Evli çiftler için çok büyük bir hayal kırıklığı durumu olan kısırlık ne sadece kadınları ne de sadece erkekleri ilgilendiren bir sorun. Çeşitli nedenlere bağlı olarak ortaya çıkabilen kısırlık tedavisi ile ilgili bilinmesi gerekenler haberde. Kısırlık nedir, nasıl anlaşılır? Kadınlarda ve erkeklerde kısırlık belirtileri neler? Kısırlık nedenleri neler, kısırlık tedavisi nasıl yapılır? Kısırlığa neden olan etmenler...
Çocuk hayali ile yanıp tutuşan çiftlerin korunmasız bir şekilde düzenli olarak girdikleri ilişkiye rağmen yine de hamilelik görülemiyorsa bu durum halk arasında kısırlık olarak geçmektedir. En az 1 sene boyunca düzenli girilen ilişkide kadının yaşı 35 yaşından büyükse çocuk sahibi olabilmek için gerekli tetkik ve tedavilere erkenden başlamak gerekir. İleri yaş döneminde daha sık görülme ihtimali olan kısırlık bir nevi üreme sisteminde görülen sağlık problemlerinin sonucudur. Tek bir nedenden dolayı ortaya çıkabildiği gibi çevresel etkenlerin de tetikleyebildiği kısırlık, yapılan çalışmalar sonucunda 1/3 oranda erkeklerde, 1/3 oranda kadınlarda ve yine 1/3 oranında her iki tarafı ilgilendiren bir durumu ortaya koyar. En az 1 sene olabildiği gibi korunmasız cinsel ilişkiye rağmen 2 sene sonucunda da oluşamayan bebek için kısırlık tedavisi ile ilgili çiftlerin bilmesi gerekenler...
KISIRLIK NEDEN OLUR? KADINA VE ERKEĞE BAĞLI KISIRLIK NEDENLERİ
Haftada 2-3 defa cinsel anlamda aktif olup korunmasız bir ilişki tercih eden her 100 çiftten 85'inde hamilelik görülebilmektedir. Kadınların yumurtalarındaki üreme sistemi yaş ile beraber verimsizleşmesi halinde doğurganlık azalır ve en çokta 38'li yaşlarda bu durum daha net görülebilir. 35 yaş üstü kadınlarda 6 ayın üzerinde kısırlık varsa jinekolojik muayenelere başlamak önemlidir.
Erkeklerde kısırlık nedenleri:
Sperm oluşumunda ve sperm hareketinde azalma
Anormal sperm fonksiyonu
Menide sperm hücresinin 0 olması
Testis damarlarının genişlemesi
Kanal tıkanıklıkları
Genetik hastalıklar
Şeker hastalığı
Cinsel fonksiyon bozuklukları
Çocukluk çağında ve ergenlik döneminde geçirilen kimi ateşli hastalıklar
Kanser tedavisi
Aşırı sigara, alkol ve kafein kullanımı
Stres.
Kadınlarda kısırlık nedenleri:
Yumurtlama sorunları
Enfeksiyonlar ve karın içi operasyonlar
Bağışıklık sistemi problemleri
Doğurganlık şansının azalması
Erken menopoz
Polikistik Over Sendromu
Rahim miyomları
Karın içi yapışıklıklar ve fallop tüplerinin yapışıklığı
Tüplerde tahribat veya tıkanıklık
Düzensiz adet döngüsü
Aşırı sigara, alkol ve kafein kullanımı
Obezite
Tiroid sorunları.
KISIRLIK NASIL ANLAŞILIR? KISIRLIK BELİRTİLERİ:
Kısırlığa neden olabilecek sebepler için her ne kadar bazı durumlar öne sürülse de kısırlık için kesin şundan dolayı kısır olunuyor denilemez. Kısırlık tanısının net bir şekilde konulabilmesi için bazı tetkik ve sonuçlara gerek vardır. Adet döneminin düzene oturmaması veya hiç adet görememe, şiddetli regl sancısı, hamile olunmamasına rağmen memede süt birikintisi, erkekte sertleşme ve boşalma, erkeklerde yok denecek kadar az meni olması, 2 yıl korunmasız ilişki olmasına rağmen bebek oluşmaması kısırlığın belirtilerindendir.
Erkeklerde kısırlık belirtileri:
Erkeklerde oluşan kısırlığın bilinen en yaygın belirtileri direkt olarak testislerde olmasa o bölgede görülen şişme, ağrı, peniste akıntı gibi durumlar kısırlığın habercisi olabilmektedir.
ERKEKLERDE KISIRLIK TESTİ NASIL YAPILIR?
Çiftlerde erkekte görülen bazı şüphelerden dolayı tahmin edilen kısırlıktan dolayı yapılabilecek kısırlık testinde ilk önce sperm sayısını ölçen bir test uygulanır. Bu süre zarfında 3 gün ilişkiye girilmemesi ve mastürbasyon yapılmaması gerekir. Alınan örnek spermde hareketlilik ve şekli incelenir. Sperme karşı antikorun olup olmadığını anlamak için Antisperm Antikor testi yapılır.
Erkeğin üreme organında görülebilecek yapısal işlev bozukluklarının değerlendirilmesi önemlidir. Ultrasonografi testiyle erkekte testislerin yapısı, boyutu, genişleme problemleri ve sperm kanallarındaki darlıklarla ilgili verilere ulaşılır.
Kadınlarda kısırlık belirtileri:
Bazı kadınlarda hiç kendini göstermeyen kısırlık; bazılarında belirtileri ile ilk sinyallerini verebiliyor. Erkeklerdeki kısırlık belirtilerine oranla daha fazla görülen kadınlarda kısırlık belirtilerine baktığımızda kısaca şunları söyleyebiliriz:
Adet düzensizlikleri veya adet olmama
Adet döneminde yoğun kanama
Aşırı kilo ve hormon bozukluğuna da bağlı olabilecek aşırı tüylenme ve aknelenme.
KADINLARDA KISIRLIK TESTİ NASIL YAPILIR?
Kadınlarda kısırlık testi için yapılan ilk şey yumurtlamanın sağlıklı meydana gelip gelmediğidir. Adet döneminin ilk günü hormonlara bakılarak adetten önceki ilk birkaç günde rahim içindeki endometriyal biyopsi örneği ile yumurtalık gelişimi incelenir. Bakılacak bir başka etken ise tüplerdeki tıkanmadır. Tamamen ya da bir bölümünün tıkanması yumurtanın rahme girmesini önleyerek kısırlığı oluşturur.
Bunu anlayabilmek için rahmin içindeki tüplere özel ilaçlar gönderilir ve çekilen röntgen ile tüplerde tıkanıklık olup olmadığına bakılır. Ayrıca kadınlardaki yapısal bozukluklardan, yapışıklıklardan, miyomlardan veya poliplerden kısırlık oluşabilir. Histerospkop yöntemiyle, rahme girerek yapısal bozukluklar incelenebilir.
KISIRLIKLA İLGİLİ DOĞRU BİLİNEN YANLIŞLAR!
Kadın Hastalıkları Doğum ve Tüp Bebek Uzmanı Op. Betül Görgen, toplum içerisinde kısırlıkla ilgili en çok yayılan efsaneleri ve gerçekleri şu şekilde sıraladı:
EFSANE: Kısırlık sadece kadının kusurudur.
GERÇEK: Sadece kadında olmayıp erkeğe ait nedenler ile hemen hemen aynıdır. Kadında olduğu kadar erkekte de değerlendirilmeli.
EFSANE: Benim ailemde kısır yok, bende de olmaz
GERÇEK: Kısırlık tahmin edilenden daha çok karşılaşılan bir durum.
EFSANE: 1 sene boyunca doktora gitmeye gerek yok
GERÇEK: Bu durum herkes için aynı olmayabilir. Kesinliği yoktur.
EFSANE: Tüp bebek tedavisi ikiz ya da üçüz ile sonuçlanır.
GERÇEK: Tedavinin çoğul gebeliği artırdığı doğru lakin artık teknoloji sayesinde tek ve sağlıklı hamilelik gerçekleşebiliyor.
EFSANE: Çok soru sorunca hasta olduğumu zannederler.
GERÇEK: Tedavi ve durumunuzla ilgili soru sormaktan çekinmeyin.
EFSANE: Kendimi yaşlı hissetmiyorum, yaş benim için önemli değil.
GERÇEK: Yaş, doğurganlık için kritik bir belirleyicidir.
EFSANE: 40 yaşına kadar yumurtalarım için kaygılanmaya gerek yok.
GERÇEK: Özellikle 35 yaşından büyük insanların sonra hem sayısında hem de kalitesindeki bu azalma hız kazanır.
EFSANE: Üreme sağlığı hakkında doktorla görüşünce otomatik tüp bebek olur.
GERÇEK: Alanında uzman olan biri durumunuzu çok daha iyi belirleyerek sizi yanlış yönlendirmez. Uzman bir doktorda muayene olmak ve gerekli testleri yaptırmak tüp bebek yaptıracaksınız demek değil.
KISIRLIĞA NEDEN OLAN ETMENLER NELER? DİKKAT! BU ÜRÜNLER KISIRLAŞTIRIYOR...
Tıp literatüründe 'Endokrin bozucular' olarak nitelendirilen fitalat maddesi, çocuk sahibi olmak isteyen kişilerin önündeki en büyük engellerden biridir. Plastiklerin esnekleştirilmesinde kullanılan bu maddeler, insan sağlığını ciddi anlamda riske atıyor. Günümüzde sıklıkla kullandığımız kozmetik ürünlerinde, alışveriş poşetlerinde, oyuncaklarda, deterjanlarda ve parfümlerde fitalat maddesi olduğundan dolayı bunun gibi daha birçok ürünün kullanılması endokrin sistemini bozarak, kısırlığın artmasına ve doğurganlığın azalmasına yol açıyor. Solunum, ağız yolu ya da ten teması ile kolaylıkla bulaşabilen bu rahatsızlık, erkeklerde baba olmayı engelliyor.
Bu nedenle anne ve baba olmayı düşünen kişiler, içerisinde fitalat bulunan maddeleri kullanmaktan olabildiğince uzak durmalıdır.