Fibromiyalji sendromu
Fibromiyalji sendromu nasıl bir hastalıktır?
Fibromiyalji yaygın ağrıya neden olan ve cok sık gorulen bir romatizmadır Esas olarak kasları ve kasların kemiğe yapıştığı bolgeleri etkilemektedir Bir eklem hastalığı değildir, eklemi tutmaz ve şekil bozukluğu yapmaz Bir ceşit iltihaplı olmayan yumuşak doku romatizmasıdır Kadınlarda erkeklere gore 7 kat daha fazla gorulur Daha cok erişkinlerin (3560 yaş) hastağıdır
Fibromiyalji belirtileri nelerdir?
Ağrı fibromiyaljinin en onemli belirtisidir Omuz, boyun gibi tek bir bolgede olabildiği gibi yaygın olarak da hissedilebilir Fibromiyalji ağrısı hastalar tarafından yanma, acıma, hassasiyet, karıncalanma, uşume ya da kemirici ağrı gibi değişik şekillerde tarif edilebilir Ağrıya el ve ayaklarda şişlik hissi eşlik edebilir Ağrı gun icinde, hava şartlarına, uyku bozuklukları ve strese bağlı olarak değişiklik gosterebilir Ağrı, bazen vucudun bir yarısında daha yoğun hissedilebilir
Coğunlukla genel fizik muayene normal ve hastalar sağlıklı gorunumde olsa da kasların ayrıntılı muayenesi ile belli noktalarda bu hastalık icin tipik hassas noktalar bulunur
Yorgunluk hissi, fibromiyaljinin diğer onemli bir belirtisidir ve hastaların yaklaşık %90'nında gozlenir Hastaların bir kısmı da genel dayanıklılıkta azalma ve cabuk yorulmadan yakınırlar Hastaların coğunda uyku bozuklukları ve sabahları yorgun kalkma gorulebilir Uykuya dalmada gucluk olmasa da derin uyku kısmı bozulmuştur ve gece sık sık uyanma olabilir
Hastaların yaklaşık dortte birinde depresyon bulunabilir Kendini kotu hissetme gibi duygudurum bozukluğu ise cok daha sık gorulebilir Bazı hastalarda da konsantrasyon gucluğu, basit zihinsel işlevlerde yavaşlama gozlenebilir
Başağrısı ve migrenin fibromiyaljili hastalarda sık gorulduğu bilinmektedir Ayrıca karın ağrısı, kabızlık ishal atakları, idrar yakınmaları, ciltte ısıya karşı hassasiyet ve renk değişiklikleri de gorulebilir
Fibromiyalji tanısı nasıl konur?
Fibromiyalji tanısı hastada yaygın ağrı ve belirli hassas noktaların varlığı ile klinik olarak konur Bu hastalığa ozel laboratuvar testi ya da rontgen bulgusu yoktur Testler ancak fibromiyaljiye benzer bulgular yapabilen diğer hastalıkların (tiroid bozuklukları, romatoid artrit, lupus, enfeksiyon gibi) ayırt edilmesinde yardımcıdır Detaylı hastalık oykusu alınması ve fizik muayene yapılması ile kronik ağrı ve yorgunluk yapan diğer hastalıklardan ayrılmalıdır
Fibromiyaljinin nedeni nedir?
Nedeni kesin olarak bilinmemektedir Fibromiyalji ile uyku bozuklukları arasında bir ilişki olabileceği duşunulmektedir
Bir cok faktor, ayrı ayrı ya da bir arada fibromiyaljiyi başlatabilir Orneğin hastalıklar (grip gibi enfeksiyonlar başta olmak uzere), ruhsal travmalar, fiziksel travmalar, beyinde biyokimyasal değişiklikler (serotonin duzeylerinde bozukluk gibi) ve hormonal bozukluklar, yaygın ağrı, yorgunluk ve uyku bozukluğu yaparak fibromiyaljiyi tetikleyebilir Son zamanlarda fibromiyaljili hastalarda kaslarda basit incinmelere karşı hassasiyet olduğu gozlenmiştir Bu nedenle, uygun olmayan egzersizler ya da kotu duruş pozisyonunun bu hastalığı artırabileceği unutulmamalıdır
Fibromiyalji nasıl tedavi edilir?
Fibromiyaljili hastalarda;
1 Ağrıyı azaltmak ve uykuyu duzenlemek icin ilac tedavisi
2 Kas germe ve kardiovaskuler uyumu artırma egzersizleri
3 Kas spazmını azaltmaya yonelik gevşeme egzersizleri
4 Hastalığı anlamaya ve başetmeye yardımcı eğitim programları yararlı olmaktadır
Bazı hastalarda fibromiyalji cok hafif seyreder ve tedavide sadece hastalığın anlatılması ve endişelerin giderilmesi bile yardımcı olabilir Ancak coğu hastada detaylı bir tedavi programı planlamak gerekecektir
ilac tedavisi: Romatizmal hastalıklarda ağrı tedavisinde sıklıkla steroid olmayan antiinflamatuvar ilacların fibromiyaljide pek yeri yoktur Bunun yerine, derin uykuyu sağlamaya ve kasları gevşetmeye yonelik ilac tedavisi daha yararlıdır Bu ilacların coğu depresyon tedavisinde kullanılmaktadır Ancak, fibromiyalji tedavisinde kullanılan dozlar depresyonda gerekenden cok daha duşuktur Gun icinde devam eden uyku hali, kabızlık, ağız kuruluğu gibi yan etkileri olabilen bu ilacların mutlaka hekim kontrolunde kullanılması gerekmektedir
Fizik tedavi ve egzersiz tedavisi: Fibromiyaljide tedavinin 2 esas amacı gergin ve ağrılı kasları gevşetmek ve kalp damar uyumunu artırmaktır Sıcak uygulamalardan hemen hemen tum hastalar yararlanmaktadır Coğu hasta dayanıklılığı artırmaya, ağrıyı azaltmaya yonelik egzersiz programından ve yuzmeyurumebisiklet gibi aerobik egzersizlerden buyuk fayda gormektedir Ancak fizik tedavi ve egzersiz tedavisinin ceşidi, suresi, dozu, hastadan hastaya değişebildiği icin mutlaka hekim kontrolunde yapılması tavsiye edilir
Tanı konduğunda hastanın ve yakınlarının bilmesi gereken, her ne kadar fibromiyalji sendromu diğer iltihaplı eklem romatizmaları gibi hayatı tehdit eden, sakatlık yapan bir hastalık olmasa da, ağrı ve yorgunluk nedeniyle yaşam kalitesini bozabilen, iş gucunu azaltabilen gercek bir hastalık olduğudur
Fibromiyalji sendromu nasıl bir hastalıktır?
Fibromiyalji yaygın ağrıya neden olan ve cok sık gorulen bir romatizmadır Esas olarak kasları ve kasların kemiğe yapıştığı bolgeleri etkilemektedir Bir eklem hastalığı değildir, eklemi tutmaz ve şekil bozukluğu yapmaz Bir ceşit iltihaplı olmayan yumuşak doku romatizmasıdır Kadınlarda erkeklere gore 7 kat daha fazla gorulur Daha cok erişkinlerin (3560 yaş) hastağıdır
Fibromiyalji belirtileri nelerdir?
Ağrı fibromiyaljinin en onemli belirtisidir Omuz, boyun gibi tek bir bolgede olabildiği gibi yaygın olarak da hissedilebilir Fibromiyalji ağrısı hastalar tarafından yanma, acıma, hassasiyet, karıncalanma, uşume ya da kemirici ağrı gibi değişik şekillerde tarif edilebilir Ağrıya el ve ayaklarda şişlik hissi eşlik edebilir Ağrı gun icinde, hava şartlarına, uyku bozuklukları ve strese bağlı olarak değişiklik gosterebilir Ağrı, bazen vucudun bir yarısında daha yoğun hissedilebilir
Coğunlukla genel fizik muayene normal ve hastalar sağlıklı gorunumde olsa da kasların ayrıntılı muayenesi ile belli noktalarda bu hastalık icin tipik hassas noktalar bulunur
Yorgunluk hissi, fibromiyaljinin diğer onemli bir belirtisidir ve hastaların yaklaşık %90'nında gozlenir Hastaların bir kısmı da genel dayanıklılıkta azalma ve cabuk yorulmadan yakınırlar Hastaların coğunda uyku bozuklukları ve sabahları yorgun kalkma gorulebilir Uykuya dalmada gucluk olmasa da derin uyku kısmı bozulmuştur ve gece sık sık uyanma olabilir
Hastaların yaklaşık dortte birinde depresyon bulunabilir Kendini kotu hissetme gibi duygudurum bozukluğu ise cok daha sık gorulebilir Bazı hastalarda da konsantrasyon gucluğu, basit zihinsel işlevlerde yavaşlama gozlenebilir
Başağrısı ve migrenin fibromiyaljili hastalarda sık gorulduğu bilinmektedir Ayrıca karın ağrısı, kabızlık ishal atakları, idrar yakınmaları, ciltte ısıya karşı hassasiyet ve renk değişiklikleri de gorulebilir
Fibromiyalji tanısı nasıl konur?
Fibromiyalji tanısı hastada yaygın ağrı ve belirli hassas noktaların varlığı ile klinik olarak konur Bu hastalığa ozel laboratuvar testi ya da rontgen bulgusu yoktur Testler ancak fibromiyaljiye benzer bulgular yapabilen diğer hastalıkların (tiroid bozuklukları, romatoid artrit, lupus, enfeksiyon gibi) ayırt edilmesinde yardımcıdır Detaylı hastalık oykusu alınması ve fizik muayene yapılması ile kronik ağrı ve yorgunluk yapan diğer hastalıklardan ayrılmalıdır
Fibromiyaljinin nedeni nedir?
Nedeni kesin olarak bilinmemektedir Fibromiyalji ile uyku bozuklukları arasında bir ilişki olabileceği duşunulmektedir
Bir cok faktor, ayrı ayrı ya da bir arada fibromiyaljiyi başlatabilir Orneğin hastalıklar (grip gibi enfeksiyonlar başta olmak uzere), ruhsal travmalar, fiziksel travmalar, beyinde biyokimyasal değişiklikler (serotonin duzeylerinde bozukluk gibi) ve hormonal bozukluklar, yaygın ağrı, yorgunluk ve uyku bozukluğu yaparak fibromiyaljiyi tetikleyebilir Son zamanlarda fibromiyaljili hastalarda kaslarda basit incinmelere karşı hassasiyet olduğu gozlenmiştir Bu nedenle, uygun olmayan egzersizler ya da kotu duruş pozisyonunun bu hastalığı artırabileceği unutulmamalıdır
Fibromiyalji nasıl tedavi edilir?
Fibromiyaljili hastalarda;
1 Ağrıyı azaltmak ve uykuyu duzenlemek icin ilac tedavisi
2 Kas germe ve kardiovaskuler uyumu artırma egzersizleri
3 Kas spazmını azaltmaya yonelik gevşeme egzersizleri
4 Hastalığı anlamaya ve başetmeye yardımcı eğitim programları yararlı olmaktadır
Bazı hastalarda fibromiyalji cok hafif seyreder ve tedavide sadece hastalığın anlatılması ve endişelerin giderilmesi bile yardımcı olabilir Ancak coğu hastada detaylı bir tedavi programı planlamak gerekecektir
ilac tedavisi: Romatizmal hastalıklarda ağrı tedavisinde sıklıkla steroid olmayan antiinflamatuvar ilacların fibromiyaljide pek yeri yoktur Bunun yerine, derin uykuyu sağlamaya ve kasları gevşetmeye yonelik ilac tedavisi daha yararlıdır Bu ilacların coğu depresyon tedavisinde kullanılmaktadır Ancak, fibromiyalji tedavisinde kullanılan dozlar depresyonda gerekenden cok daha duşuktur Gun icinde devam eden uyku hali, kabızlık, ağız kuruluğu gibi yan etkileri olabilen bu ilacların mutlaka hekim kontrolunde kullanılması gerekmektedir
Fizik tedavi ve egzersiz tedavisi: Fibromiyaljide tedavinin 2 esas amacı gergin ve ağrılı kasları gevşetmek ve kalp damar uyumunu artırmaktır Sıcak uygulamalardan hemen hemen tum hastalar yararlanmaktadır Coğu hasta dayanıklılığı artırmaya, ağrıyı azaltmaya yonelik egzersiz programından ve yuzmeyurumebisiklet gibi aerobik egzersizlerden buyuk fayda gormektedir Ancak fizik tedavi ve egzersiz tedavisinin ceşidi, suresi, dozu, hastadan hastaya değişebildiği icin mutlaka hekim kontrolunde yapılması tavsiye edilir
Tanı konduğunda hastanın ve yakınlarının bilmesi gereken, her ne kadar fibromiyalji sendromu diğer iltihaplı eklem romatizmaları gibi hayatı tehdit eden, sakatlık yapan bir hastalık olmasa da, ağrı ve yorgunluk nedeniyle yaşam kalitesini bozabilen, iş gucunu azaltabilen gercek bir hastalık olduğudur