Farabinin buluşları,
Farabinin bilime katkıları
Farabi ilimleri sınıflandırdı Ona gelinceye kadar ilimler trivium (ucuzlu) ve quadrivium (dorduzlu) diye iki kısımda toplanıyordu Nahiv mantık beyan ucuzlu ilimlere; matematik geometri musiki ve astronomi ise dorduzlu ilimler kısmına dahildi Farabi ilimleri; fizik matematik aaaafizik ilimler diye uce ayırdı Onun bu metodu Avrupalı bilginler tarafından kabul edildi
Hava titreşimlerinden ibaret olan ses olayının ilk mantıklı izahını Farabi yaptı O titreşimlerin dalga uzunluğuna gore azalıp coğaldığını deneyler yaparak tespit ettiBu keşfiyle musiki aletlerinin yapımında gerekli olan kaideleri buldu Aynı zamanda tıp alanında calışmalar yapan Farabi bu konuda cişitli ilaclarla ilgili bir eser yazdı
Farabi insanı tanımlarken alem buyuk insandır; insan kucuk alemdir diyerek bu iki kavramı birleştirmiştir İnsan ahlakının temeli ona gore bilgidir; akıl iyiyi kotuden ancak bilgiyle ayırır İnsan icin en yuksek erdem olan bilgi insan beyninin calışması sonucu elde edilemez; cunku tanrısaldır doğuştandır (Vehbi) Bilimin ise uc kaynağı vardır: Duyu; akıl; nazar
Farabi ’nin felsefi goruşlerinin analizi icin onun biliminin bolumlerini incelemek gerekir ElFarabi şoyle yazar : “Butun bilimlerin başı olarak eşyalara isim veren yani cevher kazandıran dilbiliminin olduğunu iddia ediyorum İkinci bilim gramerdir : O belirtilen eşyalara nasıl isim verileceğini konuşma ve sozun nasıl oluşacağını cevher durumunun ve bu sonuctan cıkan aksanın nasıl ifade edileceğini oğretir Ucuncu bilim mantıktır : O mantık figurlerine gore bilinmeyeni bilmemiz ve neyin gercek neyin yalan olduğunu anlamamız sayesinde onlardan yargı cıkarmak icin hikaye cumlelerinin nasıl kullanılacağını oğretir Dorduncu bilim şiirdir Sonra ElFarabi oğretim bilimlerini sayar ayı bilimleri (teorik ve pratik) Geometri Seyir bilimi Astroloji Ağırlık bilimi
Beşinci bilim fiziksel cisimler ve olayların (fiziksel cisimler gok toprak ve onların arasında bitkiler ve hayvanlardır) bilimi olan fiziktir Onda doğal ahengini surduren 7 kısım vardır : Gok toprak olum mineraller bitkiler hayvanlar ve ruh Altıncı bilim uc kısımdan oluşan aaaafiziktir : Gercek eşyalarla oluşan gercek dunyanın incelenmesi ozel teorik bilimlerde kanıt prensiplerinin incelenmesi cisimden oluşmayan ve cisimde son bulmayan gercek nesnelerin incelenmesi
Yedinci bilim ceşitli hareket tiplerini ve insan isteklerinin hareketlerini hareketi oluşturan ve gelenekleri kullanan belirli amacları inceleyen devlet bilimidir Bu bilim iki kısımdan oluşur : Mutluluğun belirlenmesi karakter ozelliklerinin hayat ve hareket yapısının belirlenmesi
Sekizinci bilim Muslumanlık hakkı ve dokuzuncu bilim de ilahiyattır
Ona gore bu dunyadaki nesneler hareket etmekte değişmektedirler Dunyadaki nesneler hareketlerini bir ilk Hareket Ettiriciden almak durumundadırlar Bu ilk Hareket Ettirici ise Tanrı ’dır Farabi varlık anlayışında mumkun ya da olumsal varlıklar adını verdiği nesneler ile Tanrı arasındaki farklılık ve ayrılığı mumkun varlıkların Tanrı ’dan ilk varlıktan sudur ettiklerini soyleyerek acıklamaya ve temellendirmeye calışır
Farabinin bilime katkıları
Farabi ilimleri sınıflandırdı Ona gelinceye kadar ilimler trivium (ucuzlu) ve quadrivium (dorduzlu) diye iki kısımda toplanıyordu Nahiv mantık beyan ucuzlu ilimlere; matematik geometri musiki ve astronomi ise dorduzlu ilimler kısmına dahildi Farabi ilimleri; fizik matematik aaaafizik ilimler diye uce ayırdı Onun bu metodu Avrupalı bilginler tarafından kabul edildi
Hava titreşimlerinden ibaret olan ses olayının ilk mantıklı izahını Farabi yaptı O titreşimlerin dalga uzunluğuna gore azalıp coğaldığını deneyler yaparak tespit ettiBu keşfiyle musiki aletlerinin yapımında gerekli olan kaideleri buldu Aynı zamanda tıp alanında calışmalar yapan Farabi bu konuda cişitli ilaclarla ilgili bir eser yazdı
Farabi insanı tanımlarken alem buyuk insandır; insan kucuk alemdir diyerek bu iki kavramı birleştirmiştir İnsan ahlakının temeli ona gore bilgidir; akıl iyiyi kotuden ancak bilgiyle ayırır İnsan icin en yuksek erdem olan bilgi insan beyninin calışması sonucu elde edilemez; cunku tanrısaldır doğuştandır (Vehbi) Bilimin ise uc kaynağı vardır: Duyu; akıl; nazar
Farabi ’nin felsefi goruşlerinin analizi icin onun biliminin bolumlerini incelemek gerekir ElFarabi şoyle yazar : “Butun bilimlerin başı olarak eşyalara isim veren yani cevher kazandıran dilbiliminin olduğunu iddia ediyorum İkinci bilim gramerdir : O belirtilen eşyalara nasıl isim verileceğini konuşma ve sozun nasıl oluşacağını cevher durumunun ve bu sonuctan cıkan aksanın nasıl ifade edileceğini oğretir Ucuncu bilim mantıktır : O mantık figurlerine gore bilinmeyeni bilmemiz ve neyin gercek neyin yalan olduğunu anlamamız sayesinde onlardan yargı cıkarmak icin hikaye cumlelerinin nasıl kullanılacağını oğretir Dorduncu bilim şiirdir Sonra ElFarabi oğretim bilimlerini sayar ayı bilimleri (teorik ve pratik) Geometri Seyir bilimi Astroloji Ağırlık bilimi
Beşinci bilim fiziksel cisimler ve olayların (fiziksel cisimler gok toprak ve onların arasında bitkiler ve hayvanlardır) bilimi olan fiziktir Onda doğal ahengini surduren 7 kısım vardır : Gok toprak olum mineraller bitkiler hayvanlar ve ruh Altıncı bilim uc kısımdan oluşan aaaafiziktir : Gercek eşyalarla oluşan gercek dunyanın incelenmesi ozel teorik bilimlerde kanıt prensiplerinin incelenmesi cisimden oluşmayan ve cisimde son bulmayan gercek nesnelerin incelenmesi
Yedinci bilim ceşitli hareket tiplerini ve insan isteklerinin hareketlerini hareketi oluşturan ve gelenekleri kullanan belirli amacları inceleyen devlet bilimidir Bu bilim iki kısımdan oluşur : Mutluluğun belirlenmesi karakter ozelliklerinin hayat ve hareket yapısının belirlenmesi
Sekizinci bilim Muslumanlık hakkı ve dokuzuncu bilim de ilahiyattır
Ona gore bu dunyadaki nesneler hareket etmekte değişmektedirler Dunyadaki nesneler hareketlerini bir ilk Hareket Ettiriciden almak durumundadırlar Bu ilk Hareket Ettirici ise Tanrı ’dır Farabi varlık anlayışında mumkun ya da olumsal varlıklar adını verdiği nesneler ile Tanrı arasındaki farklılık ve ayrılığı mumkun varlıkların Tanrı ’dan ilk varlıktan sudur ettiklerini soyleyerek acıklamaya ve temellendirmeye calışır