FABL NEDİR?
Hayvanlar ya da cansız varlıklar arasında gecen bir olayı, coklukla manzum olarak anlatan ve oğut veren yazılara fabl denir
Fabl turu eğitim ve oğretimde cokca kullanılır Konu oldukca kısadır Kahramanlar insan karakter ve davranışlarına sahip hayvan, bitki ve cansız varlıklardır
Eski Turk Edebiyatında kıssadan hisse adı verilen bu turun orneklerine Sadi’nin Bostan ve Gulistan ve Mevlana’nın Mesnevisinde de cokca rastlanır
Eski Edebiyatımızda fabl turunun en bilinen eseri 15 Yuzyıl şairi Şeyhi’nin Harname isimli eseridir
Dunya Edebiyatında bu turun tanınmış isimleri Ezop ve Lafonten’dir (La Fontaine)
Hint yazarı Beydaba’nın fabl turundeki onemli ve tanınmış eseri Kelile ve Dimne’dir
Edebiyatımızda Tanzimat doneminde Şinasi once Lafonten’den tercumeler yapmış sonra kendisi de fabl turu eserler ortaya koymuştur Orhan Veli Kanık ve Sabahattin Eyuboğlu’nun Lafonten’den yaptığı tercumeler de onemlidir
Gunumuzde ozellikle cocuklara yonelik eser veren yazar ve şairlerimiz fabl turuyle birbirinden guzel urunler ortaya koymaktadırlar
Sitemizde fabl turu ile ilgili ornekleri okuyabilirsiniz
MRSelimoğlu
ORNEK FABL
LEYLEĞİN AKLI
Guvercinin biri yuksek bir hurma ağacına yuva yapmıştı Orada yumurtluyor, yavrularını orada besliyordu Guvercinin boyle yuksek bir ağacta yavru beslemesi cok zor oluyordu
Hayvancağız yavrular yavrulamaz bir tilki geliyor, guvercini korkutuyordu:
Ya yavrularını aşağı at ya da ağaca tırmanıp hepsini yok edeceğim, diyordu
Guvercin korkudan tir tir titriyor, yavrularını aşağı atıyordu Tilki de afiyetle onları yiyordu
Guvercin yine yumurtlamış, korku icinde yuvasında buzulup kalmıştı O sırada bir leylek gelerek guvercine selam verdi, hatırını sordu Uzuntulu olduğunu gorunce, bunun sebebini sordu Guvercin olanları aynen anlattı Bunun uzerine leylek:
Bak sana bir akıl oğreteyim Tilki yine gelirse dersin ki, ben artık sana yavrularımı atmayacağım Cıkabilirsen cık al Beni ele geciremezsin Ben ucar kurtulurum, ancak yavrularımı alabilirsin
Bu sozleri soyledikten sonra leylek ucup gitti Bir su kıyısına kondu Tilki yeniden hurma ağacının altına geldi Bağırıp cağırdı Guvercinden yavrularını istemeye kalkıştı Guvercin leyleğin kendisine soylediği sozleri tilkiye soyledi
Tilki:
İyi ama, dedi, bu aklı sana kim oğretti?
Guvercin:
Kim olacak, leylek
Ben ona şimdi kim olduğumu gostereyim de anlasın, dedi
Irmak kıyısına koştu Leyleği gorunce ona yaklaştı
Leylek, dedi Soyle bakayım, ruzgar sağdan eserse ne yaparsın, soldan eserse ne yaparsın, başını hangi yone cevirirsin?
Leylek:
Sağdan eserse başımı sola, soldan eserse sağa ceviririm
Tilki:
Ya dort yonden ruzgar eserse?
Leylek:
O zaman başımı kanatlarımın arasına alırım
Tilki:
Bu işi nasıl yaparsın? İnanmam doğrusu Boylesini hic gormedim Siz kuşlar oteki hayvanlardan daha akıllısınız herhalde
Leylek, tilkinin bu konuşmasından cok memnun kalmıştı
Bak yapayım da, bir kere de sen gor
Leylek başını kanatlarının arasına aldı Tilki hemen leyleğin uzerine atıldı Leyleği boğdu
Tilki:
Ey kendinin duşmanı, dedi Guvercine akıl veriyorsun da, kendin neden akıllı olmuyorsun? Bak duşmanın seni avladı
RSelimoğlu
Hayvanlar ya da cansız varlıklar arasında gecen bir olayı, coklukla manzum olarak anlatan ve oğut veren yazılara fabl denir
Fabl turu eğitim ve oğretimde cokca kullanılır Konu oldukca kısadır Kahramanlar insan karakter ve davranışlarına sahip hayvan, bitki ve cansız varlıklardır
Eski Turk Edebiyatında kıssadan hisse adı verilen bu turun orneklerine Sadi’nin Bostan ve Gulistan ve Mevlana’nın Mesnevisinde de cokca rastlanır
Eski Edebiyatımızda fabl turunun en bilinen eseri 15 Yuzyıl şairi Şeyhi’nin Harname isimli eseridir
Dunya Edebiyatında bu turun tanınmış isimleri Ezop ve Lafonten’dir (La Fontaine)
Hint yazarı Beydaba’nın fabl turundeki onemli ve tanınmış eseri Kelile ve Dimne’dir
Edebiyatımızda Tanzimat doneminde Şinasi once Lafonten’den tercumeler yapmış sonra kendisi de fabl turu eserler ortaya koymuştur Orhan Veli Kanık ve Sabahattin Eyuboğlu’nun Lafonten’den yaptığı tercumeler de onemlidir
Gunumuzde ozellikle cocuklara yonelik eser veren yazar ve şairlerimiz fabl turuyle birbirinden guzel urunler ortaya koymaktadırlar
Sitemizde fabl turu ile ilgili ornekleri okuyabilirsiniz
MRSelimoğlu
ORNEK FABL
LEYLEĞİN AKLI
Guvercinin biri yuksek bir hurma ağacına yuva yapmıştı Orada yumurtluyor, yavrularını orada besliyordu Guvercinin boyle yuksek bir ağacta yavru beslemesi cok zor oluyordu
Hayvancağız yavrular yavrulamaz bir tilki geliyor, guvercini korkutuyordu:
Ya yavrularını aşağı at ya da ağaca tırmanıp hepsini yok edeceğim, diyordu
Guvercin korkudan tir tir titriyor, yavrularını aşağı atıyordu Tilki de afiyetle onları yiyordu
Guvercin yine yumurtlamış, korku icinde yuvasında buzulup kalmıştı O sırada bir leylek gelerek guvercine selam verdi, hatırını sordu Uzuntulu olduğunu gorunce, bunun sebebini sordu Guvercin olanları aynen anlattı Bunun uzerine leylek:
Bak sana bir akıl oğreteyim Tilki yine gelirse dersin ki, ben artık sana yavrularımı atmayacağım Cıkabilirsen cık al Beni ele geciremezsin Ben ucar kurtulurum, ancak yavrularımı alabilirsin
Bu sozleri soyledikten sonra leylek ucup gitti Bir su kıyısına kondu Tilki yeniden hurma ağacının altına geldi Bağırıp cağırdı Guvercinden yavrularını istemeye kalkıştı Guvercin leyleğin kendisine soylediği sozleri tilkiye soyledi
Tilki:
İyi ama, dedi, bu aklı sana kim oğretti?
Guvercin:
Kim olacak, leylek
Ben ona şimdi kim olduğumu gostereyim de anlasın, dedi
Irmak kıyısına koştu Leyleği gorunce ona yaklaştı
Leylek, dedi Soyle bakayım, ruzgar sağdan eserse ne yaparsın, soldan eserse ne yaparsın, başını hangi yone cevirirsin?
Leylek:
Sağdan eserse başımı sola, soldan eserse sağa ceviririm
Tilki:
Ya dort yonden ruzgar eserse?
Leylek:
O zaman başımı kanatlarımın arasına alırım
Tilki:
Bu işi nasıl yaparsın? İnanmam doğrusu Boylesini hic gormedim Siz kuşlar oteki hayvanlardan daha akıllısınız herhalde
Leylek, tilkinin bu konuşmasından cok memnun kalmıştı
Bak yapayım da, bir kere de sen gor
Leylek başını kanatlarının arasına aldı Tilki hemen leyleğin uzerine atıldı Leyleği boğdu
Tilki:
Ey kendinin duşmanı, dedi Guvercine akıl veriyorsun da, kendin neden akıllı olmuyorsun? Bak duşmanın seni avladı
RSelimoğlu