Ferayidir Kızın Adı Şu bizim Milâs, tarih baştan başa iki uygarlığa başkentlik etmiştir İlkin Halikarnassos'tan (Bodrum'dan) önce Karya Krallığına; daha sönra da Menteşe Beyliğine Menteşe beylerinden Yakup'un oğlu İlyas, av meraklısı, dağlar sevdalısıymış Silahını omuzladığı gibi, dağlara düşermiş O dağ senin, bu dağ benim Hani, bizim Muğla'mızın dağları da dağdır ha Adam, avcı olmasa bile aç kalmaz Muğla dağlarında Mevsimine tarafından çıntar (mantar) toplar, közde kebap edip yer Mersindi, çilekti, geyik elmasıydı, haruptu, incirdi; doyurur karnını Sözün akışını değiştirmiyelim; İlyas Bey'den anlatıyorduk: Bu İlyas Bey, bir ilkyaz günü Muğla dağlarında av ardında koşuyormuş Göktepe dolaylarında olacak; dünya güzeli bir Yörük kızına rasgelmiş Bilinir ama; Yörükler yazı yaylada, kışı yazıda (ovada) geçirirler İlyas Bey; bu becene(ıssız) dağ başında bir güzeller güzeliyle karşılaşınca şaşırmış: İn misin, cin misin? diye sormuş Kız: Ne in'im, ne cin! Sencileyin bir insanım Peki, ne arıyorsun bu dağ başında? Kuzularımı, oğlaklarımı güderim Ya sen? Ben mi? av avlayıp kuş kuşlardım oysa; bugün bahtım karşıma seni çıkardı Adın ne senin? Ferayi Ferayi Ferayi Ferayi Benim Türkmen adımı Beyenmedin yalım galiba? Yoo Çok Beyendim de, Beyendiğimden, düşürmem adını dilimden Ya senin adın ne? Neyin nesi, kimin fesisin? Adım İlyas Yakup beyin oğlu Ooo Beyimizin oğlu beyimiz onurlandırmış obamızın konduğu yerleri Ne sevinç canımıza Hadi, çadırımıza buyur da, bir tas ayran sunayım sana Açsındır, çökelek çıkarayım İlyas Bey, Ferayi'nin sunduğu çökeleği bazlamaya sarıp yemiş, tas tas ayran içmiş Bir yadan da, Ferayi'yle evlenmeyi kafasına koymuş, içini açmış: Benle evlenir misin Ferayi? Bunu anamatamla konuşman gerek bey İlyas Bey dönmüş Milas'a Anasına iletmiş kararını: Asıl can, defalarca, benim evlenmemi ister durursun değil mi? Hemde nasıl! Hayrola, buldun mu yahut gönlünün sultanını? Buldum ana Senden dileğim odur ama; dileğimi bey babama açasın Olur oğul Kim fakat gelinimiz olacak kız? Göktepe'de oba kurmuş Yörük kızı Ferayi Yakup bey, adamlarından birkaçını yanına alıp, varmış, Ferayi'nin obasına Güzelbeşten sonra da çıkarınış ağzında baklayı: Gelişimiz şundandır ama; diye söze başlamış Bahçenizdeki gülü dermeye geldik, sizinle kardeşlik olmaya geldik Oğlum bir Beyenmiş Ferayi'yi, ben iki BeyendimBey bu, sözü buyruktur Ferayi'nin babası da mırınkırın etmemiş: Civan oğlun İlyas'a kız devretmek, obamıza şan verir, demiş Nikah hazırlıklarına tezelden başlanması kararlaştırıldıktan sonradan konuklar daha oturmamışlar Muştuyu İlyas'a ve halka saptamak için, Milâs'a içten yola koyulmuşlar Onlar obadan uzaklaşırken, Ferayi'nin ağabeyi Mıstık dönmüş sürüyü yaylatmaktan Neler olup bittiğini sormuş babasına Babası: Obamızın başına devlet kuşu kondu oğul! diye girmiş söze; Yakup Beyoğlu İlyas Bey, bacın Ferayi'ye gönül koymuş ama; babası Ferayi'yi istemeye gelmişMıstık: O İlyas olacak beyoğlu Ferayi'yi nerde görmüş? demiş ve Belli Ki Ferayi onunla yavuklanmadan (nişanlanmadan) görüşmüş Ben bunu ar ederim İlyas kendine başka talih arasındiye eklemiş Nice ısrar etmişlerse de, dış lâstikdemiş, mıhdememiş Mıstık Ferayi, bakmış fakat başka yol değil; haber salmış İlyas Bey'e: Beni falan gün Kanlı Kapuz'un (kanyonun) ağzında bekle Ben çeyizimi sarı mayaya (kadınsı deveye) yükler gelirim Ordan da kaçarız birlikteİlyas Bey, atlamış atına, kavil (randevulaşma) yerine dürüst yola düzülmüş Gelin görün fakat; Mıstık sezmiş olan biteni İzlemiş Ferayi'yi Kanlı Kapuz'un başında yakalamış Çağrıda Bulunmak İlyas'la kaçacaksın ha?diyerek, çekmiş bıçağını, delikdeşik etmiş biricik bacısını Sonradan da kendini, kapusun kara derinliklerine atmış İlyas bey kavil yerinde, çeyiz yüklü sarı mayayı başıboş görünce, yüreği ağzına gelmiş Eksik daha sonra da Ferayi'nin, al kanlar içindeki ölüsünü bulmuş Bunun üstüne İlyas Bey ne yapmış, bilmiyoruz Bildiğimiz bir yey var: Insanlar ressam, bu acılı öyküyü türküleştirmiş, dünya durdukça çığrılsın; sevenlerin arasına kimse girmesin diye: Ferayidir gızın adı Ferayi de yandım aman Esmer yarim de aman da Ferayi Türkmen de gızı,katarlamış mayayı of yandım aman Esmer yarim de aman da mayayı Ninni ninna,ninni ninnana,nininih,ninaynam Aman da aman Ferayi Demirciler demir döğer,tuncolur öf yandım aman Esmer yarim de aman da tuncolur Sevip sevip ayrılması,gücolur öf yandım aman Esmer yarim de aman da gücolur Kaynak: Ahmet Günday Bağlama Metodu Notaları ile Irk Türküleri ve Türkü Hikayeleri Nisan 1977