Fethi MUsuli'nin doğum tarihi bilinmiyor İsmi Feth bin Said elMUsuli, kunyesi EbU Muhammed'dir
Musul alimlerinden ve evliyanın buyuklerindendir 835 (H 220) senesinde vefat etti Bişri Hafi'nin arkadaşıdır Bişri Hafi gibi yuksek dereceler sahibiydi Haram ve şuphelilerden kacması kuvvetli nefisle mucadelesi coktu Devamlı huzun ve Allah korkusu icinde bulunurdu Halktan kopup bir koşeye cekilmişti Halktan devamlı kacardı Hatta kendini tanımasınlar diye tuccarmış gibi yanında bir deste anahtar taşırdı Her gittiği yerde bunları seccadenin onune koyardı Bir alim ona: Bu anahtarlarla heybet gosterme kapısına kilit vurmuş oluyorsundedi Evliyadan birine: Fethi MUsuli'nin hic ilmi var mı?diye sorduklarında Dunyadan tamamiyle eletek cekmiş olması ona ilim olarak yeterlidirdedi
Bir gun Fethi MUsuli'yi gozlerinden sicim gibi yaş akarken gorduler: Ey Feth! Neden boyle ağlıyorsun?dediklerinde; Gunahlarımı hatırladıkca gozlerimden yaş akmakta ağlamam ihlassız ve riya ile olmasın diye de boyle ağlamaktayım!cevabını verdi
Dedi ki:Buyuk velilerden otuzu ile sohbet ettim Hepsi de bu yolun buyuklerindendi Hepsi halkla sohbetten kacın dediler ve hepsi az yemeği emir buyurdular
Fethi MUsuli bir gun Bişri Hafi'nin evine misafir gitti Bişri Hafi talebelerinden birine bir mikdar para vererek; İyi ve tatlı bir şeyler alıp gel!buyurdu Bişri Hafi'nin o zamana kadar boyle şeyler aldırdığı gorulmemişti Beraberce talebenin getirdiklerini yediler Fethi Musuli giderken artan yemekleri aldı Talebeleri bu duruma şaştılar Bişri Hafi talebelerine; Fethi MUsuli bize tevekkulu sağlam olana gıda saklamanın zarar vermeyeceğini gosterdibuyurdu
Bir gun Fethi MUsuli'ye sıdk nedir? diye sorulunca icinde demir bulunan bir ocağa elini sokup kızgın bir demir parcasını cıkarıp elinde tuttu ve; İşte sıdk budurdedi
Şoyle anlatır: Bir gun Emirulmuminin hazretiAli'yi ruyamda gorup bana nasihat et dedim Tevazudan daha iyi bir şey gormedim Yalnız Allahu tealadan sevap umarak zenginin yoksula gosterdiği tevazudan daha guzel ne olabilir dedi Biraz daha nasihat edin dedim Buyurdu ki: Ondan daha guzel olanı Allahu tealaya gayet fazla guven duyan fakirin zengine karşı kibirli ve gururlu davranmasıdır
EbU Abdullah bin Cella anlatır: Sırriyi Sekati'nin evindeydim Gece yarısından sonra giyinip ridasını (cubbesini) uzerine aldıktan sonra dışarı cıktı Nereye gidiyorsun?deyince; Fethi MUsuli'yi ziyaretededi Evden dışarı cıkar cıkmaz zaptiye cavuşu kendisini yakalayıp hapse attı Gunduz gece yakalanan butun tutukluların kırbaclanması emredildi Sırriyi Sekati'yi kırbaclamak icin elini kaldıran celladın eli havada kaldı Nicin vurmuyorsun?diye sorduklarında; Bir şahıs karşımda durup: Sakın vurma!diyor Bu yuzden elime hakim değilimdedi Baktıkları zaman bu şahsın Fethi MUsuli olduğunu gorduler Sırriyi Sekati'yi onun yanına goturup salıverdiler
Hacca giderken yolda henuz mukellef olmamış bir cocuk gordu Devamlı bir şey okuduğunu gorup; Ne okuyorsun?dedi Kur'anı kerim okuyorumdedi Nereye gidiyorsun?deyince Hicaz'a gittiğini soyledi Daha kucuk olduğu halde neden gittiğini sordu Cocuk; Allahu tealanın rızasına kavuşamadan bu dunyadan ayrılırsam halim nice olur?diye cevap verdi Adımların kucuk yaya nasıl Hicaz'a ulaşacaksın?dedi Gerci adımlarım kucuk fakat gonderen buyukturdedi Ne azığın ne rehberin ne de arkadaşın vardeyince; Bir kimseyi bir zat hanesine davet etse o kimsenin yiyeceğini goturmesi ayıp olmaz mı? Rabbim beni davet buyurmuştur Benim yardımcım O'durdedi
Goruşme bitince cocuktan ayrıldı Kabe'ye varınca onu tavaf sırasında gordu Cocuk ona bakıp; Nasıl şimdi şupheden kurtulup yakine ulaştın mı?dedi
Bir gun Fethi MUsuli'ye elli altın getirilince buyurdu ki:
Her kim dilenmeksizin kendisine verilen bir şeyi reddederse; onu Allahu tealaya karşı reddetmiş olurdedi Bu yuzden bir akce alıp gerisini iade etti
Vefatından sonra FethiMUsuli'yi ruyada gorenler; Allahu teala sana ne yaptı?dediler Dedi ki: Allahu teala bana; Nicin o kadar ağladın?buyurdu Gunahlarım ve kusurlarım sebebiyle yuzum olmadığından ağlıyorumdedim Ey Feth! Bu cok ağlaman sebebiyle gunahını yazan meleğe sana gunah yazmamasını emretmiştimbuyurdu
Yemek yemekten ve ilactan kesilen hasta misali ilim ve hikmetten mahrUm kalan kalp de olume mahkUmdur
Kendi arzularından ziyade Allahu tealayı isteyenin kalbinde Allah sevgisi doğar
Allahu tealayı arzu eden ondan gayri her şeyden yuzunu cevirir
Kalbine dikkat ve teveccuh edenin kalbinde Allahu tealanın sevgisi meydana gelir
Konuşunca Allahu tealadan konuşanlar amel edince Allah icin amel edenler bir şey isteyince de Allahu tealadan isteyenler gercek marifet sahipleridir