Önceden hangi saatler kullanılırdı
Ateş saati
Ateş Saati, (ya da Mum Saati) Petrol lambasının alevi ile çalışan saat mekanizmasında, tüketilen yağın bölmeli bir şeffaf kapta izlenmesi ya da kısalan mumun gölgesinin, arkadaki bir cetvel üzerindeki uzunlamasına göre zaman belirlenen saatdir
başlangıçta nerede kullanıldığı bilinmemektedir Oysa bu çeşit saatler 520 yılına ait Çinli şair You Jiangu'nun bir şiirinde geçmektedir Bu şiirde mum üzerindeki derecenin zamanın geçmesini belirlediği anlatılmaktadır Aynı alıcı mumlar 10 yüzyılın ilk dönemlerinde Japonya'da da kullanılmıştır Uzakdoğudaki bu ülkelerde tapınaklar öncelikle olmak üzere dağıtılmış bitki örtüsü dövülerek toz haline getirilip, sıkıştırılarak bir tüp içinde yerleştirilmesi ile ateşin ulaştığı yere tarafından zaman hesaplaması yapılmaktaydı
En bilinen mum saati ise İngiltere'de Kral Alfred kadar kullanılmıştır Büyük Alfred'in icadı saat, tamamı 72 penny ağırlığında, herkes 12 inç uzunluğunda, benzer kalınlıkta ve 12 eşdeğer parça biçiminde işaretlenmiş 6 mumdan oluşmaktadır Her mum en ince ayrıntısına kadar 4 saatte ve her işaret 20 dakikada yanmaktadır Mumlar ağaçtan yapılmış ve önü mumlar görünecek şekilde saydam koruma kutusu içinde durmaktadır
En gelişmiş modellerinden biri ise Ortadoğulu bilim adamı El Cezeri'nin 1206 yılında yaptığı saat kabul edilir
Güneş Saati
Güneş saati, zamanı güneşinsaatlerini belirten kadrana düşer Güneş gökyüzünde ilerledikçe, çubuğun ucu farklı saat çizgilerine denk gelecek şekilde hareket eder Bu tasarımlarda çubuğun Dünya'nın dönme eksenine hizalanması gerekir Dolayısıyla, bu nesil bir güneş saatinin içten zamanı göstermesi için çubuğun, manyetik kuzeyi yok coğrafi kuzeyi gösteriyor olması gereklidir Ayrıca çubuğun yatay düzlemle oluşturacağı açı, saatin bulunduğu coğrafi enleme eşdeğer olmalıdır gerçi, bu iki özelliğe sahip olmayıp öbür ilkeler çerçevesinde çalışan güneş saatleri de tasarlanabilir
Kum Saati
Kum saatleri içine kum içi doldurulmuş altı üstü geniş, beli ince , eşdeğer miktarda bir sıvının ya da fazla ince taneli bir katının bir delikten geçerken daima benzer zamana gereklilik göstereceği ilkesine dayanarak çalışan vakit ölçme aracı
Akıntı hızının sabit olmayıp, işlemin toplam süresinin değişmez oluşu bu saatlerin dezavantajıdır Saatlerde kumun yanına, ara sıra pudra haline getirilmiş yumurta kabuğu, civa veya ince toz siyah mermer de kullanılmıştır Kum saati, Avrupada ilk kez 8 yüzyılda bir papazın buluşuyla kullanılmaya başlanmıştır Camcılık becerisi geliştikçe, kumun doldurulduğu ağız da eritilerek kapatılmış ve nemlenerek akışın zorlaşmaması sağlanmıştır
16 yüzyıldan günümüze bu saatler kesintisiz zamanı ölçmek için değil, belirtilen bir sürenin başlangıcını ve bitişini uygulamak için kullanılmıştır; kiliselerde dua süresi, gemilerde tayfaların nöbet süresi veya gemilerin hızlarının belirlenmesi nedeniyle da kullanılmıştır
Soğuk iklimlerde su saatine göre daha yaygın kullanımı olduğu halde, kum saati gün her tarafında süre ölçümü için çok uygun bir gereç değildi Bunun için, ya çok büyük yapılması, veya başında her an birinin beklemesi gerekiyordu Bazı kum saatlerinde yer alan kadrandaki gösterge, saatin her başaşağı edilişinde bir saat ileri alınıyordu yine de, kum saati uzun bir dönem her tarafında ufak zaman aralıklarının ölçülmesinde başarıyla kullanılmıştır İbrahim Sarıbıyık Kullandı *
Ateş saati
Ateş Saati, (ya da Mum Saati) Petrol lambasının alevi ile çalışan saat mekanizmasında, tüketilen yağın bölmeli bir şeffaf kapta izlenmesi ya da kısalan mumun gölgesinin, arkadaki bir cetvel üzerindeki uzunlamasına göre zaman belirlenen saatdir
başlangıçta nerede kullanıldığı bilinmemektedir Oysa bu çeşit saatler 520 yılına ait Çinli şair You Jiangu'nun bir şiirinde geçmektedir Bu şiirde mum üzerindeki derecenin zamanın geçmesini belirlediği anlatılmaktadır Aynı alıcı mumlar 10 yüzyılın ilk dönemlerinde Japonya'da da kullanılmıştır Uzakdoğudaki bu ülkelerde tapınaklar öncelikle olmak üzere dağıtılmış bitki örtüsü dövülerek toz haline getirilip, sıkıştırılarak bir tüp içinde yerleştirilmesi ile ateşin ulaştığı yere tarafından zaman hesaplaması yapılmaktaydı
En bilinen mum saati ise İngiltere'de Kral Alfred kadar kullanılmıştır Büyük Alfred'in icadı saat, tamamı 72 penny ağırlığında, herkes 12 inç uzunluğunda, benzer kalınlıkta ve 12 eşdeğer parça biçiminde işaretlenmiş 6 mumdan oluşmaktadır Her mum en ince ayrıntısına kadar 4 saatte ve her işaret 20 dakikada yanmaktadır Mumlar ağaçtan yapılmış ve önü mumlar görünecek şekilde saydam koruma kutusu içinde durmaktadır
En gelişmiş modellerinden biri ise Ortadoğulu bilim adamı El Cezeri'nin 1206 yılında yaptığı saat kabul edilir
Güneş Saati
Güneş saati, zamanı güneşinsaatlerini belirten kadrana düşer Güneş gökyüzünde ilerledikçe, çubuğun ucu farklı saat çizgilerine denk gelecek şekilde hareket eder Bu tasarımlarda çubuğun Dünya'nın dönme eksenine hizalanması gerekir Dolayısıyla, bu nesil bir güneş saatinin içten zamanı göstermesi için çubuğun, manyetik kuzeyi yok coğrafi kuzeyi gösteriyor olması gereklidir Ayrıca çubuğun yatay düzlemle oluşturacağı açı, saatin bulunduğu coğrafi enleme eşdeğer olmalıdır gerçi, bu iki özelliğe sahip olmayıp öbür ilkeler çerçevesinde çalışan güneş saatleri de tasarlanabilir
Kum Saati
Kum saatleri içine kum içi doldurulmuş altı üstü geniş, beli ince , eşdeğer miktarda bir sıvının ya da fazla ince taneli bir katının bir delikten geçerken daima benzer zamana gereklilik göstereceği ilkesine dayanarak çalışan vakit ölçme aracı
Akıntı hızının sabit olmayıp, işlemin toplam süresinin değişmez oluşu bu saatlerin dezavantajıdır Saatlerde kumun yanına, ara sıra pudra haline getirilmiş yumurta kabuğu, civa veya ince toz siyah mermer de kullanılmıştır Kum saati, Avrupada ilk kez 8 yüzyılda bir papazın buluşuyla kullanılmaya başlanmıştır Camcılık becerisi geliştikçe, kumun doldurulduğu ağız da eritilerek kapatılmış ve nemlenerek akışın zorlaşmaması sağlanmıştır
16 yüzyıldan günümüze bu saatler kesintisiz zamanı ölçmek için değil, belirtilen bir sürenin başlangıcını ve bitişini uygulamak için kullanılmıştır; kiliselerde dua süresi, gemilerde tayfaların nöbet süresi veya gemilerin hızlarının belirlenmesi nedeniyle da kullanılmıştır
Soğuk iklimlerde su saatine göre daha yaygın kullanımı olduğu halde, kum saati gün her tarafında süre ölçümü için çok uygun bir gereç değildi Bunun için, ya çok büyük yapılması, veya başında her an birinin beklemesi gerekiyordu Bazı kum saatlerinde yer alan kadrandaki gösterge, saatin her başaşağı edilişinde bir saat ileri alınıyordu yine de, kum saati uzun bir dönem her tarafında ufak zaman aralıklarının ölçülmesinde başarıyla kullanılmıştır İbrahim Sarıbıyık Kullandı *