Rumeli’nin fethinden sonra, oralarda yerleşmek uzere, Anadolu’nun MuslumanTurk halkından, aileleri ile birlikte gidenlere verilen ad
Osmanlılar'ın Balkan Yarımadası'ndaki fetihleri neticesinde orada yerleşmeleriyle, buradaki yoruk cemaati gruplarının sayıları artmış ve cok ehemmiyet kazanmıştı Rumeli’nin iskanı ve Turkleştirilip, İslam dininin yayılması maksadıyla yoruk ve Tatar Turklerinin bu bolgeye ilk defa ayak basmaları, Sultan Yıldırım Bayezid zamanında oldu Onceleri yoruklerin bulundukları kazalar; Manastır, Filorina, Cuma, Tikveş, İştip, Doyran, Yenice, Vadina, Serez, Demirhisar, Drama, Longaza idi
Fetihlerden sonra Rumeli’de yerleşen yoruk teşkilatı, zamanla dağılmaya yuz tuttu Dağınıklık ve disiplinsizlik, İkinci Viyana Kuşatması'nda iyice kendini gosterdi Boylece halkın daha sıkı bir disiplin altına alınmasının gerekli olduğu ortaya cıktı 1691 senesinde sultanın hattı humayUnu ile yoruk Turkleri, Evladı Fatihan adı altında ve Rumeli’nin sağ, sol ve orta kolunda olmak uzere yeniden yazıldı ve zamanın ihtiyaclarına gore, teşkilatın askeri ve iktisadi bunyesi az cok değiştirildi Kanunname’de; “Yoruk taifesi oteden beri Devleti Aliyyenin guzide ve cengaver, itaatli, ferman dinleyen askerlerinden olup, eski seferlerde kuffar ile yapılan harplerde, kendilerinden iyice yararlık ve yuz aklıkları gorulduğunden, bu taifeye Evladı Fatihan adı verilmiştir denilmektedir Altı sene sonra nufus sayımı yapılarak, her altı kişiden birinin seferber asker olması ve bu şekilde her turlu vergiden muaf tutulacakları ve harplere iştirakleri kayda bağlanmıştı Boylece Yorukler, yerleşik hayata gecmiş olsalar dahi, yeni bir kuruluş halinde, yine askeri bir hizmet icin teşkilatlandırılmış oldular Evladı Fatihan, onceleri yoruk deyimi ile birlikte kullanılmış ise de, daha sonraları yoruk tabirinden vazgecilmiştir Evladı Fatihanın yerleşmiş bulunduğu bolge, yoruk vilayeti adı ile anılmıştır Bu bolgeye tayin edilen vezir veya beylerbeyi, Yoruk Hakimi olarak tanınmışlardı
1691 senesinden sonra, Evladı Fatihanın defterleri tutulmaya başlanmıştır Evladı Fatihan defterlerinde Belgrad Muhafızı olarak gecen Hasan Paşanın, hem Evladı Fatihan piyade askerlerinin, hem de vilayet Yoruklerinin defterlerini tanzim ettiği tespit edilmiştir Daha sonraları Evladı Fatihan, butun eski yoruk gruplarının ozel ismi haline geldiğinden, defterlerde “yoruk tabiri kullanılmamıştır 1697’de yapılan yoklamaya gore, Rumeli’de Evladı Fatihan olarak 1116 hane ve 16 582 kişi tespit edilmiştir
Evladı Fatihanı, ceribaşılar (yoruk teşkilatında serasker) idare etmekteydi Kapıcıbaşı rutbesinde bulunan zabitler ise İstanbul’da ikamet ederlerdi Ceribaşları; kaza muduru durumunda olup, vazifeli bulundukları yerlerin asayişine bakarlar, sefer anında eşkinci askerler cıkarırlar, harp olmadığı zamanlarda vergileri toplarlardı Sonraları Osmanlı Devletinin ceşitli yerlerinde vazife alan bu teşkilat, kurulduğu ilk yıllarda sadece Rumeli’deki gazalara katılmak mecburiyetindeydi
1826 senesinde Evladı Fatihan teşkilatı yeniden duzenlendi ve yirmi dort grupta toplanarak dort tabur haline getirildi Ceribaşıların yanına kolağası, mulazım ve yuzbaşı rutbesinde subaylar verildi Bir sure sonra bu taburlar alay yapıldı Rumeli ve Selanik eyaletlerinde oturan Evladı Fatihanın diğer halktan farklı bazı imtiyazları vardı Bunlar, Tanzimat'tan sonra cıkarılan kanunla kaldırıldı ve diğer halk gibi vergi ve askerlik mukellefiyetine tabi tutuldular (1846) Boylece, yaklaşık iki asırdan beri devam eden Evladı Fatihan teşkilatı, ortadan kaldırılmış oldu