Andropoz söz manası olarak latince kökenden gelir ve “ Erkekliğin Sonu” olarak çevrilebilir. Klinik manada ise testosteron yaşla birlikte azalması sonucu görülen semptomlar bütününe verilen isimdir.
Andropozu tanımlamak için testosteron hormonunun bedenimizde ne işler yaptığını bilmek durumu kavrayabilmek için yeterli yoldur. Testosteronun vazifeleri nelerdir ?
cinsel dürtüyü sağlamak
kemik kütlesi sağlıklı biçimde tutmak
yağ dağılımı düzenlemek
kas büyüklüğü ve gücünü arttırmak
kırmızı kan hücresi üretimi sağlamak
Bu vazifelere bakıldığı vakit vucudda bu hormonun hangi yaş aralıklarında en yüksek düzeyde olduğunu anlamak çok kolaydır. Erkeğin üreme konusunda en savlı olduğu yaşlarda 18-40 yaşlarında fizikî olarak dorukta olduğu yaşlarda testosteron en yüksek düzeydedir. Yaş aldıkça üretimi azalır ve semptomlar yavaş yavaş ortaya çıkmaya başlar.
Testosteron azalmaya başlayınca ne üzere sıkıntılar ortaya çıkar ?
kas kitlesinde azalma
yağ oranının artması
cinsel istekte azalma
ereksiyon kapasitesinde azalma
kemik yoğunluğunda azalma
kognitif işlevlerde azalma
Andropoz doğal kaçınılmaz bir durumdur. Yani 40 yaşından sonra yavaş yavaş testosteron seviyesi doğal olarak azalmaya başlar. Azalma suratı ve seviyesi öznel bir durumdur. Kişinin genetik özellikleri , hayat biçimi ve beslenmesi ile direk bağlıdır. Andropozu geciktirmek mümkün ama büsbütün durdurmak mümkün değildir.
Andropozdaki erkeği kabaca tanım edecek olursak . 50 yaşını aşmış göbekli , fizikî aktivitelerde zorlanan , biraz huysuz , depresif , özgüveni azalmış bir erkek düşünün . Çokça bu türlü erkekler gözünüzün önüne gelmiştir. Bu erkeklerde testosteron azalmasının tesirlerini hepsini birebir anda yaşamaz farklı vakitlerde farkı bulgular ortaya çıkabilir. Birinci bulgu genelde neden mi sonuç mu olduğu tartışmalı olan yağlanma ve kas kitlesinin kaybı durumudur. Yani kas kitlesi arttığı ve yağ oranı arttığı için mi andropoza giriş hızlanır yoksa andropoza girildiği için mi bunlar meydana gelir bu yumurta tavuk bağına emsal. Bu bahiste bildiğimiz idman ve beslenme ile kas kitlesini artırabilir yağ oranını düşük tutarak andropozu geciktirebiliriz. Çağdaş vakitlerde andropozu hızlandıran beslenme modeli ömür usulü gittikçe erkeklerin daha erken yaşlarda andropozla tanışmasına neden olmaktadır. Bilhassa kozmetik eserlerde ve hayvansal besinlerde çokça bulunan ksenoöstrojenler çağımızda en büyük nedenlerdendir. Çağdaş zamanlardaki hareketsiz ömür öteki değerli bir faktör olarak karşımıza çıkmaktadır.
Andropoz nasıl yönetilir?
Andropozun öncelikli müracaat nedeni ekseriyetle cinsel fonksiyon bozukluğudur. Hastalar cinsel isteksizlik ve sertleşme bozukluğu nedeniyle bir tabibe başvururlar. Bu şikayetle başvurmuş her hastaya total ve hür testosteron seviyesi bakılmalıdır. Testosteron seviyeleri düşük olan hastalarda TRT (Testosteron Replasman Tedavisi ) yapılır. TRT yapılamadan evvel ve tedavi boyunca hastalar sistemli olarak Tam kan sayımı, PSA , Karaciğer işlev testleri açısından kıymetlendirilir. Testosteron replasman tedavisi ağızdan ilaçlarla , cilde sürülen jel formlu ilaçlarla ve kas içine enjeksiyonlarla yapılabilir. Hangi usulün uygulanacağı tedaviye karar veren tabip tarafından belirlenmelidir . Testosteron replasman tedavisinin mümkün yan tesirleri ;
kardiovasküler yan tesirler
pıhtılaşma düzenekleri ile ilgili yan tesirler
üreme sıhhatiyle ilgili yan tesirler
prostat kanseri ile ilgili yan tesirler
Yaşlanan erkekte testosteron eksikliği başta cinsel fonksiyon bozukluğu olmak üzere birçok olumsuz tesir oluşturur. Bir uzman tarafından değerlendirildikten sonra uygun bir testosteron replasman tedavisi birçok semptomda süratli düzelme meydana getirir. Bilinçsizce kullanılan testosteron önemli sıhhat problemlerine yol açabilir.