Eski Zamanlar da Kullanılan Ağırlık ve Ölçü Birimleri

Eski Zamanlar da Kullanılan Ağırlık ve Ölçü Birimleri bu konu vaktiyle kullanılan ağırlık ve ölçü birimleri hakkında bilgiler içermektedir Eskiden bir yerin boyunu yada bir malzemenin ağırlığını değer biçmek için hangi ağırlık ve uzunluk ölçme yöntemlerine başvurulduğunu merak eden üyelerimiz ve ziyaretçilerimiz için gerekli bilgileri sizler için paylaşıyoruz 1549342622 1549342622 eskizamanlardakullanilanagirlikveolcubirimleri5c5917a3177e9eskizamanlardakullanilanagirlikveolcubirimleri5c5917a3177e9eskizamanlardakullanilanagirlikveolcubirimleri5c5917a3177e9 • Arpa • Bakray • Batman • Buğday • Çeki • Denk • Dirhem • Dirhemi şer’i • Dünük • Fitil • Habbe • Hardal Parça Başına • Kantar • Kırat • Kıyye • Kıtmir • Ludre • Misgal (Miskal) • Nakir • Okka • Pirinç • Tonilato • Zerre Eski tartı ölçüleri Tartma ölçü birimi de uzunluk ölçü birimi gibi farklılıklar gösteriyordu Derhal kullanılan ağırlık birimi kilogram olup 0 derecede bir desimetreküp suyun ağırlığı olarak tanımlanmış ve Uluslararası Ölçü ve Siklet Birliğinden Türkiye’ye bir örnek verilmiştir1874 yılı iridyumlu platin alaşımından 192829 da üretilmiş olan 42 nolu Türkiye milli kilogram prototipinin kullanılmasında gösterilen ihmalkârlık ve özensizlikten dolayı bozulduğunun anlaşılması üzerine 1953 yılında yapılan 54 numaralı prototipi ile değiştirilmiştir OKKA 1 tonilato 4 çeki 1 çeki 4 kantar 1 kantar 44 okka(kıyye) 1 batman 6 okka(kıyye) 1 okka(kıyye) 400 dirhem DİRHEM Osmanlı Döneminde kullanılan 1 dirhem 1 dirhem 4 dönük 1 dönük 4 kırat 1 kırat 4 bakray 1 bakray 4 fitil 1 fitil 2 nekir 1 nekir 2 kıtmir 1 kıtmir 2 zerre Eski alan ölçüleri ” 1 arşın (zirai) ² 0,57417 m² 4 ayak² ” 1 dönüm (yeni) 2500 m² ” 1 dönüm (büyük) 2720 m² ” 1 dönüm (atik) 4 evlek 1600 zirai² 918,672 m² (bir kenarı 40 arşın (zirai) olan kare) ” 1 atik evlek 400 arşın² 229,668 m² ” 1 yeni evlek 100 m² ” 1 cerip 3600 zirai² 2067,012 m² ” 1 ayak² 144 parmak² 0,14354 m² ” 1 parmak² 144 hat² 0,00099751 m² ” 1 hat² 144 nokta² 0,000006927 m² ” 1 çarşı arşın² 0,46240 m² ” 1 urup² 0,007225 m² ” 1 kirah² 0,0018062 m² ” 1 endaze² 0,422500 m² ” 1 urup² 0,0066015 m² Eski zaman ölçüleri Alaturka Saat Hicri Yıllık Cumhuriyetten önce, yurdumuzda kullanılan ölçüler uygar ülkelerin kullandığı ölçülerden farklıydı Metre yerine, arşın denilen bir uzunluk aleti kullanıyordu ve hem alaturka saat kullanıyordu Bu saate kadar 6′da öğle 12′de akşam oluyordu Dünya ülkelerinin birçok miladi yıllık kullanırken, biz hicri takvim kullanıyorduk Bu yüzden takvim birliği sağlanamıyordu Yük ölçüsü olarak okka, batman, dirhem denilen ölçü birimi kullanıyordu Tüm bunlar dünyaya ayak uydurmamızı engelliyordu TBMM hazırladığı bir kanunla eski ölçü birimleri değiştirirdi Bugün kullandığımız metre, kilogram, takvim, saat gibi ölçü araçları kabul edildi Eski istikrarsız ölçüleri Su kaynağının debisinin ölçülmesinde birim olarak “lüle” kullanılmıştır 1 lüle hemen hemen 26 mm çapında bir borudur ve dakikada 36 litre su akıtır Jurnal takriben 52 m3 su olarak kabul edilir Şehir içinde bulunan su taksim istasyonlarında bulunan dağıtım sandıklarında kullanılan boruların günlük debisi ise dağıtım yapılan bölgenin ihtiyacına kadar ayarlanmıştır ve aşağıdaki gibidir 1 Hilal 0,5625 ltDak (Günde0,81 m3) 1 Çuvaldız 1,125 ltDak (Günde1,62 m3) 1 Masura 4,5 ltDak (Günde6,48 m3) 1 Kamış 9 ltDak (Günde12,96 m3) 1 Lüle 36 ltDak (Günde 51,84 m3 ~ 52 m3) Eski uzunluk ölçüleri Çarşı arşını Daha fazla çarşı ve pazarda kullanılırdı Metre hesabıyla çarşı arşını 68 cm’dir Bina ve mimar arşını 75,8 cm’dir Bu arşının uzunluğunda zamanla değişiklikler oldu Üçüncü Selim Han abanoz ağacından bir mimar arşını yaptırdı Bunun ölçü olarak kullanılmasını istedi ve kütüphaneye kaldırttı Bunun bir tarafı 24 parmağa ve her parmak 10 hat’ta bölündü Böylelikle bu bölümle basımevinde kullanılan punto büyüklükleri de alınabilecekti Diğer tarafı sadece 20 eşit parçaya bölündü Kıymetli kumaşları bilhassa ipekleri ölçmede endaze kullanılırdı (endaze 65,25 cm’dir) Türkiye’de 26 Mart 1931 tarih ve 1782 sayılı kanunla, arşın ölçü birimi kaldırılıp, yerine metre sistemi kabul edildi 1933′deri sonra da arşının tüm çeşitleri adamakıllı ortadan kaldırılıp metre sistemine geçildi Zirai mimari, arşın ve endaze ölçü birimlerinin tabi ve üst katları altında gösterilmiştir ENDAZE 1 endaze 8 rubu 1 rubu 2 kirah ÇARŞI ARŞINI 1 çarşı arşını 8 rubu ZİRAİ 1 merhale 2 berid 1 berid (menzil) 4 fersah 1 fersah 3 dingil 1 mil 2500 zirai 1 kulaç 2,5 zirai PARMAK 1 parmak 12 hat 1 hat 12 nokta