Farenjit
Farenjit Nedir: Farenjit, farinks adı bahşedilen boğaz kısmının iltihabıdır hemen hemen cümbür cemaat eksik veya fazla farenjit geçirir Farinks, burun ve ağız boşluğunun arkadaki tarafıdır Yukarıdan aşağı doğru oluk şeklinde uzanan bir bölümdür Burun arkasındaki kısmına nasofarinks(geniz) adı verilir Ağız boşluğunun arkasındaki kısma ( ağzı açınca bütün karşıda görülen kısmı) ise orofarinks adı verilir Gerçekte altında dürüst uzanan kısmına da hipofarinks denir fakat burası bazı tümöral hastalıklar için önemliyse de farenjit açısından önemli değildir
Farenjit diyince orofarinksin iltihabı anlaşılabilir
Kaç Cins Farenjit Vardır: Farenjit katılmak süresine tarafından genelde ikiye ayrılır Eğer farenjit yeni oluşmuş ve şiddetli şikayetler yapıyorsa buna akut farenjit denir Fakat uzun süreden beri var ve hastada çok şiddetli olmayan şikayetler yapıyorsa buna da kronik( müzmin) farenjit adı verilir
Farenjitin Sebebi Nedir: Akut farenjit genellikle üst solunum yolu infeksiyonlarının bir parçası olarak görülür ve sebebi başlıca virüslerdir Bazen bakteriler de bu hastalığa yol açabilirler Bir Takım kimyasal maddelerin ya da tahriş edici meddelerinde farinkse teması ile akut farenjit gelişebilir Kronik farenjitte ise tekrar virüslerde rol oynamasına rağmen genel olarak tahriş edici bir faktör vardır Bunlar arasında en önemlileri olarak sigara içilmesi, içki kullanılması, alerji, geniz akıntısı, kuru ve lekeli hava , burun tıkanıklığı yapan faktörler (burun solunum havasının nemini ve ısısını ayarlar Eğer burun tıkanıklığı varsa uygun olmayan nem ve ısıdaki hava farinkse temas eder ve farenjiti kolaylaştırır), mideden asit kaçağı (reflü), bunaltıcı hava ya da soğuk besinler, boğaz temizleme refleksinin aşırı olması, diş ve bademcik iltihapları, geniz eti sayılabilir
Ne Gibi Belirtileri Vardır: Akut Farenjit'te hastanın şikayetleri daha belirgindir Boğaz ağrısı, yutkunma zorluğu, boğazda kuruluk,yanma ya da kaşınma duygusal, alev, öksürük gibi şikayetler olur Buyunda beze, burun tıkanıklığı, burun akıntısı, baş ağrısı, halsizlikkırgınlık, ses kısıklığı gibi şikayetlerde görülebilir Kronik farenjitte ise akut farenjitin aksine alev, halsizlik ve kırgınlık gibi şikayetler o kadar görülmez Boğaz ile ilgili şikayetler daha hafiftir fakat ya hiç kaybolmaz ya da çok kolay ortaya çıkar Boğazda kuruluk hissi, gıcık, yanma, kuruluk, tanıdık olmayan cisim şehvetli, takılma, hafif yutkunma zorluğu gibi şikayetler olur Gıcık öksürüğü şeklinde bir öksürükte eşlik edebilir Hastalar boğazını temizleyerek rahatlayacakları hissine kapılırlar ve sürekli temizleme hareketi yaparlar Ancak bu birçok süre boğazı daha pozitif tahriş etmeye niçin olur
Muayenede Ne Görülür: Akut Farenjitte, farinkste kızarıklık ve ödem görülür Ayrıca geniz akıntısı, boyunda beze, burunda ödem ve akış gibi bulgulara rastlanabilir Kronik farenjitte de boğazda tekrar kızarıklık vardır Ayrıca kronik farenjiti ortaya çıkaran diğer durumlar varsa bunlara ait bulgular görülür Mesela; burunda kemik eğriliği (deviasyon), et büyümesi, alerjiye ya da iltihaba ast akıntılar görülebilir
Tanı Nasıl Konur: Hem akut hemde kronik farenjitin teşhisi hastanın anlattıkları ve tetkik bulgularına tarafından konur Genelde herhangi bir tetkik yapmak gerekmez Fakat eğer sinüzit düşünülüyorsa film çekilmesi ya da nadiren kan sayımı ya da kültürantibiyogram yapılması gerekebilir Farenjite niçin olabilecek bir başka hastalık düşünülüyorsa buna ait tetkikler yapılabilir
Nasıl Tedavi Edilir: Akut farenjite virüslerin neden olduğu düşünüldüğünde antibiyotik verilmesi zorunlu değildir Fakat sıklıkla virüslerin yaptığı iltihaba bakterilerde eklendiğinden antibiyotikler hastalığın iyileşme süresini kısaltmaktadırlar Antibiyotik olarak penisilin türevleri, sefalosporin veya makrolidler kullanılabilir Antibiyotiklerin yanısıra, analjezikalev düşürücü ilaçlar, alerji düşünülen hastalarda antihistaminikler, burun açıcı spreyler, öksürük kesiciler ve ağız gargaraları kullanılabilir Pastiller çoğunlukla faydasızdır Kronik farenjitin ise tedavisi oldukça zordur Keza doktorun tedavi uygulaması hende hastanın bazı durumlara uyarı etmesi gerekmektedir Ama gerçi kronik farenjit çoğu süre tamamiyle ortadan kaldırılamaz Tedaviyi saptamak için kronik farenjiti ortaya çıkaran diğer bir faktör olup olmadığına bakılmalıdır Eğer bulunursa önce onun tedavisi gerekir Alerji, burun kemiğinde eğrilik veya burunda et, sinüzit, mideden asit kaçağı(reflü) gibi hastalıklar uygun olarak gerkirse ameliyatla düzeltilmelidir Antibiyotikler çoğunlukla faydasızdır Geniz akıntısın azaltıcı ilaçlar ya da ağız gargaraları sık kullanılırlar Bazen mideden asit kaçağını önleyici ilaçlarda verilebilir Hastanın dikkat edecği durumların başında sigaranın dumanından bile uzakta kalmak gelmektedir Dikkat edilecek durumlar şöyle sıralanabilir:
Sigara ve içki almamak
Tozlu yerlerde ve lekeli havada bulunmamak
aşırı sıcak ve soğuk gıda almamak
Üşümemeye hedeflemek
Alerjiye niçin olan faktörlerden uzak kalmak
Reflü düşünülen hastalarda akşam saatlerinde nehirkahvealkol almamak ve mideyi fazla doldurmamak
Boğazı temizlemeye çalışmamak
Uygun çare ve hastanın azami dikkati bile kronik farenjitin bulgularını ortadan kaldırmayabilir Ancak bulgular hafifleyebilir veya geçici olarak kaybolabilir *
Farenjit Nedir: Farenjit, farinks adı bahşedilen boğaz kısmının iltihabıdır hemen hemen cümbür cemaat eksik veya fazla farenjit geçirir Farinks, burun ve ağız boşluğunun arkadaki tarafıdır Yukarıdan aşağı doğru oluk şeklinde uzanan bir bölümdür Burun arkasındaki kısmına nasofarinks(geniz) adı verilir Ağız boşluğunun arkasındaki kısma ( ağzı açınca bütün karşıda görülen kısmı) ise orofarinks adı verilir Gerçekte altında dürüst uzanan kısmına da hipofarinks denir fakat burası bazı tümöral hastalıklar için önemliyse de farenjit açısından önemli değildir
Farenjit diyince orofarinksin iltihabı anlaşılabilir
Kaç Cins Farenjit Vardır: Farenjit katılmak süresine tarafından genelde ikiye ayrılır Eğer farenjit yeni oluşmuş ve şiddetli şikayetler yapıyorsa buna akut farenjit denir Fakat uzun süreden beri var ve hastada çok şiddetli olmayan şikayetler yapıyorsa buna da kronik( müzmin) farenjit adı verilir
Farenjitin Sebebi Nedir: Akut farenjit genellikle üst solunum yolu infeksiyonlarının bir parçası olarak görülür ve sebebi başlıca virüslerdir Bazen bakteriler de bu hastalığa yol açabilirler Bir Takım kimyasal maddelerin ya da tahriş edici meddelerinde farinkse teması ile akut farenjit gelişebilir Kronik farenjitte ise tekrar virüslerde rol oynamasına rağmen genel olarak tahriş edici bir faktör vardır Bunlar arasında en önemlileri olarak sigara içilmesi, içki kullanılması, alerji, geniz akıntısı, kuru ve lekeli hava , burun tıkanıklığı yapan faktörler (burun solunum havasının nemini ve ısısını ayarlar Eğer burun tıkanıklığı varsa uygun olmayan nem ve ısıdaki hava farinkse temas eder ve farenjiti kolaylaştırır), mideden asit kaçağı (reflü), bunaltıcı hava ya da soğuk besinler, boğaz temizleme refleksinin aşırı olması, diş ve bademcik iltihapları, geniz eti sayılabilir
Ne Gibi Belirtileri Vardır: Akut Farenjit'te hastanın şikayetleri daha belirgindir Boğaz ağrısı, yutkunma zorluğu, boğazda kuruluk,yanma ya da kaşınma duygusal, alev, öksürük gibi şikayetler olur Buyunda beze, burun tıkanıklığı, burun akıntısı, baş ağrısı, halsizlikkırgınlık, ses kısıklığı gibi şikayetlerde görülebilir Kronik farenjitte ise akut farenjitin aksine alev, halsizlik ve kırgınlık gibi şikayetler o kadar görülmez Boğaz ile ilgili şikayetler daha hafiftir fakat ya hiç kaybolmaz ya da çok kolay ortaya çıkar Boğazda kuruluk hissi, gıcık, yanma, kuruluk, tanıdık olmayan cisim şehvetli, takılma, hafif yutkunma zorluğu gibi şikayetler olur Gıcık öksürüğü şeklinde bir öksürükte eşlik edebilir Hastalar boğazını temizleyerek rahatlayacakları hissine kapılırlar ve sürekli temizleme hareketi yaparlar Ancak bu birçok süre boğazı daha pozitif tahriş etmeye niçin olur
Muayenede Ne Görülür: Akut Farenjitte, farinkste kızarıklık ve ödem görülür Ayrıca geniz akıntısı, boyunda beze, burunda ödem ve akış gibi bulgulara rastlanabilir Kronik farenjitte de boğazda tekrar kızarıklık vardır Ayrıca kronik farenjiti ortaya çıkaran diğer durumlar varsa bunlara ait bulgular görülür Mesela; burunda kemik eğriliği (deviasyon), et büyümesi, alerjiye ya da iltihaba ast akıntılar görülebilir
Tanı Nasıl Konur: Hem akut hemde kronik farenjitin teşhisi hastanın anlattıkları ve tetkik bulgularına tarafından konur Genelde herhangi bir tetkik yapmak gerekmez Fakat eğer sinüzit düşünülüyorsa film çekilmesi ya da nadiren kan sayımı ya da kültürantibiyogram yapılması gerekebilir Farenjite niçin olabilecek bir başka hastalık düşünülüyorsa buna ait tetkikler yapılabilir
Nasıl Tedavi Edilir: Akut farenjite virüslerin neden olduğu düşünüldüğünde antibiyotik verilmesi zorunlu değildir Fakat sıklıkla virüslerin yaptığı iltihaba bakterilerde eklendiğinden antibiyotikler hastalığın iyileşme süresini kısaltmaktadırlar Antibiyotik olarak penisilin türevleri, sefalosporin veya makrolidler kullanılabilir Antibiyotiklerin yanısıra, analjezikalev düşürücü ilaçlar, alerji düşünülen hastalarda antihistaminikler, burun açıcı spreyler, öksürük kesiciler ve ağız gargaraları kullanılabilir Pastiller çoğunlukla faydasızdır Kronik farenjitin ise tedavisi oldukça zordur Keza doktorun tedavi uygulaması hende hastanın bazı durumlara uyarı etmesi gerekmektedir Ama gerçi kronik farenjit çoğu süre tamamiyle ortadan kaldırılamaz Tedaviyi saptamak için kronik farenjiti ortaya çıkaran diğer bir faktör olup olmadığına bakılmalıdır Eğer bulunursa önce onun tedavisi gerekir Alerji, burun kemiğinde eğrilik veya burunda et, sinüzit, mideden asit kaçağı(reflü) gibi hastalıklar uygun olarak gerkirse ameliyatla düzeltilmelidir Antibiyotikler çoğunlukla faydasızdır Geniz akıntısın azaltıcı ilaçlar ya da ağız gargaraları sık kullanılırlar Bazen mideden asit kaçağını önleyici ilaçlarda verilebilir Hastanın dikkat edecği durumların başında sigaranın dumanından bile uzakta kalmak gelmektedir Dikkat edilecek durumlar şöyle sıralanabilir:
Sigara ve içki almamak
Tozlu yerlerde ve lekeli havada bulunmamak
aşırı sıcak ve soğuk gıda almamak
Üşümemeye hedeflemek
Alerjiye niçin olan faktörlerden uzak kalmak
Reflü düşünülen hastalarda akşam saatlerinde nehirkahvealkol almamak ve mideyi fazla doldurmamak
Boğazı temizlemeye çalışmamak
Uygun çare ve hastanın azami dikkati bile kronik farenjitin bulgularını ortadan kaldırmayabilir Ancak bulgular hafifleyebilir veya geçici olarak kaybolabilir *