Toprağın akarsular, su baskını suları ve rüzgarlar gibi dış kuvvetlerin etkisiyle aşındırılıp taşınması ve sürüklenmesi olayına erozyon denir
Yeryüzünde ur ve su akışı ile toprak örtüsü arasında doğal bir denge vardır Bu doğal denge içerisinde, yer yüzünün dış kuvvetler kadar aşındırılmasına doğal erozyon denir Doğal erozyon halk müziği ve çevre için zararlı değildir Çünkü doğal erozyonla fazla yavaş olarak üstten aşınan toprağın yerine alttan yeni toprak oluşmaktadır Onun için toprak örtüsü yenilenerek uygun kalmaktadır Fakat bitki örtüsünün tahribi gibi insanların negatif girişimleri sonucu doğal denge bozulur Böylece erozyon hızlanır Bu olay sonunda toprak örtüsü hızla incelir, zamanla değil olur Kayalar yüzeye çıkar Ülkemiz dünyada erozyonun en çok görüldüğü ülkelerden biridir Topraklarımızın asgari yarısı çeşitli derecelerde erozyona uğramıştır Türkiye ’de görülen erozyon Kuzey Amerika ’dan 6, Avrupa ’dan 17 kat daha fazladır
Türkiye ’de Erozyonu Oluşturan Başlıca Etkenler
a)*** Arazinin Fazla Engebeli ve Eğimli Olması
Eğimin artı olması sağanak yağışların bu nesil arazileri kolayca süpürmesine neden olur
b)*** Bitki Örtüsünün Imha Edilmesi
Ormanların bilinçsizce kesilmesi ve orman yangınları bilhassa eğimli arazilerin çıplak kalmasına neden olur Ayrıca mera ve otlakların aşırı otlatılması, otlakların dengesini bozar
c)*** İklimin Etkisi
Ülkemizde bilhassa iç bölgelerde meydana gelen sağanak yağmurlar ve bunların sonucunda oluşan seller, bitki örtüsünün zayıf olduğu alanlarda toprakların süpürülmesine niçin olmaktadır Akarsu yataklarının ıslah edilmemesi ve su baskını taşkınları toprak erozyonunu artırıcı etkenlerdendir
d)*** Toprağın ve Ana Kayanın Etkisi
Anakayanın maddesel ve kimyasal özellikleri yıpranma üstünde etkilidir Bitki örtüsünden yoksun kumlu, killi araziler yüzey suları göre kolayca aşındırılarak şekillendirilir
e)*** Arazinin Hatalı Kullanımı
Ormanların tahrip edilerek tarım alanlarına dönüştürülmesi, bozkır, mera, ormanlık alanlardaki otlakların hayvanlara otlatılması, biçilen tarlada kalan kökler örtüsünün yakılması ve arazinin eğim yönünde işlenmesi gibi faktörler arazinin doğal dengesini bozmaktadır Bu tür olaylar erozyonu artırmaktadır
Rüzgarlar yağışın fazla olduğu Doğu Karadeniz ’in kıyı kesimleri hariç bir fazla bölgede erozyona neden olur Bu yerlerin başında KonyaKarapınar çevresi gibi ayrıca bitki örtüsünün kuvvetsiz, ayrıca de kuraklığın keskin olduğu yöreler gelir
Türkiye ’de Erozyonun Ortaya Çıkardığı Sorunlar
•*** Toprağın üst verimli kısmının sel sularıyla süpürülüp gitmesiyle tarımsal verim azalmaktadır
•*** Erozyon sonucu, toprakların bir kısmı denizlere, göllere ve barajlara taşınmaktadır Bunun sonucunda da barajlar kısa sürede toprakla dolmaktadır
•*** Erozyonla toprakların taşındığı yerlerde verimsiz olan taşlık ve kayalık araziler ortaya çıkmaktadır
•*** Erozyonun günümüzdeki hızıyla devam etmesi halinde yakın gelecekte ülkemiz çölleşme sorunuyla karşı karşıya kalacaktır
Toprak Erozyonundan Korunma Yolları
•*** Bitki Örtüsü korunmalı, çıplak araziler ağaçlandırılmalıdır
•*** Tarla açma gibi nedenlerle ormanlar yıkım edilmemelidir
•*** Nadas alanları azaltılmalı, nöbetleşe ekim yaygınlaştırmalıdır
•*** Meraların ve otlakların aşırı otlatılması önlenmelidir
•*** Barajların ve göllerin su birleştirme alanları ağaçlandırılmalıdır
•*** Çayır hayvancılığı yerine ağıl hayvancılığı geliştirilmelidir
•*** Araziler eğim doğrultusunda yok, eğime düşey olarak sürülmelidir
•*** Rüzgarların etkili olduğu alanlara rüzgarın hızını kesecek engeller yapılmalıdır
•*** Eğimli araziler fazla işlenmemelidir
•*** Eğimli araziler taraçalandırılmalıdır
•*** Ürünler hasat edildikten sonra biçilen tarlada kalan kökler örtüsü yakılmamalıdır
•*** Çay yatakları ıslah edilmelidir
•*** Erozyonla çaba ile ilgili olarak ahali eğitilmelidir
Yeryüzünde ur ve su akışı ile toprak örtüsü arasında doğal bir denge vardır Bu doğal denge içerisinde, yer yüzünün dış kuvvetler kadar aşındırılmasına doğal erozyon denir Doğal erozyon halk müziği ve çevre için zararlı değildir Çünkü doğal erozyonla fazla yavaş olarak üstten aşınan toprağın yerine alttan yeni toprak oluşmaktadır Onun için toprak örtüsü yenilenerek uygun kalmaktadır Fakat bitki örtüsünün tahribi gibi insanların negatif girişimleri sonucu doğal denge bozulur Böylece erozyon hızlanır Bu olay sonunda toprak örtüsü hızla incelir, zamanla değil olur Kayalar yüzeye çıkar Ülkemiz dünyada erozyonun en çok görüldüğü ülkelerden biridir Topraklarımızın asgari yarısı çeşitli derecelerde erozyona uğramıştır Türkiye ’de görülen erozyon Kuzey Amerika ’dan 6, Avrupa ’dan 17 kat daha fazladır
Türkiye ’de Erozyonu Oluşturan Başlıca Etkenler
a)*** Arazinin Fazla Engebeli ve Eğimli Olması
Eğimin artı olması sağanak yağışların bu nesil arazileri kolayca süpürmesine neden olur
b)*** Bitki Örtüsünün Imha Edilmesi
Ormanların bilinçsizce kesilmesi ve orman yangınları bilhassa eğimli arazilerin çıplak kalmasına neden olur Ayrıca mera ve otlakların aşırı otlatılması, otlakların dengesini bozar
c)*** İklimin Etkisi
Ülkemizde bilhassa iç bölgelerde meydana gelen sağanak yağmurlar ve bunların sonucunda oluşan seller, bitki örtüsünün zayıf olduğu alanlarda toprakların süpürülmesine niçin olmaktadır Akarsu yataklarının ıslah edilmemesi ve su baskını taşkınları toprak erozyonunu artırıcı etkenlerdendir
d)*** Toprağın ve Ana Kayanın Etkisi
Anakayanın maddesel ve kimyasal özellikleri yıpranma üstünde etkilidir Bitki örtüsünden yoksun kumlu, killi araziler yüzey suları göre kolayca aşındırılarak şekillendirilir
e)*** Arazinin Hatalı Kullanımı
Ormanların tahrip edilerek tarım alanlarına dönüştürülmesi, bozkır, mera, ormanlık alanlardaki otlakların hayvanlara otlatılması, biçilen tarlada kalan kökler örtüsünün yakılması ve arazinin eğim yönünde işlenmesi gibi faktörler arazinin doğal dengesini bozmaktadır Bu tür olaylar erozyonu artırmaktadır
Rüzgarlar yağışın fazla olduğu Doğu Karadeniz ’in kıyı kesimleri hariç bir fazla bölgede erozyona neden olur Bu yerlerin başında KonyaKarapınar çevresi gibi ayrıca bitki örtüsünün kuvvetsiz, ayrıca de kuraklığın keskin olduğu yöreler gelir
Türkiye ’de Erozyonun Ortaya Çıkardığı Sorunlar
•*** Toprağın üst verimli kısmının sel sularıyla süpürülüp gitmesiyle tarımsal verim azalmaktadır
•*** Erozyon sonucu, toprakların bir kısmı denizlere, göllere ve barajlara taşınmaktadır Bunun sonucunda da barajlar kısa sürede toprakla dolmaktadır
•*** Erozyonla toprakların taşındığı yerlerde verimsiz olan taşlık ve kayalık araziler ortaya çıkmaktadır
•*** Erozyonun günümüzdeki hızıyla devam etmesi halinde yakın gelecekte ülkemiz çölleşme sorunuyla karşı karşıya kalacaktır
Toprak Erozyonundan Korunma Yolları
•*** Bitki Örtüsü korunmalı, çıplak araziler ağaçlandırılmalıdır
•*** Tarla açma gibi nedenlerle ormanlar yıkım edilmemelidir
•*** Nadas alanları azaltılmalı, nöbetleşe ekim yaygınlaştırmalıdır
•*** Meraların ve otlakların aşırı otlatılması önlenmelidir
•*** Barajların ve göllerin su birleştirme alanları ağaçlandırılmalıdır
•*** Çayır hayvancılığı yerine ağıl hayvancılığı geliştirilmelidir
•*** Araziler eğim doğrultusunda yok, eğime düşey olarak sürülmelidir
•*** Rüzgarların etkili olduğu alanlara rüzgarın hızını kesecek engeller yapılmalıdır
•*** Eğimli araziler fazla işlenmemelidir
•*** Eğimli araziler taraçalandırılmalıdır
•*** Ürünler hasat edildikten sonra biçilen tarlada kalan kökler örtüsü yakılmamalıdır
•*** Çay yatakları ıslah edilmelidir
•*** Erozyonla çaba ile ilgili olarak ahali eğitilmelidir