Farenjit
Farenjit Nedir: Farenjit, farinks adı verilen boğaz kısmının iltihabıdır Hemen hemen herkes az ya da cok farenjit gecirir Farinks, burun ve ağız boşluğunun arka tarafıdır Yukarıdan aşağı doğru oluk şeklinde uzanan bir bolumdur Burun arkasındaki kısmına nasofarinks(geniz) adı verilir Ağız boşluğunun arkasındaki kısma ( ağzı acınca tam karşıda gorulen kısmı) ise orofarinks adı verilir Aslında aşağı doğru uzanan kısmına da hipofarinks denir ama burası bazı tumoral hastalıklar icin onemliyse de farenjit acısından onemli değildir
Farenjit diyince orofarinksin iltihabı anlaşılır
Kac Tur Farenjit Vardır: Farenjit bulunma suresine gore genelde ikiye ayrılır Eğer farenjit yeni oluşmuş ve şiddetli şikayetler yapıyorsa buna akut farenjit denir Ancak uzun sureden beri var ve hastada cok şiddetli olmayan şikayetler yapıyorsa buna da kronik( muzmin) farenjit adı verilir
Farenjitin Sebebi Nedir: Akut farenjit genellikle ust solunum yolu infeksiyonlarının bir parcası olarak gorulur ve sebebi coğunlukla viruslerdir Bazen bakteriler de bu hastalığa yol acabilirler Bazı kimyasal maddelerin veya tahriş edici meddelerinde farinkse teması ile akut farenjit gelişebilir Kronik farenjitte ise yine viruslerde rol oynamasına rağmen genellikle tahriş edici bir faktor vardır Bunlar arasında en onemlileri olarak sigara icilmesi, alkol kullanılması, alerji, geniz akıntısı, kuru ve kirli hava , burun tıkanıklığı yapan faktorler (burun solunum havasının nemini ve ısısını ayarlar Eğer burun tıkanıklığı varsa uygun olmayan nem ve ısıdaki hava farinkse temas eder ve farenjiti kolaylaştırır), mideden asit kacağı (reflu), aşırı sıcak veya soğuk besinler, boğaz temizleme refleksinin aşırı olması, diş ve bademcik iltihapları, geniz eti sayılabilir
Ne Gibi Belirtileri Vardır: Akut Farenjit'te hastanın şikayetleri daha belirgindir Boğaz ağrısı, yutkunma zorluğu, boğazda kuruluk,yanma veya kaşınma hissi, ateş, oksuruk gibi şikayetler olur Buyunda beze, burun tıkanıklığı, burun akıntısı, baş ağrısı, halsizlikkırgınlık, ses kısıklığı gibi şikayetlerde gorulebilir Kronik farenjitte ise akut farenjitin aksine ateş, halsizlik ve kırgınlık gibi şikayetler pek gorulmez Boğaz ile ilgili şikayetler daha hafiftir ancak ya hic kaybolmaz ya da cok kolay ortaya cıkar Boğazda kuruluk hissi, gıcık, yanma, kuruluk, yabancı cisim hissi, takılma, hafif yutkunma zorluğu gibi şikayetler olur Gıcık oksuruğu şeklinde bir oksurukte eşlik edebilir Hastalar boğazını temizleyerek rahatlayacakları hissine kapılırlar ve surekli temizleme hareketi yaparlar Ancak bu coğu zaman boğazı daha fazla tahriş etmeye neden olur
Muayenede Ne Gorulur: Akut Farenjitte, farinkste kızarıklık ve odem gorulur Ayrıca geniz akıntısı, boyunda beze, burunda odem ve akıntı gibi bulgulara rastlanabilir Kronik farenjitte de boğazda yine kızarıklık vardır Ayrıca kronik farenjiti ortaya cıkaran başka durumlar varsa bunlara ait bulgular gorulur Orneğin; burunda kemik eğriliği (deviasyon), et buyumesi, alerjiye veya iltihaba bağlı akıntılar gorulebilir
Teşhis Nasıl Konur: Hem akut hemde kronik farenjitin teşhisi hastanın anlattıkları ve muayene bulgularına gore konur Genellikle herhangi bir tetkik yapmak gerekmez Ancak eğer sinuzit duşunuluyorsa film cekilmesi veya nadiren kan sayımı ya da kulturantibiyogram yapılması gerekebilir Farenjite neden olabilecek bir başka hastalık duşunuluyorsa buna ait tetkikler yapılabilir
Nasıl Tedavi Edilir: Akut farenjite viruslerin neden olduğu duşunulduğunde antibiyotik verilmesi gerekli değildir Ancak sıklıkla viruslerin yaptığı iltihaba bakterilerde eklendiğinden antibiyotikler hastalığın iyileşme suresini kısaltmaktadırlar Antibiyotik olarak penisilin turevleri, sefalosporin veya makrolidler kullanılabilir Antibiyotiklerin yanısıra, ağrı kesiciateş duşurucu ilaclar, alerji duşunulen hastalarda antihistaminikler, burun acıcı spreyler, oksuruk kesiciler ve ağız gargaraları kullanılabilir Pastiller genellikle faydasızdır Kronik farenjitin ise tedavisi oldukca zordur Hem doktorun tedavi uygulaması hende hastanın bazı durumlara dikkat etmesi gerekmektedir Ancak yine de kronik farenjit coğu zaman tam olarak ortadan kaldırılamaz Tedaviyi belirlemek icin kronik farenjiti ortaya cıkaran başka bir faktor olup olmadığına bakılmalıdır Eğer bulunursa once onun tedavisi gerekir Alerji, burun kemiğinde eğrilik veya burunda et, sinuzit, mideden asit kacağı(reflu) gibi hastalıklar uygun şekilde gerkirse ameliyatla duzeltilmelidir Antibiyotikler genellikle faydasızdır Geniz akıntısın azaltıcı ilaclar veya ağız gargaraları sık kullanılırlar Bazen mideden asit kacağını onleyici ilaclarda verilebilir Hastanın dikkat edecği durumların başında sigaranın dumanından bile uzak kalmak gelmektedir Dikkat edilecek durumlar şoyle sıralanabilir:
Sigara ve alkol almamak
Tozlu yerlerde ve kirli havada bulunmamak
Aşırı sıcak ve soğuk gıda almamak
Uşumemeye calışmak
Alerjiye neden olan faktorlerden uzak kalmak
Reflu duşunulen hastalarda akşam saatlerinde caykahvealkol almamak ve mideyi aşırı doldurmamak
Boğazı temizlemeye calışmamak
Uygun tedavi ve hastanın maksimum dikkati bile kronik farenjitin bulgularını ortadan kaldırmayabilir Ancak bulgular hafifleyebilir veya gecici olarak kaybolabilir
Farenjit Nedir: Farenjit, farinks adı verilen boğaz kısmının iltihabıdır Hemen hemen herkes az ya da cok farenjit gecirir Farinks, burun ve ağız boşluğunun arka tarafıdır Yukarıdan aşağı doğru oluk şeklinde uzanan bir bolumdur Burun arkasındaki kısmına nasofarinks(geniz) adı verilir Ağız boşluğunun arkasındaki kısma ( ağzı acınca tam karşıda gorulen kısmı) ise orofarinks adı verilir Aslında aşağı doğru uzanan kısmına da hipofarinks denir ama burası bazı tumoral hastalıklar icin onemliyse de farenjit acısından onemli değildir
Farenjit diyince orofarinksin iltihabı anlaşılır
Kac Tur Farenjit Vardır: Farenjit bulunma suresine gore genelde ikiye ayrılır Eğer farenjit yeni oluşmuş ve şiddetli şikayetler yapıyorsa buna akut farenjit denir Ancak uzun sureden beri var ve hastada cok şiddetli olmayan şikayetler yapıyorsa buna da kronik( muzmin) farenjit adı verilir
Farenjitin Sebebi Nedir: Akut farenjit genellikle ust solunum yolu infeksiyonlarının bir parcası olarak gorulur ve sebebi coğunlukla viruslerdir Bazen bakteriler de bu hastalığa yol acabilirler Bazı kimyasal maddelerin veya tahriş edici meddelerinde farinkse teması ile akut farenjit gelişebilir Kronik farenjitte ise yine viruslerde rol oynamasına rağmen genellikle tahriş edici bir faktor vardır Bunlar arasında en onemlileri olarak sigara icilmesi, alkol kullanılması, alerji, geniz akıntısı, kuru ve kirli hava , burun tıkanıklığı yapan faktorler (burun solunum havasının nemini ve ısısını ayarlar Eğer burun tıkanıklığı varsa uygun olmayan nem ve ısıdaki hava farinkse temas eder ve farenjiti kolaylaştırır), mideden asit kacağı (reflu), aşırı sıcak veya soğuk besinler, boğaz temizleme refleksinin aşırı olması, diş ve bademcik iltihapları, geniz eti sayılabilir
Ne Gibi Belirtileri Vardır: Akut Farenjit'te hastanın şikayetleri daha belirgindir Boğaz ağrısı, yutkunma zorluğu, boğazda kuruluk,yanma veya kaşınma hissi, ateş, oksuruk gibi şikayetler olur Buyunda beze, burun tıkanıklığı, burun akıntısı, baş ağrısı, halsizlikkırgınlık, ses kısıklığı gibi şikayetlerde gorulebilir Kronik farenjitte ise akut farenjitin aksine ateş, halsizlik ve kırgınlık gibi şikayetler pek gorulmez Boğaz ile ilgili şikayetler daha hafiftir ancak ya hic kaybolmaz ya da cok kolay ortaya cıkar Boğazda kuruluk hissi, gıcık, yanma, kuruluk, yabancı cisim hissi, takılma, hafif yutkunma zorluğu gibi şikayetler olur Gıcık oksuruğu şeklinde bir oksurukte eşlik edebilir Hastalar boğazını temizleyerek rahatlayacakları hissine kapılırlar ve surekli temizleme hareketi yaparlar Ancak bu coğu zaman boğazı daha fazla tahriş etmeye neden olur
Muayenede Ne Gorulur: Akut Farenjitte, farinkste kızarıklık ve odem gorulur Ayrıca geniz akıntısı, boyunda beze, burunda odem ve akıntı gibi bulgulara rastlanabilir Kronik farenjitte de boğazda yine kızarıklık vardır Ayrıca kronik farenjiti ortaya cıkaran başka durumlar varsa bunlara ait bulgular gorulur Orneğin; burunda kemik eğriliği (deviasyon), et buyumesi, alerjiye veya iltihaba bağlı akıntılar gorulebilir
Teşhis Nasıl Konur: Hem akut hemde kronik farenjitin teşhisi hastanın anlattıkları ve muayene bulgularına gore konur Genellikle herhangi bir tetkik yapmak gerekmez Ancak eğer sinuzit duşunuluyorsa film cekilmesi veya nadiren kan sayımı ya da kulturantibiyogram yapılması gerekebilir Farenjite neden olabilecek bir başka hastalık duşunuluyorsa buna ait tetkikler yapılabilir
Nasıl Tedavi Edilir: Akut farenjite viruslerin neden olduğu duşunulduğunde antibiyotik verilmesi gerekli değildir Ancak sıklıkla viruslerin yaptığı iltihaba bakterilerde eklendiğinden antibiyotikler hastalığın iyileşme suresini kısaltmaktadırlar Antibiyotik olarak penisilin turevleri, sefalosporin veya makrolidler kullanılabilir Antibiyotiklerin yanısıra, ağrı kesiciateş duşurucu ilaclar, alerji duşunulen hastalarda antihistaminikler, burun acıcı spreyler, oksuruk kesiciler ve ağız gargaraları kullanılabilir Pastiller genellikle faydasızdır Kronik farenjitin ise tedavisi oldukca zordur Hem doktorun tedavi uygulaması hende hastanın bazı durumlara dikkat etmesi gerekmektedir Ancak yine de kronik farenjit coğu zaman tam olarak ortadan kaldırılamaz Tedaviyi belirlemek icin kronik farenjiti ortaya cıkaran başka bir faktor olup olmadığına bakılmalıdır Eğer bulunursa once onun tedavisi gerekir Alerji, burun kemiğinde eğrilik veya burunda et, sinuzit, mideden asit kacağı(reflu) gibi hastalıklar uygun şekilde gerkirse ameliyatla duzeltilmelidir Antibiyotikler genellikle faydasızdır Geniz akıntısın azaltıcı ilaclar veya ağız gargaraları sık kullanılırlar Bazen mideden asit kacağını onleyici ilaclarda verilebilir Hastanın dikkat edecği durumların başında sigaranın dumanından bile uzak kalmak gelmektedir Dikkat edilecek durumlar şoyle sıralanabilir:
Sigara ve alkol almamak
Tozlu yerlerde ve kirli havada bulunmamak
Aşırı sıcak ve soğuk gıda almamak
Uşumemeye calışmak
Alerjiye neden olan faktorlerden uzak kalmak
Reflu duşunulen hastalarda akşam saatlerinde caykahvealkol almamak ve mideyi aşırı doldurmamak
Boğazı temizlemeye calışmamak
Uygun tedavi ve hastanın maksimum dikkati bile kronik farenjitin bulgularını ortadan kaldırmayabilir Ancak bulgular hafifleyebilir veya gecici olarak kaybolabilir