Fitoterapi Nedir?
Yunanca Phyton (Bitki) ile Therapeia (Tedavi) kelimelerinden oluşan Fitoterapi, hastalıkların taze veya kurutulmuş bitkiler ve onların doğal ekstreleri ile tedavi edilmesi yöntemine verilen addır.
Bitkisel İlaç Şekilleri:
1-) Tibbi çaylar
2-) Galenik Preparatlar: Ekstre, eliksir, pomat, tentür, alkola, hidrola.
3-) Hazır ilaçlar: Krem, yağ, gargara, losyon, şurup, injeksiyon, kompres, yakı, bitki özü, şampuan, toz, lapa, parfüm, lavman, banyo, sargı, süt, tütsü.
Tıbbi Çaylar:
Fitoterapi'de uygulama yollarından birisi olan tibbi çaylar, tek veya birkaç drog ile hazırlanmış, koruyucu ya da tedavi edici etkiler gösteren bitkisel sulu preparatlardır. Bitki veya droglardaki etkili maddelerin önemli bir kısmı çaylara rahatlıkla geçmektedir. Hazırlanmaları kolay olduğu için, tıbbi çaylar geniş bir etki alanlarına sahiptirler.
Solunum yolu enfeksiyonları, gribal enfeksiyonlar, sinir sistemi hastalıkları, romatizmal şikayetler, sindirim sistemi hastalıkları, üriner sistem rahatsızlıkları, kadın hastalıkları, kalp ve dolaşım sistemi rahatsızlıları ve cilt hastalıkları tıbbi çayların etki alanına girmektedir.
Tıbbi Çaylarların Hazırlanış Metotları:
1-) Demleme (İnfizyon)
2-) Kaynatma (Dekoksiyon)
3-) Oda Sıcaklığında Hazırlama (Maserasyon)
Tıbbi Çay Hazırlamada Dikkat edilecek Hususlar:
- Tıbbi çaylarda kullanılan droglar genellikle hafif tesirli oldukları için, doz aşımına pek rastlanmaz. Bununla beraber her bitki için önerilen miktarda kullanmaya dikkat edilmelidir.
- Çay için kullanılan bitkinin taşıdığı kısımlar ve içerdiği maddeler dikkate alınarak, uygun çay hazırlama metoduna göre hazırlanmalıdır.
- Tıbbi çayların, demleme şeklinde olanları, özellikle de uçucu yağ taşıyanları taze olarak hazırlanıp, hemen tüketilmelidir. Kaynatma ve maserasyon yöntemiyle hazırlanan çaylar ise, bir gün içinde tüketilebilir.
- Çaylar, özel bir durum söz konusu değilse, sabah aç karnına, kahvaltıdan bir saat önce ve akşam yatmadan önce birer çay fincanı tüketilmelidir. Buna öğle yemeklerinden 1-2 saat önce bir fincan içmek de ilave edilebilir.
- Yapay tatlandırıcılar tıbbi çaylarda kullanılmamalıdır. Çünkü çayın içindeki bitkisel drogla etkileşime girebilirler. Bal veya doğal, işlenmemiş şeker ile tatlandırılabilirler.
- Tıbbi çayı hazırlarken cam veya porselen demliklerin kullanılmasına dikkat edilmelidir.
Bitkisel İlaçların Kullanılmasında Önemli Noktalar:
- Özellikle çaylarda, önerilen şekilde hazırlanan ilaç bir defa kullanılmalıdır.
- Diğer maddelerle olan etkileşimlerini çok iyi bilmek gerekir. Aksi halde rahatsızlıklar ortaya çıkabilir. Bu nedenle yan etkilerini dikkatle takip etmek doğru olur.
- Bir yaşından küçük çocuklarda ve hamilelerde doktor tavsiyesi olmadan kullanılmamalıdır.
- Diabet, gut, sinir, kalp, böbrek hastaları kontrendike durumlara özellikle dikkat etmelidirler.
- Tamamlayıcı tedavilerde en az 21 günlük bir kür uygulamalıdır.
Yunanca Phyton (Bitki) ile Therapeia (Tedavi) kelimelerinden oluşan Fitoterapi, hastalıkların taze veya kurutulmuş bitkiler ve onların doğal ekstreleri ile tedavi edilmesi yöntemine verilen addır.
Bitkisel İlaç Şekilleri:
1-) Tibbi çaylar
2-) Galenik Preparatlar: Ekstre, eliksir, pomat, tentür, alkola, hidrola.
3-) Hazır ilaçlar: Krem, yağ, gargara, losyon, şurup, injeksiyon, kompres, yakı, bitki özü, şampuan, toz, lapa, parfüm, lavman, banyo, sargı, süt, tütsü.
Tıbbi Çaylar:
Fitoterapi'de uygulama yollarından birisi olan tibbi çaylar, tek veya birkaç drog ile hazırlanmış, koruyucu ya da tedavi edici etkiler gösteren bitkisel sulu preparatlardır. Bitki veya droglardaki etkili maddelerin önemli bir kısmı çaylara rahatlıkla geçmektedir. Hazırlanmaları kolay olduğu için, tıbbi çaylar geniş bir etki alanlarına sahiptirler.
Solunum yolu enfeksiyonları, gribal enfeksiyonlar, sinir sistemi hastalıkları, romatizmal şikayetler, sindirim sistemi hastalıkları, üriner sistem rahatsızlıkları, kadın hastalıkları, kalp ve dolaşım sistemi rahatsızlıları ve cilt hastalıkları tıbbi çayların etki alanına girmektedir.
Tıbbi Çaylarların Hazırlanış Metotları:
1-) Demleme (İnfizyon)
2-) Kaynatma (Dekoksiyon)
3-) Oda Sıcaklığında Hazırlama (Maserasyon)
Tıbbi Çay Hazırlamada Dikkat edilecek Hususlar:
- Tıbbi çaylarda kullanılan droglar genellikle hafif tesirli oldukları için, doz aşımına pek rastlanmaz. Bununla beraber her bitki için önerilen miktarda kullanmaya dikkat edilmelidir.
- Çay için kullanılan bitkinin taşıdığı kısımlar ve içerdiği maddeler dikkate alınarak, uygun çay hazırlama metoduna göre hazırlanmalıdır.
- Tıbbi çayların, demleme şeklinde olanları, özellikle de uçucu yağ taşıyanları taze olarak hazırlanıp, hemen tüketilmelidir. Kaynatma ve maserasyon yöntemiyle hazırlanan çaylar ise, bir gün içinde tüketilebilir.
- Çaylar, özel bir durum söz konusu değilse, sabah aç karnına, kahvaltıdan bir saat önce ve akşam yatmadan önce birer çay fincanı tüketilmelidir. Buna öğle yemeklerinden 1-2 saat önce bir fincan içmek de ilave edilebilir.
- Yapay tatlandırıcılar tıbbi çaylarda kullanılmamalıdır. Çünkü çayın içindeki bitkisel drogla etkileşime girebilirler. Bal veya doğal, işlenmemiş şeker ile tatlandırılabilirler.
- Tıbbi çayı hazırlarken cam veya porselen demliklerin kullanılmasına dikkat edilmelidir.
Bitkisel İlaçların Kullanılmasında Önemli Noktalar:
- Özellikle çaylarda, önerilen şekilde hazırlanan ilaç bir defa kullanılmalıdır.
- Diğer maddelerle olan etkileşimlerini çok iyi bilmek gerekir. Aksi halde rahatsızlıklar ortaya çıkabilir. Bu nedenle yan etkilerini dikkatle takip etmek doğru olur.
- Bir yaşından küçük çocuklarda ve hamilelerde doktor tavsiyesi olmadan kullanılmamalıdır.
- Diabet, gut, sinir, kalp, böbrek hastaları kontrendike durumlara özellikle dikkat etmelidirler.
- Tamamlayıcı tedavilerde en az 21 günlük bir kür uygulamalıdır.