fabl özellikleri nelerdir?
Fabl (fable): Düzyazı veya şiir biçiminde, ders devretmek nedeniyle kaleme alınmış kısa anlatı Kişiler genel olarak insane olmayan yaratıklar veya cansız nesnelerdir Yazınsal fablın belirleyici özelliği, insanların hayvanlar yoluyla anlatılmasıdır; bu özelliğiyle yazınsal fabl, ilkel hayvanların günümüzde de yaratmaya devam ettikleri fabllardan ayrılır Bu nesil, büyük olasılıkla Yunanistan ’da doğdu; ilk fabl derlemesi Ezop ’a atfedilmiştir (İÖ VI yy) Hint fabllarının ünlü bir derlemesi İS 300 yılında, büyük muhtemelen Sanskritçe yazılmış Bidpai ’dir Bu türde dünyanın en büyük ustası olarak tanınan La Fontaine, öykülerinin çoğunu Ezop ’tan ve Phaedrus ’tan alıp kendi şiir diline çevirmiştir
Fabl, kahramanları genel olarak hayvanlar olan, içinde daima bir ders bulunan masallardır Bu masalların çoğunun sonunda veya içinde okura bir özlü sözle bahşedilen ders bulunur: İşte bu da ona bir ders olmuş, yeniden kimseyi kandırmamış,veya, Uşaklar ilk efendilerinin değerini sonrakilerin eline düştükten sonra anlamışlar,gibi
Fabl masalları, kulaktan kulağa yayılarak sözlü anlatım döneminin edebiyat ürünleri olarak insanlık tarihinde yerini almış ve basit, kolay, etik ilkelerini öğretme işlevini yüklenmişlerdir Hatta ünlü bir Latin şairi Pehedre (Fedr) fabl için, Bu masallar insanların kusurlarını düzeltmek için anlatılmalı ve yazılmalıdır,demiştir
Fabl ’ların ilk önce Hindistan ’dan çıktığı ve birincil fabl masallarının da Pançatandra Masallarıolduğu söylenir Bu kitabın önsözüne bakıldığında, kitabın yazarının, Mehapurhükümdarının, üç hareketsiz çocuğunu eğitmek için tuttuğu Vişnu Sarmaadlı bir hoca olduğu belirtilir
Ayrıca Hindistan ’da Beydaba, Batı ’da Ezop ve Lafonten ünlü fabl ustalarıdır Bu masalların hepsi genellikle yetişkinler için yazılı, sonradan da çocukların dünyasında kendilerine geniş bir yer edinmişlerdir Şiir ve düzyazı biçiminde yazılmış olmaları ve çocukların zahmetsizce ezberlemeleri de onları defalarca diri tutmuştur
Dünyanın en ünlü fabl yazarları Ezop ve Jean de La Fontaine'dir Ezop'un fablları İÖ 300 yılında derlenerek yazıya geçirilmiştir ABD'li James Thurber ve İngiliz George Orwell modern fabl yazarlarıdır
Fabl'ın Özellikleri
1 Başrollerinde hayvanların rol aldığı hayvanların konuştuğu hayvan hikayeleri (Örn: Ağustos böceği ve Karınca)
2 Bu isin en tanıdık kişileri Beydeba, Ezop ve La Fontaine‘dir
3 Halk Müziği arasında akıntı eden olayları hayvanlar tümör veya cansız varlıklar arasında geçiyormuş gibi göstererek bu yolla insanlara etik ve ibret dersi devretmek örnek kullanmak veya bir düşünceye kuvvet kazandırmak isteyen bir değişiklik masaldır
4 Tanı ve intak sanatları üzerine kurulmuştur
5 Dünya edebiyatında birincil ve manâlı fabllar Hint yazarı Beydeba ’ya aittir Beydeba ’nın fablları Kelile ve Dimne adlı bir eserde toplanmıştır
6 Türkçe'deki ilk örneği Harname'dir
*
Fabl (fable): Düzyazı veya şiir biçiminde, ders devretmek nedeniyle kaleme alınmış kısa anlatı Kişiler genel olarak insane olmayan yaratıklar veya cansız nesnelerdir Yazınsal fablın belirleyici özelliği, insanların hayvanlar yoluyla anlatılmasıdır; bu özelliğiyle yazınsal fabl, ilkel hayvanların günümüzde de yaratmaya devam ettikleri fabllardan ayrılır Bu nesil, büyük olasılıkla Yunanistan ’da doğdu; ilk fabl derlemesi Ezop ’a atfedilmiştir (İÖ VI yy) Hint fabllarının ünlü bir derlemesi İS 300 yılında, büyük muhtemelen Sanskritçe yazılmış Bidpai ’dir Bu türde dünyanın en büyük ustası olarak tanınan La Fontaine, öykülerinin çoğunu Ezop ’tan ve Phaedrus ’tan alıp kendi şiir diline çevirmiştir
Fabl, kahramanları genel olarak hayvanlar olan, içinde daima bir ders bulunan masallardır Bu masalların çoğunun sonunda veya içinde okura bir özlü sözle bahşedilen ders bulunur: İşte bu da ona bir ders olmuş, yeniden kimseyi kandırmamış,veya, Uşaklar ilk efendilerinin değerini sonrakilerin eline düştükten sonra anlamışlar,gibi
Fabl masalları, kulaktan kulağa yayılarak sözlü anlatım döneminin edebiyat ürünleri olarak insanlık tarihinde yerini almış ve basit, kolay, etik ilkelerini öğretme işlevini yüklenmişlerdir Hatta ünlü bir Latin şairi Pehedre (Fedr) fabl için, Bu masallar insanların kusurlarını düzeltmek için anlatılmalı ve yazılmalıdır,demiştir
Fabl ’ların ilk önce Hindistan ’dan çıktığı ve birincil fabl masallarının da Pançatandra Masallarıolduğu söylenir Bu kitabın önsözüne bakıldığında, kitabın yazarının, Mehapurhükümdarının, üç hareketsiz çocuğunu eğitmek için tuttuğu Vişnu Sarmaadlı bir hoca olduğu belirtilir
Ayrıca Hindistan ’da Beydaba, Batı ’da Ezop ve Lafonten ünlü fabl ustalarıdır Bu masalların hepsi genellikle yetişkinler için yazılı, sonradan da çocukların dünyasında kendilerine geniş bir yer edinmişlerdir Şiir ve düzyazı biçiminde yazılmış olmaları ve çocukların zahmetsizce ezberlemeleri de onları defalarca diri tutmuştur
Dünyanın en ünlü fabl yazarları Ezop ve Jean de La Fontaine'dir Ezop'un fablları İÖ 300 yılında derlenerek yazıya geçirilmiştir ABD'li James Thurber ve İngiliz George Orwell modern fabl yazarlarıdır
Fabl'ın Özellikleri
1 Başrollerinde hayvanların rol aldığı hayvanların konuştuğu hayvan hikayeleri (Örn: Ağustos böceği ve Karınca)
2 Bu isin en tanıdık kişileri Beydeba, Ezop ve La Fontaine‘dir
3 Halk Müziği arasında akıntı eden olayları hayvanlar tümör veya cansız varlıklar arasında geçiyormuş gibi göstererek bu yolla insanlara etik ve ibret dersi devretmek örnek kullanmak veya bir düşünceye kuvvet kazandırmak isteyen bir değişiklik masaldır
4 Tanı ve intak sanatları üzerine kurulmuştur
5 Dünya edebiyatında birincil ve manâlı fabllar Hint yazarı Beydeba ’ya aittir Beydeba ’nın fablları Kelile ve Dimne adlı bir eserde toplanmıştır
6 Türkçe'deki ilk örneği Harname'dir
*