Fatih Sultan Mehmet'in Yaptığı İşler

Fatih Sultan Mehmet'in Yaptığı İşler nelerdir
Fatih Sultan Mehmet'in Yaptırdığı eserler
Fatih Sultan Mehmet'in hayatı

Fatih Sultan Mehmet'in Yaptığı İşler

İSTANBUL'UN FETHİ

Fatih Sultan Mehmed padişah olduktan sonra ilk iş olarak, devamlı ayaklanma cıkaran Karamanoğlu Beyliğine karşı sefere cıktı Karamanoğlu İbrahim Bey af diledi Fatih İstanbul'un fethini duşunduğu icin onu bağışladı

Fatih Sultan Mehmed, buyuk gayesini gercekleştirmek icin, Macarlara, Sırplara ve Bizanslılara karşı yumuşak davranıyordu Amacı Haclıların birleşmesini onlemek, onları tahrik etmemek ve zaman kazanmaktı

Bin yıllık tarihinin sonuna gelmiş olan Bizans kucule kucule sadece İstanbul şehrinin sınırları icinde hukum suren bir devlet durumuna duşmuştu Ancak buna rağmen Bizans'ın varlığı, Balkanlar'daki Turk hakimiyeti acısından tehlikeli oluyordu

Bizans İmparatorları, Anadolu'daki ceşitli siyasi gucleri de Osmanlı aleyhine kışkırtmaktan geri kalmıyorlardı Hatta zaman zaman Osmanlı şehzadeleri arasındaki taht kavgalarına karışıp devletin ic duzenini bozuyorlardı


YAPILAN HAZIRLIKLAR

İstanbul'un Osmanlı Devleti'nin hakimiyeti altında girmesi, ticari ve kulturel yonden onemli bir avantajın daha ele gecirilmesi demekti Boğazlar tam anlamıyla kontrol altına alınacak ve bu sayede Karadeniz ticaret yolları ele gecirilmiş olacaktı Karamanoğulları meselesini cozen Fatih Sultan Mehmed, İstanbul'un fethi icin gerekli hazırlıklara başladı

Devrin muhendislerinden Musluhiddin, Saruca Sekban ile Osmanlılara sığınan Macar Urban Edirne'de top dokumu işiyle gorevlendirildi Şahiadı verilen bu topların yanında, tekerlekli kuleler ve aşırtma gullelerin uretilmesi (havan topu) yapılan hazırlıklar arasındaydı Yaptırılan bu buyuk toplar İstanbul'un fethedilmesinde onemli rol oynadı

Yıldırım Bayezid'in İstanbul kuşatması sırasında yaptırdığı Anadolu Hisarının karşısına, Rumeli Hisarı (Boğazkesen) inşa edildi Bu sayede Boğazlar'ın kontrolu sağlanacak, deniz yoluyla gelebilecek yardımlara karşı tedbir alınmış olacaktı 400 parcadan oluşan bir donanma inşa edildi Turhan Bey komutasındaki bir Osmanlı donanması Mora'ya gonderildi ve İstanbul'a yardım gelmesi engellendi

Eflak ve Sırbistan ile var olan barış antlaşmaları yenilendi Macarlarla da uc yıllık bir antlaşma yapıldı Osmanlıların bu hazırlıkları karşısında, Bizanslılar da boş durmuyordu Surlar sağlamlaştırılıyor ve şehre yiyecek depolanıyordu Ayrıca Bizans İmparatoru Konstantin, Halic'e bir zincir gerdirerek, buradan gelecek tehlikeyi onlemeye calıştı

Aynı zamanda Haclı dunyasından yardım isteniyor, Papa ise yapacağı yardım karşısında Katolik ve Ortodoks kiliselerinin birleştirilmesini istiyordu Ancak Katoliklerden nefret eden Ortodoks Rumlar, Roma kilisesine bağlanmak istemiyor, İstanbul'da Kardinal Kulahı gormektense, Turk Sarığı gormeye razıyızdiyorlardı


KUŞATMA VE SAVAŞ


Fatih Sultan Mehmed, hazırlıklar tamamlandıktan sonra, Bizans İmparatoru Konstantin'e bir elci gondererek, kan dokulmeden şehrin teslim edilmesini istedi Fakat İmparatordan gelen savaşa hazırız mesajı uzerine, İstanbul'un kara surları onune gelen Osmanlı ordusu, 6 Nisan 1453'de kuşatmayı başlattı Osmanlı donanması ise Halic'in girişinde ve Sarayburnu onunde demirlemişti Ordu; merkez, sağ ve sol olarak uc kısma ayrıldı 19 Nisan'da yapılan ilk saldırıda, tekerlekli kuleler kullanıldı ve bu saldırı ile Topkapı surlarından burclara kadar yanaşıldı

Osmanlı Ordusundaki er sayısı 150000 ile 200000 arasındaydı Bu kuvvetlere Rumeli ve Anadolu beylerine bağlı ceşitli kuvvetler de katılmıştı

Cok şiddetli carpışmalar oluyor, Bizanslılar şehri koruyan surların zarar goren bolumlerini hemen tamir ediyorlardı

Venedik ve Cenevizliler de donanmalarıyla Bizans'a yardım ediyorlardı Fatih Sultan Mehmed Osmanlı donanmasının kuşatma sırasında yeterince kullanılamadığını ve bu yuzden kuşatmanın uzadığını duşunuyordu İstanbul'un Halic tarafındaki surlarının zayıf olduğu biliniyordu Bizans bu bolgeye zinciri bu nedenle germişti Yuksekten atılan taş gulleler Bizans donanmasından bazı gemileri batırmıştı fakat bir kısım donanmanın Halic'e indirilmesi kesin olarak gerekliydi

Fatih Sultan Mehmed, İstanbul'un fethedilmesini kolaylaştıracak onemli kararını verdi Osmanlı donanmasına ait bazı gemiler karadan cekilerek Halic'e indirilecekti

Tophane onundeki kıyıdan başlayıp Kasımpaşa'ya kadar ulaşan bir guzergah uzerine kızaklar yerleştirildi Gemilerin, kızakların uzerinden kaydırılabilmesi icin, Galata Cenevizlilerinden zeytinyağı, sade yağ ve domuz yağı alınarak kızaklar yağlandı 2122 Nisan gecesi 67(yada 72) parca gemi duzeltilmiş yoldan Halic'e indirildi

Halic'teki Turk donanmasına ait toplar, surları dovmeye başladı Ciddi carpışmalar cereyan etti Bundan sonraki gunlerde top savaşı, ok, tufek atışları, lağım kazmalar, buyuk ve hareketli savaş kulelerinin surlara saldırıları devam etti

Kuşatmanın uzun surmesi ve kesin başarıya ulaşılamaması askerler arasında endişe yarattı Ancak, İstanbul'u her ne şartta olursa olsun almaya kararlı olan Fatih Sultan Mehmed kumandanların ve alimlerin de bulunduğu bir toplantı duzenledi Cesaretlendirici bir konuşma yaptıktan sonra, 29 Mayıs'ta genel saldırının yapılacağına dair kararını acıkladı

Carpışmalar sırasında Bizans'ı koruyan surlar uzerinde kapatılması mumkun olmayan gedikler acılmaya başlamıştı Surlar icerisine kucuk sızmalar oluyor, ancak geri puskurtuluyordu İlk defa Ulubatlı Hasan ve arkadaşlarının şehit olmak pahasına tutunmayı başardıkları İstanbul surları, artık direnemiyordu 53 gun suren ve 19 Nisan, 6 Mayıs, 12 Mayıs ve 29 Mayıs'ta yapılan dort buyuk saldırıdan sonra Doğu Roma İmparatorluğu'nun 1125 yıllık başkenti olan İstanbul, 29 Mayıs 1453 salı gunu fethedildi


FETHİN SONUCLARI

İstanbul'un fethi, cok onemli sonucları da beraberinde getirdi Fatih Sultan Mehmed, İstanbul'un fethinden sonra batıdaki hakimiyeti pekiştirmek, sınırları genişletmek, İslam'ı en uzak yerlere kadar yaymak ve Hıristiyan birliğini bozmak amacıyla Avrupa uzerine bir cok seferler duzenledi

Sırbistan (1454,1459), Mora (1460), Eflak (1462), Boğdan (1476), BosnaHersek, Arnavutluk, Venedik (14631479), İtalya (1480) ve Macaristan seferleriyle Osmanlı İmparatorluğu Avrupa'daki hakimiyetini pekiştirdi

Sırbistan Krallığı tamamen ortadan kaldırılıp Osmanlı sancağı haline getirildi, Mora tamamen fethedildi, Eflak Osmanlı eyaleti yapıldı, Bosna tekrar Osmanlı hakimiyetine alındı, Arnavutluk ele gecirildi 16 yıl suren OsmanlıVenedik Deniz Savaşları sonunda Venedik barış imzalamayı kabul etti İtalya'ya yapılan sefer sırasında Roma'nın fethi acısından cok onemli bir merkez olan Otranto, fethedildi ancak Fatih Sultan Mehmed'in olumu uzerine kaybedildi


KIRIM'IN FETHİ VE KARADENİZ

Fatih Sultan Mehmed, Karadeniz'e de hakim olmak istiyordu Venedik ve Cenevizlilerin İslam dunyasının aleyhine yaptıkları esir ticaretini onlemek, İstanbul'a gelen ticari malların taşınmasında esas rolu oynayan Kırım sahillerini ele gecirmek, Karadeniz'i bir Turk Golu haline getirmek amacıyla hareket eden Fatih, işe 1459'da Amasra'yı fethederek başladı

1460'da Candaroğulları Beyliği'ne son verildi 1461'de Trabzon'un, 1475'de de Kırım'ın fethiyle Karadeniz bir Turk golu haline geldi

Bu sayede Karedeniz'deki Ceneviz ustunluğu sona erdi ve İpekyolu'nun tum denetimi Osmanlı Devleti'ne gecti


OTLUKBELİ SAVAŞI

Karamanoğlu İbrahim'in 1464'te olmesi uzerine oğulları birbirlerine duşmuşlerdi Akkoyunlu hukumdarı Uzun Hasan'ın yardımıyla İshak Bey Karamanoğlu beyliğine sahip oldu Bunun uzerine diğer oğlu Pir Ahmed Bey Fatih Sultan Mehmed'den yardım istedi ve gelen yardım sayesinde Beyliği ele gecirdi Fakat Pir Ahmed Bey bir sure sonra gidip Venediklilerle anlaşınca, bu duruma sinirlenen Fatih Sultan Mehmed, Karaman Seferi'ne cıkmaya karar verdi

Konya ve Karaman alınarak Osmanlı'ya bağlandı Karaman halkı İstanbul'a ve ceşitli yerlere goc ettirildiler Pir Ahmed Bey kacarak Akkoyunlu hukumdarı Uzun Hasan'a sığındı Bu olay Osmanlılarla Akkoyunluların arasının acılmasına neden oldu

Osmanlılar Avrupa ve Anadolu'daki topraklarını genişletirken, Akkoyunlular Devleti'de Doğu Anadolu, Kafkasya, İran ve Irak uzerinde hakimiyet kurmuşlardı Sınırlarını genişleten iki Turk Devleti arasında buyuk bir savaş kacınılmaz olmuştu Otlukbeli mevkiinde 11 Ağustos 1473'de yapılan savaşta, devrin en kuvvetli savaş tekniğine ve araclarına sahip olan Osmanlı ordusu, Uzun Hasan'ın kuvvetli suvarilerden kurulmuş olan ordusunu birkac saatte dağıttı

Bu savaştan sonra Akkoyunlular bir daha kendilerini toparlayamadılar Fatih Sultan Mehmed, Akkoyunlu tehlikesini bu şekilde engellemiş oldu Anadolu'da ve Rumeli'de bircok sefer duzenleyip pek cok zafer kazanmıştı

Buna rağmen guneyde guclu bir devlet konumunda olan Memluklerle problemler yaşandığı halde sıcak bir savaştan kacınmıştı


DENİZLERDE DURUM

İstanbul'un fethiyle ticaret yollarının hakimiyeti Osmanlılara gecmişti Ancak denizlerde Venedik ve Cenevizliler'in etkinliği devam ediyordu Fatih ticaret yollarının guvenliğini sağlamak ve korsanlardan kurtulmak icin Ege adaları uzerinde siyasetini ağırlaştırdı Ege adalarına seferler duzenlendi

Yeni tersaneler ve gemiler inşa edildi Rodos seferine cıkıldıysa da alınamadı


İDARİ DUZENLEMELER

Fatih Sultan Mehmed, klasik manada Osmanlı devletinin idari kurucusu sayılabilir İstanbul'un fethinden sonra kendisini Kaiseri Rum (Doğu Roma İmparatoru) ilan etmiş ve devlet muesseselerini yerleştirmiştir Fatih, Kanunnamesi ile AtamDedem Kanunu dediği gelenekleri yazılı hale getirmiş ve buna Kanunnamei Ali Osman denmiştir

Divanın idaresini sadrazamlara bırakarak, işleri kafes arkasından takip etmeye başlamış, mutlak vekilim dediği sadrazamı geniş yetkilerle donatmıştır Ayrıca defterdar, kazaskerler ve diğer ust duzey devlet erkanının gorevleri tarif edilmiştir

Yeniceri ordusu 10000'e cıkarılarak guclu bir merkezi ordu teşkil edildiğinden uc beylerinin onemi azalmış, boylece merkezi idare sağlamlaştırılmıştır Anadolu ve Rumeli'nin en kudretli devletinin hukumdarı olarak Hanunvanını ilk defa o kullamıştır

İstanbul'un fethinden sonra Yıldırım Bayezid zamanında elden cıkan topraklar yeniden kazanılmış, hatta Rumeli ve Karadeniz kıyılarında yeni yerler fethedilmiştir Kırım'ın fethi ile Karadeniz bir Turk golu haline getirilmiş, Anadolu birliği tamamlanmış ve Rumeli'deki Turk varlığı Belgrad'a kadar uzanmıştır

İstanbul, Fatih zamanında bir ilim ve sanat merkezi haline gelmiş, Fatih medreseleri klasik Osmanlı medreselerinin temelini oluşturmuştur Şairler ve ilim adamları icin bir cazibe merkezi haline gelen İstanbul'a butun İslam dunyasından bilginler gelmeye başlamıştır


MİMARİ ESERLER

Fatih Sultan Mehmed, otuz yıl kadar suren padişahlığı sırasında Osmanlı Devleti'ni bir cihan devleti konumuna cıkardı Fatih Sultan Mehmed, eşsiz bir komutan olmakla beraber, buyuk bir devlet adamıydı

Yapmış olduğu calışmalar ile memleketinde buyuk capta bir imar hareketini gercekleştirdi Osmanlı İmparatorluğu'nun ceşitli şehirlerinde 300 kadar cami, 57 medrese, 59 hamam, 29 bedesten, ceşitli saray, hisar, kale, sur, han ve kopruler yaptırdı

İstanbul'u fethettiği zaman başta Ayasofya olmak uzere sekiz tane kiliseyi camiye cevirdi Bugunun universitesi olan Fatih Kulliyesi'ni 1470 yılında tamamladı

HzEyyubi Ensari'nin kabri, Fatih'in hocası Akşemseddin tarafından keşfedildi ve uzerine Eyup Camii yaptırıldı
Fatih Sultan Mehmed tarafından İstanbul'un Fatih semtinde yaptırılan Fatih Camii, 1470 yılında yine onun tarafından ibadete acıldı
Fatih zamanında inşa edilen Kapalıcarşı, ilerde İstanbul'un en onemli ticaret merkezlerinden biri haline gelecekti

Devrin mimari eserleri arasında bulunan Yeni Bedesten de cok unludur Sarayı Cedidei Amire adı verilen Yeni Sarayı (Topkapı Sarayı) da Fatih Sultan Mehmed yaptırdı