Fetal gelişme geriliği bebeğin gebelik boyunca ultrason ile tespit edilen büyüklüğün gestasyonel yaşa göre (son adet tarihi ) % 10 persantilin altında olmasıdır. Bu durum ayrıca intrauterin gelişme geriliği (IUGR) veya gestasyonel yaşa göre küçük (SGA) olarak ta adlandırılır.
IUGR Tipleri
1-Simetrik IUGR: . İntrauterin gelişme geriliği bebeğin tüm bedenini ve organlarını etkilerse simetrik gelişme geriliği denir.
2-Asimetrik IUGR: Baş cevresinin gelişimi normal olur sadece karın çevresindeki yağ dokularının azalmasına neden olursa asimetrik gelişme geriliği olarak adlandırılır.
IUGR Risk Faktörleri
-Genetik faktörler
-Anne ağırlığının 45 kg altında olması
-Gebelikte yetersiz beslenme,kilo alımının az olması
-Sigara , alkol kullanımı
-Gebeliğin erken dönemlerinde (özellikle 20. gebelik haftasından önce) anneden bebeğe geçen enfeksiyonlar (CMV, rubella, parvovirus enfeksiyonları).
-Bebekteki kromozom bozuklukları (en sık trizomi 18 olmak üzere, trizomi 13, trizomi 21) ve konjenital malformasyonlar.
-Çoğul gebelikler.
-Gebelikte hipertansiyon
IUGR Tanısı
IUGR tanısındaki en önemli faktör gebelik yaşının doğru olarak tespit edilmesidir. Gestasyonel yaş son adet tarihine ve erken dönemdeki ultrasona (özellikle 8 ve 9 hafta) göre hesaplanır.
Gebelik haftası kesin olarak tespit edildikten sonra fetal gelişme geriliğinin tespiti;
-Ultrason ölçümlerinde beklenen gestasyonel yaşa göre bebeğin ölçümlerinin küçük olması,
-Dopler ultrasonda anormal bulgular değerlendirilerek yapılır.
Gebeliğin Yönetimi
İntrauterin gelişme geriliği olan bebeklerde hem anne karnında ölüm, hem de doğum sırasında hipoksi ve metabolik asidoz riski mevcuttur. Bu nedenle anne karnındaki bebeğin büyümesinin ve iyilik halinin çok yakından takip edilmesi gereklidir.
Uygun doğum zamanının belirlenmesinde gestasyonel yaş (gebelik haftası) ve bebeğin durumu çok önemlidir. Termde yada terme (miyad) yakın olan bebeklerde doğum kararı rahatlıkla verilebilir. Asıl sorun hamilelik haftası çok küçük olan bebeklerdir. Bu bebekler için biyofizik profil testi (BPP), amnion sıvı miktarı, NST ve fetal damarların Doppler ultrasonografisi gibi çeşitli takip yöntemleri kullanılır.
Biofizik profil: USG ile yapılır. Özellikle amnion sıvısının azlığı açından değerlendirilir. Bu durum söz konusu ile genelde doğum yaptırılır.
Doppler Ultrason: Özellikle umblikal arter akımı çok önemli. End diastolik akımı olmayan fetüsler de yapılan kordosentezde, bunların %80’nde hipoksi(oksijen azlığı) izlenmiştir.
IUGR Tedavisi
Termden (doğum zamanından) uzak dönemdeki büyüme kısıtlılığının özel bir tedavisi yoktur.
Anneye oksijen verilmesinin bebekte gelişebilecek hipoksiyi azalttığı düşünülmekte.