Korunmasız yaşanan cinsel ilişki sonrasında ya da diğer korunma yöntemlerin yetersiz olduğu durumlarda, gebeliği önlemek amacıyla kullanılan yöntemlerden biri de ertesi gün haplarıdır. İstenmeyen gebeliklere önlem olarak ertesi gün hapları kullanımı veya spiral gibi yöntemlerde tercih edilmektedir. En etkili ve güvenilir doğum kontrol yöntemi olarak spiral ( bakırlı RİA ) önerilmektedir. Bu işlem %100 bir koruma sağlasa da, genel olarak acil durumlarda en sık başvurulan yöntem olarak ertesi gün hapları karşımıza çıkmaktadır.
ERTESİ GÜN HAPLARI
Ertesi gün hapları, cinsel ilişkiden sonra 72 saat içerisinde alınmalıdır. Haplar, ilişkiden sonra ne kadar kısa sürede alınırsa, koruma olasılığı o kadar artar. Yalnızca progesteron hormonu içeren ertesi gün hapları, progesteron ve östrojen hormonunu içeren ürünlere kıyasla daha etkili ve güvenilir olmaktadır. Ancak östrojen içeren ürünlerin kullanımının ardından mide bulantısı, kusma, meme hassasiyeti, baş ağrısı, karın ağrısı, damla tarzında kanamalar meydana gelebilir. Yalnızca progesteron hormonu içeren ertesi gün hapı gibi ürünler ise bulantı ve kusmaya yol açmaz.
Adet dönemlerinde bilinen yaşanan cinsel ilişkilerde nadir de olsa gebelik şansı görülebilir. Bu yüzden adet dönemlerin de yaşanan cinsel ilişki sonrasında ertesi gün haplarının kullanılması gerekir.
ERTESİ GÜN HAPLARI NE KADAR ETKİLİ OLUR?
Ertesi gün haplarının koruyuculuğu % 70 ile %90 arasında değişmektedir. % 100’lük bir koruyucu etkisinin olduğunu söyleyemeyiz. Ertesi gün haplarının kullanılması halinde bile gebeliğin oluşma ihtimali vardır. Haplar, cinsel ilişkinin ardından ne kadar erken alınırsa, koruyuculuk özelliği o kadar etkili olacaktır. Bu nedenle ertesi gün haplarını kullanırken hala bir gebelik riskiyle karşı karşıya kaldığınızı unutmamalısınız. Eğer adet gecikmesi meydana gelirse mutlaka gebelik testi yaptırmanız gerekir. Bu durum hamile olduğunuza işaret olmaya bilir ama yine de kontrol edilmesi gerekli bir durumdur.
Ertesi gün hapları, istenmeyen hamileliklerin yaşanmaması için yalnızca acil ve gerekli durumlarda kullanılması gereken yöntemlerdir. Düşünüldüğü gibi devamlı kullanılabilecek bir doğum kontrol yöntemi değildir. Bu nedenle de devamlı ve sık sık kullanılması uzun vadede ciddi sorunlara yol açabilir.
ERTESİ GÜN HAPI NE ZAMAN KULLANILIR?
- Cinsel ilişki sırasında korunma yöntemlerinde sorun çıkması,
- Cinsel ilişki sırasında prezervatifle ilgili sorunların yaşanması,
- Cinsel ilişki sırasında spiralin (rahim içi aracın) yerinden oynaması,
- Doğum kontrol hapını almayı unutmak,
- Korunmasız yaşanan cinsel ilişkiler sonucunda, istenmeyen gebeliğin oluşumunu engellemek için çok gerekli ise kullanılması gereken yöntemdir.
Ertesi gün hapı, doğum kontrol yöntemi kullanılmadan yaşanan cinsel ilişki ardından ne kadar erken alınırsa, hamileliği önleyici etkisi de o kadar artacağı için gün içinde alınmasında fayda var. Ertesi gün hapı korunmadan bulunulan cinsel ilişkiden sonraki 72 saat içinde alınmalıdır. Söylediğimiz gibi ne kadar erken alınırsa, koruma oranı o kadar artar.
ERTESİ GÜN HAPI 72 SAAT SONRA ALINIRSA, HAMİLE KALINIR MI?
Bu sorunun kesin bir cevabı bulunmamaktadır. Ertesi günü hapının etkisi cinsel ilişkiden ne kadar sonra alınırsa, o kadar azalır.
ERTESİ GÜN HAPI HAMİLELİĞİ KESİN ENGELLER Mİ?
Yapılan araştırmalar, ertesi gün haplarının %75 gebelikten koruduğunu ortaya koymuştur. Fakat bu korunmanın sağlanması için hapların doğru kullanılması önemlidir.
ERTESİ GÜN HAPLARI NASIL KULLANILMALIDIR?
Ertesi gün hapları korunmasız cinsel ilişkinin ardından, olabildiğince kısa sürede alınması gerekirken, en geç 72 saat içerisinde alınmalıdır. İlaç kutusunda iki adet tablet bulunur. Bu tabletler aynı anda içilmelidir. Eğer ilaçları kullanıldıktan 3 saat sonra kusma ya da ishal söz konusu olur ise hapların yeniden alınması gerekir.
ERTESİ GÜN HAPININ GEBELİKTEN KORUDUĞU NASIL ANLAŞILIR?
Eğer ertesi gün hapları doğru bir şekilde alınır ise ve adet tarihi beklenen günde gerçekleşir ise, kanama miktarı ve yoğunluğu her zamanki gibi ise ertesi gün haplarının gebelikten koruduğunu anlayabilirsiniz. Kimi zaman stresten ve çoğunlukla ‘’gebe miyim?’’ düşüncesinden adetler gecikebilir. Ama adet kanaması beklenen tarihte meydana gelmez ise, gebelik söz konusu olabilir. Bu nedenle gebelik testi yaptırmanız size doğru bilgiyi verecektir.
ERTESİ GÜN HAPLARININ YAN ETKİLERİ NELERDİR?
Ertesi gün haplarının kullanımı herkese göre farklılık gösterir. Çoğu kadın için uygun olamamaktadır. İçeriğindeki maddeler, alerjik reaksiyonlara yol açabilir. Bunun dışında ertesi gün hapının kullanılacağı dönemlerde farklı bir ilaç kullanılıyor ise, ertesi gün hapı ve ilaç etkileşime girerek problem yaratabilir. Ertesi gün hapları kullanılmadan önce mümkünse bir doktora danışarak kullanılması önemlidir. İçerdiği hormonların etkisiyle yaygın olarak bazı belirtiler görülmektedir. Herkes için aynı olmasa da genel olarak;
- Mide bulantısı,
- Karın ağrısı,
- Baş dönmesi,
- Halsizlik,
- Baş ağrısı,
- Ara kanamalar,
- Memede hassasiyet olmaktadır.
Ara kanamalar kimi zaman damla tarzında ya da düzensiz lekelenmeler şekilde görülebilir. Bu kanamalar gelecek adet dönemine kadar devam edebilir. Kimi zaman adet tarihinde değişimler görülebilir. İlacın bir diğer yan etkisi de âdetin beklenen tarihten birkaç gün önce ya da sonra yaşanmasıdır.
ERTESİ GÜN HAPI KULLANDIKTAN SONRA KANAMA OLMAMASI, GEBELİK BELİRTİSİ MİDİR?
Ertesi gün hapı kullanımı ardından meydana gelen kanama ilacın bir başka yan etkilerinden biridir. Bu yan etkiler her kadında görülmezken, ertesi gün hapı kullandıktan sonra kanama meydana gelmez ise bu gebe olduğunuz anlamına da gelmemektedir. Kanama gebelikten bağımsız olarak görülen, yan etkisidir
ERTESİ GÜN HAPI AYDA KAÇ KERE KULLANILABİLİR?
Ertesi gün hapları sıkı sık kullanılması gereken haplar değillerdir. Gebeliğin oluşmasını engellediği için çiftler bu koruma yöntemlerini tercih edebilir. Ancak bu hapların aşırı kullanımı bazı sağlık sorunlarına neden olabilir. Bu yüzden acil olmadığı sürece ve yılda 3’ten fazla alınması önerilmemektedir. Doğum kontrol yöntemleri arasında size uygun kontrol yöntemi tercih etmeniz gerekir.