazla ince bir kateter (boru, tüp) girilerek uygun mesafeye değin itilir ve bu kateter dura zarı çevresindeki epidural aralığa yerleştirilir sonra iğne çıkartılır ve kateterin dıştan kalan ucu flasterler ile hastanın sırtı boyunca sabitlenir Açık Havada kalan uçtan enjektör yardımıyla ilaç verilebileceği gibi sürekli belirtilmiş dozda ilaç pompalayan otomatik cihazlar da kullanılabilir Kateter yerleştirildikten daha sonra öncelikle az miktarda ilaç test dozu olarak verilir Burada niyet muhtemel bir alerjik veya fazla reaksiyonun olup olmayacağını gözlemektir Bu nesil bir reaksiyonun olmadığı gözlendikten sonradan tedavi dozu verilir Vajinal doğumlarda genelde sipinal anestezi uygulanmaz böylece kateter yerleştirilip tedavi dozu verildikten 1520 dakika daha sonra anne adayı kasılmaları hissetmesine rağmen ağrı duymamaya başlar Doğum uzadığında ve ilacın etkisi azalıp hasta ağrı duymaya başladığında ek dozlar verilir Bu şekilde doğum gerçekleştirildikten sonradan epizyotomi de ek bir anesteziye gerek kalmadan kolaylıkla dikilebilir
Vajinal doğumu takiben hemencecik, sezaryeni takiben ise 24 saat sonra kateter çıkartılarak uygulmaya son verilir Kateterin çıkartılması sırasında hasta hiçbir rahatsızlık duymaz
Epidural kateter takılması hasta açısından kolay tolere edilebilir, acısız ve bakımlı bir uygulamadır Kateterin epidural boşluğu girdiği anda bacakta elektrik çarpmasına benzer bir his oluşması açık havada hastaya ratahsızlık vermez Epidural duyumsuzlaşma uygulamasında en önemli nokta işlemi yapan duyumsuzlaşma uzmanının tecrübesidir
Epidural anestezinin avantajları nelerdir?
Doğum ağrılarının giderilmesinde en etkili yoldur
Genel anesteziye kadar komplikasyon riski daha eksik olduğundan seçim edilmelidir
Annenin bilinci açık olduğu için sezaryen sırasında doğuma katılabilir, ameliyat devam ederken bebeğini kucağına alabilir
Yerinde zamanda takıldığında normal doğumun ilerlemesini hızlandırır
Epidural anestezinin komplikasyonları ve tabi etkileri nelerdir?
Epidural anestezide tehlike zannedilenin tersine tecrübeli uzmanlar tarafından yapıldığında son derece azdır
En sık görülen ast etki ani tansiyon düşmesidir Omurilik içinde ağrı ve motor iletimi sağlayan sinirler açık havada istemsiz çalışan kasların fonksiyonlarını kontrol eden asap lifleri de bulunur Bu liflerin etkilenmesi durumunda kan damarlarında gevşeme ve genişleme meydana gelerek kan basıncı düşüklüğü ortaya çıkabilir Bu ani tansiyon düşmesinin önüne geçmek için işlemden anında önce damar yolundan yaklaşık 1 litre değişken çabuk bir şekilde verilerek damar yolunun dolması sağlanırsa sorun yaşanmaz
Anestezinin yetersiz olması ya da tek yanlı olması Bu gibi durumlarda kateterin çıkartılarak yeniden takılması gerekebilir
Dura zarının yırtılıp sıvının dışarı kaçmasına alt olarak görülebilen başağrısı Nadir olarak görülen bu durumda işlemden sonra 13 gün içinde şiddetli başağrıları yaşanabilir Ağrılar dayanılmaz olur ise epidural kateterin yerleştirildiği alana pıhtı yaması yapılabilir
Kullanılan ilaçlara ast olarak hafif alerjik bir reaksiyon gelişebilir ve hastada yaygın kaşıntı ortaya çıkabilir
Anne adayı etkin bir şekilde ıkınamaz ise doğumun ikinci evresi uzayabilir ve vakum veya forseps uygulanması gerekebilir
Nadiren operasyon sonrası idrar yapmada geçici zorluk görülebilir
Fazla nadir olarak enfeksiyon gelişebilir
Felç fazla çok ara sıra görülen bir komplikasyondur
Kimlerde epidural duyu yitimi uygulanmaz?
Kanana bozukluğu olması
Antikoagülan tedavi alınması
Tatbik bölgesinde enfeksiyon varlığı
Trombosit düşüklüğü saptanması
Anne adayının uygulamayı reddetmesi durumlarında epidural hissizlik uygulanmaz
Epidural hissizlik keza vajinal keza de sezaryen ile doğumların son derece konforlu ve neşe saçan geçmesini sağlayan, 25 yıldır yaygın bir şekilde güvenle uygulanan çağdaş bir tıbbi yaklaşımdır Her anne adayı bu uygulamadan yararlanması için özendirme edilmelidir *
Son dönemlerde sıklıkla tercih edilen epidural duyumsuzlaşma vücudun açıklanmış bir bölgesindeki sancı iletimini durduran bölgesel ya da yerel duyu yitimi türlerinden birisidir Anestezi uzmanı bir doktor göre uygulanır Doğum ağrısını denetim altına almanın en etkili yöntemi olmakla birlikte yalnızca bu amaçla kullanılmaz Sezaryen ilk önce edinmek üzere bel seviyesi aşağı yapılan pekçok başlıca cerrahi teşebbüs epidural duyumsuzlaşma eşliğinde yapılabilir
Omuriliği çevreleyen ve dura adı bahşedilen zarın etrafına yerel anestezik madde verilerek sızı uyarılarının beyine ulaşması engellenir Eğer bu bölgedeki motor işlevi karşılayan sinirler de etkilenirse bütün bir anestezi meydana gelir ve başvuru formu yapılan bölgenin aşağı kalan kısımda his ile birlikte hareket kabiliyeti de ortadan kalkar Kişi bu durumda bacaklarını ne hissedebilir ne de oynatabilir Bu sezaryen ameliyatlarında uygunanan epidural anestezidir Oysa doğumda hedef yalnızca ağrıyı gidermek olduğundan epidural aralığa daha eksik dozlarda lokal anestezik ile birlikte güçlü sancı kesiciler de verilir Bu sayede motor kayıp olmayacağından anne adayı sızı duymadığı halde dokunmaları hissedebilir ve bacaklarını oynatabilir Yerel anestezik miktarı çok düşük tutularak anne adayının doğum eylemi esnasında yürüyebilmesi zeka sağlanabilir
Sipinal duyumsuzlaşma nedir?
Anestezik ve analjezik maddelerin dura zarının çevresine değil de zarı geçtikten sonra omuriliği çevreleyen sipinal sıvının içine verilmesidir
Epidural anestezinin etkisi yaklaşık 1520 dakika içinde başlar ve uzun zaman devem edebilir Fakat sipinal hissizlik derhal tesir eder ancak etkisi daha kısa sürelidir böylece sezaryen ameliyatarından önce ayrıca epidural ayrıca de sipinal uyuşturma bir arada yapılır buna kombi veya kombine uyuşma adı verilir
Epidural anestezi ne zaman ve nasıl yapılır?
Vajinal doğumda rahim kasılmaları düzenli ülkü geldikten sonradan veya rahim açıklığı 4 santimetreye ulaştığında epidural duyumsuzlaşma yapılabilir Kasılmalar derme çatma ise ya da erken dönemde takıldığında kasılmaların durmasına neden olabileceğinden bu konuya uyarı edilmelidir
Anne adayı emrindeki yatar veya oturur pozisyondayken kateterin takılacağı alan antiseptik solüsyonlar ile temizlendikten sonradan mikropsuz örtüler ile örtülür Kateter bel bölgesindeki omurgaların arasından girilerek yerleştirilir Önce bu bölgedeki cildi uyutmak için yerel duyu yitimi yapılır Ardındaki ince bir iğne ile iki omurga arasından geçilerek epidural zara ulaşılır Eğer sipinal anestezi de uygulanacaksa fazla ince biriğne ile bu çeper da geçilerek subaraknoid boşluğa girilir ve beyin omurilik sıvısının geldiği gözlendikten sonradan hap verilirEpiduralde ise iğnenin peşinde fazla ince bir kateter (boru, tüp) girilerek uygun mesafeye değin itilir ve bu kateter dura zarı çevresindeki epidural aralığa yerleştirilir sonra iğne çıkartılır ve kateterin dıştan kalan ucu flasterler ile hastanın sırtı boyunca sabitlenir Açık Havada kalan uçtan enjektör yardımıyla ilaç verilebileceği gibi sürekli belirtilmiş dozda ilaç pompalayan otomatik cihazlar da kullanılabilir Kateter yerleştirildikten daha sonra öncelikle az miktarda ilaç test dozu olarak verilir Burada niyet muhtemel bir alerjik veya fazla reaksiyonun olup olmayacağını gözlemektir Bu nesil bir reaksiyonun olmadığı gözlendikten sonradan tedavi dozu verilir Vajinal doğumlarda genelde sipinal anestezi uygulanmaz böylece kateter yerleştirilip tedavi dozu verildikten 1520 dakika daha sonra anne adayı kasılmaları hissetmesine rağmen ağrı duymamaya başlar Doğum uzadığında ve ilacın etkisi azalıp hasta ağrı duymaya başladığında ek dozlar verilir Bu şekilde doğum gerçekleştirildikten sonradan epizyotomi de ek bir anesteziye gerek kalmadan kolaylıkla dikilebilir
Vajinal doğumu takiben hemencecik, sezaryeni takiben ise 24 saat sonra kateter çıkartılarak uygulmaya son verilir Kateterin çıkartılması sırasında hasta hiçbir rahatsızlık duymaz
Epidural kateter takılması hasta açısından kolay tolere edilebilir, acısız ve bakımlı bir uygulamadır Kateterin epidural boşluğu girdiği anda bacakta elektrik çarpmasına benzer bir his oluşması açık havada hastaya ratahsızlık vermez Epidural duyumsuzlaşma uygulamasında en önemli nokta işlemi yapan duyumsuzlaşma uzmanının tecrübesidir
Epidural anestezinin avantajları nelerdir?
Doğum ağrılarının giderilmesinde en etkili yoldur
Genel anesteziye kadar komplikasyon riski daha eksik olduğundan seçim edilmelidir
Annenin bilinci açık olduğu için sezaryen sırasında doğuma katılabilir, ameliyat devam ederken bebeğini kucağına alabilir
Yerinde zamanda takıldığında normal doğumun ilerlemesini hızlandırır
Epidural anestezinin komplikasyonları ve tabi etkileri nelerdir?
Epidural anestezide tehlike zannedilenin tersine tecrübeli uzmanlar tarafından yapıldığında son derece azdır
En sık görülen ast etki ani tansiyon düşmesidir Omurilik içinde ağrı ve motor iletimi sağlayan sinirler açık havada istemsiz çalışan kasların fonksiyonlarını kontrol eden asap lifleri de bulunur Bu liflerin etkilenmesi durumunda kan damarlarında gevşeme ve genişleme meydana gelerek kan basıncı düşüklüğü ortaya çıkabilir Bu ani tansiyon düşmesinin önüne geçmek için işlemden anında önce damar yolundan yaklaşık 1 litre değişken çabuk bir şekilde verilerek damar yolunun dolması sağlanırsa sorun yaşanmaz
Anestezinin yetersiz olması ya da tek yanlı olması Bu gibi durumlarda kateterin çıkartılarak yeniden takılması gerekebilir
Dura zarının yırtılıp sıvının dışarı kaçmasına alt olarak görülebilen başağrısı Nadir olarak görülen bu durumda işlemden sonra 13 gün içinde şiddetli başağrıları yaşanabilir Ağrılar dayanılmaz olur ise epidural kateterin yerleştirildiği alana pıhtı yaması yapılabilir
Kullanılan ilaçlara ast olarak hafif alerjik bir reaksiyon gelişebilir ve hastada yaygın kaşıntı ortaya çıkabilir
Anne adayı etkin bir şekilde ıkınamaz ise doğumun ikinci evresi uzayabilir ve vakum veya forseps uygulanması gerekebilir
Nadiren operasyon sonrası idrar yapmada geçici zorluk görülebilir
Fazla nadir olarak enfeksiyon gelişebilir
Felç fazla çok ara sıra görülen bir komplikasyondur
Kimlerde epidural duyu yitimi uygulanmaz?
Kanana bozukluğu olması
Antikoagülan tedavi alınması
Tatbik bölgesinde enfeksiyon varlığı
Trombosit düşüklüğü saptanması
Anne adayının uygulamayı reddetmesi durumlarında epidural hissizlik uygulanmaz
Epidural hissizlik keza vajinal keza de sezaryen ile doğumların son derece konforlu ve neşe saçan geçmesini sağlayan, 25 yıldır yaygın bir şekilde güvenle uygulanan çağdaş bir tıbbi yaklaşımdır Her anne adayı bu uygulamadan yararlanması için özendirme edilmelidir *