Fabl (fable): Duzyazı ya da şiir biciminde, ders vermek amacıyla kaleme alınmış kısa anlatı Kişiler genellikle insane olmayan yaratıklar ya da cansız nesnelerdir Yazınsal fablın belirleyici ozelliği, insanların hayvanlar yoluyla anlatılmasıdır; bu ozelliğiyle yazınsal fabl, ilkel hayvanların gunumuzde de yaratmaya devam ettikleri fabllardan ayrılır Bu tur, buyuk olasılıkla Yunanistan ’da doğdu; ilk fabl derlemesi Ezop ’a atfedilmiştir (İO VI yy) Hint fabllarının unlu bir derlemesi İS 300 yılında, buyuk olasılıkla Sanskritce yazılmış Bidpai ’dir Bu turde dunyanın en buyuk ustası olarak tanınan La Fontaine, oykulerinin coğunu Ezop ’tan ve Phaedrus ’tan alıp kendi şiir diline cevirmiştir
Fabl, kahramanları genellikle hayvanlar olan, icinde hep bir ders bulunan masallardır Bu masalların coğunun sonunda ya da icinde okura bir ozlu sozle verilen ders bulunur: İşte bu da ona bir ders olmuş, bir daha kimseyi kandırmamış,ya da, Uşaklar ilk efendilerinin değerini sonrakilerin eline duştukten sonra anlamışlar,gibi
Fabl masalları, kulaktan kulağa yayılarak sozlu anlatım doneminin edebiyat urunleri olarak insanlık tarihinde yerini almış ve basit, kolay, ahlak ilkelerini oğretme işlevini yuklenmişlerdir Hatta unlu bir Latin şairi Pehedre (Fedr) fabl icin, Bu masallar insanların kusurlarını duzeltmek icin anlatılmalı ve yazılmalıdır,demiştir
Fabl ’ların ilk kez Hindistan ’dan cıktığı ve ilk fabl masallarının da Pancatandra Masallarıolduğu soylenir Bu kitabın onsozune bakıldığında, kitabın yazarının, Mehapurhukumdarının, uc tembel cocuğunu eğitmek icin tuttuğu Vişnu Sarmaadlı bir oğretmen olduğu belirtilir
Ayrıca Hindistan ’da Beydaba, Batı ’da Ezop ve Lafonten unlu fabl ustalarıdır Bu masalların hepsi genellikle yetişkinler icin yazılmış, daha sonra da cocukların dunyasında kendilerine geniş bir yer edinmişlerdir Şiir ve duzyazı biciminde yazılmış olmaları ve cocukların kolayca ezberlemeleri de onları hep diri tutmuştur
Dunyanın en unlu fabl yazarları Ezop ve Jean de La Fontaine'dir Ezop'un fablları İO 300 yılında derlenerek yazıya gecirilmiştir ABD'li James Thurber ve İngiliz George Orwell cağdaş fabl yazarlarıdır
Fabl'ın Ozellikleri
1 Başrollerinde hayvanların rol aldığı hayvanların konuştuğu hayvan hikayeleri (Orn: Ağustos boceği ve Karınca)
2 Bu isin en bilinen kişileri Beydeba, Ezop ve La Fontaine‘dir
3 İnsanlar arasında cereyan eden olayları hayvanlar bitkiler ya da cansız varlıklar arasında geciyormuş gibi gostererek bu yolla insanlara ahlak ve ibret dersi vermek ornek gostermek ya da bir duşunceye guc kazandırmak isteyen bir ceşit masaldır
4 Teşhis ve intak sanatları uzerine kurulmuştur
5 Dunya edebiyatında ilk ve onemli fabllar Hint yazarı Beydeba ’ya aittir Beydeba ’nın fablları Kelile ve Dimne adlı bir eserde toplanmıştır