ABD Merkez Bankası Fed, dünyanın rezerv parası dolara istikamet veren kurum olarak, para ünitesini dünyanın sorunu hale getirmeye devam ediyor. Fed'in dün başlayan toplantısı bugün sonlanacak ve faiz kararını açıklayacak. Faiz artırımı kısmı net! Fed, dünyadaki merkez bankaları içinde 'iletişim' ve 'sözlü yönlendirme' üzere kavramları literatüre sokan ve uygulayan, piyasalarda da 'sürpriz yapmaması' ile tanınan bir amiral gemisi. Amiral gemisi zira hem doları yönetiyor, hem de atılımları keskin olamıyor. 50 baz puan artırıma da kesin gözüyle bakılıyor. 75 baz puana ise son datalar zorlarken ve beklentiler bu tarafta olurken, uzmanlar irtibat açısından mümkün olmayacağını düşünüyor. Enflasyonu yenerken, resesyona girmemek için ince çizgide olan Powell'dan dünyada ve Türkiye'de ne bekleniyor?
ABD'de beklentiler, makro bilgiler ve borsalarla etkileşimi güçlü tutuyor
S&P 500’ün resesyon riskini fiyatlaması ile ayı piyasasına girmesi Wall Street'te yıkım olarak görülürken, yatırımcılar Fed’in resesyon yaratmadan enflasyonu düşürmesi ihtimalini çok mümkün görmüyor.
Bu bağlamda da faiz kararının yanında Fed Lideri Jerome Powell'ın söyleyecekleri merakla bekleniyor.
Bloomberg anketinde ekonomistler 50 baz puan artış öngörürken, ankete katılan 98 ekonomistin 33’ü 75 diyor. Goldman Sachs, Barclays, HSBC, JPMorgan ve Deutsche Bank üzere büyük kurumlar 75 baz puan artış bekleyenlerin içinde yer alıyor.
75 baz puan demek, hem âlâ hem makus demek
BloombergHT'nin derlemesine göre, Powell evvelki FOMC toplantısında Temmuz için 50 baz puanlık faiz artışı sinyalini vermişti. Akabinde açıklanan enflasyonun 40 yılın doruğuna çıkması ile kurumlar kestirimlerini üst çekerken, piyasalarda da 75 baz puanlık artış fiyatlanmaya başladı.
Fed, 75 baz puanlık bir artış yaparsa, 1994 yılından bu yana en sert artış olacak. Ayrıyeten 'forward guidance' (önden yüklemeli iletişim) mucidi ve sürpriz içermeyen adımların sahibi kurumum siyasetlerinde değişim olarak görülecek. Bu kararın iki sonucu olacak:
Enflasyonu süreksiz gören Fed'in uğraşa dönmesi olarak olumlu algılanabilecek.
Sonraki kararlar için sürpriz atılım beklentisi piyasaları huzursuz edecek.
Barclays Kıdemli Ekonomisti Jonathan Millar, beklentiyi 75 baz puana birinci çekenler ortasında yer alırken, şunları söylüyor:
Eğer adımlarınızın piyasaları nasıl etkileyeceğinden telaş duyuyorsanız, ihtiyatlı davranırsınız. Bir şeyleri kırmaktan korkarsınız. Lakin bu durumda bir şeyleri kırmaya kıymet. Fed’in kredibilitesinin erozyona uğramaya başlıyor üzere göründüğü çok kritik bir noktadayız.
Eski New York Fed Lideri William Dudley, WSJ haberine nazaran, 75 baz puan artış beklediğini bunun işsizliği artırsa da yakın vadede resesyona yol açmayacağını öngördü.
Evercore tahlil notunda, 75 baz puanın bir başlangıç olacağı ve durmanın sıkıntı olacağı bunun da resesyona kadar gidebileceği tasası lisana getirildi.
75 baz puanı az bulanlar da var!
Bloomberg'e nazaran Powell, 75 baz puan faiz artış sinyalini temmuz ayı için verebilir ancak bu hafta piyasalarda görülen dalgalanma ile Fed üyelerinin beklentilerini gösteren 'dot plot'a (nokta grafiğine) yansımayabilir.
Pershing Square hedge fon kurucusu Bill Ackman, Fed’in bu ve önümüzdeki toplantıda yapacağı 75 baz puanlık artışın inanç ortamını pekiştireceğini hatta 100 baz puanın daha güzel olacağını belirtti.
DoubleLine Capital CEO’su Jeffrey Gundlach ise hudutları aşarak tek seferde yüzde 3’e yükseltme daveti yaparken, Omega Advisors'dan Leon Cooperman, ABD iktisadını gelecek yıl resesyona sokacak iki neden olduğunu, birinin petrol başkasının de Fed olduğunu söyledi
Fed en son 1994'te 75 baz puan faiz artışı yaptı: Ya sonuçları?
1994 Kasım ayı Fed 75 baz puanlık faiz artış kararı yapar:
Enflasyonun üstünde sıkılaştırma ile iktisatta yumuşak bir iniş başarılır.
Dönemin Fed Lideri Alan Greenspan, iktisatta ısınmayı engellemek için 1994-1995 devrinde 13 ay içinde faizleri yüzde 3’ten 6’ya çıkardığında, paylarda 1994'te yüzde 1,2 oranında hudutlu sayılabilecek bir kayba yol açmış, bir resesyon yaşanmamış, 1995 yılında ise paylar yüzde 34 oranında kıymet kazanmıştı.
1994'te yaşananlar tekrar edecek mi? Fed 2022’de gibisi bir yumuşak inişi başarabilecek mi?
InvesTech Researc and Stack Financial Management Lideri James Stack, farklılıklar için şunları söyledi:
Borsa şimdiden yüzde 22 kıymet kaybetti ve Fed 1994’te enflasyonun önünde bir sıkılaşma izlerken bugün yakalamak için uğraş sarf ediyor. 1994-95 periyodu ortasındaki en büyük fark Fed’in bugün inanılmaz derecede gelişmelerin gerisinde kalmış olması. Geçen yılın başında görülen emarelerle, 0 faizle, sonu gelmeyen tahvil alımlarıyla nakdî genişlemeye devam etti.
CFRA Araştırma Stratejisti Sam Stovall, 1994'te faizlerin yıllık enflasyondan çok daha fazla artırdığını hatırlatarak, “Bu sefer enflasyon faizlerden çok daha süratli yükseliyor, münasebetiyle Fed’in çok daha agresif davranması gereken büsbütün farklı biri durum var” dedi.
Yurt içinde ekonomistlerin ve uzmanların Fed beklentisi ne tarafta?