Ezgilerine Gore Turkuler Nelerdir
Ezgilerine Gore Turku Ornekleri
Ezgilerine Gore Turku Sozleri
Ezgi ile turku sozleri birbirini tamamlayan iki oğedir Turkunun daha kalıcı olması ezginin varlığıyla mumkundur Ezgiye guzellik sağlayan turku sozleri, muzikte gaye değil aractır Melodinin daha rahat anlaşılmasına yardımcı olur Bu bakımdan sozler ile melodi arasında bir uyumluluğun olması esastır (Turk halk muziğinin en bariz ozelliklerinden birisi; yapısında prozodinin yok denecek kadar az olmasıdır Bu bakımdan prozodi, bir ezginin otantik değer kazanması gibi belirleyici bir ozelliğe sahiptir) Nitekim aynı ezgiye sahip olup ayrı bolgelerde değişik sozlerle soylenen şu turku bunun en bariz orneğidir
Cide:
Fatıma'm nnerden geliyon Bartın'dan
Ben de seni bilemiyom yandım şeker Fatıma
yanındaki kumandan
Tokat:
Ayşe'm nerden gelin Alan'dan
Ben de seni bilemedim yandım da ala gozlum
yanındaki kocandan
Uşak:
Ayşe'm nerden geliyon Uşak'tan
Ben de seni bilemedim yandım cakır Ayşe'm
belindeki kuşaktan
Ezgisi aynı, sozleri kısmen farklı olan bu turkulerin yanında TRT Repertuarında, sozleri aynı fakat ezgileri farklı pekcok orneğin bulunduğunu da hatırdan cıkarmamak gerekir
Turkuler, melodi ile ilişkisi bakımından beş gruba ayrılır
1 Meledik ritmle metin ritmi arasında tam bir uygunluk bulunan turkuler (Melodiyi meydana getiren her sesin altına bir tek hece duşer)
2 Melodik ritmle metin ritmi arasında beraberlik bulunmayan turkuler (Kelimenin bazı heceleri, melodinin birden fazla sesine dağılır)
3 Metnin aslında olmadığı halde melodinin bunyesi icabı, bilhassa ortalara eklenen metin dışı sozler taşıyan turkuler
4 Turkunun edebi formunu bozacak kadar geniş eklemeli turkuler
5 Tekrarlanan kelime veya cumle parcalarından meydana gelen turkuler
Folklor değerlerimiz icinde turkuler ayrı bir yere sahiptir Cunku insanımız inancını, duygusunu, icinde bulunduğu durumu, duşuncesini sanatlı bir yolla değerlendirirken, bunu en guzel şekilde turku cercevesinde gercekleştirir
Ruhi Su, turkulerin ozelliklerine gore lied, arya ve resitatif karekter taşıdığı fikrindedir Felaketleri, gurbeti, askerliği, olumu,seferberliği, aşkı, kahramanlığı, tabiatı hulasa insanın icice olduğu butun hadise, durum ve ortamları kendisine konu edinen turkunun bu ozellikleri taşımasını tabii karşılamak gerekir
Turkuler ezgileri bakımından uzun havalar ve kırık havalar olmak uzere iki buyuk kısımda değerlendirilmiştir